杏MAP导航

Th?c hi?n: V?n Yên, SJ - Vatican News

Chúng tôi xin g?i ??n quý v? ph?ng v?n này.

1. Th?a ??c T?ng, là ??i di?n không th??ng trú c?a ??c Thánh Cha t?i Vi?t Nam h?n m?t n?m, ??c T?ng ngh? gì v? Giáo h?i Công giáo t?i Vi?t Nam?

C?m ?n cha vì câu h?i này. ? ?ây chúng ta nên nh? m?t vài ?i?m liên quan ??n ??nh ngh?a v? Giáo h?i Công giáo và Giáo h?i ??a ph??ng. ?i?u này có th? giúp ng??i Công giáo Vi?t Nam hi?u rõ h?n v? b?n ch?t c?a Giáo h?i và ?n g?i (s? m?ng) c?a h? v?i t? cách là Thành viên c?a Giáo h?i (các môn ?? c?a Chúa Giêsu Kitô, Dân m?i c?a Thiên Chúa):

Giáo h?i Công giáo không ph?i là m?t giáo h?i ???c t?o thành t? nhi?u giáo ph?n trên kh?p th? gi?i, nh? th? ?ây là m?t lo?i t? ch?c qu?c t?, hay liên ?oàn chính tr?. Giáo h?i c?ng không ph?i là m?t c? quan qu?c t? v?i gi?y phép hay nh??ng quy?n cho ??a ph??ng. Giáo h?i là m?t và là công [giáo] (ngh?a là ph? quát) t? b?n ch?t c?a nó khi ???c c?u thành b?i các giáo h?i ??a ph??ng ho?c ??n v? chúng ta g?i là giáo ph?n.

V? ti?n nhi?m c?a tôi, ??c T?ng Giám m?c Leopoldo Girelli ?ã t?ng nói: “Giáo h?i toàn th? th? hi?n n?i giáo h?i ??a ph??ng. Nh?ng giáo h?i ??a ph??ng không ph?i là Giáo h?i toàn th?. ?ó là lý do t?i sao chúng ta có th? nói r?ng chúng ta là ng??i Công giáo, ngh?a là chúng ta là thành viên c?a Giáo h?i Công giáo n?i giáo h?i ??a ph??ng c?a chúng ta, ?ó là s? hi?p thông v?i các giáo h?i ??a ph??ng trên kh?p th? gi?i. S? k?t h?p này ???c duy trì và c?ng c? b?i s? hi?p thông c?a chúng ta v?i Giám m?c Rôma. Giám m?c giáo ph?n ??i di?n cho Chúa Kitô t?i giáo h?i ??a ph??ng gi?ng nh? Giám m?c Rôma (??c Giáo hoàng, ??c Thánh Cha) ??i di?n cho Chúa Kitô n?i Giáo h?i toàn c?u.”

Giám m?c ??a ph??ng không ph?i là ??c phái c?a Giám m?c Rôma (c?a Giáo hoàng, ng??i k? v? Thánh Peter), nh? nhi?u ng??i ngh?. Ngài ph?i hi?p nh?t v?i ??c Thánh Cha ?? giáo h?i ??a ph??ng là th?c s?. Giám m?c ??a ph??ng d?n d?t giáo ph?n nhân danh Chúa Kitô cùng v?i Phêrô hi?n t?i (??c Giáo hoàng Phanxicô) và d??i quy?n Phêrô vì ??c Giáo Hoàng là Tr??ng Giám m?c ?oàn, mà Giám m?c ??a ph??ng là thành viên.

Có nhi?u di?n t? v? giáo h?i ??a ph??ng, bao g?m các giáo x?, các c?ng ?oàn dòng tu và các hi?p h?i thiêng liêng. Giáo x? là n?i h?u h?t m?i ng??i tr?i qua ???c kinh nghi?m th?c t? c?a Giáo h?i và gi?i r?n c?a Chúa Giêsu v? vi?c ph?i yêu th??ng nhau nh? Ngài yêu chúng ta.

Do ?ó, s? m?ng c?a Giáo h?i là ti?p t?c công vi?c c?a Chúa Kitô b?ng cách thi hành ý mu?n c?a Thiên Chúa, loan báo Tin m?ng mà chúng ta ?ã lãnh nh?n t? Chúa Giêsu Kitô. Chúng ta càng d?n thân m?nh m? và sâu xa vào s? m?ng c?a Giáo h?i v?i t? cách là ng??i Công giáo, chúng ta s? càng trung tín v?i Chúa Giêsu Kitô và thi hành ý mu?n c?a Thiên Chúa.

??c bi?t trong d?p c? hành Tháng truy?n giáo, chúng ta ph?i nhìn th?y giáo x? c?a chúng ta là giáo x? truy?n giáo, v?i s? m?ng loan báo và s?ng Tin M?ng trong th? gi?i. Nh? nh?ng cá nhân và h?n n?a là giáo x?, chúng ta ???c m?i g?i d?n thân vào s? m?ng c?a Giáo h?i. Nh? các Kitô h?u ?ã ch?u phép r?a và thêm s?c b?i Thánh Th?n, chúng ta có ngh?a v? thiêng liêng trong vi?c d?n thân vào công vi?c c?a Chúa Kitô n?i th? gi?i c?a th?i ??i chúng ta.

2. ??c T?ng ??n t? Ba Lan, xin ??c T?ng cho bi?t Giáo h?i Vi?t Nam có th? h?c h?i nh?ng kinh nghi?m nào t? Giáo h?i Ba Lan?

M?i qu?c gia có l?ch s? và hoàn c?nh khác nhau, làm cho h? khác bi?t v?i các qu?c gia khác. V?i tình hình chính tr? xã h?i c?a Ba Lan nh? là m?t qu?c gia ? Trung-?ông Âu, Giáo h?i Công giáo t?i Ba Lan ?ã và ?ang là duy nh?t và không th? so sánh v?i b?t k? qu?c gia nào khác.

Trong c? ngàn n?m, Giáo h?i Công giáo t?i Ba Lan, tôi có th? nói, là ‘kho l?u tr?’ c?a nhà n??c t?i Ba Lan, khi?n Giáo h?i tr? thành Công giáo nh?t gi?a các n??c c?ng s?n th?i b?y gi? (d??i s? th?ng tr? v? chính tr? và kinh t? c?a Liên Xô). ?? hi?u rõ h?n v? hoàn c?nh ??c ?áo này, chúng ta ph?i bi?t r?ng, trong các cu?c xung ??t v?i các n??c láng gi?ng Tin lành và Chính th?ng Nga trong nhi?u th? k? tr??c, b?o v? ??t n??c c?ng ??ng ngh?a v?i vi?c b?o v? Giáo h?i Công giáo.

?i?u này c?ng không khác trong Th? chi?n II, b?i vì b?o v? ??t n??c c?ng có ngh?a là b?o v? giáo h?i và các giá tr? v?n hóa và truy?n th?ng mà Giáo h?i gìn gi? - ?ây chính là nh?ng ?i?u mà ng??i Ba Lan s? c?ng s?n s? phá h?y. Tr?i qua cu?c chi?n t??ng tàn ?? sinh t?n trong th?i k? Stalin (nh?ng n?m 50), v?i nh?ng ?àm phán theo cách th? c?a mình ?? h?u nh? cùng chung s?ng trong hoà bình v?i Chính ph?, Giáo h?i Công giáo t?i Ba Lan trong th?p niên 80 ?ã ?ánh d?u m?t b??c ngo?t quan tr?ng.

Vào ngày 13 tháng 12 n?m 1981, ngày quân ??i chi?m Ba Lan, ng??i Ba Lan, trong s? choáng váng, t?c gi?n và b?i r?i tr??c áp b?c, ?ã tr? v? v?i n?i ?n n?u truy?n th?ng, nh? m?t b?n n?ng. T?i Warsaw, hàng ngàn ng??i ?? v? các nhà th? c?a th? ?ô ?? c?u nguy?n và tìm ki?m s? an ?i. Các nhà th? c?ng ???c s? d?ng ?? g?p g? nh?ng ng??i khác và nghe tin t?c. Th?c t?, ?ó là n?i duy nh?t h?p pháp cho các cu?c t? h?p công c?ng nh? th?.

?i?u ??c ?áo và ??c bi?t c?a hoàn c?nh này là ng??i dân c?n Giáo h?i ?? ???c an ?i và nâng ??, nh? s? t? do bên trong Giáo h?i; ?ó là hy v?ng duy nh?t c?a h?. Và Chính ph?, v?n không quen thu?c v?i các công dân Ba Lan, c?n Giáo h?i nh? là kênh truy?n tr?c ti?p duy nh?t ??n ng??i dân. ??i v?i Giáo h?i, m?t cu?c n?i chi?n, m?t cu?c cách m?ng, b?t ?n xã h?i ho?c b?t k? hình th?c b?o l?c nào, ??u là t? h?i h?n nhi?u so v?i s? h?n ch? v? t? do dân s?. M?i quan tâm ??u tiên c?a Giáo h?i là ki?n t?o m?t b?u khí an hoà ?? con ng??i phát tri?n và giáo d?c con cái c?a h?.

M?c dù Ba Lan và Vi?t Nam ít có m?i liên h? do khác bi?t v? v? trí ??a lý, nh?ng c? hai qu?c gia ??u có nh?ng ?i?m t??ng ??ng trong l?ch s? c?a mình. C? hai ??u là m?t trong s? các n??c có l?ch s? dài nh?t và lâu ??i nh?t ? châu Âu và châu Á. C? ng??i Công giáo Ba Lan và Vi?t Nam ?ã ?óng góp tích c?c trong các l?nh v?c công b?ng xã h?i, nhân ph?m, b?o v? s? s?ng và gia ?ình, giáo d?c tr? em và thanh thi?u niên, ch?m sóc b?nh vi?n và vô s? các công vi?c bác ái trong ??t n??c.

Xuyên su?t l?ch s? quan h?, Ba Lan ?ã ?óng c? hai vai trò chính th?c và không chính th?c trong s? phát tri?n và xây d?ng Giáo h?i Công giáo t?i Vi?t Nam. Vào th? k? 17, tu s? Dòng Tên Ba Lan, Wojciech M?ciński, ?ã ??n th?m Vi?t Nam trong m?t chuy?n ?i ??n châu Á, và ???c ghi nh?n chính th?c nh? là ng??i Ba Lan ??u tiên ??n Vi?t Nam. Quan h? ngo?i giao chính th?c ???c thi?t l?p vào n?m 1950. Ông Janusz Lewandowski, ??i di?n phái ?oàn Ba Lan trong Hi?p ??nh Genève n?m 1954, ?ã ph?n ??i ý t??ng tách ?ôi Vi?t Nam, v?n ???c ?? ngh? b?i Chính ph? C?ng hòa Nhân dân Trung Hoa m?i thành l?p.

Quan h? Ba Lan - Vi?t Nam phát tri?n t? các ch??ng trình trao ??i sinh viên c?a nh?ng n?m 1950 và 1980. Trong th?i gian ?ó c? Ba Lan và Vi?t Nam là các n??c c?ng hòa xã h?i ch? ngh?a d??i s? chi ph?i c?a Liên Xô. C? hai n??c ??u là thành viên c?a H?i ??ng T??ng tr? Kinh t? và nhi?u ng??i Vi?t Nam ?ã s?ng và làm vi?c t?i Ba Lan.

??c Giáo hoàng Gioan Phaolo II, ng??i Ba Lan, ?ã phong thánh cho các v? t? ??o Vi?t Nam n?m 1988. V? Giáo hoàng Ba Lan hy v?ng dùng ?i?u này nh? m?t c? h?i ?? thi?t l?p quan h? v?i Vi?t Nam, m?c dù ngài ch?a bao gi? ??n th?m Vi?t Nam vì tình hình chính tr? th?i ?ó.

Ngài c?ng nh?n ra t?m quan tr?ng c?a ??c M? La Vang. S? ?i?p c?a ngài tr? nên m?t cách th? làm cho Chính ph? Vi?t Nam th?a nh?n t?m quan tr?ng c?a La Vang trong l?ch s? Kitô giáo c?a Vi?t Nam. Thánh Gioan Phaolô II, c?ng là m?t nhân v?t ?áng kính gi?a ng??i Vi?t Nam, c? ng??i Công giáo l?n ng??i ngoài Công giáo, ngay c? khi ngài qua ??i n?m 2005. V? Giáo hoàng Ba Lan c?ng ???c coi nh? ?ã ??t khung cho s? bình th??ng hóa quan h? gi?a Tòa thánh và Vi?t Nam.

Nh? th?, tóm l?i, chúng ta có th? h?c ???c gì t? kinh nghi?m c?a Ba Lan? Chúng ta có th? h?c kiên nh?n, s?ng nh?ng gì chúng ta tin, loan báo nh?ng gì chúng ta ?ã nh?n ???c và ?óng góp cho s? phát tri?n toàn di?n ng??i dân và ??t n??c Vi?t Nam yêu d?u c?a anh ch? em. Cu?i cùng, và quan tr?ng nh?t, chúng ta c?n nh? nh?ng gì Chúa Giêsu ?ã nói: Anh em ??ng bu?n phi?n. Hãy tin vào Chúa và tin vào Th?y. (Ga 14,1).

Tôi mu?n k?t thúc b?ng m?t trích d?n c?a Cha Tischner, nhà v?n và nhà th? Công giáo Ba Lan nói v? trách nhi?m c?a Giáo h?i: “Ph??ng pháp c?a Giáo h?i Công giáo là không chi ph?i tr?c ti?p lên b?t k? ai, nh?ng d?y và giáo d?c các công dân. Giáo h?i ?ã giáo d?c th? h? tr? Ba Lan v?i ba khái ni?m ch?t: ph?m giá con ng??i, s? th?t và công lý (và tôi thêm: trung thành v?i giáo hu?n c?a Chúa Giêsu).

?ây là th? h? ?ã t?o ra s? ?oàn k?t. ?oàn k?t là m?t xu h??ng không kêu g?i ??u tranh giai c?p nh? m?t ph??ng th?c hành ??ng. B?ng cách này, nó khác v?i các h? th?ng chính tr? - ?ây là ?nh h??ng c?a Giáo h?i. Chúng ta (Giáo h?i) nhìn th?y t?t c? nh?ng ai mu?n g?p chúng ta - công nhân, gia ?ình quân nhân, c?nh sát, ?? làm t?ng s? nh?n th?c. ?ây là con ???ng t?i h?u ?? thay ??i th?c s?”.

3. Xin ??c T?ng k? m?t câu chuy?n ?ánh ??ng hay ?áng nh? mà ngài tr?i qua khi thi hành s? m?ng ? Vi?t Nam?

?ây là m?t câu h?i r?t thú v? và cá nhân. Tôi không ch? có m?t câu chuy?n ?áng nh? ?? chia s? vì m?i l?n tôi ??n Vi?t Nam ??u là m?t tr?i nghi?m m?i, c?m ??ng và ??c ?áo!

??n nay, tôi ?ã th?c hi?n 14 chuy?n th?m m?c v? ??n Vi?t Nam, và vi?ng th?m nhi?u Giáo ph?n, Ch?ng vi?n, Dòng tu, các c?ng ?oàn và gia ?ình Công giáo. Và trong n?m nay, tôi ?ang có k? ho?ch cho ba chuy?n th?m m?c v? n?a, bao g?m c? l? nh?n toà c?a T?ng Giám m?c m?i c?a Tp. H? Chí Minh, ??c T?ng Giuse Nguy?n N?ng.

Tôi r?t bi?t ?n ??c Thánh Cha Phanxicô kính yêu ?ã b? nhi?m tôi làm ??i di?n c?a Ngài t?i Vi?t Nam h?n m?t n?m tr??c. Nh? ?ã ?? c?p ? trên, ??n t? Ba Lan v?i nhi?u m?ng l?ch s? t??ng t? Vi?t Nam, tôi th?y mình ?ang nhìn ??n m?t ??nh tháp c?a l?ch s? Vi?t Nam và tôi khiêm t?n tham d? vào m?t s? ki?n  nh? th?.

Khi tôi ? Vi?t Nam, tôi luôn c?m th?y nh? ? nhà mình khi ???c m?i ng??i chào ?ón: các Giám m?c, Linh m?c, Ng??i tr? và tr? em, ?ôi khi v?i nh?ng bi?u di?n ngh? thu?t, âm nh?c và ?i?u múa truy?n th?ng! S? hi?u khách, phong phú và nhi?t tình c?a tín h?u t?i Vi?t Nam r?t truy?n c?m.

Tôi c?ng mu?n g?i l?i c?m ?n sâu s?c t?i Chính ph? Vi?t Nam, Ch? t?ch và Th? ký c?a H?i ??ng Giám m?c Vi?t Nam, nh?ng ng??i luôn h? tr? tôi trong các chuy?n ?i và d?ch các bài phát bi?u và bài gi?ng c?a tôi sang ti?ng Vi?t.

4. ??c T?ng có nh?n g?i gì cho gi?i tr? Vi?t Nam?

Tr??c h?t, tôi mu?n nói r?ng các b?n tr? nam n?, tràn ??y tình yêu v?i Chúa Kitô, ???c m?i g?i làm ch?ng cho Tin M?ng ngang qua cách s?ng c?a mình. Thánh Alberto Hurtado ?ã t?ng nói r?ng, “tr? thành m?t tông ?? không có ngh?a là ?eo ghim cài áo; không ph?i là nói v? s? th?t mà là s?ng nó, là hi?n thân c?a nó, ???c bi?n ??i trong Chúa Kitô. Tr? thành tông ?? không có ngh?a là c?m m?t ng?n ?u?c trong tay, nh?ng là chính ánh sáng ?ó.”

Vi?c làm ch?ng là quan tr?ng nh?ng không có ngh?a là chúng ta im l?ng không nói L?i Chúa. T?i sao chúng ta không nói v? Chúa Giêsu, t?i sao chúng ta không nói v?i ng??i khác r?ng Ngài ban cho chúng ta s?c m?nh trong cu?c s?ng, r?ng Ngài yêu chúng ta và chúng ta có th? yêu nhau vì Ngài?

Các b?n tr? thân m?n, ??ng ?? th? gi?i lôi kéo b?n vào nh?ng ?i?u sai trái và h?i h?t. Hãy h?c cách b?i ng??c v?i th?y tri?u, h?c cách chia s? Chúa Giêsu và ??c tin mà Ngài ?ã ban cho b?n.

??ng ng?i ra ?i và mang Chúa Kitô vào m?i ngóc ngách c?a cu?c s?ng, ??n c? rìa c?a xã h?i, ngay c? v?i nh?ng ng??i có v? xa cách và th? ? nh?t. Ngài m?i các b?n tr? thành nh?ng nhà truy?n giáo can tr??ng dù các b?n ? ?âu và t?i b?t k? n?i làm vi?c nào, gi?ng nh? các v? t? ??o Vi?t Nam ?ã làm. Dù ? ?âu, chúng ta luôn có c? h?i chia s? ni?m vui c?a Tin M?ng. B?n là môn ?? c?a Ngài và b?n ??i di?n cho Ngài. ?ây là cách Chúa ?i ra g?p g? m?i ng??i.

S? m?ng này không d? dàng và m?t s? ng??i tr? ?ã hy sinh m?ng s?ng c?a h? vì công cu?c truy?n giáo.

Các b?n tr? thân m?n, ??c Giáo Hoàng Phanxicô nói: ni?m hy v?ng hân hoan c?a cha là th?y các con ti?p t?c cu?c ?ua phía tr??c, v??t xa nh?ng ai ch?m ch?p ho?c s? hãi. Hãy ti?p t?c ch?y, ‘???c lôi cu?n b?i khuôn m?t c?a ??c Kitô, ??ng chúng ta r?t yêu m?n, ??ng chúng ta tôn th? trong Bí tích Thánh Th? và nh?n ra n?i xác th?t nh?ng anh ch? em ?au kh? c?a chúng ta. Xin Thánh Th?n thúc ??y các con trong cu?c ?ua này. Giáo h?i c?n ??ng l?c, tr?c giác, ??c tin c?a các con. Chúng ta c?n chúng! Và khi các con ??n n?i mà chúng tôi ch?a ??n, thì hãy kiên nh?n ch? ??i chúng tôi” (Tông hu?n Christus vivit, h?u Th??ng H?GM v? Ng??i tr?).

Xin c?m ?n!

***

Chúng ta s?p b??c sang Mùa V?ng, tôi mu?n g?i ??n t?t c? các tín h?u t?i Vi?t Nam nh?ng l?i chúc sâu s?c nh?t, l?i c?u nguy?n và phúc lành trong su?t th?i gian này. ??c gì nó tr? thành th?i gian ý ngh?a và ?n ích trong vi?c chu?n b? cho Giáng Sinh tr?ng ??i c?a Chúa chúng ta.

+ Marek Zalewski
PR