S? l??c V?n ki?n Chung k?t c?a Th??ng H?i ??ng Giám m?c th? 16 v? tính hi?p hành
Vatican News
??c Thánh Cha ?ã tuyên b? r?ng ngài ?ã ch?n không vi?t Tông hu?n h?u Th??ng H?i ??ng, nh?ng nói r?ng Tài li?u Th??ng H?i ??ng s? ???c cung c?p ngay cho t?t c? m?i ng??i. Ngài gi?i thích: “?ã có nh?ng ch? d?n r?t c? th? trong Tài li?u có th? là kim ch? nam cho s? m?ng c?a các Giáo h?i, t?i các châu l?c và b?i c?nh c? th? c?a h?”. Ngài bày t? s? tin t??ng r?ng tr?i nghi?m chung này s? truy?n c?m h?ng cho “nh?ng hành ??ng c? th? ph?c v? dân Chúa”.
“Ti?n trình hi?p hành không k?t thúc khi ??i h?i hi?n t?i c?a Th??ng H?i ??ng Giám m?c k?t thúc, nh?ng nó c?ng bao g?m giai ?o?n th?c hi?n” (9), bao g?m t?t c? m?i ng??i trong “hành trình hàng ngày v?i ph??ng pháp tham v?n và phân ??nh theo phong cách hi?p hành, xác ??nh nh?ng cách th?c c? th? và l? trình ?ào t?o ?? mang l?i s? hoán c?i hi?p hành h?u hình trong các b?i c?nh Giáo h?i khác nhau” (9).
??c bi?t, Tài li?u yêu c?u các Giám m?c d?n thân ??i v?i tính minh b?ch và trách nhi?m gi?i trình, ??ng th?i l?u ý, nh? ??c H?ng y Victor Fernandez, T?ng tr??ng B? Giáo lý ??c tin, ?ã nói, r?ng công vi?c ???c ti?p t?c ?? mang l?i cho ph? n? nh?ng vai trò và quy?n h?n l?n h?n trong Giáo h?i.
Hai t? khóa n?i lên t? v?n b?n - ???c th? hi?n qua vi?n c?nh và ?? xu?t hoán c?i - là “các m?i quan h?”, m?t cách ?? tr? thành Giáo h?i; và “các m?i liên k?t”, ???c ?ánh d?u b?ng “s? trao ??i các ân s?ng” gi?a các Giáo h?i ???c s?ng m?t cách n?ng ??ng và do ?ó, ?? hoán c?i các quá trình. Chính các Giáo h?i ??a ph??ng là trung tâm c?a chân tr?i truy?n giáo, là n?n t?ng c?a kinh nghi?m v? tính ?a nguyên c?a s? hi?p hành, v?i t?t c? các c?u trúc ph?c v? cho s? v?, v?i giáo dân ngày càng ? trung tâm và là ng??i gi? vai chính.
Trong vi?n t??ng này, tính ch?t c? th? c?a vi?c ???c bám r? vào “n?i ch?n” n?i b?t cách m?nh m? trong V?n ki?n Chung k?t này. ?i?u l?u ý là các tham d? viên ?ã ?? xu?t r?ng các B? c?a Tòa Thánh kh?i ??ng các cu?c tham v?n “tr??c khi công b? các tài li?u chu?n m?c quan tr?ng” (135).
C?u trúc c?a Tài li?u Chung k?t
Tài li?u Chung k?t g?m n?m ph?n (11). Ph?n ??u tiên có t?a ?? “Trái tim c?a tính Hi?p hành”. Ph?n th? hai, “Cùng nhau, trên thuy?n c?a Phêrô”, nói v? “vi?c hoán c?i các m?i quan h? xây d?ng c?ng ?oàn Kitô giáo và ??nh hình s? v? trong s? ?an xen c?a các ?n g?i, ??c s?ng và th?a tác v?”; trong khi ph?n th? ba, “Theo L?i Ng??i”, “xác ??nh ba th?c hành có liên quan ch?t ch? v?i nhau: s? phân ??nh c?a Giáo h?i, các ti?n trình ra quy?t ??nh và m?t n?n v?n hóa minh b?ch, trách nhi?m gi?i trình và ?ánh giá”.
Ph?n th? t?, “M?t m? cá d?i dào”, “phác th?o cách th?c có th? vun ??p theo nh?ng hình th?c m?i c?a vi?c trao ??i các ??c s?ng và s? ?an xen c?a các m?i liên k?t hi?p nh?t chúng ta trong Giáo h?i, t?i th?i ?i?m mà kinh nghi?m v? vi?c bám r? vào m?t n?i ch?n ?ang thay ??i sâu s?c”. Cu?i cùng, ph?n th? n?m, “Th?y c?ng sai các con”, “cho phép chúng ta nhìn vào b??c ??u tiên c?n th?c hi?n: quan tâm ??n vi?c ?ào t?o t?t c? m?i ng??i theo tinh th?n truy?n giáo hi?p hành”. ??c bi?t, c?n l?u ý r?ng vi?c khai tri?n V?n ki?n này ???c h??ng d?n b?i các trình thu?t Tin M?ng v? s? Ph?c Sinh (12).
Nh?ng v?t th??ng c?a ??ng Ph?c sinh v?n ti?p t?c r? máu…
Ph?n gi?i thi?u c?a Tài li?u (1-12) ngay l?p t?c làm sáng t? b?n ch?t c?a Th??ng H?i ??ng nh? là “m?t tr?i nghi?m ???c ??i m?i v? cu?c g?p g? c?a các môn ?? v?i ??ng Ph?c sinh trong Phòng Ti?c ly vào chi?u ngày Ph?c sinh” (1). V?n ki?n kh?ng ??nh, “Khi chiêm ng?m ??ng Ph?c sinh, chúng ta ?ã th?y d?u v?t c?a nh?ng th??ng tích c?a Ng??i (…) v?n ti?p t?c r? máu trên c? th? c?a nhi?u anh ch? em, k? c? do nh?ng l?i l?m c?a chính chúng ta. Vi?c nhìn lên Chúa không làm chúng ta xa r?i nh?ng bi k?ch c?a l?ch s?. Ng??c l?i, nó m? m?t chúng ta nhìn th?y n?i ?au kh? c?a nh?ng ng??i xung quanh và th?m sâu vào chúng ta: khuôn m?t c?a nh?ng ??a tr? ho?ng s? vì chi?n tranh, nh?ng gi?t n??c m?t c?a các bà m?, nh?ng gi?c m? tan v? c?a r?t nhi?u ng??i tr?, nh?ng ng??i t? n?n ph?i ??i m?t v?i nh?ng hành trình kh?ng khi?p, nh?ng n?n nhân c?a bi?n ??i khí h?u và b?t công xã h?i” (2).
Nh?c l?i nhi?u cu?c chi?n tranh ?ang di?n ra, Th??ng H?i ??ng ?ã h?p v?i ??c Thánh Cha Phanxicô trong “vi?c không ng?ng kêu g?i, lên án logic c?a b?o l?c, h?n thù và tr? thù” (2).
H?n n?a, hành trình hi?p hành rõ ràng là hành trình ??i k?t, h??ng ??n “s? hi?p nh?t tr?n v?n và h?u hình c?a các Kitô h?u” (4) – và “c?u thành m?t hành ??ng ti?p nh?n Công ??ng [Vatican II] cách ?ích th?c h?n n?a, do ?ó ?ào sâu thêm ngu?n c?m h?ng c?a Công ??ng và ti?p thêm s?c m?nh ngôn s? c?a Công ??ng cho th? gi?i ngày nay” (5).
Tài li?u th?a nh?n r?ng ?i?u ?ó không d? dàng: “Chúng ta không th? ph? nh?n r?ng chúng ta ?ã ph?i ??i m?t v?i s? m?t m?i, vi?c kháng c? l?i s? thay ??i và cám d? ?? nh?ng ý t??ng c?a riêng mình l?n át vi?c l?ng nghe Tin M?ng và th?c hành s? phân ??nh” (6)
Tr?ng tâm c?a tính hi?p hành
Ph?n ??u tiên c?a tài li?u (13-48) b?t ??u b?ng nh?ng suy t? chung v? “Giáo h?i nh? Dân Chúa, Bí tích Hi?p nh?t” (15-20) và v? “Nh?ng C?i r? Bí tích c?a Dân Chúa” (21-27).
Chính qua “kinh nghi?m c?a nh?ng n?m g?n ?ây” mà ý ngh?a c?a các thu?t ng? “tính hi?p hành” và “hi?p hành” ?ã “???c hi?u rõ h?n, và ???c s?ng cách s?ng ??ng h?n. Chúng ngày càng ???c k?t n?i cách sâu s?c h?n v?i mong mu?n v? m?t Giáo h?i g?n g?i h?n v?i m?i ng??i và có t??ng quan h?n – m?t Giáo h?i là nhà và gia ?ình c?a Thiên Chúa (28).
“Nói m?t cách ??n gi?n và súc tích, tính hi?p hành là m?t hành trình canh tân thiêng liêng và c?i cách c? c?u giúp Giáo h?i có th? tham gia và truy?n giáo nhi?u h?n, ?? có th? ??ng hành v?i m?i ng??i và t?a sáng ánh sáng c?a Chúa Kitô” (28).
Khi nhìn nh?n r?ng s? hi?p nh?t c?a Giáo h?i không có ngh?a là ??ng nh?t, “vi?c ?ánh giá cao các b?i c?nh, n?n v?n hóa và s? ?a d?ng, c?ng nh? các m?i quan h? gi?a chúng, là chìa khóa ?? phát tri?n nh? m?t Giáo h?i hi?p hành truy?n giáo” (40). Và v?i s? h?i sinh c?a các m?i quan h? v?i các truy?n th?ng tôn giáo khác, Giáo h?i ph?n ??u “cùng v?i h? ?? xây d?ng m?t th? gi?i t?t ??p h?n” (41).
Hoán c?i v? các t??ng quan
Ph?n th? hai c?a Tài li?u (49-77) m? ??u b?ng “l?i kêu g?i m?t Giáo h?i có nhi?u kh? n?ng h?n trong vi?c nuôi d??ng các m?i t??ng quan: v?i Chúa, gi?a ng??i nam và ng??i n?, trong gia ?ình, trong c?ng ??ng ??a ph??ng, gi?a các nhóm xã h?i và tôn giáo, v?i công trình t?o d?ng” (50). ??ng th?i, Th??ng H?i ??ng nhìn nh?n r?ng m?t s? ng??i “ti?p t?c tr?i qua n?i ?au khi c?m th?y b? lo?i tr? ho?c b? xét ?oán vì tình tr?ng hôn nhân, c?n tính ho?c khuynh h??ng tính d?c c?a h?” (ibid.).
“?? tr? thành m?t Giáo h?i có tính hi?p hành, chúng ta c?n ph?i m? lòng mình h??ng ??n m?t s? hoán c?i th?t s? trong các t??ng quan, ?i?u s? ??nh h??ng l?i các ?u tiên c?a m?i ng??i và m?t l?n n?a chúng ta ph?i h?c h?i t? Tin M?ng r?ng quan tâm chú ý ??n các t??ng quan không ch? ??n thu?n là m?t chi?n l??c hay m?t công c? ?? t?ng hi?u qu? t? ch?c. Các m?i t??ng quan và liên k?t là ph??ng ti?n mà qua ?ó Chúa Cha ?ã m?c kh?i chính Ng??i trong Chúa Giêsu và Chúa Thánh Th?n” (50).
Tài li?u chung k?t ti?p t?c v?i vi?c nhìn nh?n “n?i ?au và s? ?au kh? ???c di?n t? b?i nhi?u ph? n? t? m?i khu v?c và châu l?c, c? giáo dân và nh?ng ng??i thánh hi?n, trong su?t ti?n trình hi?p hành”, ?i?u “cho th?y chúng ta th??ng không s?ng theo t?m nhìn này” (52).
??c bi?t, “l?i kêu g?i canh tân t??ng quan trong Chúa Giêsu phát tri?n m?nh m? trong các b?i c?nh khác nhau, n?i các môn ?? c?a Ng??i ?ang s?ng”, k?t h?p v?i “s? ?a d?ng c?a các n?n v?n hóa”; tuy nhiên “s? t??ng tác c?a nh?ng ng??i t? các b?i c?nh v?n hóa khác nhau c?ng có th? d?n ??n các m?i quan h? méo mó không phù h?p v?i Tin M?ng” (53).
Tài li?u kh?ng ??nh r?ng “Nh?ng s? d? ?ang hoành hành trên th? gi?i c?a chúng ta b?t ngu?n t? nh?ng ??ng l?c này” và l?u ý r?ng “s? t? ch?i tri?t ?? và m?nh m? nh?t chính là s? t? ch?i chính s? s?ng con ng??i; ?i?u này d?n ??n s? t? ch?i nh?ng ??a tr? ch?a chào ??i, c?ng nh? ng??i già” (54).
Các Th?a tác v? Truy?n giáo
“??c s?ng, ?n g?i và Các Th?a tác v? Truy?n giáo” (57-67) n?m ? trung tâm c?a tài li?u, nh?n m?nh ??c bi?t ??n s? tham gia nhi?u h?n c?a giáo dân. Th?a tác v? thánh ch?c là “ph?c v? cho s? hòa h?p” (68); và th?a tác v? Giám m?c là nh?m m?c ?ích “phân ??nh và quy t? trong s? hi?p nh?t” các ân hu? c?a Chúa Thánh Th?n (69-71).
Trong cu?c th?o lu?n v? th?a tác v? Giám m?c, Tài li?u l?u ý r?ng “m?i quan h? mang tính c?u thành gi?a giám m?c và Giáo h?i ??a ph??ng d??ng nh? không th? hi?n rõ ràng trong tr??ng h?p c?a các giám m?c hi?u tòa ngày nay, ví d?, trong tr??ng h?p c?a các ??i di?n Giáo hoàng và nh?ng ng??i ph?c v? trong Giáo tri?u Roma” (70).
Cùng v?i các Giám m?c, có các linh m?c và phó t?, ?? “c?ng tác gi?a các th?a tác viên có ch?c thánh trong m?t Giáo h?i hi?p hành” (74). Vì v?y, kinh nghi?m v? “Linh ??o hi?p hành” r?t quan tr?ng, vì n?u “thi?u chi?u sâu thiêng liêng ? c? c?p ?? cá nhân và c?ng ?oàn, thì tính hi?p hành s? b? gi?m xu?ng thành s? ti?n l?i v? m?t t? ch?c” (44).
Vì lý do này, Tài li?u l?u ý, “khi ???c th?c hành v?i s? khiêm t?n, phong cách hi?p hành cho phép Giáo h?i tr? thành ti?ng nói ngôn s? trong th? gi?i ngày nay”.
Hoán c?i v? các ti?n trình
Trong ph?n th? ba c?a Tài li?u (79-108), Th??ng H?i ??ng l?u ý r?ng “trong c?u nguy?n và ??i tho?i, chúng ta ?ã nh?n ra r?ng s? phân ??nh c?a Giáo h?i, vi?c quan tâm ??n các ti?n trình ra quy?t ??nh, s? d?n thân ch?u trách nhi?m và ?ánh giá các quy?t ??nh c?a chúng ta là nh?ng th?c hành mà qua ?ó chúng ta ?áp l?i L?i Chúa ch? cho chúng ta nh?ng con ???ng c?a s? v?” (79).
??c bi?t, tài li?u l?u ý r?ng “Ba th?c hành này g?n bó ch?t ch? v?i nhau. Các ti?n trình ra quy?t ??nh c?n có s? phân ??nh c?a Giáo h?i, ?òi ph?i l?ng nghe trong b?u không khí tin t??ng ???c h? tr? b?i s? minh b?ch và ch?u trách nhi?m. S? tin t??ng ph?i là c?a c? hai bên: nh?ng ng??i ra quy?t ??nh c?n có kh? n?ng tin t??ng và l?ng nghe Dân Chúa. Ng??c l?i, Dân Chúa c?n có th? tin t??ng nh?ng ng??i n?m gi? quy?n bính” (80).
Trên th?c t?, “S? phân ??nh c?a Giáo h?i cho S? v?” “không ph?i là m?t k? thu?t t? ch?c mà là m?t th?c hành thiêng liêng d?a trên ??c tin s?ng ??ng” và “không bao gi? ch? là vi?c ??a ra quan ?i?m cá nhân ho?c c?a nhóm ho?c là t?ng h?p các ý ki?n ??cá nhân khác nhau” (82).
“C?u trúc c?a quá trình ra quy?t ??nh” (87-94), “tính minh b?ch, trách nhi?m gi?i trình và s? ?ánh giá” (95-102) và “tính hi?p hành và các c? quan tham gia” (103-108) là nh?ng ?i?m chính c?a các ?? xu?t có trong Tài li?u, phát sinh t? kinh nghi?m c?a Th??ng H?i ??ng.
Hoán c?i v? các m?i liên k?t
B?n ch?t c?a ph?n th? t? c?a Tài li?u Chung k?t (109-139) ???c di?n t? trong ?o?n ??u tiên: “Trong th?i ?i?m có s? thay ??i l?n lao ?ang di?n ra ? nh?ng ??a ?i?m c?i ngu?n và hành h??ng c?a Giáo h?i, chúng ta c?n vun ??p nh?ng hình th?c m?i ?? trao ??i các ân hu? và ?an d?t các m?i liên k?t hi?p nh?t chúng ta. Trong ?i?u này, chúng ta ???c nâng ?? b?i th?a tác v? c?a các Giám m?c trong s? hi?p thông gi?a h? và v?i Giám m?c Roma” (109).
C?m t? “???c bén r? v?ng ch?c nh?ng v?n là nh?ng ng??i hành h??ng” (110-119) nh?c l?i r?ng “không th? hi?u ???c Giáo h?i n?u không bén r? trong m?t lãnh th? c? th?, trong m?t không gian và th?i gian n?i hình thành kinh nghi?m chung v? cu?c g?p g? v?i Thiên Chúa, ??ng c?u ??” (110).
Ph?n này c?a Tài li?u c?ng nh?n m?nh ??n hi?n t??ng “d?ch chuy?n dân s?” (112) và “s? lan truy?n c?a v?n hóa k? thu?t s?” (113).
Theo vi?n c?nh này, “vi?c chúng ta cùng nhau b??c ?i nh? nh?ng môn ?? c?a Chúa Giêsu, v?i các ??c s?ng và th?a tác v? ?a d?ng c?a chúng ta, ??ng th?i tham gia vào vi?c trao ??i các ân hu? gi?a các Giáo h?i, là m?t d?u ch? h?u hi?u v? tình yêu và lòng th??ng xót c?a Thiên Chúa trong Chúa Kitô” (120).
“Nguyên t?c ch? ??o m?i t??ng quan gi?a các Giáo h?i là cái nhìn hi?p thông thông qua vi?c chia s? các ân hu?” (124). T? ?i?m kh?i ??u này, Tài li?u trình bày chi ti?t “Nh?ng m?i dây hi?p nh?t: Các H?i ??ng Giám m?c và các H?i ngh? Giáo h?i” (124-129).
Suy t? c?a Th??ng h?i ??ng v? “S? ph?c v? c?a Giám m?c Roma” (130-139) ??c bi?t có ý ngh?a. ?? c?p chính xác ??n vi?c thúc ??y s? h?p tác và l?ng nghe nhi?u h?n, Th??ng H?i ??ng kêu g?i các B? “kh?i x??ng m?t cu?c tham v?n v?i các H?i ??ng Giám m?c và v?i các c? quan t??ng ?ng c?a các Giáo h?i ?ông ph??ng t? qu?n” tr??c khi công b? “các v?n ki?n chu?n m?c quan tr?ng” (135).
?ào t?o m?t Dân t?c các Môn ?? Truy?n giáo
Tài li?u kh?ng ??nh ? ph?n ??u c?a ph?n th? n?m (140-151): “Dân thánh c?a Thiên Chúa c?n ???c ?ào t?o thích ?áng ?? h? có th? làm ch?ng cho ni?m vui c?a Tin M?ng và phát tri?n trong vi?c th?c hành tính hi?p hành: tr??c h?t, trong s? t? do c?a con cái Thiên Chúa khi theo Chúa Giêsu Kitô, ???c chiêm ni?m trong c?u nguy?n và ???c nhìn nh?n n?i nh?ng ng??i nghèo” (141).
“M?t trong nh?ng yêu c?u n?i lên m?nh m? nh?t và t? m?i b?i c?nh trong ti?n trình hi?p hành là vi?c ?ào t?o do c?ng ?oàn Kitô giáo cung c?p ph?i toàn di?n và liên t?c” (143). V? v?n ?? này, chúng ta c?ng th?y nhu c?u c?p thi?t v? “vi?c trao ??i các ân hu? gi?a các ?n g?i khác nhau (hi?p thông), theo quan ?i?m th?c thi vi?c ph?c v? (s? v?) và theo phong cách tham gia và giáo d?c trong s? ??ng trách nhi?m khác bi?t (s? tham gia)” (147).
“M?t l?nh v?c khác có t?m quan tr?ng l?n là vi?c thúc ??y trong m?i b?i c?nh giáo h?i m?t n?n v?n hóa b?o v?, bi?n c?ng ?oàn thành n?i an toàn h?n bao gi? h?t cho tr? v? thành niên và nh?ng ng??i d? b? t?n th??ng” (150).
Cu?i cùng, “các ch? ?? trong h?c thuy?t xã h?i c?a Giáo h?i, ví d? nh? d?n thân vì hòa bình và công lý, ch?m sóc ngôi nhà chung c?a chúng ta và ??i tho?i liên v?n hóa và liên tôn, c?ng ph?i ???c chia s? r?ng rãi h?n trong Dân Chúa” (151).
Phó thác cho ??c Maria
Tài li?u nói trong ?o?n áp chót: “B?ng cách s?ng l?i ti?n trình hi?p hành, chúng ta ?ã nh?n ra r?ng ?n c?u ?? ???c ?ón nh?n và ???c loan báo có m?i quan h? thi?t y?u. Chúng ta cùng nhau s?ng và làm ch?ng cho ?n c?u ?? ?ó. ??i v?i chúng ta, l?ch s? d??ng nh? ???c ?ánh d?u m?t cách bi th?m b?i chi?n tranh, s? tranh giành quy?n l?c, hàng ngàn b?t công và l?m d?ng. Tuy nhiên, chúng ta bi?t r?ng Chúa Thánh Th?n ?ã ??t vào tâm h?n m?i ng??i m?t ??c mu?n sâu xa và th?m l?ng v? nh?ng m?i quan h? ?ích th?c và nh?ng m?i liên k?t th?c s?. Chính công trình t?o d?ng nói lên s? hi?p nh?t và chia s?, s? ?a d?ng và ?an xen gi?a các d?ng s?ng khác nhau” (154).
Tài li?u k?t thúc b?ng l?i c?u nguy?n phó thác “k?t qu? c?a Th??ng H?i ??ng này cho ??c Trinh N? Maria”. “Xin M? d?y chúng con tr? thành m?t dân t?c c?a các môn ?? truy?n giáo cùng nhau b??c ?i, tr? thành m?t Giáo h?i hi?p hành” (155).
C?m ?n b?n ?? ??c bài vi?t này. N?u b?n mu?n nh?n các b?n tin qua email, vui lòng ??ng k? newsletter b?ng cách nh?p vào ??y.