Suy t? c?a các Giáo hoàng v? trách nhi?m c?a gi?i truy?n th?ng trong vi?c th?ng tin
Vatican News
K? t? bu?i bình minh c?a l?ch s? loài ng??i, truy?n thông là m?t ho?t ??ng có ?nh h??ng ??n m?i ng??i. B?i vì vi?c truy?n t?i m?t thông ?i?p, thi?t l?p m?i quan h? v?i ng??i khác trong m?t b?i c?nh, c?ng ch?u ?nh h??ng c?a các giá tr? và phong t?c, thông qua ngôn ng? và các công c? truy?n t?i khác nhau. Trong s? ?ó, sách v? ?ã ?óng vai trò chính trong nhi?u th? k?. S? phát tri?n c?a truy?n thông ?ã kéo theo nh?ng thay ??i sâu s?c. Phát minh v? in ?n vào th? k? 15 ?ã thúc ??y m?nh m? h?n n?a vi?c l?u thông ý t??ng và ki?n ??th?c. Trong kho?ng th?i gian t? th? k? XIX ??n th? k? XX, s? xu?t hi?n c?a các ph??ng ti?n truy?n thông ??i chúng ?ã mang truy?n thông ??i chúng ??n v?i ??i t??ng khán gi? không ch? là ??c gi? mà còn là ng??i nghe và xem truy?n thanh truy?n hình. Báo chí, phim ?nh, phát thanh và truy?n hình ?ã có tác ??ng ?áng k? ??n c?u trúc xã h?i. G?n ?ây h?n, các ph??ng ti?n vi?n thông k?t n?i computer ?ã ??c tr?ng cho các hi?n t??ng hi?n t?i nh? toàn c?u hóa cho ??n khi xu?t hi?n k? nguyên truy?n thông xã h?i và c? trí tu? nhân t?o.
S? ki?n l?n ??u tiên trong s? 36 s? ki?n c?a N?m Thánh này ???c dành riêng cho th? gi?i truy?n thông. ?ó là N?m Thánh Truy?n thông, ?ã ??di?n ra t? ngày 24 ??n ngày 26 tháng 1, v?i s? tham gia c?a nhi?u nhà báo, nhà ?i?u hành ph??ng ti?n truy?n thông, qu?n lý ph??ng ti?n truy?n thông xã h?i, k? thu?t viên âm thanh và video, và các nhà khoa h?c máy tính.
Các Giáo hoàng ?ã liên t?c suy t? v? trách nhi?m c?a gi?i truy?n thông trong vi?c truy?n ??t và ph? bi?n tin t?c.
Truy?n thông là m?t trách nhi?m
Trong su?t chi?u dài l?ch s?, các Giáo hoàng th??ng nh?n m?nh ??n giá tr? c?a truy?n thông và nhi?u l?n nh?c l?i r?ng vi?c bi?t và ???c thông tin là m?t quy?n c? b?n c?a con ng??i. Vi?c ph? bi?n l?i nói, tin t?c, hình ?nh, t? t??ng, v?n hóa tr??c h?t là m?t trách nhi?m: ?ó là tìm ki?m và qu?ng bá chân lý. Trong Thông ?i?p “Pacem in Terris”, ??c Giáo hoàng Gioan XXIII tuyên b? r?ng m?i ng??i ??u có quy?n ???c ti?p c?n thông tin cách khách quan. Ngày nay, kh? n?ng giao ti?p và truy?n t?i tin t?c ?ã t?ng lên g?p b?i. Nh?ng kh? n?ng th?c s? hi?u nhau không ph?i lúc nào c?ng phát tri?n và kinh nghi?m nh? x?y ra trong t??ng thu?t Tháp Babel trong Kinh Thánh có nguy c? l?p l?i. ??c bi?t trong th?i gian g?n ?ây, v?i s? ra ??i c?a công ngh? s?, ?ã có s? chuy?n ??i m?nh m? v? hình th?c và ngôn ng? thông tin. ??c Thánh Cha Phanxicô c?ng ch? ra m?i nguy hi?m khi nhìn th?y trí tu? c?a con ng??i b? bóp ngh?t b?i t?c ?? và b?n ch?t th??ng phân tán c?a thông tin.
Thánh Giáo hoàng Phaolô VI: Giáo H?i và Truy?n thông Xã h?i
B?t ch?p nh?ng bóng t?i này, truy?n thông và thông tin có th? soi sáng con ???ng c?a con ng??i và N?m Thánh hy v?ng. S?c l?nh “Inter mirifica” c?a Công ??ng nh?n m?nh r?ng nh?ng kh? n?ng truy?n thông m?i, ???c ??m b?o b?i “nh?ng phát minh k? thu?t tuy?t v?i”, có th? ti?p c?n và ?nh h??ng ??n qu?n chúng và toàn th? nhân lo?i. Tài li?u vi?t: “Trách nhi?m ??o ??c ??c bi?t liên quan ??n vi?c s? d?ng ?úng ??n các công c? truy?n thông xã h?i thu?c v? các nhà báo, nhà v?n, di?n viên, ??o di?n, nhà xu?t b?n và nhà s?n xu?t, l?p trình viên, nhà phân ph?i và ng??i bán, nhà phê bình và b?t k? ai khác trong b?t k? cách tham gia nào vào vi?c chu?n b? và truy?n t?i thông tin liên l?c”. Nh?ng truy?n thông xã h?i th?c ch?t là gì? ??c Phaolô VI ?ã t? h?i chính câu h?i này trong bu?i ??c kinh L?y N? V??ng Thiên ?àng (Regina Caeli) vào ngày 23 tháng 5 n?m 1971:
Truy?n thông xã h?i là gì? Chúng là ph??ng ti?n, công c?, ph??ng ti?n mà qua ?ó con ng??i truy?n t?i cho nhau các tin t?c, thông tin, ý ki?n, phán ?oán, phê bình, ý ??nh, giáo hu?n, tuyên truy?n, suy ngh?. ?ó là t?ng h?p ngôn ng? c?a các cu?c trò chuy?n, các hu?n th? và tranh lu?n mà con ng??i trao ??i v?i nhau. ?ó là ho?t ??ng trao ??i ngôn t?, tin t?c, ý t??ng l?u hành trong xã h?i, m?t ho?t ??ng trao ??i ngày càng m? r?ng và có xu h??ng mang tính toàn c?u. K? thu?t in ?n, phát thanh và truy?n hình hi?n ??i giúp cho vi?c truy?n bá gi?ng nói và hình ?nh v? cu?c trò chuy?n và v?n hóa gi?a con ng??i v?i nhau tr? nên c?c k? nhanh chóng, h?p d?n và ?n t??ng. ?ây ch?ng ph?i là m?t ??c ?i?m và s? th?t ch? ??o trong cu?c s?ng h?ng ngày c?a chúng ta sao? Trong n?n v?n minh hi?n ??i c?a chúng ta? Không ai có th? ph? nh?n ?i?u ?ó. ?ây chính là lý do t?i sao Giáo h?i c?ng ph?i quan tâm ??n v?n ?? này.
??c Giáo hoàng Gioan Phaolô I: truy?n thông là s? hi?p thông
Giáo h?i c?ng ph?i quan tâm ??n v?n ?? này b?i vì các công c? truy?n thông có th? thi?t l?p “m?i liên h? sâu s?c v?i các giá tr? nhân v?n và k? v?ng c?a xã h?i”. ?ây là ?i?u ??c Giáo hoàng Gioan Phaolô I nh?n m?nh trong bài phát bi?u tr??c các ??i di?n báo chí qu?c t? vào ngày 1 tháng 9 n?m 1978.
Di s?n thiêng liêng mà Công ??ng Vatican II và nh?ng v? ti?n nhi?m c?a chúng ta là ??c Gioan XXIII và ??c Phaolô VI ?? l?i cho chúng ta, m?i g?i chúng ta ?oan h?a s? ??c bi?t chú ý, h?p tác th?ng th?n, trung th?c và hi?u qu? v?i các công c? truy?n thông xã h?i, mà anh ch? em ??i di?n ? ?ây. (...) Chúng ta không che gi?u v?i mình nh?ng nguy c? c?a s? ??i chúng hóa và san b?ng mà nh?ng ph??ng ti?n nh? v?y mang l?i, v?i nh?ng ?e d?a có th? có ??i v?i n?i tâm c?a cá nhân, ??i v?i kh? n?ng suy t? cá nhân, ??i v?i tính khách quan trong phán ?oán c?a cá nhân. Nh?ng chúng ta c?ng bi?t nh?ng kh? n?ng m?i m? và h?nh phúc mà chúng mang l?i cho con ng??i ngày nay, ?? hi?u bi?t và ti?p c?n t?t h?n v?i nh?ng ng??i ??ng lo?i, ?? c?m nh?n rõ h?n khát v?ng công lý, hòa bình, tình anh em c?a h?, ?? thi?t l?p m?i quan h? sâu s?c h?n c?a s? tham gia, c?a s? hi?u bi?t, ?oàn k?t h??ng t?i m?t th? gi?i công b?ng và nhân ??o h?n. Nói tóm l?i, chúng tôi bi?t m?c tiêu lý t??ng mà m?i ng??i trong anh ch? em, b?t ch?p nh?ng khó kh?n và th?t v?ng, ??u h??ng n? l?c c?a mình t?i, ?ó là ??t t?i m?t “s? hi?p thông” chân th?c và tr?n v?n h?n thông qua “giao ti?p”.
??c Gioan Phaolô II: Thông tin là tôn tr?ng s? th?t
??i v?i th? gi?i truy?n thông và ??c bi?t là gi?i báo chí, c?n có m?t s? l?a ch?n c? b?n: “d?ch v? truy?n thông xã h?i, nh?m làm giàu ki?n??th?c và di s?n giáo d?c c?a cá nhân và cung c?p cho c?ng ??ng m?t công c? hi?u qu? ?? phát tri?n dân s?, tinh th?n và ??o ??c”. Chính trong b?i c?nh này, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II ?ã phát bi?u tr??c m?t phái ?oàn các nhà báo, ???c ??nh ngh?a là “nh?ng ng??i ?i?u hành, ng??i ph?c v?, ngh? s? c?a l?i Chúa”.
Ngài nói: "Tôn tr?ng s? th?t ?òi h?i s? cam k?t nghiêm túc, n? l?c nghiên c?u, xác minh, ?ánh giá chính xác và t? m?. Vào th?i ?i?m này, tôi mu?n h??ng s? chú ý c?a mình vào chân tr?i giáo h?i trong giây lát. Ng??i ti?n nhi?m c?a tôi là ??c Giáo hoàng Gioan Phaolô I - ng??i mà, nh? anh ch? em bi?t, có s? quen thu?c ??c bi?t v?i báo chí - t?i chính h?i tr??ng này, trong s? nh?ng l?i l? thân thi?n mà ngài dành cho nh?ng ng??i ??i di?n c?a các ph??ng ti?n truy?n thông xã h?i, ?ã nh?n m?nh ??n nhu c?u ‘?i vào t?m nhìn c?a Giáo h?i, khi chúng ta nói v? Giáo h?i’. ??c Gioan Phaolô II nói thêm: “Tôi chân thành yêu c?u anh ch? em, th?c s? tôi yêu c?u anh ch? em c?ng ?óng góp vào vi?c b?o v? trong xã h?i ngày nay s? cân nh?c sâu s?c ??i v?i nh?ng ?i?u c?a Thiên Chúa và ??i v?i t??ng quan huy?n nhi?m gi?a Thiên Chúa và m?i ng??i chúng ta, ?i?u t?o nên chi?u kích thiêng liêng c?a th?c t? con ng??i”.
??c Giáo hoàng Bi?n ??c XVI: Truy?n thông là làm ch?ng cho??quan ?i?m c?a m?t ng??i
Thiên niên k? th? ba, ???c ?ánh d?u b?ng s? lan r?ng c?a Internet và nh?ng kh? n?ng mà các kênh k? thu?t s? m?i và trí tu? nhân t?o mang l?i, không ch? ?òi h?i vi?c tìm ki?m s? th?t mà còn ?òi h?i m?t ch?ng tá xác th?c, g?n k?t ch?t ch? v?i nh?ng gì ???c truy?n ??t. ??c Giáo hoàng Bi?n ??c XVI ?ã t?p trung vào nhu c?u này trong bài phát bi?u c?a ngài vào ngày 28 tháng 2 n?m 2011 tr??c nh?ng ng??i tham d? H?i ngh? toàn th? c?a H?i ??ng Giáo hoàng v? Truy?n thông Xã h?i:
Các ngôn ng? m?i ?ang phát tri?n trong giao ti?p k? thu?t s? xác ??nh, trong s? nh?ng th? khác, kh? n?ng tr?c quan và c?m xúc nhi?u h?n là phân tích, chúng h??ng ??n m?t t? ch?c logic khác v? t? duy và m?i quan h? v?i th?c t?, chúng th??ng ?u tiên hình ?nh và liên k?t siêu v?n b?n. S? phân bi?t rõ ràng theo truy?n th?ng gi?a ngôn ng? vi?t và ngôn ng? nói d??ng nh? ?ang phai nh?t d?n ?? ?ng h? hình th?c giao ti?p b?ng v?n b?n ???c ??nh d?ng và tính tr?c ti?p c?a ngôn ng? nói. Tính n?ng ??ng c?a “m?ng l??i tham gia” c?ng ?òi h?i ng??i ?ó ph?i tham gia vào n?i dung mình giao ti?p. Khi m?i ng??i trao ??i thông tin, h? ?ang chia s? b?n thân và t?m nhìn c?a mình v? th? gi?i: h? tr? thành “nhân ch?ng” cho ?i?u mang l?i ý ngh?a cho s? t?n t?i c?a h?. T?t nhiên, nh?ng r?i ro mà chúng ta ph?i ??i m?t thì ai c?ng th?y: m?t ?i s? sâu s?c, h?i h?t trong các m?i quan h?, ch?y tr?n vào c?m xúc, coi tr?ng ý ki?n ??thuy?t ph?c nh?t h?n là mong mu?n tìm ki?m s? th?t. Tuy nhiên, chúng l?i là h?u qu? c?a vi?c không có kh? n?ng tr?i nghi?m tr?n v?n và chân th?c ý ngh?a c?a nh?ng ??i m?i. ?ây là lý do t?i sao vi?c xem xét l?i các ngôn ng? ???c phát tri?n b?i các công ngh? m?i l?i tr? nên c?p thi?t. ?i?m kh?i ??u chính là Sách Kh?i Huy?n, ch?ng th?c cách Thiên Chúa truy?n ??t nh?ng ?i?u k? di?u c?a Ng??i m?t cách chính xác b?ng ngôn ng? và kinh nghi?m th?c t? c?a con ng??i, “theo n?n v?n hóa riêng c?a m?i th?i ??i” cho ??n khi Ng??i ???c bi?u l? tr?n v?n trong Chúa Con Nh?p Th?.
??c Thánh Cha Phanxicô: truy?n thông không ph?i là ??i l?p mà là ??i tho?i
Vi?c xem xét các ngôn ng? ???c phát tri?n cho các công ngh? m?i, nh?ng ngôn ng? k?t n?i v?i m?ng xã h?i là h?t s?c c?p thi?t. Các công c? có th? r?t hi?u qu? nh?ng ?i?u quy?t ??nh trên h?t là n?i dung ???c chia s? và gi?ng ?i?u ???c s? d?ng. ?i?u c?n ph?i th?ng th?, ngay c? trong l?nh v?c truy?n thông, không ph?i là s? thù h?n và ??i l?p mà là logic c?a ??i tho?i và hi?u bi?t. ??c Thánh Cha Phanxicô nh?c l?i ?i?u này trong bài phát bi?u c?a ngài nhân d?p trao Gi?i th??ng “È giornalismo” vào ngày 26 tháng 8 n?m 2023.
V?n hóa k? thu?t s? ?ã mang ??n cho chúng ta nhi?u c? h?i giao l?u m?i, nh?ng nó c?ng có nguy c? bi?n truy?n thông thành kh?u hi?u. Không, truy?n thông v?n luôn là cu?c trao ??i qua-l?i. Tôi nói, tôi l?ng nghe và tôi ph?n h?i, nh?ng luôn luôn trong tr?ng thái ??i tho?i. ?ây không ph?i là m?t kh?u hi?u. Ví d?, tôi lo ng?i v? s? thao túng c?a nh?ng ng??i vì l?i ích cá nhân mà phát tán tin gi? ?? tác ??ng ??n d? lu?n. Xin hãy ??ng ??u hàng tr??c logic c?a phe ??i l?p, ??ng ?? b?n thân b? ?nh h??ng b?i nh?ng l?i nói thù h?n. Trong th?i ?i?m bi th?m mà châu Âu ?ang tr?i qua, v?i cu?c chi?n v?n ti?p di?n ? Ucraina, chúng ta ???c kêu g?i ph?i gánh vác trách nhi?m l?n h?n. Hy v?ng c?a tôi là không gian s? ???c dành cho nh?ng ti?ng nói c?a hòa bình, cho nh?ng ng??i cam k?t ch?m d?t cu?c xung ??t này và nhi?u cu?c xung ??t khác, cho nh?ng ng??i không ??u hàng tr??c logic c?a “k? m?nh th?ng k? y?u” v? chi?n tranh mà v?n ti?p t?c tin t??ng, b?t ch?p m?i th?, theo logic c?a hòa bình, theo logic c?a ??i tho?i, theo logic c?a ngo?i giao.
Do ?ó, hãy c? võ truy?n thông có trách nhi?m, trong ?ó vi?c tìm ki?m ??i tho?i và chân lý s? mang l?i ph?m giá ?ích th?c cho các dân t?c, cho các cá nhân. ?ây là m?t s? hy v?ng mà các Giáo hoàng, t?i nhi?u th?i ?i?m khác nhau trong l?ch s?, ?ã bày t? ?? ??a trách nhi?m c?a th? gi?i truy?n thông và thông tin ??n g?n h?n v?i nh?ng k? v?ng sâu s?c nh?t c?a con ng??i.
C?m ?n b?n ?? ??c bài vi?t này. N?u b?n mu?n nh?n các b?n tin qua email, vui lòng ??ng k? newsletter b?ng cách nh?p vào ??y.