杏MAP导航

Vatican News   

M?t giai ?o?n chuy?n mình sâu s?c 

Giáo d?c ??i h?c Công giáo trên th? gi?i ?ang b??c vào m?t giai ?o?n bi?n ??i sâu s?c. Nh?ng áp l?c này ?ã rõ ràng: s? l??ng sinh viên s?t gi?m, chi phí gia t?ng, thái ?? v?n hóa thay ??i ??i v?i ??o Công giáo, và m?t quan ?i?m ngày càng th?c d?ng v? giáo d?c, xem tr??ng ??i h?c ch? y?u là n?i ?ào t?o ngh? nghi?p. Nh?ng áp l?c này thách th?c các tr??ng cao ??ng và ??i h?c Công giáo ph?i làm rõ c?n tính và m?c ?ích t?n t?i c?a mình. Trong vô s? khía c?nh c?a cu?c kh?ng ho?ng v? c?n tính này, m?t câu h?i n?i b?t lên m?t cách c?p thi?t: Vai trò c?a th?n h?c trong giáo d?c ??i h?c Công giáo là gì?

Trong tác ph?m Th?n h?c và Giáo d?c ??i h?c Công giáo: V??t qua cu?c kh?ng ho?ng c?n tính, Massimo Faggioli, Giáo s? L?ch s? và Nghiên c?u Th?n h?c t?i ??i h?c Pennsylvania, Hoa K? ?ã bàn ??n câu h?i này. Ông nh?n ??nh r?ng các tr??ng ??i h?c Công giáo ???c ??nh hình b?i logic th? tr??ng ?ang ngày càng không còn ch? cho th?n h?c. Ông l?p lu?n ?ng h? m?t n?n th?n h?c ??nh h??ng giáo h?i h?c nh? m?t cách ?? ch?ng l?i các áp l?c th? t?c. Dù ??ng tình v?i m?i quan ng?i c?a Faggioli, ti?n s? Jason King, Giám ??c Trung tâm Nghiên c?u Công giáo t?i ??i h?c Thánh M?u ? bang Texas, M? cho r?ng gi?i pháp c?a Faggioli thiên quá nhi?u v? th? có th? g?i là “th?n h?c gi?i hàn lâm” (guild theology). Theo quan ?i?m c?a Jason King và các ??ng nghi?p c?a ông, giáo d?c ??i h?c Công giáo thay vào ?ó ph?i ?u tiên th? mà h? g?i là “th?n h?c c?t lõi” (core theology) – m?t n?n th?n h?c nh?m tr?c ti?p ??n vi?c hình thành con ng??i sinh viên: hành trình tìm ki?m ý ngh?a cu?c s?ng, s? hi?u bi?t truy?n th?ng Công giáo và s? d?n thân c?a h? v?i th? gi?i.     

T?i sao “Th?n h?c gi?i hàn lâm” ch?a ?? ?

“Th?n h?c gi?i hàn lâm” ám ch? th?n h?c v?i t? cách là m?t ngành h?c thu?t ???c th?c hành b?i các h?c gi? chuyên môn. Nó t?n t?i trong nh?ng cu?c ??i tho?i gi?a các nhà th?n h?c – ??y ?p thu?t ng? chuyên môn, các cu?c tranh lu?n h?c thu?t và nh?ng tiêu chu?n ngh? nghi?p. Nó nghiêm ng?t, có tính chuyên môn hóa cao và có giá tr? không th? ph? nh?n trong vi?c thúc ??y suy t? th?n h?c. Tuy nhiên, h?u h?t sinh viên t?i các tr??ng ??i h?c Công giáo khó có th? ti?p c?n lo?i th?n h?c này.

Faggioli xem th?n h?c gi?i hàn lâm nh? m?t thành l?y ch?ng l?i s? xâm l?n c?a logic th? tr??ng, m?t cách ?? ??m b?o th?n h?c duy trì v? th? trí th?c nghiêm túc trong khuôn viên tr??ng. Nh?ng n?u nó tr? thành ph??ng th?c chính c?a s? tham gia th?n h?c, nó có nguy c? cô l?p th?n h?c kh?i c?ng ??ng ??i h?c r?ng l?n h?n.

H?n n?a, th?n h?c gi?i hàn lâm g?p khó kh?n trong vi?c gi?i quy?t cu?c kh?ng ho?ng ý ngh?a sâu r?ng mà nhi?u sinh viên ngày nay tr?i nghi?m. Gi?i tr? ??i m?t v?i m?t th? gi?i phân m?nh – n?i bão hòa k? thu?t s?, chia r? chính tr? và ??t gãy xã h?i – khi?n h? v?t l?n ?? tìm ra s? g?n k?t. H? g?p ph?i nh?ng t??ng thu?t c?nh tranh nhau v? b?n s?c, m?c ?ích s?ng và b?n ch?t c?a m?t cu?c ??i t?t ??p, mà th??ng không có b?t k? khuôn kh? nào ?? tích h?p nh?ng câu h?i này. Nhi?u sinh viên c?m th?y gánh n?ng c?a nh?ng k? v?ng xã h?i v? thành công s? nghi?p, an toàn tài chính và thành t?u cá nhân mà không hi?u t?i sao b?t k? ?i?u nào trong s? ?ó th?c s? quan tr?ng.

Trong môi tr??ng ?ào t?o Công giáo, th?n h?c không th? ch? là m?t môn h?c chuyên bi?t dành riêng cho các chuyên gia. T??ng lai c?a th?n h?c trong giáo d?c ??i h?c Công giáo s? không ???c b?o ??m ch? b?ng cách c?ng c? uy tín c?a ngành h?c. ?úng h?n, nó ph? thu?c vào vi?c bi?n th?n h?c tr? nên không th? thi?u cho s? phát tri?n c?a sinh viên và hành trình tìm ki?m ý ngh?a và chân lý c?a h?.

Gi?i h?n c?a “Th?n h?c công c?ng”

N?u th?n h?c gi?i hàn lâm là quá bi?t l?p, thì m?i nguy hi?m ng??c l?i ??n t? m?t n?n “th?n h?c công c?ng” (public theology) v?n th??ng có xu h??ng ch?y theo s? ki?n. Th?n h?c công c?ng tham gia vào s? ph?n ánh th?n h?c v?i các v?n ?? xã h?i, chính tr? và v?n hóa ???ng ??i. S? d?n thân này là r?t quan tr?ng cho ch?ng tá c?a Giáo h?i trong th? gi?i và ch?c ch?n có m?t v? trí trong các tr??ng ??i h?c Công giáo. Tuy nhiên,
n?u sinh viên ch? ti?p c?n th?n h?c qua l?ng kính c?a các s? ki?n và tranh lu?n hi?n t?i, h? có th? ?ánh giá cao s? liên quan t?c th?i c?a nó nh?ng l?i thi?u c?m nh?n v? nh?ng n?n t?ng sâu xa h?n. H? có th? b?t ??u xem th?n h?c nh? m?t l?i bình lu?n thu?n túy v? các tin t?c m?i nh?t, thay vì là m?t truy?n th?ng mang l?i s? khôn ngoan lâu b?n ?? tham gia vào nh?ng câu h?i sâu s?c c?a con ng??i.

V?n ?? này càng tr? nên tr?m tr?ng h?n b?i th?c t? là không gian công c?ng ngày nay b? phân c?c sâu s?c. Khi th?n h?c liên t?c b? lôi kéo vào các cu?c chi?n v?n hóa phe phái, nó có nguy c? tr? nên ý th?c h? và v??ng quá sâu vào các phe phái chính tr?. Nó có th? b?t ??u ph?n chi?u chính nh?ng chia r? mà nó tìm cách hàn g?n.     

M?t ?u tiên cho “Th?n h?c c?t lõi”

“Tr??c nh?ng h?n ch? c?a c? hai cách ti?p c?n hàn lâm và công c?ng, các tr??ng ??i h?c Công giáo ph?i kh?ng ??nh l?i v? trí trung tâm c?a th?n h?c ??i v?i c?n tính c?a mình b?ng cách ?u tiên cho th? chúng tôi g?i là Th?n h?c c?t lõi”, ti?n s? Jason King nói.

Th?n h?c c?t lõi ám ch? s? hình thành th?n h?c mà m?i sinh viên t?i m?t c? s? Công giáo nên tr?i nghi?m, b?t k? chuyên ngành c?a h? là gì. Nó không ???c ??nh ngh?a b?i s? chuyên môn hóa h?c thu?t h?p (nh? th?n h?c gi?i hàn lâm) c?ng không ph?i b?ng s? bình lu?n liên t?c v? các s? ki?n hi?n t?i (nh? th?n h?c công c?ng). Thay vào ?ó, Th?n h?c c?t lõi nh?n m?nh ??n m?t s? hình thành và hi?u bi?t s? t?n t?i lâu dài v??t xa nh?ng n?m tháng ??i h?c c?a sinh viên.    

Th? nh?t, nó mang ??n cho sinh viên m?t cu?c g?p g? v?i các trình thu?t Kinh Thánh và nh?ng hi?u bi?t th?n h?c ?ã ??nh hình t? t??ng Công giáo qua nhi?u th? k?. ?ây không ch? là v? vi?c thu nh?n ki?n th?c l?ch s?, mà còn là v? vi?c nhìn th?y nh?ng ngu?n m?ch này là s?ng ??ng và v?n ?ang tr? l?i nh?ng câu h?i v? m?c ?ích và ??nh m?nh con ng??i ngày nay. 

Th? hai, nó cho th?y ??c tin ?ã phát tri?n trong nh?ng b?i c?nh c? th? nh? th? nào, ?ã ??i m?t v?i nh?ng thách th?c m?i ra sao, và ?ã giúp ??nh hình các n?n v?n hóa. Quan ?i?m này giúp sinh viên th?y th?n h?c không ph?i là m?t di s?n t?nh t?i mà là m?t cu?c ??i tho?i s?ng ??ng và n?ng ??ng gi?a Giáo h?i và th? gi?i theo th?i gian.

Th? ba, vì th?n h?c luôn ???c s?ng, nên thay vì ch? ??n gi?n ??a ra m?t “quan ?i?m Công giáo” vào các cu?c tranh lu?n ???ng ??i, Th?n h?c c?t lõi cung c?p cho sinh viên m?t khuôn kh? ?? nuôi d??ng c?m th?c sâu s?c h?n v? ni?m tin, ?? d?n thân m?nh m? h?n v?i nh?ng v?n n?n liên quan ??n ph?m giá con ng??i, c?ng nh? công lý và l?i ích chung c?a toàn xã h?i.

Hai ví d? c? th?  

Th?n h?c c?t lõi không ch? là m?t lý t??ng lý thuy?t mà còn c?n ???c s?ng trong l?p h?c. Các nguyên t?c c?a nó nên ??nh hình cách các khóa h?c ???c thi?t k? và gi?ng d?y ?? sinh viên tham gia vào th?n h?c m?t cách nghiêm túc v? trí tu?, có ý ngh?a cá nhân và phù h?p v?i cu?c s?ng c?a h?. Trong th?c t?, ?i?u này s? nh? th? nào? Jason King ??a ra hai khóa h?c c?a tr??ng mình làm ví d?.

Trong khóa h?c th? nh?t v? “Thiên Chúa, Công Vi?c và Ti?n B?c”, sinh viên khám phá H?c thuy?t Xã h?i c?a Giáo h?i Công giáo liên quan ??n kinh t? và lao ??ng. H? b?t ??u b?ng cách nhìn vào các tình hu?ng kinh t? th?c t? và tr?i nghi?m s?ng c?a ng??i lao ??ng, sau ?ó ??a vào các quan ?i?m th?n h?c Công giáo. H? nghiên c?u Kinh Thánh, các thông ?i?p c?a Giáo hoàng và g?p g? các nhân v?t nh? Dorothy Day, Gustavo Gutiérrez, và Oscar Romero. Cu?i khóa h?c, sinh viên r?i ?i không ch? v?i ki?n th?c v? H?c thuy?t xã h?i c?a Giáo h?i Công giáo mà còn v?i kh? n?ng m?i ?? suy t? th?n h?c v? các l?a ch?n kinh t? cá nhân, m?c tiêu ngh? nghi?p và s? tham gia vào xã h?i.

Trong khóa h?c th? hai v? “Ng??i ngoài hành tinh, Quái v?t, Anh hùng và Chúa Giêsu”, sinh viên cùng nhau khám phá khoa h?c vi?n t??ng và các câu chuy?n h? c?u suy ?oán khác nh? nh?ng cách t??ng t??ng v? th? gi?i, và ??t nh?ng t??ng thu?t giàu trí t??ng t??ng ?ó vào ??i tho?i v?i các khuôn kh? th?n h?c Kitô giáo. Sinh viên có th? phân tích m?t câu chuy?n h?u t?n th? nh? Con ???ng (The Road) c?a Cormac McCarthy bên c?nh Tin M?ng Máccô ???c vi?t trong th?i k? bách h?i ?? ph?n ánh v? “Làm th? nào ?? chúng ta s?ng trong m?t th? gi?i tan v??” Cách ti?p c?n này không ch? là phân tích v?n h?c v? các th? gi?i gi? t??ng, mà là ??t ra nh?ng câu h?i th?n h?c c?t lõi, giúp sinh viên th?y th?n h?c và nh?ng câu chuy?n nh? nh?ng cách th?c m?nh m? ?? hi?u v? th?c t?i.   

Hai khóa h?c này minh h?a r?ng Th?n h?c c?t lõi không ph?i là m?t bài t?p giáo ?i?u c?ng nh?c hay m?t s? d?n thân h?i h?t v?i các v?n ?? th?i s?. ?úng h?n, nó là m?t cách ti?p c?n tích h?p trong giáo d?c – k?t h?p Kinh Thánh, truy?n th?ng th?n h?c Công giáo và tr?i nghi?m s?ng (th?m chí là trí t??ng t??ng) c?a chính sinh viên. “Là m?t nhà giáo d?c, chúng tôi ?ã ch?ng ki?n t?n m?t cách ti?p c?n này có th? bi?n ??i con ng??i ra sao,” Jason King chia s?. Sinh viên b??c vào các khóa h?c v?i k? v?ng th?n h?c không ph?i là giáo ?i?u tr?u t??ng ho?c cung c?p m?t cái nhìn t?ng quan l?ch s? khô khan v? Giáo h?i. ?i?u thu hút và thay ??i h? là khám phá ra r?ng th?n h?c giúp h? d?n thân vào ý ngh?a, c?n tính và m?c ?ích s?ng c?a chính cu?c ??i h?. Khi sinh viên nh?n ra r?ng nh?ng câu h?i ?ang trào dâng trong trái tim h? – v? h? là ai, t?i sao h? t?n t?i, h? nên s?ng th? nào – chính là nh?ng câu h?i mà th?n h?c gi?i quy?t, m?t ánh sáng s? b?t lên. Th?n h?c c?t lõi t?o ra k?t n?i rõ ràng ?ó. Nó cho sinh viên m?t l?i ?? nhìn th? gi?i m?t cách th?n h?c, không ch? trong nh?ng n?m ??i h?c mà còn lâu dài sau khi h? t?t nghi?p.        

??nh h??ng cho t??ng lai c?a Giáo d?c ??i h?c Công giáo  

Nh?ng thay ??i s?p t?i trong giáo d?c ??i h?c Công giáo s? ?òi h?i m?t n?n th?n h?c v?a n?n t?ng v?a d? ti?p c?n ??i v?i sinh viên. Các tr??ng cao ??ng và ??i h?c Công giáo t?n t?i không ch? ?? t? duy trì mình nh? các th? ch?, mà là ?? hình thành sinh viên theo nh?ng cách s? ??nh hình toàn b? cu?c ??i h?. Vi?c tái t?p trung vào Th?n h?c c?t lõi không ph?i là v? vi?c b?o t?n m?t c?n tính Công giáo hay c?u l?y m?t khoa th?n h?c, nh?ng là th?c s? ph?c v? sinh viên. Nó ??m b?o r?ng nh?ng ng??i tr? tu?i nh?n ???c nhi?u h?n là ?ào t?o ngh? nghi?p. H? t?t nghi?p v?i m?t n?n giáo d?c thu hút toàn b? con ng??i h?, bao g?m các chi?u kích ??o ??c và tâm linh c?a cu?c s?ng. B?ng cách này, giáo d?c ??i h?c Công giáo v?n trung thành v?i s? m?ng riêng bi?t c?a mình và mang l?i m?t ?i?u gì ?ó th?c s? c?n thi?t trong th?i ??i c?a chúng ta.