Giáo h?i hi?p hành kh?ng ph?i là m?t kim t? tháp mà là ng?i nhà cho “nh?ng ?n g?i ??ng ph?m giá”
Vatican News
Theo Cha Vitali, “Giáo h?i là m?t bí tích trong Chúa Kitô, ngh?a là d?u ch? và khí c? c?a s? k?t h?p m?t thi?t v?i Thiên Chúa và c?a s? hi?p nh?t gi?a loài ng??i” (LG 1). S? tham gia ??u tiên ???c Công ??ng Vatican II nh?n m?nh th?c ra không ph?i là s? tham gia c?a các cá nhân, mà là c?a toàn th? Giáo h?i, Dân Chúa trên hành trình h??ng t?i vi?c hi?n th?c hóa N??c Chúa. Ch?a bao gi? nh? ngày hôm nay, nhân lo?i l?i c?n ??n ch?ng t? m?nh m? và thuy?t ph?c c?a m?t Giáo h?i v?n là d?u ch? và khí c? hòa bình gi?a các qu?c gia. “M?t Giáo h?i hi?p hành là m?t Giáo h?i ‘sánh b??c’ cùng con ng??i, tham gia vào nh?ng khó kh?n c?a l?ch s?, nuôi d??ng gi?c m? r?ng vi?c tái khám phá ph?m giá b?t kh? xâm ph?m c?a các dân t?c và ch?c n?ng ph?c v? c?a chính quy?n c?ng có th? giúp xã h?i dân s? xây d?ng chính mình trong công lý và tình huynh ??, t?o ra m?t th? gi?i t??i ??p h?n và x?ng ?áng h?n cho các th? h? mai sau.
M?t Giáo h?i h??ng ra bên ngoài, m?t “bí tích c?u ?? ph? quát” cho th? gi?i (LG 48), luôn ???c kêu g?i tr? thành và ngh? v? chính mình trong n?i tâm nh? “bí tích c?a s? hi?p nh?t c?u ??” (LG 9). Lumen Gentium s? 7 có nói r?ng “trong vi?c xây d?ng thân th? c?a Chúa Kitô có s? ?a d?ng v? các thành viên và ch?c n?ng”.
Ch??ng II c?a Lumen Gentium mô t? Giáo h?i là Dân Thiên Chúa, “dòng dõi ???c tuy?n ch?n, ch?c t? t? v??ng gi?, dân thánh, dân ???c Thiên Chúa thu nh?n” (LG 9), ?i?u này tiêu bi?u cho “cu?c cách m?ng Copernic” v? giáo h?i h?c mang tính c?ng ??ng, phá v? kim t? tháp giáo h?i ???c xây d?ng qua nhi?u th? k?: ?i tr??c c? các ch?c n?ng là ph?m giá c?a ng??i ?ã ???c r?a t?i; ?i tr??c c? nh?ng khác bi?t v?n thi?t l?p các th? b?c là s? bình ??ng c?a con cái Thiên Chúa. Danh hi?u l?n nh?t c?a Giáo h?i không ph?i là giáo hoàng, giám m?c, linh m?c, hay tu s?, mà là con cái Thiên Chúa. T?t c? m?i ng??i ??u là nh?ng ng??i con trong Chúa Con, ???c hi?p nh?t b?i Chúa Thánh Th?n. Kh?ng ??nh ph?m giá bình ??ng c?a m?i ng??i không có ngh?a là ph? nh?n nh?ng khác bi?t: Giáo h?i là thân th? c?a Chúa Kitô, s?ng ??ng và xinh ??p vì có nhi?u h?ng ân, ??c s?ng, th?a tác v? và ?n g?i khác nhau.
Ch?c linh m?c c?ng ??ng và ch?c linh m?c th?a tác ho?c ph?m tr?t là nh?ng hình th?c tham gia riêng bi?t vào ch?c t? t? c?a Chúa Kitô (x. LG 10 ). ??t ch?c linh m?c chung tr??c ch?c linh m?c th?a tác có ngh?a là phá v? m?i quan h? b?t ??i x?ng v? quy?n bính-vâng ph?c ?ã c?u trúc nên Giáo h?i kim t? tháp. Sau ?ó, vi?c kh?ng ??nh hai hình th?c tham gia vào ch?c t? t? c?a Chúa Kitô ???c quy ??nh cho nhau có ngh?a là nhìn nh?n s? ?a d?ng b? sung cho nhau ch? không h? thu g?n l?n nhau. Các th?a tác viên th? phong nên ph?c v? dân thánh c?a Thiên Chúa, dân thánh cu?i cùng tr? thành ch? th? tích c?c c?a ??i s?ng giáo h?i.
Nh?ng nói Giáo h?i là Dân Chúa không gi?i quy?t ???c toàn b? v?n ??, c?ng không ??m b?o m?t cu?c c?i cách Giáo h?i mà không h? ?au ??n. Giáo H?i xét nh? Dân Chúa m?t m?t gi?i thích s? nh?n m?nh vào n?n giáo h?i h?c hi?p thông, ch? y?u t?p trung vào khía c?nh hi?p thông ph?m tr?t, ?i?u mà theo th?i gian ?ã t?o ra m?t “s? t?p quy?n” th?c s? c?a Giáo h?i. Giáo H?i xét nh? Dân Chúa làm d?y lên n?i lo s? r?ng tính hi?p hành, ???c hi?u là “cu?c hành trình cùng nhau” c?a Dân Chúa, s? t?o thành m?t s? thay th? cho nguyên t?c hi?p thông. Trên th?c t?, tính hi?p hành không gì khác h?n là s? hi?p thông c?a Giáo h?i v?i t? cách là Dân Thánh c?a Thiên Chúa trên hành trình c?a h?.
Giáo h?i hi?p hành bao g?m m?i chi?u kích hi?p thông: hi?p thông Ba Ngôi, hi?p thông các tín h?u, hi?p thông gi?a các giáo h?i, hi?p thông các thánh. Ph?c v? Giáo h?i này là các M?c t?, trong m?t s? hi?p thông có tính ph?m tr?t ???c quy ??nh b?i nguyên lý hi?p nh?t là Giám m?c Rôma. Các giám m?c “không ??n ??c, không ? trên Giáo h?i; nh?ng ? bên trong Giáo h?i v?i t? cách là nh?ng ng??i ?ã ???c r?a t?i gi?a nh?ng ng??i ?ã ???c r?a t?i và thu?c v? Giám m?c ?oàn v?i t? cách là Giám m?c gi?a các Giám m?c, ??ng th?i ???c kêu g?i - v?i t? cách là Ng??i k? v? Thánh Phêrô Tông ?? - lãnh ??o Giáo h?i Roma - Giáo h?i ch? trì trong tình yêu m?n t?t c? các Giáo h?i”.
M?i quan h? ch?t ch? t?n t?i gi?a Dân Chúa, Giám m?c ?oàn và Giám m?c Rôma, m?i ng??i v?i ch?c n?ng c?a mình, thi?t l?p Giáo h?i hi?p hành là “Giáo h?i l?ng nghe”. Các tín h?u, Giám m?c ?oàn, Giám m?c Rôma: ng??i này l?ng nghe ng??i kia; và t?t c? ??u l?ng nghe Chúa Thánh Th?n, “Th?n Khí s? th?t” (Ga 14:17), ?? bi?t Ngài “nói gì v?i các Giáo H?i” (Kh 2:7)”.
Mong mu?n b?o ??m các ch?c n?ng t??ng ?ng c?a các ch? th? này ?ã d?n t?i vi?c bi?n Th??ng H?i ??ng t? m?t s? ki?n thành m?t ti?n trình. S? l?a ch?n này không ph? quy?t nh?ng h?i nh?p: ??c Thánh Cha có ý trao cho các giám m?c kh? n?ng tham gia m?t cách rõ ràng h?n và hi?u qu? h?n vào m?i quan tâm ??i v?i Giáo h?i hoàn v?. Làm th? nào “Th??ng h?i ??ng Giám m?c, ??i di?n c?a hàng giám m?c Công giáo, tr? thành m?t bi?u hi?n c?a tính h?p ?oàn giám m?c trong m?t Giáo h?i hoàn toàn có tính hi?p hành?” (??c Phanxicô, Bài phát bi?u t?i Th??ng h?i ??ng l?n th? 50). ?i?u này ch? có th? th?c hi?n ???c b?ng cách nhìn nh?n t?t c? các ch? th? trong ?ó thân th? Giáo h?i ???c th? hi?n rõ ràng. Trong di?n ngôn hi?p hành, Dân Chúa, Giám m?c ?oàn và Giám m?c Rôma th?c thi các ch?c n?ng Giáo h?i c? th? c?a h?, t?o nên tính hi?p hành, tính h?p ?oàn và tính ?u vi?t trong s? hi?p nh?t n?ng ??ng.
M?i Giám m?c, v?i t? cách là nguyên lý h?u hình và n?n t?ng c?a s? hi?p nh?t cho thành ph?n Dân Chúa ???c ?y thác cho mình (x. LG 23), ch?u trách nhi?m kh?i x??ng ti?n trình hi?p hành trong Giáo h?i c?a mình. Chính vì ???c ??c Giám m?c tri?u t?p, nên vi?c tham kh?o ý ki?n trong các giáo h?i c? th? là m?t cu?c tham v?n th?c s? ??i v?i Dân Chúa, ch? th? c?a c?m th?c ??c tin. Vì không th? có s? tham kh?o ý ki?n c?a Dân Chúa trong các Giáo h?i c? th? n?u M?c t? c?a h? không kh?i x??ng. Ngay t? ??u, các giám m?c ?ã th?c s? tham gia vào ti?n trình th??ng h?i ??ng, ?óng m?t vai trò không th? thi?u. Do ?ó, rõ ràng là không có mâu thu?n gi?a các chi?u kích hi?p hành và ph?m tr?t c?a Giáo h?i: cái này b?o ??m cho cái kia và ng??c l?i, v?i Giáo h?i là m?t “bí tích hi?p nh?t”, m?t dân t?c ???c t?p h?p và có tr?t t? d??i s? h??ng d?n c?a các giám m?c” (SC 26).
Ti?n trình Th??ng H?i ??ng này là m?t d?p ??c bi?t ?? th?c hành c? tính hi?p hành và tính h?p ?oàn, vì nó ??m b?o vi?c th?c hành hi?u qu? c?m th?c ??c tin c?a Dân Chúa c?ng nh? kh? n?ng phân ??nh c?a các M?c t?. Nh? v?y, chúng ta có th? k?t lu?n b?ng cách tái kh?ng ??nh r?ng Th??ng H?i ??ng là “n?i” và “không gian” ??c quy?n ?? th?c hành tính hi?p hành, v?n không nh?n m?nh vai trò ??n ph??ng c?a Dân Chúa hay các M?c t?, mà là vai trò c?a m?i ch? th? - Dân c?a Thiên Chúa, Giám m?c ?oàn, Giám m?c Roma - th? hi?n tính hi?p hành, tính h?p ?oàn và tính ?u vi?t trong s? hi?p nh?t n?ng ??ng. V?i nh?ng ??c ?i?m ??c ?áo này, ti?n trình Th??ng H?i ??ng có th? ???c hi?u là cách th?c thi tinh t? nh?t v? tính hi?p hành trong Giáo h?i Công giáo.
Nh? v?y, trên ph??ng di?n th?n h?c, c?n suy ngh? l?i v? Giáo h?i theo chìa khóa hi?p hành, ?? toàn b? Giáo h?i và m?i th? trong Giáo h?i - cu?c s?ng, các ti?n trình, các t? ch?c - ???c suy t? l?i theo chi?u kích hi?p hành. Trên ph??ng di?n th? ch?, c?n b?o ??m cho Giáo h?i “không gian” ?? th?c hành tính hi?p hành. Cha Vitali cho r?ng c?n b?o v? Th??ng h?i ??ng nh? m?t c? quan ph?c v? m?t Giáo h?i hi?p hành theo th? ch?. N?u không có Th??ng H?i ??ng, vi?c th?c hành tính hi?p hành cu?i cùng s? tan ch?y thành hàng ngàn dòng su?i, t?o ra m?t v?ng l?y th?c s?, làm ch?m l?i, n?u không mu?n nói là ng?n c?n, vi?c “cùng b??c” c?a Dân Chúa. Ng??i ta có th? suy ng?m v? hình th?c th? ch? c?a Th??ng H?i ??ng, nh?ng không nên nghi ng? gì r?ng th? ch? này ??m b?o cho Giáo h?i th?c thi tính hi?p hành m?t cách th?c s?, nh? ti?n trình th??ng h?i ??ng hi?n t?i ?ã ch?ng minh rõ ràng.
Cu?i cùng, cha Vitali cho r?ng: Vi?c th?c thi tính hi?p hành m?t cách chân chính s? cho phép có nh?ng cân nh?c chu ?áo - v?i s? kiên nh?n và th?n tr?ng - v? các c?i cách th? ch? c?n thi?t, các ti?n trình ??a ra quy?t ??nh có s? tham gia c?a m?i ng??i, và vi?c th?c thi quy?n bính th?c s? phù h?p ?? “làm phát tri?n” m?t Dân Chúa tr??ng thành và có s? tham gia.
C?m ?n b?n ?? ??c bài vi?t này. N?u b?n mu?n nh?n các b?n tin qua email, vui lòng ??ng k? newsletter b?ng cách nh?p vào ??y.