杏MAP导航

Nh?ng ngày qua, báo chí và gi?i truy?n thông trên m?ng ?ã nói r?t nhi?u v? “cu?c ?ua k? nhi?m ngôi giáo hoàng”, v? nh?ng “?ng viên cho v? trí quy?n l?c s? m?t c?a Vatican”. R?t nhi?u v? H?ng Y ???c li?t kê vào danh sách papabile, “có th? thành Giáo Hoàng”, v?i h? s? và ti?u s? cá nhân ???c m? x? k? l??ng. Th?m chí, các nhà cái c?ng nh?y vào góp vui v?i nh?ng t? l? cá c??c r?t r?n ràng.

Th? nh?ng kinh nghi?m lâu ??i c?a ng??i Ý và nh?ng ng??i ???c s?ng t? trong lòng Giáo H?i l?i cho th?y: nh?ng ng??i ???c ??n ?oán và mong ??i nhi?u nh?t th??ng không ph?i là nh?ng ng??i ???c H?ng Y ?oàn l?a ch?n. T?i ngày 13/03/2013, c? th? gi?i ?ã b?t ng? khi nghe trên qu?ng tr??ng thánh Phêrô vang lên cái tên l? ho?c c?a ng??i ???c ch?n: Jorge Mario Bergoglio. M??i hai n?m sau, s? b?t ng? ?y l?i ???c l?p l?i v?i cái tên c?ng l? không kém: Robertum Franciscum Prevost.

Th? m?i nói: Chúa Thánh Th?n làm vi?c trong Giáo H?i là có th?t ?ó! B?t c? m?t cu?c b?u ch?n Giáo Hoàng nào c?ng ??n t? s? h??ng d?n và soi sáng c?a chính Chúa Thánh Th?n, ch? ?âu có ??n t? khôn ngoan và toan tính c?a nhân lo?i! Khi m?t ngh? H?ng Y b?t ??u, nh?ng ng??i ?ã dám ??t ni?m tin vào Chúa Thánh Th?n thì không c?n ph?i ?oán ??nh. H? ch? m?t lòng tin t??ng và ch? ??i. Chúa Thánh Th?n luôn có cách hành ??ng riêng c?a Ngài, trong âm th?m l?ng l?, nh?ng d?t khoát và h?u hi?u. Các H?ng Y tìm ???c s? ??ng thu?n ch? qua 4 l?n b?u phi?u, ngh?a là ch? c?n 1 ngày làm vi?c. Khi cánh c?a nhà nguy?n Sistina khép l?i v?i l?i tuyên b? extra omnes, thì t?t c? ??u ph?i ra ngoài h?t: không ch? là nh?ng ng??i không ph?n s?, mà còn là t?t c? nh?ng gì thu?c v? th? gian trong lòng nh?ng ng??i có ph?n s? b?u Giáo Hoàng. Chúa Thánh Th?n ??nh hình nên h??ng ?i cho H?i Thánh, không ph?i ngang qua nh?ng ?n ào và toan tính c?a nhân lo?i, nh?ng là trong s? t?nh l?ng thánh thiêng c?a nh?ng con tim nhu thu?n v?i s? h??ng d?n c?a Ngài.

T? Prevost ??n Lêô XIV: nomen omen

Prevost là m?t tên có g?c ??n t? ti?ng Pháp và Latinh c? (praepositus, t? g?c ??ng t? praeponere), có ngh?a là “ng??i ???c trao trách nhi?m, ng??i ???c ??t vào s? m?ng”. Ch?c ch? có Chúa Thánh Th?n m?i nhìn ra trong cái tên ?y m?t ?i?m tiên báo v? s? ph?n và tr?ng trách g?n v?i con ng??i mang tên này.

V?i làn khói tr?ng bay lên t? ?ng khói nhà nguy?n Sistine, c? th? gi?i nh? nín th? ch? ??i m?t tên g?i, không ch? ?? nh?n di?n m?t con ng??i, mà còn là ?ón l?y m?t ??nh h??ng cho Giáo H?i và cho c? th? gi?i. Khi v? tân Giáo Hoàng ch?n cho mình tông hi?u là Lêô XIV, l?ch s? nh? l?p t?c b??c vào m?t kho?nh kh?c c?a m?t s? chuy?n ti?p k? di?u gi?a ??c Phanxicô c?a lòng th??ng xót và ??c Lêô XIII c?a công b?ng xã h?i. Qu? v?y, ??c Lêô XIII ???c xem là ng??i tiên phong trong vi?c ??nh hình và c? võ h?c thuy?t xã h?i c?a Giáo H?i, m? c?a ??c tin ?? ??i tho?i v?i khoa h?c, và là ng??i ki?n t?o hoà bình ngang qua vi?c b?o v? quy?n l?i c?a nh?ng ng??i lao ??ng nghèo kh?. ??c Phanxicô là v? Giáo Hoàng c?a nh?ng c?i t? m?nh m?, c?a c?i m? và ??i tho?i, c?a lòng th??ng xót, c?a ng??i nghèo. V?i tông hi?u Lêô XIV, ??c Tân Giáo Hoàng g?i ?i m?t tuyên b? âm th?m nh?ng m?nh m? v? khát v?ng hoà bình cho m?t th? gi?i ?ang còn o?n mình trong ?au kh?, v? s? ti?p n?i sâu s?c c?a tinh th?n c?i t?, c?a s? m?ng m? ra v?i th? gi?i, c?a m?t Giáo H?i hi?p hành, m?t Giáo h?i nghèo cho ng??i nghèo, và ??c bi?t m?t Giáo H?i bao g?m nh?ng con ng??i bi?t loan báo Tin M?ng b?ng tinh th?n c?i m?, ??i tho?i, xây d?ng nh?ng chi?c c?u c?a lòng bác ái và tình huynh ?? ??i ??ng.  

??c Tân Giáo Hoàng cho th?y m?t s? hoà quy?n tuy?t ??p gi?a truy?n th?ng và ??i m?i. Ngài không ng?i khoác l?i trên mình chi?c áo mozetta, chi?c hoàng bào màu ?? buông xu?ng vai, v?n t??ng tr?ng cho quy?n uy c?a m?t v? Giáo Hoàng, và là chi?c áo mà v? ti?n nhi?m c?a mình ?ã ??t qua m?t bên ?? nh?c nh? c? Giáo H?i v? giá tr? c?a s? ??n s?, khiêm h?, và khó nghèo. Ngài xu?t hi?n v?i dáng v? t? tin, v?ng chãi, và uy nghi c?a truy?n th?ng, nh?ng ??ng th?i c?ng r?t thân thi?n và d? c?m m?n, r?t g?n v?i cung cách m?c v? g?n g?i và c?i m? c?a v? ti?n nhi?m. T? ban công c?a c?a s? chính ? ??n Th? Thánh Phêrô, ??c Tân Giáo Hoàng trình di?n v?i c? th? gi?i b?ng m?t n? c??i t??i và hi?n lành. Nh?ng khi ?ng kính zoom l?i g?n, chúng ta m?i th?y gi?t l? còn ch?a k?p khô trên m?t c?a Ngài. Ch?a k?p s?ng tr?n v?n giây phút thiêng liêng và xúc ??ng cho riêng mình trong “c?n phòng n??c m?t” k? bên nhà nguy?n Sistine, Ngài ?ã b??c vào khung tr?i c?a s? m?ng, ?? hoà mình vào ni?m vui chung c?a toàn th? Giáo H?i. M?t chút xúc ??ng thoáng qua, m?t gi?t n??c m?t l?ng tròng c?a v? tân Giáo Hoàng, ?ã tr? nên th?t ??p và th?t ý ngh?a trong giây phút xúc ??ng c?a toàn th? c?ng ?oàn dân Chúa.

Nh?ng l?i ??u tiên c?a v? tân Giáo Hoàng Lêô XIV h??ng ??n m?i ng??i không ph?i là m?t di?n v?n long tr?ng. Tr??c ni?m háo h?c ??i ch? c?a c? Giáo H?i và c? th? gi?i, l?i chào c?a Ngài vang lên nh? nh?ng l?i ngôn s? th?t d?u dàng và ??y tính g?i h?ng, v?i m?t s? t? khoá th?t ý ngh?a và ??t giá: “hoà bình và bác ái”; “hi?p hành và hi?p nh?t”, “??i tho?i và loan báo Tin M?ng”, “??ng s?”.

(1)  Hoà bình và bác ái: khát mong c?a nhân lo?i và l?i m?i g?i tr? v? v?i c?i ngu?n Tin M?ng

L?i ??u tiên mà ??c Tân Giáo Hoàng ch?n ?? chào c?ng ?oàn là c?m t? gi?n d? nh?ng ??y s?c m?nh: “Bình an ? cùng t?t c? anh ch? em!” ?ây là l?i c?a ??c Kitô Ph?c Sinh chào các môn ?? khi h? ?ang ?óng kín trong th? gi?i c?a mình vì bu?n r?u và s? hãi. L?i ?y xu?t hi?n trên mi?ng c?a v? Tân Giáo Hoàng không ch? nh? m?t công th?c ph?ng v?, nh?ng còn có tác d?ng nh? m?t tuyên ngôn th?n h?c v? s? m?ng trung tâm c?a Giáo H?i ? m?i th?i ??i, ?ó là s? m?ng làm ch?ng và trao ban bình an c?a ??c Kitô.

R?t ??c bi?t khi Ngài không nói ??n m?t n?n hoà bình mang tính chính tr?, mà là m?t n?n hoà bình ???c xây d?ng trên n?n t?ng khiêm t?n, kiên nh?n, bác ái, m?t lo?i hoà bình không d?a trên v? khí. Trong b?i c?nh h?n lo?n vì nh?ng xung ??t leo thang c?a th? gi?i hi?n nay, s? ?i?p này vang lên nh? m?t ti?ng chuông c?nh t?nh l??ng tâm nhân lo?i và là m?t ph??ng d??c ch?a lành cho r?t nhi?u t?n th??ng c?a các n?n nhân. Ngài khích l? m?i ng??i b?ng s? ?i?p vô cùng n?n t?ng c?a ??c tin Kitô giáo: “Thiên Chúa yêu th??ng chúng ta”, và “s? d? s? không chi?n th?ng”. ?ó là cách m?t m?c t? m?i g?i ?oàn chiên c?a mình s?ng Tin M?ng gi?a lòng m?t th? gi?i còn ??y hoài nghi và lo âu, còn b? chi ph?i quá nhi?u b?i v?n hoá lo?i tr? và b?o l?c.

(2)  Hi?p hành và hi?p nh?t: mô hình c?a m?t Giáo H?i b??c ?i cùng nhau

M?t trong nh?ng ch?n l?a ti?p n?i rõ nét nh?t t? di s?n c?a ??c Phanxicô mà chúng ta có th? th?y n?i ??c Lêô XIV là vi?c nh?n m?nh ??n hình ?nh c?a m?t Giáo H?i hi?p hành, m?t Giáo H?i hi?p nh?t và b??c ?i cùng nhau. Hi?p hành không ch? là m?t ti?n trình t? ch?c, nh?ng ch?c ch?n s? là m?t thái ?? m?c v? sâu s?c c?a v? Tân Giáo Hoàng: Giáo H?i là dân c?a Thiên Chúa, tay trong tay, cùng nhau l?ng nghe và cùng nhau hành ??ng. Cùng v?i Ngài, t?t c? chúng ta s? là m?t m?t Giáo H?i cùng nhau b??c ?i trong cu?c hành trình tìm ki?m và hoà bình và công b?ng, h??ng ??n nh?ng giá tr? t?t ??p nh?t cho c? nhân lo?i.

Ai c?ng có th? th?y s?c m?nh c?a l?i m?i g?i và ??nh h??ng m?c v? này gi?a lòng m?t th? gi?i phân m?nh nh? hôm nay. Vi?n t??ng c?a ??c Tân Giáo Hoàng là hình ?nh v? m?t Giáo H?i có th? tr? thành không gian c?a hi?p nh?t, không ph?i là b?ng chinh ph?c và ??ng hoá, nh?ng là b?ng ??i tho?i trong khác bi?t. Hi?p hành là cung cách s?ng, là dung m?o, là c?n tính c?a Giáo H?i gi?a lòng th? gi?i hôm nay.

(3)  M?t Giáo H?i ??i tho?i và loan báo Tin M?ng: d?n thân vào gi?a lòng th? gi?i ch? không lùi l?i phía sau

Là m?t nhà truy?n giáo ?ã t?ng s?ng nhi?u n?m t?i Peru và ph?c v? nh?ng ng??i b?n ??a nghèo khó, ch?c ch?n ??c Lêô XIV là ng??i giàu có trong kinh nghi?m s?ng và g?p g? nh?ng n?n v?n hoá khác nhau. Trong tim c?a Ngài, ch?c ch?n có m?t v? trí ??c bi?t dành cho nh?ng ng??i bên l?. R?t gi?ng v?i v? ti?n nhi?m c?a mình, Ngài m?i g?i chúng ta hành ??ng và bày t? s? g?n g?i v?i nh?ng ng??i ?au kh? nh?t.

 Th?t c?m ??ng khi trong giây phút ??c bi?t nh?t c?a m?t v? Tân Giáo Hoàng, Ngài không quên dành m?t giây phút cho ?àn chiên nh? bé ? giáo ph?n Chiclayo xa xôi mà Ngài ?ã t?ng ph?c v?. Ngài nói tr?c ti?p v?i h? b?ng ngôn ng? mà h? có th? hi?u ???c. Ngài cám ?n s? c?ng hi?n và nh?ng d?n thân c?a h? trong vi?c xây d?ng Giáo H?i. Sau ?ó, Ngài m?i h??ng ??n Giáo Ph?n Roma c?a mình và nh?n g?i cho toàn th? gi?i v? vi?c s?ng v?i m?t thái ?? c?i m? và ?ôi tay dang r?ng, ?? tr? nên nh?ng nhà truy?n giáo và loan báo Tin M?ng. T? khoá “??i tho?i” trong l?i chào ??u tiên c?a Ngài không ch? mang tính ngo?i giao mà còn mang m?t chi?u kích th?n h?c và thiêng liêng ??c bi?t. ?ó là m?t hình th?c hi?n di?n c?a Ngôi L?i Nh?p Th? gi?a lòng th? gi?i, m?t Giáo H?i bi?t hi?n di?n, c?m thông, l?ng nghe, và chia s?. Có th? m??ng t??ng ???c r?ng ??i tho?i b?ng ngôn ng? c?a tình th??ng s? là chìa khoá c?a s? m?ng loan báo Tin M?ng trong tri?u ??i c?a v? Tân Giáo Hoàng c?a chúng ta.

(4)  ??ng s?: l?i m?i g?i can ??m s?ng ??c tin trong th? gi?i hi?n ??i.

Trong l?i chào ng?n ng?i, c?m t? “??ng s?” ???c l?p l?i hai l?n. C?m t? ?y g?i l?i ti?ng chào ??y mãnh l?c c?a ??c Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II trong b?i c?nh th? gi?i vào n?m 1978. Th? nh?ng sâu xa h?n, c?m t? ?y là ti?ng chào c?a ??c Kitô Ph?c Sinh dành cho các môn ?? ?ang s? hãi và nghi ng? c?a mình. L?i chào ?y ???c l?p l?i cho th? gi?i c?a chúng ta hôm nay.

Nhìn n? c??i thân thi?n và c? ch? trìu m?n c?a v? Tân Giáo Hoàng, chúng ta nh?n ra r?ng “??ng s?” không ch? là m?t l?i hô hào tr?ng r?ng. ?ó là m?t xác tín c?a ??c tin, r?ng Thiên Chúa yêu th??ng chúng ta và v?n ?ang hành ??ng ngay trong bóng t?i và th? thách c?a th? gi?i chúng ta. “Chúng ta là nh?ng môn ?? c?a ??c Kitô. Ngài ?i tr??c chúng ta. Th? gi?i c?n ??n ánh sáng c?a Ngài. Nhân lo?i c?n ??n Ngài nh? chi?c c?u giúp v??n ??n Thiên Chúa và tình yêu c?a Thiên Chúa”

Có th? là quá s?m khi nói r?ng nh?ng l?i chào ng?n ng?i ??u tiên c?a ??c Thánh Cha Lêô XIV ?ã v? ra cho Giáo H?i m?t ch??ng trình m?c v?. Th? nh?ng, t? l?i chào ??n s? và chân tình, nh?ng c?ng th?t v?ng vàng và ??y xác tín c?a Ngài, chúng ta có th? nh?n ra m?t làn gió m?i ?ang th?i qua Giáo H?i, làn gió c?a Thánh Th?n Thiên Chúa, ??ng v?n luôn hành ??ng trong Giáo H?i và ngang qua Giáo H?i. ??ng ?y không d?n d?t Giáo H?i theo nh?ng ???ng th?ng an toàn hay trong nh?ng khuôn kh? khép kín, nh?ng theo nh?ng khúc quanh ??y b?t ng?. K?t qu? b?u c? v? Giáo Hoàng th? 267 chính là m?t khúc quanh ??y b?t ng? nh? th?!

T? ?n Chúa ban cho chúng ta m?t v? m?c t? bi?t ??t mình vào gi?a lòng dân Chúa nh? m?t ng??i b?n ??ng hành, nh? m?t ng??i cha hi?n lành và khiêm t?n, ?? d?n d?t ?oàn dân l? hành ti?n b??c gi?a th? gian và h??ng v? quê h??ng thiên qu?c.

Lm. Giuse Cao Gia An, SJ