杏MAP导航

Vatican News

N?u t?t c? nh?ng hàng k? ch?a các tài li?u trong V?n kh? Tòa Thánh ? Vatican ???c n?i l?i v?i nhau, chúng s? có chi?u dài 85 km. Kh?i l??ng tài li?u ???c l?u gi? t?i ?ây, bao g?m phong bì, s? ??ng ký và h? s?, là m?t kh?i tài s?n phi th??ng, ???c hình thành trong 800 n?m ghi chép liên t?c và không b? gián ?o?n, t? n?m 1198 ??n nay, thông qua kho?ng 650 ngu?n và lo?t tài li?u l?u tr?, do 650 c? quan, gia ?ình và nh?ng ng??i khác nhau th?c hi?n.

H?n 1200 h?c gi? nghiên c?u h?ng n?m

Tr? s? chính c?a V?n kh? Tòa Thánh t?a l?c t?i m?t khu v?c r?ng l?n c?a Dinh Tông tòa. Hàng n?m, có h?n 1.200 h?c gi? t? 60 qu?c gia khác nhau ??n th?m V?n kh? Tòa Thánh; vào th?i gian cao ?i?m, m?i ngày có th? có h?n 60 ng??i ??n nghiên c?u.

Các ch?c n?ng và bi?u t??ng

Ngày Qu?c t? các V?n kh? ?ã ???c H?i ??ng Qu?c t? v? V?n kh? thành l?p và quy ??nh k? ni?m vào ngày 9/6. Nhân k? ni?m l?n th? 18 Ngày Qu?c t? các V?n kh?, nhà báo Paolo Ondarza ?ã ???c giáo s? Luca Carboni h??ng d?n th?m V?n kh? Vatican và. Giáo s? Carboni gi?i thích v?i nhà báo Ondarza: “Không gi?ng nh? th? vi?n, V?n kh? ???c thành l?p v?i m?c ?ích th?c t?, pháp lý-hành chính: chúng là g??ng ph?n chi?u ho?t ??ng c?a m?t t? ch?c, m?t gia ?ình, m?t cá nhân. Ch? sau này, và không ph?i luôn luôn, chúng m?i có th? có ???c giá tr? v?n hóa”. Trong trí t??ng t??ng thông th??ng, các v?n kh? th??ng ???c hi?u nh? là “??ng gi?y”, “nh?ng n?i t?i t?m liên t?c ??u tranh v?i b?i b?m, ánh sáng và ?? ?m, ho?c ??i di?n cho trung tâm quy?n l?c ho?c s? ch?m ch?p và c?ng k?nh c?a b? máy quan liêu. Không ph?i ng?u nhiên mà trong nh?ng th?i ?i?m n?i lo?n và cách m?ng, kho l?u tr? ???c coi là bi?u t??ng c?a quy?n l?c c?n ph?i b? phá h?y”.

Ký ?c s?ng

Tuy nhiên, nói v? v?n kh? trong các xã h?i dân ch? ngày nay c?ng t??ng ???ng v?i vi?c ?? c?p ??n vi?c b?o v? các quy?n c?a chúng ta. Ông Carboni gi?i thích: “T? ng? quy?n l?c g?n li?n v?i t? ng? minh b?ch, ho?c, nh? ng??i Anh-M? nói, v?i ‘trách nhi?m gi?i trình’, là trách nhi?m v? tính minh b?ch và tính chính xác c?a viên ch?c công và chính ph? ??i v?i công dân. Và, m?t khi không còn giá tr? pháp lý-hành chính, v?n kh? tr? thành ký ?c”. V?y thì, “t? nh?ng t? gi?y và gi?y da, t? nh?ng t?p sách và s? ??ng ký, t? các t?p h? s? và th? m?c, t? m?t cái tên, t? m?t tham chi?u m? h?, t? m?t con s? ??n gi?n, m?t con ng??i tr? l?i v?i cu?c s?ng” v?i th?i gian và nh?ng tr?i nghi?m c?a mình, nh?ng lo l?ng và v?t v?, ni?m vui và hy v?ng c?a mình: m?t th? gi?i “không quá xa v?i, ngay c? th? gi?i th?i tr? c?a chúng ta, n?i nh?ng lá th? v?n ???c vi?t tay, và c?n th?i gian ?? thông tin v?i ng??i khác”. V?n kh? “không còn là nh?ng th? mà nh? ông Benedetto Croce ??nh ngh?a, ‘ngôi nhà tr?ng và im l?ng c?a ng??i ch?t’ n?a, mà tr? thành d?u v?t không th? thi?u ?? ph?n ánh v? quá kh? c?a chúng ta”.

Kho l?u tr? c?a th? gi?i

V?n kh? Tòa Thánh ???c thành l?p nh? là V?n kh? Trung ??ng c?a Tòa Thánh vào n?m 1612, có tính ??c thù và ph? quát. Ông Luca Carboni nh?n m?nh: “V?n kh? Vatican c?ng ???c bi?t ??n là v?n kh? c?a th? gi?i: chúng l?u gi? các tài li?u gi?y t? lâu ??i nh?t ???c vi?t b?ng ti?ng Mông C?. Các tài li?u ???c l?u gi? ? ?ây v??t ra ngoài châu Âu Kitô giáo th?i trung c?. Thông th??ng, các v?n kh? l?n c?a châu Âu thi?u tài li?u th?i trung c?”.

Cu?c trò chuy?n v?i giáo s? Luca Carboni v? V?n kh? c?a Tòa Thánh

Giáo s? Carboni, V?n kh? Tòa Thánh ?ã chuy?n t? tính ch?t bí m?t, theo ngh?a “dành riêng” cho Giáo hoàng, sang ph?m vi công khai r?ng rãi h?n. B?n ch?t và m?c ?ích c?a V?n kh? Tòa Thánh là gì?

- Thu?t ng? “Bí m?t” g?n li?n v?i V?n kh? Vatican trong su?t 4 th? k?, cho ??n n?m 2019; th?c ch?t nó là ch?ng tá c?a th?i ??i l?ch s? mà kho l?u tr? này ra ??i, th? k? XVII, th?i ?i?m mà nó không ???c coi là công khai, không ?? ph?c v? cho công dân hay l?ch s?, mà là v?n kh? c?a th? lãnh Giáo h?i, do ?ó nó là ‘bí m?t’ theo ngh?a là ???c tách riêng /???c dành riêng. Cùng th?i k? ?ó, chúng ta c?ng có v?n kh? m?t c?a Gonzagas và Estes, hi?n nay n?m ? Mantua và Modena.

B??c ngo?t trong l?ch s? c?a các V?n kh?, bao g?m V?n kh? Vatican, x?y ra vào th? k? XIX, v?i s? ra ??i c?a các v?n kh? t?p trung l?n, sau này là các V?n kh? Nhà n??c. M?c ?ích c?a các v?n kh? thay ??i. Các nghiên c?u l?ch s? khai thác các v?n kh?, các v?n kh? ???c quan tâm nhi?u h?n, nh? là ngu?n tài li?u cho l?ch s? qu?c gia. Do ?ó, ng??i ta có th? tham kh?o nh?ng v?n kh? này và “tính bí m?t” s? ch?m d?t. ?ây chính là b??c ngo?t c?a các v?n kh?, ?ánh d?u s? chuy?n giao gi?a khoa h?c l?u tr? hi?n ??i và ???ng ??i. V?n kh? Vatican c?ng m? c?a vào n?m 1880/81 cho các h?c gi? t? kh?p n?i trên th? gi?i. Ngay c? ngày nay, theo Quy ch? c?a nó, V?n kh? l?u gi? các tài li?u liên quan ??n vi?c qu?n lý Giáo h?i, ?? chúng có th? ???c Tòa Thánh và Giáo tri?u s? d?ng khi th?c hi?n công vi?c c?a mình, và sau ?ó, theo ý mu?n c?a Giáo hoàng, chúng có th? là ngu?n ki?n ??th?c v? l?ch s? và ??i s?ng c?a Giáo h?i cho t?t c? các h?c gi?. Do ?ó, V?n kh? không ch? ??m b?o cho “di s?n l?u tr? l?ch s? ???c an toàn và b?o t?n lâu dài, và ???c s?p x?p cách khoa h?c” mà còn “nâng cao giá tr? c?a di s?n”.

Có nh?ng cách th?c tham kh?o nào?

?? truy c?p V?n kh?, ?i?u ki?n duy nh?t là ph?i có b?ng ??i h?c và th? gi?i thi?u t? m?t tr??ng ??i h?c ho?c vi?n v?n hóa khác, không phân bi?t tín ng??ng chính tr?, tôn giáo ho?c dân t?c. Th? ra vào hoàn toàn mi?n phí. Tôi tin r?ng n?u chúng ta phân chia theo qu?c gia nh?ng h?c gi? ?ã ti?p c?n ???c v?i V?n kh? trong 15 n?m qua, chúng ta s? l?p ??y ???c t?t c? các gh? trong Liên H?p Qu?c.

Khác v?i các V?n kh? Nhà n??c khác, V?n kh? Tòa Thánh không có l?ch trình t? do ?? tham kh?o các tài li?u c?a chúng, nh?ng chính ??c Giáo hoàng, m?i l?n, b?ng m?t hành ??ng t? do, quy?t ??nh m? m?t giai ?o?n l?ch s? ?? tham kh?o. Trong nhi?u n?m qua, thông l? này ?ã m? ra c? h?i tham kh?o toàn b? tri?u ??i các giáo hoàng. Ngày nay, các tài li?u ???c l?u gi? trong V?n kh? Vatican có th? ???c tham kh?o cho ??n tháng 10/1958, ngày qua ??i c?a ??c Piô XII; tri?u ??i giáo hoàng c?a ngài ?ã ???c ??c Phanxicô cho m? ?? nghiên c?u b?t ??u t? tháng 3/2020.

V??t trên b?t k? “huy?n tho?i ?en” nào, hãy xem xét r?ng trong kho?ng th?i gian 42 n?m, t? n?m 1978 ??n n?m 2020, ??c Gioan Phaolô II, ??c Bi?n ??c XVI và ??c Phanxicô ?ã m? ra 81 n?m l?ch s? cho nghiên c?u h?c thu?t: t? n?m 1878 ??n n?m 1958. Nhi?u h?n b?t k? v?n kh? nào khác trên th? gi?i.

V?n kh? Tòa Thánh Vatican có Tr??ng C? t? h?c, V?n ki?n h?c và V?n kh? h?c, ???c thành l?p b?i ??c Giáo hoàng Lêô XIII. M?c ?ích c?a tr??ng là gì?

- Tr??ng C? t? h?c, V?n ki?n h?c và V?n kh? h?c c?a Vatican t?i V?n kh? M?t c?a Vatican ???c ??c Lêô XIII thành l?p n?m 1884 v?i tên g?i “Tr??ng C? t? h?c và Phê bình ?ng d?ng”. ?ây là m?t ph?n trong cu?c c?i cách v?n hóa sâu r?ng c?a ngài, sau khi m? V?n kh? Vatican cho các h?c gi? t? kh?p n?i trên th? gi?i vào n?m 1880/81, và tông th? Saepenumero considerantes vào tháng 8/1883 nói v? tính h?p l? và t?m quan tr?ng c?a nghiên c?u l?ch s?.

Tr??ng ra ??i v?i m?c ?ích ?ào t?o các giáo s? tr? v? ki?n ??th?c và minh h?a v?n b?n. Ngày nay, tr??ng không ch? ?ào t?o các nhà v?n t? c? và v?n ki?n mà còn ?ào t?o c? các chuyên gia l?u tr?, v?a là nh?ng nhà s? h?c truy?n th?ng ti?p c?n v?i các gi?y t? b?i b?m và l?n x?n c?a quá kh?, v?a là nh?ng chuyên gia l?u tr? s? d?ng tin h?c, nh?ng ng??i s?p x?p l?i và s? s?p x?p l?i các kho l?u tr? c?a ngày hôm nay và ngày mai, nh?ng chuyên gia k? thu?t s?. Do ?ó, hàng n?m có kho?ng 40 sinh viên, ch? y?u là giáo dân t? kh?p n?i trên th? gi?i, b?t ??u ti?n trình hoàn thi?n, dù m?t m?i, khó kh?n nh?ng thú v? này.

Ngày nay, các v?n kh? ?ang ph?i ??i m?t v?i nhi?u thách th?c. Tr??c h?t, ?ó là v?n ?? chuy?n sang d?ng s? hóa, ?i?u mà m?t m?t thúc ??y vi?c ph? bi?n r?ng rãi h?n các tài li?u, m?t khác không th? thay th? khía c?nh “v?t ch?t” c?a các gi?y t?, là khía c?nh làm s?ng ??ng câu chuy?n mà chúng k?...

- Khi chúng ta nói v? vi?c chuy?n sang d?ng s? hóa tài li?u g?c, gi?y ho?c gi?y da, chúng ta luôn ?? c?p ??n hai m?c ?ích riêng bi?t. Tr??c h?t, vi?c chuy?n sang d?ng s? hóa ?óng vai trò c? b?n trong vi?c b?o v? và b?o t?n. Thi?t h?i l?n nh?t có th? ??i v?i các tài li?u ??n t? vi?c tham kh?o tr?c ti?p c?a các nhà nghiên c?u. Vì v?y, vi?c chuy?n sang d?ng s? hóa tài li?u th?c ch?t có ngh?a là b?o v? tài li?u ?ó khi s? d?ng nó. Là m?t V?n kh? trung tâm, V?n kh? Vatican ti?p nh?n hàng ngàn tài li?u l?u tr? t? các v?n phòng khác c?a Giáo tri?u Roma và t? các c? quan ??i di?n c?a Giáo hoàng trên toàn th? gi?i, nhi?u tài li?u ???c chuy?n sang d?ng s? hóa trong m?t n?m và c?ng có r?t nhi?u tài li?u ???c ??a vào V?n kh? m?i n?m. ?ây là m?t cu?c chi?n không bao gi? k?t thúc. ?ây là cu?c ch?y ?ua v?i th?i gian… và nh?ng tài li?u lâu ??i nh?t không ph?i lúc nào c?ng c?n ???c chuy?n sang d?ng s? hóa ngay l?p t?c. Hãy ngh? v? các lo?i gi?y t? c?a th? k? XX nh? gi?y fax, gi?y photocopy ho?c gi?y l?a, do ch?t l??ng nguyên li?u thô và ph??ng pháp s?n xu?t nên có nguy c? b? h? h?ng nhanh chóng. Chuy?n sang d?ng s? hóa ch?c ch?n cho phép các h?c gi? tham kh?o t? xa, m? r?ng ??i t??ng h?c gi?, nh?ng v?n ph?i có ??y ?? các bi?n pháp phòng ng?a và th?n tr?ng c?n thi?t.

Cu?i cùng, ch?c ch?n có m?t v?n ?? mà b?n g?i là khía c?nh “v?t ch?t” c?a các gi?y t?, và nh?ng ng??i khác g?i là “ni?m vui c?a V?n kh?” (Le goût de l’Archive, Arlette Farge) b?i c?m giác không th? di?n t? ???c khi b??c vào V?n kh? l?n ??u tiên và ch?m vào các tài li?u c?a nó, l?n ??u tiên g? nút th?t ?ã th?t ch?t m?t t?p h? s? trong nhi?u th? k?, không bao gi? ???c ai tham kh?o ngo?i tr? các viên ch?c ?ã t?o ra nó… ch?m b?ng chính ?ôi tay c?a b?n vào lá th? cu?i cùng do Hoàng ?? Mexico Maximiliano ký, trong ?ó ông ?ã phó thác linh h?n cho Thiên Chúa vào ?êm tr??c bình minh c?a ngày hành quy?t: m?t t? gi?y nh? trên lo?i gi?y kém ch?t l??ng, ???c g?p l?i và trao cho cha gi?i t?i c?a ông ?? trao cho ??c Giáo hoàng Pio IX… M?t ngày nào ?ó, vi?c hoàn t?t chuy?n sang d?ng s? hóa, ?i?u có th? s? là không th?, có l? s? l?y ?i c?m giác này c?a các h?c gi?, c?m giác mà s? v?n là ??c quy?n c?a riêng chuyên gia l?u tr?.