Tr??c ng??ng c?a cu?c t?ng du c?a ??c Thánh Cha t?i Iraq
Giuse Tr?n ??c Anh, OP
?ây s? là chuy?n tông du th? 33 c?a ??c Thánh Cha Phanxicô t?i n??c ngoài và là chuy?n ??u tiên k? t? 15 tháng qua, t?c là t? tháng 11 n?m 2019. Tr?n n?m 2020, vì ??i d?ch Covid-19, ngài ph?i h?y b? t?t c? các d? án tông du, và n?m 2021 này, ngoài chuy?n ?i Iraq, ch?a có d? án vi?ng th?m nào ???c lên ch??ng trình, c?ng vì ??i d?ch v?n còn hoành hành t?i nhi?u n?i.
Trong b?i c?nh trên ?ây, cu?c tông du c?a ??c Thánh Cha t?i Iraq ???c d? lu?n các n?i ??c bi?t chú ý, vì qu?c gia này v?n còn b? ?e d?a v?i nh?ng cu?c pháo kích, kh?ng b? t? sát và ??i d?ch v?n còn ? m?c ?? cao ??n ?? ngày 15/2 v?a qua, chính quy?n Iraq ?ã ph?i ban hành các bi?n pháp gi?i nghiêm trên toàn qu?c t? 18/2 cho ??n ngày 8/3 t?c là ngày ??c Thánh Cha r?i kh?i Iraq.
Vài nét v? Iraq
Iraq, v?i di?n tích g?n 440 ngàn cây s? vuông, r?ng g?p r??i Vi?t Nam, và dân s? kho?ng 37 tri?u ng??i, là n??c ??ng th? 4 trên th? gi?i v? s? l??ng d?u h?a, nh?ng t? n?m 2003, sau khi b?a ra c? nhà ??c tài Saddam Hussein có v? khí tàn sát t?p th?, Hoa K? ?ã liên minh v?i 28 qu?c gia khác, ?ánh ?u?i Saddam trong vòng 20 ngày và áp ??t m?t ch? ?? m?i. Nh?ng n??c này t? ?ó luôn ? trong tình tr?ng b?t an v? an ninh, chính tr?, kinh t? suy s?p. Kho?ng 2 tri?u ng??i ph?i t? n?n ho?c xu?t c?. Tuy l?i t?c d?u h?a m?i tháng vào kho?ng 6 t? ?ô la, nh?ng nay nhi?u ng??i dân Iraq s?ng trong l?m than, n?n tham nh?ng trong gu?ng máy chính quy?n lên cao ??.
Trên lãnh th? Iraq hi?n nay còn kho?ng 6.000 binh s? Hoa K? và 4.000 thu?c các n??c tây ph??ng khác, nh?ng các l?c l??ng này ?ang d?n d?n rút lui. Ngoài ra có kho?ng 140.000 ng??i thu?c các ??n v? dân quân di ??ng, g?i là Hashdal-Shaabi, thân Iran.
M? và các n??c Tây ph??ng t? ra ít quan tâm h?n t?i Iraq, nên Trung Qu?c ?ang ti?n vào th? tr??ng n??c này. H?i tháng 9 n?m 2019, chính ph? Iraq b?t ng? tuyên b? gia nh?p d? án g?i là ”Belt and Road”, hay c?ng g?i là ”Con ???ng t? l?a m?i”, m?t d? án phát tri?n kinh t? và th??ng m?i c?a Trung Qu?c do ch? t?ch T?p C?n Bình ?? x??ng. C? th? ?ó là m?t chi?n l??c phát tri?n dài h?n các c? c?u h? t?ng v? giao thông hàng h?i và trên m?t ??t gi?a Á, Âu, Trung ?ông và Phi châu, nh?m t?ng c??ng các quan h? th??ng m?i gi?a Trung Qu?c và các n??c trong vùng ??a lý v?a nói. Theo Hi?p ??nh gi?a Trung Qu?c và Iraq, Trung Qu?c giúp tái thi?t h? t?ng c? s? c?a Iraq, ??i l?i 100 ngàn thùng d?u h?a m?i ngày Iraq cung c?p cho Trung Qu?c.
S?c dân và tôn giáo t?i Iraq
37 tri?u dân Iraq ???c chia làm 3 nhóm dân và tôn giáo chính: 60% là ng??i Ar?p theo H?i giáo Shiite, t? 15 ??n 20% là Ar?p Sunni, và ng??i Kurdes chi?m t? 15 ??n 20% ph?n l?n theo H?i giáo Sunni. Vì th? 99% dân Iraq là tín h?u H?i giáo, và s? Kitô h?u t?i n??c này, tr??c chi?n tranh n?m 2003, có 1 tri?u 500 ngàn ng??i, trong ?ó ?ông nh?t là Công Giáo Can?ê, Công Giáo Siriac và Armeni, ngoài ra có Giáo H?i Chính Th?ng Assiri, Chính Th?ng Siriac. Hi?n nay, Kitô h?u Iraq ch? còn l?i kho?ng 300.000 ng??i, t?c là ch?a t?i 1% dân s? Iraq.
Ý ngh?a chuy?n vi?ng th?m c?a ??c Thánh Cha
Trong b?i c?nh trên ?ây, cu?c vi?ng th?m c?a ??c Thánh Cha Phanxicô trong nh?ng ngày t?i ?ây t?i Iraq có ý ngh?a gì? Giáo H?i và nhân dân Iraq hy v?ng gì n?i cu?c vi?ng th?m này? Không thi?u nh?ng ng??i, qua các m?ng xã h?i, ??t câu h?i và có nh?ng ng??i phê bình d? án vi?ng th?m này.
Trong 1 thông cáo công b? ngày 15/2 v?a qua, ??c H?ng Y Louis Raphael Sako, Th??ng Ph? Giáo Ch? Công Giáo Can?ê, tr? l?i r?ng “Cu?c vi?ng th?m c?a ??c Thánh Cha Phanxicô t?i Iraq có tính cách l?ch s? và ??c bi?t, xét v? hoàn c?nh Iraq và các n??c trong vùng ?ang tr?i qua. Chúng tôi coi cu?c vi?ng th?m này là m?t phúc lành. Chúng tôi hy v?ng nó có ti?ng vang hòa gi?i và ?oàn k?t ?? m?u thi?n ích cho Iraq”.
??c H?ng Y Sako c?ng gi?i thích r?ng: “??c Giáo Hoàng không th? vi?ng th?m t?t c? các thành th? Kitô và t?t c? các ??n thánh, nh?ng ngài s? ??n nh?ng n?i chính nh? th? ?ô Baghdad, thành Erbil th? ph? mi?n Kurdistan, thành thánh Najaf c?a H?i giáo, mi?n Ur quê h??ng t? ph? Abraham, thành Mossul, th? tr?n Qaraqosh thu?c vùng bình nguyên Ninive n?i có ?ông ??o Kitô h?u sinh s?ng. Nhi?m v? c?a ??c Thánh Cha không ph?i là h?i h??ng các Kitô h?u ?ã xu?t c? ra n??c ngoài ho?c khôi ph?c tài s?n c?a h? ?ã b? chi?m ?o?t. ?i?u ?ó là trách nhi?m c?a chính quy?n Iraq, ???c kêu g?i ki?n t?o nh?ng ?i?u ki?n thích h?p ?? nh?ng ng??i xu?t c? h?i h??ng”.
??c Th??ng Ph? Sako c?ng nói r?ng: “??c Giáo Hoàng Phanxicô không ??n ?? gi?i quy?t t?t c? các v?n ??, nh?ng ?úng h?n ?? bày t? tình liên ??i và ? c?nh ng??i Iraq. Ngài s? mang nh?ng s? ?i?p tình th??ng, huynh ??, hòa gi?i, bao dung, hòa bình, tôn tr?ng s? s?ng, s? khác bi?t và ?a nguyên”. ??c H?ng Y không quên kêu g?i nh?ng ng??i phê bình cu?c vi?ng th?m c?a ??c Giáo Hoàng qua các m?ng xã h?i hãy t? ra tích c?c và ?ng h? t?t c? nh?ng gì có th? làm cho cu?c vi?ng th?m này ???c thành công. “Chính ph? Iraq bi?t ?n vì cu?c vi?ng th?m c?a ??c Giáo Hoàng và ?? ra t?t c? nh?ng bi?n pháp c?n thi?t ?? làm cho cu?c vi?ng th?m mang tính cách l?ch s?, x?ng ?áng v?i Iraq và ng??i dân n??c này”.
Thoáng nhìn ch??ng trình vi?ng th?m
V? ch??ng trình vi?ng th?m c?a ??c Thánh Cha, có s? quân bình gi?a các cu?c g?p g? chính quy?n, các thành ph?n xã h?i, các v? lãnh ??o tôn giáo b?n và c?ng ??ng Kitô t?i Iraq, m?t khuôn kh? th??ng th?y trong các cu?c vi?ng th?m t?i n??c ngoài.
Th? Sáu ngày 5/3, sau khi v??t qua h?n 4.000 cây s? t? Roma, ??c Thánh Cha s? ??n th? ?ô Baghdad vào ban chi?u cùng ngày, và sau nghi th?c ti?p ?ón chính th?c t?i ph? t?ng th?ng, ngài g?p t?ng th?ng, chính quy?n, xã h?i dân s? và ngo?i giao ?oàn. Ti?p theo ?ó là cu?c g?p g? các Giám M?c, Linh M?c, tu s? nam n? và ch?ng sinh, giáo lý viên t?i Nhà th? Chính Tòa “??c M? ?n c?u ??” c?a Công Giáo Siriac t?i th? ?ô Baghdad, n?i hàng ch?c tín h?u thu?c Giáo H?i này ?ã b? sát h?i trong m?t cu?c kh?ng b? c?a nhóm H?i giáo c?c ?oan.
Sáng hôm sau, th? B?y ngày 6/3, ??c Thánh Cha g?p ??i Giáo tr??ng al Sistani, 91 tu?i, lãnh t? H?i giáo Shiite, ? thành thánh Najaf, m?t bi?n c? ???c coi là có ?nh h??ng r?t l?n ??i v?i ??i ?a s? tín h?u H?i giáo t?i n??c này. Ti?p ??n ??c Thánh Cha có cu?c g?p g? liên tôn t?i cánh ??ng Ur, quê h??ng c?a T? Ph? Abraham. Ban chi?u ngài tr? v? th? ?ô Baghdad ?? c? hành thánh l? cho các tín h?u.
??c Thánh Cha dành ngày Chúa Nh?t ngày 7/3 cho c?ng ?oàn Công Giáo t?i vùng bình nguyên Ninive vào ban sáng và Thánh l? ban chi?u t?i sân v?n ??ng thành ph? Erbil th? ph? mi?n Kurdistan. D? ki?n s? có t?i ?a 10.000 tín h?u tham d? trong s? 50.000 ch? ng?i theo s?c ch?a c?a sân và các v? h?u trách ?? ra t?t c? các bi?n pháp c?n thi?t ?? tránh lan lây virus corona.
T?t c? các ho?t ??ng trên ?ây c?a ??c Thánh Cha trong cu?c vi?ng th?m nh?m c? võ m?i ng??i ??t t?i lý t??ng nh? kh?u hi?u chuy?n vi?ng th?m c?a ngài: “T?t c? các con là anh ch? em v?i nhau” và hình con chim b? câu màu tr?ng ng?m cành ôliu, t??ng tr?ng hòa bình cho dân n??c Iraq, ch?m d?t các xung ??t và chi?n tranh.”
C?m ?n b?n ?? ??c bài vi?t này. N?u b?n mu?n nh?n các b?n tin qua email, vui lòng ??ng k? newsletter b?ng cách nh?p vào ??y.