杏MAP导航

Gia An, SJ - CTV Vatican News

Chuy?n k? r?ng, gi?a m?t tr?a ??y n?ng, có m?t ng??i l? khách ???ng xa m?i m?t d?ng chân bên b? gi?ng. ?y là gi?ng n??c ?ã có t? lâu ??i, do chính tay t? ph? Gia-cóp ?? l?i cho con cháu mình. Gi?ng n??c mát lành, n?m gi?a vùng Samari c?n khô s?i ?á, v?a là d?u ch? c?a m?t ngu?n s?ng d?t dào tuôn trào t? m? ??t, v?a là bi?u t??ng c?a m?t ân hu? truy?n ??i t? th? h? này sang th? h? khác. Có m?t ng??i thi?u ph? ??n l?y n??c gi?a tr?a ??y n?ng. Ng??i l? khách lên ti?ng tr??c: “Ch? ?i, cho tôi xin chút n??c” (Ga 4,7). L?i ng? c?a ng??i l? khách ???c ?ón nh?n. Th? là h? b??c vào m?t cu?c nói chuy?n k? l?. Cu?c nói chuy?n ?y khi?n ng??i nghe ng?c nhiên khi phát hi?n ra r?ng: th?t ra, chính ng??i thi?u ph? m?i là k? ?ang khát cháy lòng. Ch? khát m?t th? n??c khác. ??c Giê-su, trong dáng v? c?a m?t ng??i l? khách ???ng xa, b?ng d?ng ch?m ??n c?n khát sâu th?m c?a ng??i thi?u ph? Samari. Th? là v?n m?nh c?a cu?c ??i ch? ???c hoàn toàn thay ??i. Ch? tr? thành ng??i ng? l?i xin ?? ???c tho? c?n khát c?a ??i mình: “Th?a ông, xin cho tôi th? n??c ?y ?? tôi h?t khát…” (Ga 4,15).

Bài Tin M?ng c?a Chúa nh?t th? III Mùa Chay ??ng ch?m tr?c ti?p ??n nh?ng c?n khát c?a con ng??i, c? theo ngh?a ?en l?n ngh?a bóng. Trong hoàn c?nh c?a Vi?t Nam nh?ng ngày này, l?i c?a Bài Tin M?ng vang lên ??ng ?i?u v?i l?i kêu c?u c?a bà con dân nghèo ? kh?p vùng ??ng B?ng Sông C?u Long. H? khát ngu?n n??c s?ch. H? khát m?t th? n??c khác, th? n??c có th? làm cho cu?c ??i c?a h? tr? nên ý ngh?a và h?nh phúc h?n.

Khi ??t m? cháy khát

??ng B?ng Sông C?u Long là quê h??ng c?a nh?ng con ng??i mi?n Tây h?n h?u và chân ch?t. C? v? ?ây mà nghe n?i lòng c?a h? tr?i ra qua nh?ng bài dân ca m?c m?c, nh?ng câu v?ng c? ng?t nh? mía lùi, nh?ng v? c?i l??ng da di?t và th?m ??n t?n tâm can. V?n nh?n ???c nhi?u phóng khoáng ?u ?ãi t? m? thiên nhiên, ng??i dân Mi?n Tây c? t? nhiên mà thành nh?ng con ng??i giàu tình c?m và phóng khoáng b?t ngàn nh? ru?ng ??ng, không c?n ph?i phân chia ng?n cách, không c?n ph?i câu n? rào tr??c ?ón sau. Con ng??i và thiên nhiên c? hi?n hoà mà s?ng quy?n vào nhau. Có cây rau trên c?n, có con cá d??i ?ìa, c? v?y an nhiên mà s?ng.

Th? nên không l? khi ?ã m?t th?i, n?i ?ây t?ng ???c xem nh? mi?n ??t h?a thu hút vô vàn nh?ng b??c chân khai hoang l?p nghi?p. Vùng ??ng b?ng n?i ?ây ???c nuôi d??ng b?ng h? th?ng sông ngòi ch?ng ch?t. Nh? v?y, n??c sông ???c d?n v? ??n ru?ng ??ng và làng xóm. Chín nhánh sông dào d?t ngu?n n??c là s?c s?ng c?a toàn b? vùng ??t mênh mông và phì nhiêu này. Sông mang v? no ?m theo cách c?a sông. M?i mùa m?a ??n mang l? v?, ng??i dân c?c kh? tr?m b? khi con n??c dâng cao. Nh?ng bù l?i, con n??c mang theo ngu?n phù sa t??i t?t. Phù sa b?i ??p cho ru?ng n??ng. Phù sa mang l?i ?m no và sung túc cho xóm làng. ???c phù sa nuôi d??ng, c? vùng ??ng b?ng mênh mông ng?p xanh s?c lúa. Toàn b? s?n l??ng lúa g?o làm ra t? c? n??c gom l?i c?ng ch?a b?ng n?i này.

V?y mà có ai ng?, có m?t ngày vùng ??t ???c chúc phúc này ph?i lên ti?ng kêu khát. ??t m? thi?u n??c, tr? nên khô c?n n?t n?. Nh?ng ??ng lúa úa màu héo khô vì không ?? n??c. Nh?ng v??n cây trái còi c?c ? r? vì b? ng?p m?n. Nh?ng con ng??i sinh ra, l?n lên, vùng v?y trên sông n??c, gi? ph?i ?i bòn nh?t t?ng thùng t?ng xô n??c ng?t.

Nguyên nhân là vì ?âu?

Nhi?u l?m. Ng??i ta có th? ?? th?a vì Ông Tr?i không th??ng, cho m?a ít quá nên ??t ?ai ph?i o?n mình cháy khát. Vì b?u không khí c? nóng lên m?i ngày làm b?ng ch?y tuy?t tan khi?n m?c n??c bi?n c? dâng cao, xâm l?ng vào nh?ng nhánh sông và làm cho ru?ng ??ng b? ng?p m?n. Vì ngu?n n??c th?t ra ?ã b? xem nh? m?t th? hàng hoá, ph?i ch?u phân ph?i theo quy lu?t th? tr??ng và n?m trong t?m ?i?u khi?n c?a nh?ng k? có quy?n (x. Laudato Sì, 27).

Nh?ng có nguyên nhân nào ??n t? con ng??i không? Con ng??i có trách nhi?m gì trong c?n khát c?a M? ??t và c?a nh?ng ng??i dân nghèo trên vùng ??t này không?

Con ng??i hi?n ??i mang não tr?ng “bàn tay ta làm nên t?t c?, có s?c ng??i s?i ?á c?ng thành c?m”. Não tr?ng ?y ??y ng??i ta l?p ra nh?ng k? ho?ch v? mô ?? khai thác t?i ?a ngu?n l?i kinh t? c?a vùng ??t ?ai phì nhiêu này, b?t ch?p nh?ng h?u qu? lâu dài. H? th?ng ?ê bao khép kín ???c d?ng lên. Ngu?n n??c t? th??ng ngu?n sông Mê-kông ?? v? ???c h??ng th?ng ra bi?n. V?y là ng??i ta v?a t? hào trong vi?c ng?n l?, v?a t?o ?i?u ki?n ?? có th? làm thêm m?t v? lúa n?a ngay gi?a mùa n??c n?i. Ba mùa lúa m?t n?m thay vì ch? làm hai mùa lúa nh? tr??c ?ây. Hi?u qu? tr??c m?t là n?ng su?t lúa t?ng cao. Toàn vùng ??ng b?ng ???c hi?n hách mang danh là “v?a lúa c?a c? n??c”. Hi?n hách ??n ?? s?n l??ng lúa g?o ???c s?n xu?t ? ?ây có n?m ê h? ??n ?? ph?i c?n ??n nh?ng k? ho?ch v? mô khác nh?m “gi?i c?u lúa g?o mi?n Tây”. Nh?ng h?u qu? lâu dài là vô cùng tai h?i. R?t nhi?u chuyên gia ?ã lên ti?ng ch? ra r?ng: ??y ngu?n n??c l? ?? th?ng ra bi?n ??ng ngh?a v?i vi?c t? ch?i l??ng tôm cá và phù sa mà dòng n??c l? mang v?. Nh?ng cánh ??ng không ???c nuôi b?ng phù sa ?ã ngày tr? nên b?c màu và ki?t qu?. V?y là canh tác nông nghi?p ph?i d?a vào phân bón và hoá ch?t. Dòng n??c b? ch?n b?i h? th?ng ?ê bao khép kín tr? thành con n??c tù ??ng m?i ngày m?t ô nhi?m h?n. Không ???c ngâm trong dòng n??c l?, m?t ??t d? dàng tr? nên c?n khô và n?t n? ch? sau m?t vài con n?ng…  Tai h?i h?n, khi không còn ???c b?o v? b?i dòng n??c ng?t, c? ??ng b?ng ph?i g?ng mình lên gánh ch?u ki?p n?n n??c m?n xâm th?c n?i ??ng. C? m?t vùng ??ng b?ng mênh mông có nguy c? b? b?c t?. Ti?ng kêu c?u vang lên, c? t? phía thiên nhiên ?ang b? khai thác cách sai l?m l?n t? phía nh?ng con ng??i dân quê áo v?i b? ??y vào m?t cu?c s?ng b?p bênh k? l?.

…và nh?ng cháy khát c?a con ng??i

Vi?c thi?u n??c trên ??ng B?ng Sông C?u Long, nghe ra c?ng vô lý nh? chuy?n thi?u cát trên sa m?c. Nh?ng chuy?n vô lý ?y ?ã x?y ra.

Kinh Thánh k? l?i r?ng, cùng v?i vi?c t?o d?ng con ng??i, chính Thiên Chúa ?ã ban cho con ng??i m?t mi?n ??t h?a xanh t??i, ?ã ??t vào con ng??i m?i hoa trái ?? h? ???c h??ng dùng. Th? nh?ng chính con ng??i l?i làm cho ??t ra ô u? và làm cho quà t?ng ??t vào ??i mình b? bi?n ch?t (cf. Gr 2,7). Th? gi?i th? t?o xinh ??p ???c ban cho con ng??i, nh?ng con ng??i l?i bi?n th? gi?i ?y thành vùng ??t ch?t. Th? nên th?c tr?ng bi?n ch?t và h? ho?i c?a ??t ?ai là l?i ch?t v?n khôn nguôi dành cho con ng??i, nh?t là dành cho nh?ng ??u óc luôn v? ng?c t? hào mình là ??nh cao c?a trí tu? nhân lo?i. Th?c tr?ng ?au bu?n v? s? xu?ng c?p c?a thiên nhiên v?ch tr?n não tr?ng th?ng tr? và l?m d?ng khoa h?c k? thu?t ch? vì nh?ng m?c tiêu kinh t? ng?n h?n (LS 104.116). Thiên nhiên không ph?i là ?i?u gì ?ó tách bi?t kh?i con ng??i, cho nên khi ngu?n tài nguyên thiên nhiên b? l?m d?ng quá m?c, tr??c sau gì con ng??i c?ng ph?i tr? giá (LS 139).

Nh? v?y, c?n c?i c?a cu?c kh?ng ho?ng thiên nhiên th?t ra b?t ngu?n t? nh?ng kh?ng ho?ng v? giá tr? luân lý trong con ng??i (LS 123). C?n cháy khát c?a nh?ng ng??i nghèo ph?i ?i tìm n??c u?ng trên chính lòng sông quê mình là m?t b?n cáo tr?ng dành cho nh?ng ng??i ?ã ra tay khai thác ki?t qu? vùng ??t này ch? vì nh?ng l?i ích cá nhân và phe nhóm. ?ây c?ng là m?t l?i m?i g?i dành cho t?t c? m?i ng??i, trong vi?c xét l?i thái ?? s?ng và trách nhi?m c?a mình tr??c môi tr??ng và thiên nhiên.

“Chúng ta mu?n chuy?n giao cho nh?ng th? h? ??n sau chúng ta lo?i th? gi?i nào?” ?ây là l?i ch?t v?n xuyên su?t thông ?i?p Laudato Sì c?a ??c Giáo Hoàng Phanxicô khi bàn v? vi?c b?o v? ngôi nhà chung c?a chúng ta. Th?t b?t công khi th? h? ti?n nhân ???c s?ng trên vùng sông n??c ng?p tràn và ??t ?ai trù phú, nh?ng di s?n ?? l?i cho con cái ch? còn là nh?ng ti?ng kêu cháy khát.

Khát m?t th? n??c khác

Bài Tin M?ng kh?i ??u b?ng c?n khát n??c c?a ??c Giê-su, hi?u theo ngh?a ?en, ?? sau ?ó h??ng ??n c?n khát c?a ng??i ph? n? Samari, hi?u theo ngh?a bóng. Ng??i thi?u ph? Samari khát m?t th? n??c khác, th? n??c có th? làm cho cu?c ??i c?a ch? tr? nên ý ngh?a h?n, có th? l?p ??y nh?ng khát khao sâu th?m ?? ch? ???c s?ng tr?n v?n và h?nh phúc ki?p ng??i.

Trong c?n khát c?a ng??i thi?u ph? Samari, có bóng dáng r?t nhi?u c?n khát c?a con ng??i ngày nay. Nh?ng con ng??i dân quê chân ch?t c?a ??ng B?ng Sông C?u Long ?ang khát n??c theo ngh?a ?en. Nh?ng sâu xa h?n, h? ?ang khát m?t th? n??c khác, th? n??c có th? làm cho cu?c m?u sinh c?a h? b?t b?p bênh, làm cho cu?c s?ng c?a h? ???c bình an và ?m no, làm cho cu?c ??i c?a h? mang ??y ý ngh?a và h?nh phúc. Th? n??c ?y ch? có th? ??n t? s? liên ??i c?a tình ng??i, v??t lên trên m?i rào c?n và k? th?.

?? g?p g? ???c ng??i thi?u ph? Samari, ??c Giê-su ?ã là ng??i ?i b??c tr??c và v??t qua r?t nhi?u rào c?n. L?n nh?t là rào c?n v? s? k? th? và phân bi?t vùng mi?n, gi?a ng??i B?c v?i ng??i Nam. “Ông là ng??i Giu-?a (ph??ng Nam) mà l?i xin tôi, m?t ph? n? Samari (Ph??ng B?c) cho ông n??c u?ng sao?” – nh? l?i ch?t v?n c?a ng??i thi?u ph? Samari. M?i k? th? B?c – Nam th?t ra ?ã t? lâu ti?m h?u trong tâm th?c c?a ng??i dân Ít-ra-en t?. Chính s? k? th? và chia r? ?y là m?t trong nh?ng nguyên do làm cho c? dân t?c ?y suy y?u và s?p ??. ??c Giê-su ?i b??c tr??c, v??t qua ch??ng ng?i ?y ?? n?i l?i s? liên ??i và tình ng??i. ??c Chúa là Thiên Chúa c?a m?i ng??i. Nh?ng ng??i th? ph??ng Thiên Chúa là nh?ng ng??i không còn b? chia r? b?i phân bi?t Giêrusalem ph??ng Nam hay Samari Ph??ng B?c. 

??c Giê-su ngày nay v?n ti?p t?c làm m?t ng??i l? khách. Ng??i v?n mang thân ph?n c?a nh?ng con dân nghèo kh?. Trên môi mi?ng h?, Ng??i v?n ti?p t?c l?p l?i l?i ?? ngh?: “cho tôi xin chút n??c”. ??c gì con ng??i ngày nay, nh?t là gi?i h?u trách và nh?ng ng??i có chuyên môn, còn có ?ôi tai bi?t nghe và còn có con tim bi?t rung ??ng. Khi l?i kêu c?u c?a b?n dân c? kh? ???c l?ng nghe, khi giá tr? c?a s? liên ??i và tình ng??i ???c ??t lên trên t?t c? m?i quy?n l?i khác, bi?t ?âu con ng??i có th? kh?i d?y nh?ng m?ch n??c không bao gi? v?i c?n. M?ch n??c d?n ??a con ng??i ??n s? s?ng ??i ??i (cf. Ga 4,14).