??i nét v? Madagascar tr??c chuy?n vi?ng th?m c?a ?TC Phanxic?
V?n Yên, SJ - Vatican
Madagascar là m?t ??o qu?c v?i di?n tích g?n 600 ngàn kilomét vuông, r?ng g?n g?p ?ôi Vi?t Nam, n?m trên ?n ?? D??ng, v? phía tây b?c th?m l?c ??a Châu Phi. Madagascar phong phú v? các lo?i ch?ng ??ng th?c v?t, ??c tính có kho?ng 5% các lo?i ch?ng ??ng và th?c v?t trên toàn th? gi?i ???c bi?t ??n hi?n nay.
Dù di?n tích r?ng, nh?ng dân s? Madagascar ch? kho?ng h?n 24 tri?u, v?i hai ngôn ng? hành chính là ti?ng Malgascio và ti?ng Pháp.
??t n??c Madagascar ??c l?p n?m 1960 kh?i s? ?ô h? c?a Pháp. ??n nay, Madagascar là ??t n??c dân ch? l?p hi?n v?i th? ?ô là Antananarivo.
V? tôn giáo hi?n nay, ?a s? dân chúng theo nh?ng tín ng??ng truy?n th?ng v?i 52% dân s?, ti?p ??n là Công giáo v?i 35%, và H?i giáo kho?ng 7%.
L?ch s? giáo h?i
Kitô giáo ??n qu?n ??o Madagascar t? th? k? 16 nh? các cha dòng ?a Minh, sau ?ó là các cha Dòng Tên và dòng Lazarit. Cu?c bách h?i ??u tiên di?n ra n?m 1674 khi t?t c? các nhà truy?n giáo ng??i Pháp b? gi?t.
T? th? k? 19, khi các giáo h?i Tin lành ??n, ??o qu?c này l?i x?y ra ??t bách h?i Kitô giáo m?t l?n n?a.
Sau ?ó, Dòng Tên, lúc ?ó ?ã có ng??i b?n x?, cùng v?i các dòng Lasan, Lazarit, dòng Chúa Thánh Th?n,… ?ã v?c l?i Giáo h?i sau cu?c bách h?i v?i các d?n thân v? bác ái, giáo d?c, y t?…
B??c sang th? k? 20, n?m 1925 l?n ??u tiên thánh l? phong ch?c linh m?c ???c t? ch?c t?i Madagascar. M?t trong nh?ng linh m?c này ?ã tr? thành giám m?c ??u tiên ng??i Madagascar n?m 1939.
N?m 1966, Madagascar thi?t l?p quan h? ngo?i giao v?i Toà Thánh. 3 n?m sau (1969), Madagascar có v? h?ng y ??u tiên.
N?m 1989, ?TC Gioan Phaolo II là v? giáo hoàng ??u tiên ?ã vi?ng th?m Madagascar. Nh?ng ngày s?p t?i ?ây c?a ?TC Phanxicô s? là chuy?n vi?ng th?m l?n th? hai c?a m?t v? giáo hoàng ??n mi?n ??t Madagascar.
Giáo h?i hi?n nay
Giáo h?i Công giáo t?i Madagascar ph?c v? tích c?c trong các l?nh v?c giáo d?c , ch?m sóc s?c kh?e, các d? án bác ái và th?ng ti?n con ng??i.
Madagascar là m?t trong nh?ng n??c nghèo nh?t th? gi?i v?i m?c s?ng c?a ng??i dân ? ?ây th?p h?n so v?i m?c trung bình ???c ghi nh?n ? châu Phi c?n Sahara. Do ?ó, s? d?n thân c?a Giáo h?i ??a ph??ng v? nhi?u m?t giúp cho dân chúng có m?t cu?c s?ng x?ng ?áng, lo?i tr? b?o l?c, nghèo ?ói và b?nh t?t.
?u tiên c?a m?c v? gi?i tr?
Giáo h?i Madagascar quan tâm ??c bi?t ??n m?c v? tr? em và thanh thi?u niên. ?i?u ki?n c?a tr? th? t?i ??t n??c này còn nhi?u b?t c?p. Do ?ó, Giáo h?i ??u t? nhi?u ngu?n l?c vào giáo d?c, ??c bi?t t?i tr??ng h?c c?a các ngôi làng, t? ch?c các khóa ?ào t?o cho giáo viên và h? tr? tr? em và ng??i tr? mu?n h?c.
V? m?t m?c v? gi?i tr?, các giám m?c rút ra ???c nhi?u kinh nghi?m và hoa trái t? Ngày Gi?i tr? Th? gi?i. Do ?ó, ngoài vi?c khuy?n khích ng??i tr? tham gia ??i h?i Gi?i tr? Th? gi?i, các giám m?c c?ng ?ã quy?t ??nh thành l?p m?t ??i h?i Gi?i tr? Qu?c gia. L?n m?i ?ây ???c t? ch?c là tháng 10 n?m 2018 t?i Mahajanga v?i ch? ?? “Maria, ??ng s?, vì bà ???c ??p lòng Thiên Chúa”. Nhân d?p này, ??c Giáo hoàng Phanxicô ?ã g?i m?t thông ?i?p video ??n ??i h?i, khuy?n khích nh?ng ng??i tr? tr? thành “s? gi? c?a hòa bình và hy v?ng”.
??i v?i tr? em, n?m 2013 U? ban tông ?? giáo dân c?a H?GM Madagascar ?ã t? ch?c “Ngày thi?u nhi Malagascar” l?n ??u tiên t?i Antananarivo v?i ch? ?? “Tr? em tin vào Chúa Kitô và nói chuy?n v?i nhau trong v??n ??m c?a Giáo h?i”.
Giáo h?i Malagascar trên ph??ng ti?n truy?n thông.
Sau khi thông tin ???c t? do t? nh?ng n?m 1990, Giáo h?i Malagascar ?ã t?ng c??ng hi?n di?n trên các ph??ng ti?n truy?n thông, ??c bi?t v? phát thanh. N?m 1998 có sáu ?ài phát thanh Công giáo l?n, ??n nay h?u nh? t?t c? 22 giáo ph?n c?a Madagascar ??u có ?ài phát riêng. Trong s? này, n?i b?t nh?t là ?ài phát thanh Don Bosco ? Antananarivo: ???c thành l?p n?m 1996 b?i dòng Don Bosco. ?ài phát thanh Don Bosco phát sóng su?t 24 gi? m?i ngày và là ?ài Công giáo ???c nghe nhi?u nh?t trong c? n??c, v?i s? chuyên nghi?p và ch??ng trình phong phú v? giáo d?c tôn giáo, ch??ng trình cho ng??i tr?, v?n hóa và âm nh?c, c?ng nh? tin t?c v? các v?n ?? tôn giáo và chính tr?.
N?m 2015, Radio Maria Madagascar c?ng b?t ??u phát sóng t?i giáo ph?n Ambositra, không ch? ?óng góp v? giáo d?c ??c tin Công giáo, mà còn giúp liên ??i, hòa gi?i và th?ng ti?n phúc l?i xã h?i. ?ài phát thanh ???c thành l?p nh? s? qu?ng ??i c?a thính gi? ?ng h? chi?n d?ch “Mariathon” ?? gây qu? t? n?m 2013-2014.
Quan h? gi?a Nhà n??c và Giáo h?i
Hi?n pháp m?i n?m 2010 c?a Madagascar xác ??nh tính th? t?c c?a nhà n??c và tính trung l?p c?a Nhà n??c ??i v?i t?t c? các tôn giáo. Tuy nhiên, trong nh?ng n?m qua, m?t s? quan ch?c Chính ph? ?ã b? cáo bu?c làm t?n h?i b?n ch?t th? t?c c?a Nhà n??c khi s? d?ng các s? ki?n tôn giáo cho nh?ng m?c ?ích chính tr?.
Sau nh?ng c?ng th?ng vào nh?ng n?m cu?i c?a Chính ph? c?u t?ng th?ng Ravalomanana v?i nh?ng cu?c bi?u tình n?m 2009, m?i quan h? gi?a Giáo h?i và chính quy?n Malagascar ?ã ???c thi?t l?p và ??n nay ?ã ?n ??nh.
M?i quan h? ???c thêm c?i thi?n sau cu?c vi?ng th?m vào tháng 1/2017 c?a ?HY Pietro Parolin nhân d?p k? ni?m 50 n?m quan h? ngo?i giao gi?a Toà Thánh và Madagascar.
T??ng quan v?i các Giáo h?i Kitô khác
Các giám m?c Madagascar có m?t m?i t??ng quan t?t v?i các giáo h?i Kitô khác (Tin lành Luther, Anh giáo, Tin lành C?i cách). ??c bi?t, các Giáo h?i Kitô cùng nhau h?p tác trong H?i ??ng các Giáo h?i Kitô ?? d?n thân cho vi?c hoà gi?i và ki?n t?o hoà bình, c?ng nh? gi?i quy?t nh?ng thách ?? hi?n t?i c?a ??t n??c.
T??ng quan v?i H?i giáo
M?t ?i?m quan tr?ng ??i v?i Giáo h?i Công giáo Malagascar là t??ng quan v?i H?i giáo. Trong m?t cu?c ph?ng v?n v?i t? ch?c Tr? giúp các Giáo h?i ?au kh? h?i tháng 6 n?m 2018, ?HY Tsarahzana nh?n m?nh: “hi?n có th? nhìn th?y m?t s? phát tri?n c?a ch? ngh?a H?i giáo”, ??c bi?t ? gi?i tr?, và m?t trong nh?ng lý do thu hút là nh?ng l?i h?a thu?n l?i v? kinh t?, ví d? nh? ??i v?i ai ??ng ý chuy?n sang H?i giáo s? ???c các ?u ?ãi h? tr? tài chính và giáo d?c mi?n phí, bao g?m vi?c h?c các bài h?c kinh Koran và ? các c?p ??i h?c.”
Pakistan, Th? Nh? K? và ? R?p Saudi có m?t vai trò quan tr?ng trong vi?c truy?n bá ??o H?i ? Madagascar, ngày nay chi?m kho?ng 7% dân s?.
Ch??ng trình vi?ng th?m c?a ?TC
Trong chuy?n vi?ng th?m s?p t?i, sau hai ngày vi?ng th?m Mozambique, ?TC s? ?áp máy bay kho?ng g?n 3 ti?ng ??ng h? ?? ??n th? ?ô Antananarivo c?a Madagascar, b?t ??u chuy?n vi?ng th?m 2 ngày t?i ??t n??c này. Sau ?ó, ?TC ??n th?m ??o qu?c Maurice và s? tr? l?i th? ?ô Antananarivo m?t l?n n?a, nh?ng l?n sau này ngài ch? ngh? ?êm ?? sáng hôm sau bay v? Roma.
T?i Madagascar, ??c Thánh Cha có t?ng c?ng 8 cu?c g?p v?i các thành ph?n khác nhau, bao g?m vi?c g?p chính quy?n dân s?, các giám m?c Madagascar, gi?i tr?, các linh m?c và tu s? nam n?.
Ph?ng v?n ?HY Pietro Parolin
Trong cu?c ph?ng v?n v?i Vatican News tr??c chuy?n vi?ng th?m c?a ??c Thánh Cha, ?HY Pietro Parolin, qu?c v? khanh Toà Thánh, cho bi?t: “tôi có c? h?i ??n th?m Madagascar vài n?m tr??c và tôi nh?n ra ?ây là m?t ??t n??c s?ng ??ng, m?t ??t n??c tr? ?ang ??i di?n v?i nhi?u thách ??. ?i?u ??u tiên chính là thách ?? ??i v?i ng??i tr? vì ??t n??c ph?i mang l?i nh?ng c? h?i và phát tri?n t??ng lai cho nhi?u ng??i tr?. Sau ?ó là nghèo ?ói: c?n ph?i v??t qua m?t kho?ng cách l?n gi?a m?t vài nhóm giàu có và ph?n l?n dân s? ?ang trong tình tr?ng nghèo ?ói. Tôi tin r?ng chuy?n vi?ng th?m c?a ??c Giáo Hoàng s? thúc ??y n? l?c này. Ngay c? Giáo h?i c?ng nghèo nh?ng cùng lúc ?ó c?ng ?ang c? g?ng hi?n di?n và ?óng góp m?t cách ?áng k?, ??c bi?t qua các t? ch?c tr? giúp, giáo d?c. Tôi hy v?ng r?ng, ??c Giáo Hoàng s? ??n ?? c?ng c? và t?ng c??ng n? l?c d?n thân này t? phía Giáo h?i.”
C?m ?n b?n ?? ??c bài vi?t này. N?u b?n mu?n nh?n các b?n tin qua email, vui lòng ??ng k? newsletter b?ng cách nh?p vào ??y.