Nu?i d??ng trí t??ng t??ng t?n giáo
Vatican News
V?i t?a ?? cu?c ph?ng v?n “Nuôi d??ng trí t??ng t??ng tôn giáo”, Báo Quan sát viên Roma nh?n xét nh? sau:
Trong s? các nghiên c?u sinh và c?u sinh viên c?a tr??ng, có 21 ng??i ?o?t gi?i Nobel, 60 nguyên th? qu?c gia, cùng m?t s? l?n các nhân v?t quan tr?ng trong gi?i chính tr?, hàn lâm, ngo?i giao, c?ng nh? nh?ng g??ng m?t n?i b?t trong l?nh v?c tài chính và kinh doanh toàn c?u; tr??ng Kinh t? và Khoa h?c Chính tr? London (LSE) là m?t trung tâm hàng ??u th? gi?i trong nghiên c?u v? khoa h?c xã h?i. T? ?ây, hi?n t?i và t??ng lai có th? ???c phân tích và hình dung v?i nh?ng tác ??ng quan tr?ng ??i v?i v?n m?nh nhân lo?i.
Tr?c giác n?n t?ng c?a ??c Thánh Cha Phanxicô r?ng th?c t? ???c hi?u rõ h?n t? vùng ngo?i vi h?n là t? trung tâm d??ng nh? ?ã tác ??ng m?nh m? ??n m?t môi tr??ng trí tu? nh? th? này. Th?t b?t ng?, có l?, khi chúng ta nh?n ra r?ng nh?n th?c này ?ã ???c ti?p thu và phát tri?n theo nh?ng cách sáng t?o, tr? thành y?u t? thi?t y?u trong vi?c xây d?ng các mô hình m?i v? s? chung s?ng và phát tri?n. M?t trong nh?ng ?i?m ??c ?áo và mang tính ??i m?i nh?t c?a trung tâm giáo d?c chính là Trung tâm ??c tin, n?i chúng tôi có d?p g?p g? v?i m?t h?c gi? n?ng ??ng và là linh m?c c?a Giáo h?i Anh James Walters.
Sau ?ây là n?i dung cu?c ph?ng v?n c?a Báo Quan sát viên Roma linh m?c James Walters c?a Anh giáo:
S? m?ng c?a Trung tâm ??c tin trong tr??ng Kinh t? và Khoa h?c Chính tr? London là gì và linh m?c di?n gi?i nh? th? nào qua vi?c gi?ng d?y và và cu?c s?ng h?ng ngày gi?a các sinh viên ??n t? kh?p n?i trên th? gi?i, t?i m?t trong nh?ng thành ph? t?c hoá nh?t hành tinh?
Tôi ?ã thành l?p Trung tâm ??c tin t?i ??i h?c cách ?ây m??i n?m. Tôi th?c s? ?n t??ng tr??c c? h?i to l?n mà m?t tr??ng ??i h?c ?u tú, v?i sinh viên ??n t? h?n 150 qu?c gia, mang l?i ?? phát tri?n s? hi?u bi?t h?n gi?a các tôn giáo trong s? các nhà lãnh ??o t??ng lai. Do ?ó, s? m?ng c?a chúng tôi là phát tri?n ki?n th?c tôn giáo và k? n?ng lãnh ??o liên tôn cho h?c sinh, c?ng nh? giúp h? d?n thân trong ??c tin và h?p tác v?i nh?ng ng??i khác ?? gi?i quy?t nh?ng thách ?? l?n trên toàn c?u, nh? bi?n ??i khí h?u. Chúng tôi th?c hi?n ?i?u này ch? y?u thông qua ch??ng trình ngo?i khóa dành cho kho?ng 80 h?c sinh m?i n?m. Nh?ng chúng tôi c?ng h?p tác v?i các khoa c?a tr??ng ??i h?c ?? h? tr? cam k?t này, v?i m?t nghiên c?u v? ch? ngh?a ?a nguyên tôn giáo có liên quan ??n các v?n ?? ???ng ??i nh? xung ??t, gi?i tính và sinh thái.
Th? gi?i hàn lâm có quan tâm ??n s? hi?n di?n c?a Anh giáo. Có s? trân tr?ng, quan tâm và nhìn nh?n nh?ng ?óng góp mà Giáo h?i có th? th?c hi?n?
Lúc ??u có r?t nhi?u nghi ng?, vì Tr??ng Kinh t? và Khoa h?c Chính tr? London ch?a bao gi? có m?t trung tâm nghiên c?u nghiêm túc v? c?n tính tôn giáo c?a sinh viên. Trên m?t t?p chí, xu?t hi?n m?t th? c?a c?u sinh viên t? cáo tôi là ?ã ??a “l?i nói d?i trung c?” vào m?t tr??ng ??i h?c hi?n ??i. Ngày nay, không còn s? thù ghét n?a. Chúng tôi ?ã xây d?ng danh ti?ng c?a mình d?a trên m?t cách ti?p c?n chu ?áo và toàn di?n ??i v?i ??c tin, ??ng th?i, nhu c?u hi?u rõ h?n v? vai trò c?a tôn giáo trong th? gi?i ngày càng tr? nên rõ ràng ??i v?i m?i ng??i. Chúng tôi ?ã c? g?ng ch?ng minh s? cân b?ng trong vi?c ph?n ?ng tr??c các bi?u hi?n nguy hi?m c?a tôn giáo trong th? gi?i ngày nay và m?i ?e d?a ngày càng gia t?ng c?a ch? ngh?a dân t?c tôn giáo, ??ng th?i nh?n m?nh nh?ng gì mà tôn giáo mang l?i v? kh? n?ng ??o ??c và xã h?i ?? t?o ra s? thay ??i tích c?c.
Các b?n tr? mà linh m?c ?ã g?p trong nh?ng n?m qua nh? th? nào? N?n t?ng ?a d?ng c?a h? và s? thi?u hi?u bi?t v? Kitô giáo c?a h? ?nh h??ng ??n công vi?c c?a linh m?c nh? th? nào?
B?c tranh không ??ng nh?t. Các b?n tr? châu Âu h?u h?t xa r?i Giáo h?i, nh?ng s? thù ??ch th?i ??i ??i v?i “vô th?n m?i” ?ã bi?n m?t. Tôi nh?n th?y có m?t s? c?i m? l?n ??i v?i vi?c tìm hi?u rõ h?n v? truy?n th?ng Kitô giáo và các v?n ?? tâm linh. Tuy nhiên, chúng tôi c?ng có nh?ng sinh viên, ??c bi?t ??n t? khu v?c Nam toàn c?u, nh?ng ng??i r?t g?n bó v?i ??c tin c?a h?, m?c dù hi?u bi?t v? t? t??ng Kitô giáo còn khá h?n ch?. Ngoài ra, chúng tôi còn nhi?u sinh viên ??n t? t?t c? các tôn giáo khác nhau trên th? gi?i, v?i các m?c ?? hi?u bi?t và khoan dung khác nhau, tùy thu?c vào kinh nghi?m và b?i c?nh c?a h?. M?t ph?n nhi?m v? c?a chúng tôi là xây d?ng s? tin t??ng gi?a các sinh viên ??n t? các b?i c?nh khác nhau, ?? có th? trò chuy?n v? nh?ng v?n ?? mà h? có th? c?m th?y b? ?e d?a b?i s? khác bi?t ho?c lo ng?i s? gây ra s? xúc ph?m.
Linh m?c ?ã ?? c?p ??n vai trò c?a trí t??ng t??ng tôn giáo nh? m?t y?u t? bi?n ??i c? trong th? gi?i kinh t? và lãnh ??o. Linh m?c có th? gi?i thích “trí t??ng t??ng tôn giáo” là gì và làm th? nào ?? phát tri?n?
R?t d? ?? ngh? v? tôn giáo nh? m?t t?p h?p các ni?m tin và th?c hành mà m?i ng??i tham gia, gi?ng nh? các cam k?t khác, nh?ng th?c t? tôn giáo c? b?n h?n nhi?u ??i v?i c?n tính c?a con ng??i. Chúng tôi nói v? “trí t??ng t??ng tôn giáo” ?? g?i ý r?ng h?n b?t k? ?i?u gì khác, ??c tin là m?t khuôn kh? t? ch?c, qua ?ó ph?n còn l?i c?a kinh nghi?m c?a chúng ta ???c di?n gi?i và s?ng. B?ng cách ?u tiên ph??ng th?c giáo d?c tôn giáo, chúng tôi khuy?n khích sinh viên xây d?ng m?t s? hi?u bi?t ??ng c?m v? cách mà nh?ng tín ?? khác nhau hình dung th? gi?i và v? trí c?a h? trong ?ó. ??i v?i nh?ng sinh viên có ??c tin, ?i?u này khuy?n khích h? suy ngh? v? cách th? gi?i quan tôn giáo ??nh hình thái ?? và hành ??ng c?a h?, v? các khía c?nh, t? các m?i quan h? gi?a cá nhân ??n sinh thái h?c.
Trong t?t c? nh?ng ?i?u này, linh m?c th?y m?i quan h? nào phát tri?n gi?a nghiên c?u và ??c tin, gi?a nghiên c?u hàn lâm, khoa h?c và tâm linh?
T? lâu, các khoa h?c xã h?i ?ã có xu h??ng xem tôn giáo nh? m?t hi?n t??ng ph?, g?n li?n v?i các s?c m?nh v?t ch?t nh? kinh t? và chính tr?, nh?ng hi?m khi xem tôn giáo nh? m?t y?u t? quy?t ??nh c?n ph?i ???c xem xét nghiêm túc theo ?úng b?n ch?t c?a nó. Tôi tin r?ng m?i th? ?ang thay ??i. Chúng ta ?ang b?t ??u nh?n ra vai trò c?a th?n h?c trong t? t??ng chính tr? và kinh t?, và có v? nh? có m?t s? c?i m? l?n h?n ??i v?i các gi?i pháp mà ??c tin có th? mang l?i. M?t ph?n quan tr?ng trong nh?ng gì chúng tôi ?ã c? g?ng th?c hi?n v?i ??n v? nghiên c?u Tôn giáo và Xã h?i Toàn c?u là chuy?n t? cách ti?p c?n khoa h?c xã h?i truy?n th?ng, v?n nhìn tôn giáo t? bên ngoài qua các th? lo?i th? t?c, sang vi?c coi tr?ng h?n trí t??ng t??ng tôn giáo m?t cách nghiêm túc h?n theo ?úng b?n ch?t c?a nó và cho phép các quan ?i?m tôn giáo ???c l?ng nghe trong các cu?c tranh lu?n hàn lâm.
??c Thánh Cha Phanxicô ??c bi?t nh?n m?nh ??n ng??i nghèo nh? nh?ng ng??i mang l?i m?t góc nhìn c? b?n v? th?c t?: t? các vùng biên gi?i và ngo?i vi, ng??i ta có th? nhìn th?y nh?ng gì v?n còn vô hình ? các trung tâm quy?n l?c l?n. C?ng ?oàn Anh giáo c?ng có m?t s? nh?y bén l?n v? xã h?i: làm th? nào ?i?u này có th? thách ?? m?t “trung tâm” th?c s? c?a th? gi?i kinh t? t? do nh? tr??ng Kinh t? và Khoa h?c Chính tr? London?
Khi chúng tôi m? Trung tâm ??c Tin cách ?ây m??i n?m, chúng tôi ?ã t? ch?c m?t cu?c ??i tho?i gi?a T?ng Giám M?c Rowan Williams và tri?t gia Bruno Latour. Tri?t gia ?ã b? cu?n hút b?i nh?ng c?ng th?ng có th? phát sinh vì s? hi?n di?n c?a các khái ni?m th?n h?c v? công lý, n?m thánh và s? t??ng tr? trong m?t t? ch?c ?ã h? tr? lý thuy?t kinh t? hi?n ??i. Th?c t?, chúng tôi không ph?i chèo ng??c dòng, nh? ng??i ta có th? ngh?. Ví d?, trong bài phát bi?u khai tr??ng g?n ?ây, phó hi?u tr??ng m?i c?a chúng tôi ?ã nói: “Chúng ta c?n m?t t?m nhìn v? xã h?i thay vì ph??ng pháp lu?n cá nhân ch? ngh?a c?a ch? ngh?a tân t? do”. ?i?u này nghe r?t gi?ng v?i ??c Thánh Cha Phanxicô.
D??ng nh? gi?i tr? không say mê ??i tho?i ??i k?t và liên tôn, gi?ng nh? m?i th? ch? d?ng l?i ? l?i nói. Linh m?c ?ang ??t c??c vào nh?ng th?c hành nào nhi?u nh?t?
Có hai ?i?u. Th? nh?t, ng??i tr? không hào h?ng v?i ??i tho?i liên tôn n?u h? có th?y r?ng ?i?u này nh? mu?n tránh nh?ng con voi trong phòng.
M?t trong nh?ng ?i?u ??u tiên tôi làm là ??a m?t nhóm sinh viên H?i giáo, Kitô giáo và Do Thái giáo ??n Israel và Palestine ?? th?c hi?n m?t cu?c vi?ng th?m theo tinh th?n c?a m?t khoá h?c. Tôi ?ã làm ???c ?i?u này cho sáu nhóm, cho ??n khi ??i d?ch x?y ra và ti?p ?ó là chi?n tranh Gaza. Trong ??i tho?i liên tôn, c?n ph?i can ??m n?u chúng ta mu?n ?em l?i ích l?i. Th? hai, ?úng là ng??i tr? mu?n ?i?u gì ?ó nhi?u h?n là l?i nói.
Chính v? ?i?m này, s? quan tâm c?a chúng tôi ??i v?i bi?n ??i khí h?u ?ã ???c ch?ng minh là r?t lôi cu?n ??i v?i vi?c c?ng tác liên tôn. Nh?ng ng??i tr? r?t quan tâm ??n tình tr?ng kh?n c?p v? khí h?u và nh?n ra r?ng ch? riêng khoa h?c và chính tr? không th? gi?i quy?t kh?ng ho?ng này. H? c?ng ?ang tìm th?y nh?ng nhu c?u tâm linh bên trong chính mình khi ??i di?n v?i nh?ng thách ?? này. Tôn giáo và bi?n ??i khí h?u là khuôn m?u ???c yêu c?u nhi?u h?n c? trong ch??ng trình Ni?m tin và Lãnh ??o c?a chúng tôi.
Theo kinh nghi?m này, linh m?c ??a ra ?? xu?t gì cho toàn th? Giáo H?i, v?n th??ng d??ng nh? tách bi?t v?i v?n hóa và t?p trung vào các v?n ?? n?i b??
Ngày nay có nh?ng ti?ng nói m?nh m? kêu g?i các Kitô h?u rút lui kh?i th? gi?i, mô t? th? gi?i này thù ??ch và khép kín v?i Tin M?ng. Tôi tin r?ng ?i?u ng??c l?i m?i ?úng. Nh?ng thách ?? l?n c?a th?i ??i chúng ta và s? khan hi?m c?a các gi?i pháp chính tr? thông th??ng cho chúng ta c? h?i ?? làm ch?ng m?t l?n n?a v? các nhân ??c và s? khôn ngoan mà chúng ta ?ã nh?n ???c qua ??c tin. Tôi ???c m?i phát bi?u t?i h?i ngh? th??ng ??nh COP29 ? Baku n?m ngoái và trong khi tôi ?ang ?i d?o v?i m?t giáo s? trong b?i c?nh ?ó, không ai h?i tôi: “T?i sao linh m?c l?i ? ?ây?”. Trái l?i, m?c cho nh?ng v? bê b?i và kh?ng ho?ng c?a Giáo h?i chúng ta, chúng ta v?n ti?p t?c ???c coi là nh?ng ng??i b?o v? m?t truy?n th?ng luân lý m?nh m?, mà dân chúng bi?t là n?u không có s? b? thi?u. M?i ng??i c?ng bi?t r?ng chúng ta mang các m?ng l??i r?ng l?n c?a các tín h?u, ngu?n l?c, t? ch?c và c?ng ?oàn giáo x? ??n v?i các v?n ?? mà h? n? l?c gi?i quy?t. Do ?ó, chúng ta ph?i ch?ng l?i cám d? t?p trung vào các v?n ?? n?i b? và phân ??nh nh?ng gì Chúa Thánh Th?n ?ang làm trong th? gi?i và n?i chúng ta có th? làm vi?c v?i các ??i tác c?a các tôn giáo khác ho?c nh?ng ng??i không tin, ?? thúc ??y các m?c ?ích c?a Thiên Chúa cho công trình sáng t?o c?a Ng??i trong nh?ng th?i ?i?m khó kh?n này.
C?m ?n b?n ?? ??c bài vi?t này. N?u b?n mu?n nh?n các b?n tin qua email, vui lòng ??ng k? newsletter b?ng cách nh?p vào ??y.