杏MAP导航

Vatican News

Trong bu?i g?p g? các H?ng y, ??c Giáo Hoàng Lêô XIV ?ã cho bi?t lý do ngài ch?n tên Lêô. Và ngài ??c bi?t nh?c ??n ??c Giáo Hoàng Lêô XIII, nhà c?i cách xã h?i v? ??i c?a cu?i th? k? 19. Ti?n s? có th? cho bi?t ?ôi chút nh?ng gì ??c Giáo Hoàng nói v?i chúng ta v? m?i liên h? gi?a th?i c?a ??c Giáo Hoàng Lêô XIII và th?i ??i c?a chúng ta không?

??c Giáo Hoàng Lêô XIII cai qu?n Giáo h?i t? n?m 1878 ??n n?m 1903, vì v?y ngài là Giáo hoàng ??u tiên c?a th? k? 20. Ngài s?ng trong th?i k? xã h?i có nhi?u thay ??i sâu s?c, th?i k? mà Giáo h?i c?n câu tr? l?i cho nhi?u v?n ?? xã h?i c?p bách c?a th?i ??i. ??c Thánh Cha Lêô XIV nói cho chúng ta bi?t lý do t?i sao ngài ch?n ?i?u này, ??c bi?t khi nh?c ??n s? v? ??i c?a ??c Giáo Hoàng Lêô XIII. Giáo hu?n Xã h?i Công giáo, thông ?i?p Rerum novarum t? n?m 1891 cho th?y ?ó là n?n t?ng cho t?t c? các giáo hu?n xã h?i sau này.

??c Thánh Cha Lêô XIV bi?t, nh? th?i c?a v? ti?n nhi?m, ngài s?ng trong m?t giai ?o?n xã h?i có nhi?u thay ??i, m?t s? thay ??i không ch? thách ?? Giáo h?i và các h?c thuy?t c?a Giáo h?i, nh?ng còn thách ?? c? ph?m giá con ng??i. Và vì v?y khi l?y tên này, ngài mu?n chúng ta hi?u r?ng c?ng gi?ng nh? ??c Giáo Hoàng Lêô XIII ?ã s?ng trong th?i k? chuy?n giao gi?a cu?c Cách m?ng Công nghi?p, và ?ã c? g?ng xây d?ng m?t con ???ng Công giáo, m?t cách di?n gi?i Công giáo, gi?a hai m?i nguy hi?m song song c?a ch? ngh?a xã h?i và ch? ngh?a t? b?n t? do không b? ràng bu?c.

??c Thánh Cha Lêô XIV cho chúng ta bi?t, chính vì nh?ng thách ?? ??i v?i nhân lo?i ngày nay và nh?ng thách ?? ph?m giá con ng??i, ??c bi?t v?n ?? trí tu? nhân t?o, nên ngài ?ã l?y tên này ?? ?ánh d?u m?t giai ?o?n m?i mà Giáo h?i s? d?n thân ??i di?n v?i nh?ng v?n ?? r?t nghiêm tr?ng.

??c Thánh Cha c?ng ?ã nói v? cu?c cách m?ng công nghi?p m?i. Vì v?y, m?t ph?n, ??c Giáo Hoàng Lêô XIII ?ã ??i di?n v?i cu?c cách m?ng công nghi?p ??u tiên. Ti?n s? có th? gi?i thích m?t chút v? ?i?u ?ó không, và có th? chia s? m?t vài suy ngh? v? nh?ng ?i?u mà ??c Thánh Cha ?ang nói ??n khi nh?c v? m?t cu?c cách m?ng công nghi?p m?i?

Vào th?i ??c Giáo Hoàng Lêô XIII, có m?t làn sóng ?ô th? hóa m?nh m?. Trên kh?p châu Âu và B?c M?, dân chúng r?i b? các nông tr?i ?? chuy?n ??n các thành ph?, và khi làm nh? v?y, h? ph?i ??i di?n v?i ?i?u ki?n s?ng t?i t?, ?i?u ki?n lao ??ng kh?c nghi?t. H? b? các ch? doanh nghi?p ng?n c?n vi?c thành l?p công ?oàn. H? c?ng b? mua chu?c b?i nh?ng h? t? t??ng chính tr? m?i, nh?m l?t ?? các h? th?ng hi?n có.

Và ngài mu?n c?ng c? quy?n l?i c?a ng??i lao ??ng, mu?n ?? cao ph?m giá c?a công vi?c và ph?m giá con ng??i, ??c bi?t trong ??n v? xã h?i c?t lõi,  gia ?ình nhân lo?i.

Ngày nay, ??c Thánh Cha Lêô XIV nh?n th?y m?t b??c ngo?t m?i. Và b??c ngo?t ?ó, theo tôi, chính là s? tr?i d?y c?a trí tu? nhân t?o và c? gi?i hóa, s? phát tri?n c?a robot, và nh?ng thách ?? mà ?i?u ?ó s? ??t ra trong m??i hay hai m??i n?m t?i, th?m chí có th? s?m h?n ??i v?i ph?m giá c?a lao ??ng. ??c bi?t, thách ?? này không ch? nh?m ??n lao ??ng tay chân – t?c nh?ng công nhân nhà máy mà ??c Giáo Hoàng Lêô XIII ?ã quan tâm – nh?ng còn nh?m ??n lao ??ng trí óc: nhân viên v?n phòng, l?p trình viên máy tính, giáo viên, và nhi?u ng??i khác. Và ngài mu?n ?i ??u trong vi?c b?o ??m r?ng cu?c chuy?n mình này – cu?c chuy?n mình mang tính quy?t ??nh ??i v?i nhân lo?i – ???c th?c hi?n m?t cách ?úng ??n.

Giáo h?i luôn ??ng hành v?i nhân lo?i qua nh?ng giai ?o?n chuy?n bi?n sâu s?c su?t 2.000 n?m qua; và Giáo h?i ph?i có m?t ph?n ?ng c?n tr?ng, chân th?t và rõ ràng, ?? giúp con ng??i duy trì v? th?, cu?c s?ng c?a mình, trong công lý, ph?m giá lao ??ng, và ph?m giá con ng??i.

Tôi mu?n nói thêm v? hai ?i?m mà ti?n s? v?a nêu ra và tôi ??c bi?t chú ý. Th? nh?t, ti?n s? nói v? ph?m giá không ch? c?a ng??i lao ??ng, nh?ng còn c?a chính công vi?c. Và th? hai, ti?n s? nh?c ??n vi?c ??c Giáo Hoàng Lêô XIII ?ã ??i di?n v?i hoàn c?nh kh?n kh? c?a t?ng l?p lao ??ng. Gi? ?ây, nh? ti?n s? nói, s? thay ??i ?ang di?n ra t? lao ??ng tay chân sang lao ??ng trí óc trong th?i nay. Tuy nhiên, chúng ta c?ng ?ang ch?ng ki?n ? r?t nhi?u n?i trên th? gi?i, ng??i lao ??ng v?n ?ang b? bóc l?t trong nh?ng công vi?c s?n xu?t, ??c bi?t là ?? ph?c v? cho nhu c?u tiêu dùng c?a th? gi?i phát tri?n, trong khi chính h? l?i ??n t? các qu?c gia ?ang phát tri?n. C? hai ch? ?? này – ph?m giá c?a công vi?c và s? bóc l?t lao ??ng ? quy mô toàn c?u – c?ng ??u là m?i quan tâm r?t sâu s?c c?a ??c Giáo Hoàng Phanxicô. Và tôi ngh? ??c Thánh Cha Lêô XIV ?ang ?? c?p ??n ?i?u ?ó…

Tôi ngh? ngài r?t nh?y c?m tr??c nh?ng nhu c?u c?a ng??i lao ??ng b? bóc l?t, vì ngài t?ng là giám m?c truy?n giáo ? Nam M?. Ngài bi?t rõ tình tr?ng c?a h? th?ng kinh t? toàn c?u, th??ng d?a vào lao ??ng giá r? và ?ôi khi, ?áng ti?c, còn d?a vào lao ??ng nô l? ? m?t s? qu?c gia trên th? gi?i.

Vì v?y, ngài s? tr? thành ti?ng nói cho nh?ng ng??i ?ó, gi?ng nh? ??c Giáo Hoàng Lêô XIII t?ng là ti?ng nói cho nh?ng ng??i không có ti?ng nói trong cu?c Cách m?ng Công nghi?p l?n th? nh?t. ??c Thánh Cha Lêô XIV s? ti?p t?c truy?n th?ng ?ó, và ngài s? là ti?ng nói cho nh?ng ai ?ang b? ?e d?a, ?ang ch?u t?n th??ng b?i nh?ng hình th?c bóc l?t b?t công khác nhau trong th? gi?i này. Và theo ngh?a ?ó, ngài s? ti?p n?i tinh th?n c?a ??c Giáo Hoàng Phanxicô.

Tôi ngh? ti?n s? nói ??n v?n ki?n mà ??c Thánh Cha Lêô XIV ?ã ?? c?p, Rerum novarum, n?n t?ng giáo hu?n xã h?i Công giáo sau này. Tôi mu?n quay l?i l?ch s?, và ti?n s? có th? cho chúng tôi bi?t m?t chút b?i c?nh xung quanh thông ?i?p ?ó ?? nó không ??ng riêng l?. V?n ki?n là m?t ph?n c?a giáo hu?n r?t r?ng c?a ??c Giáo Hoàng Lêô XIII…

??c Giáo Hoàng Lêô XIII cai qu?n Giáo h?i trong m?t th?i gian dài. Tri?u c?a ngài r?t ?n ??nh, và trong su?t th?i gian ?ó ngài ?? c?p r?t nhi?u v?n ??. Và Rerum novarum ch? là m?t d?u ?n mà ngài ?? l?i cho Giáo h?i, cho giáo hu?n xã h?i, và là m?t ph?n c?a s? tr? v? r?ng l?n h?n và toàn di?n h?n v?i tinh th?n, tr? v? v?i con ng??i, xem xét m?i quan h? ?úng ??n c?a nhân lo?i v?i Chúa, không ch? xem xét các nguyên t?c chính tr? theo chi?u ngang.

B?ng cách ??t nhân lo?i trong m?i t??ng quan tr?c ti?p v?i Thiên Chúa, chúng ta b?t ??u th?y t?m quan tr?ng c?a nh?ng ?i?u mà ??c Giáo Hoàng Lêô XIII ?ã nh?n m?nh, nh? m?c l??ng ?? s?ng, quy?n ???c thành l?p các công ?oàn lao ??ng, quy?n ???c lao ??ng t? t? và danh d?, b?i vì ?i?u ?ó th? hi?n ph?m giá con ng??i và nhu c?u chu c?p cho gia ?ình. Và vì th?, ??c Thánh Cha Lêô XIV s? ti?p t?c ?i?u ?ó trong s? v? c?a ngài.

Nh?ng hoàn c?nh mà ??c Giáo Hoàng Lêô XIII ph?i ??i di?n th?t s? kh?c nghi?t. ?ó là m?t th? k? mà Giáo h?i ?ã tr?i qua nhi?u cu?c cách m?ng, v?i vô s? thách ?? ??i v?i th?m quy?n c?a Giáo h?i, nh?ng không ch? riêng th?m quy?n c?a Giáo h?i, nh?ng còn ??i v?i các tr? c?t ?n ??nh truy?n th?ng c?a xã h?i nh? nhà n??c, gia ?ình, và t?t c? nh?ng khía c?nh khác trong ??i s?ng c?a chúng ta.

??c Thánh Cha Lêô XIII ?ã b?o ??m r?ng, v?i s? khôn ngoan c?a Giáo h?i, v?i s? khôn ngoan c?a Thánh Tôma Aquinô mà ngài h?t s?c ?ng h?; qua vi?c th?c hành kinh Mân Côi, ?i?u mà ngài ?ã vi?t r?t nhi?u thông ?i?p; qua vi?c ??t tr?ng tâm n?i Thiên Chúa; qua s? chú tr?ng ??n ph?m giá con ng??i ?? ??a ra m?t vi?n t??ng m?i và toàn di?n v? giáo hu?n xã h?i Công giáo và công lý xã h?i Công giáo, m?t vi?n t??ng s? ti?p t?c b?n v?ng trong th? k? 20 và tr? thành n?n t?ng cho r?t nhi?u giáo hu?n c?a các Giáo hoàng sau này.

Liên quan ??n Rerum Novarum, nh? ti?n s? ?ã nói, ?ó là m?t ph?n trong b?i c?nh c?a m?t cái nhìn toàn di?n v? giáo hu?n xã h?i Công giáo, nh?ng các v? Giáo hoàng k? ti?p ?ã ??c bi?t tái nh?n m?nh thông ?i?p này. Chúng ta ?ã th?y ??c Giáo Hoàng Piô XI, kho?ng 40 n?m sau ?ó; tôi tin r?ng ??c Giáo Hoàng Phaolô VI, 80 n?m sau; và ??c Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ?ánh d?u k? ni?m 100 n?m c?a Rerum Novarum. Thông ?i?p này c?ng ti?p t?c ???c nh?n m?nh trong hu?n quy?n c?a ??c Bi?n ??c và ??c Phanxicô. Nh?ng có m?t câu h?i mà m?t s? ng??i có th? ??t ra: Giáo hoàng có quy?n gì ?? ?? c?p ??n các v?n ?? kinh t?? Các ngài có quy?n gì ?? nói v? m?c l??ng t?i thi?u, v? tiêu chu?n dành cho ng??i lao ??ng, v? cách mà chính ph?, gi?i ch? và ng??i lao ??ng nên t??ng tác v?i nhau? V?y có l? ?? k?t thúc, ti?n s? có th? chia s? m?t chút v? lý do t?i sao các Giáo hoàng và Giáo h?i l?i có th? lên ti?ng v? nh?ng v?n ?? này?

V?n có nh?ng ?i?u ch?c ch?n v? m?t ??o ??c, nh? ph?m giá con ng??i, quy?n ???c h??ng m?c l??ng ?? ?? nuôi s?ng gia ?ình, quy?n ???c b?o v? gia ?ình trong ph?m vi xã h?i, quy?n ???c b?o v? các quy?n l?i c?a ng??i lao ??ng.

Lý do mà Giáo h?i lên ti?ng v? nh?ng ?i?u này không ph?i là ?? ??a ra m?t ch??ng trình chính tr? c? th?, nh?ng là ?? v?ch ra nh?ng ranh gi?i mà con ng??i không th? v??t qua.

Không ai có th? ph? nh?n nhân ph?m c?a ng??i lao ??ng b?ng cách tr? cho h? m?t m?c l??ng b?t công, m?t ?i?u kêu th?u tr?i cao ?òi công lý. Và vì v?y ?ây là ?i?u gì ?ó thu?c v? Kinh thánh. ?ây là ?i?u mà các Giáo hoàng ?ã th??ng nh?n m?nh trong su?t l?ch s?.

B?n nói ?úng, ??c Giáo Hoàng Lêô XIII ?ã cung c?p ?i?u này, tiêu chu?n chung này ???c các Giáo hoàng th??ng xuyên nh?c l?i. Và ?ó là lý do t?i sao ?i?u này th?c s? ?ã ?i tr?n m?t vòng ??n ??c Thánh Cha Lêô XIV và vi?c ngài ch?n tông hi?u Giáo hoàng, và s? tôn tr?ng sâu s?c c?a ngài ??i v?i giáo hu?n xã h?i c?a Giáo h?i và quy?n can thi?p c?a Giáo h?i ?? b?o v? ph?m giá không ch? c?a các tín h?u, nh?ng còn c?a ph?m giá c?a t?t c? con ng??i nói chung.