杏MAP导航

H?ng Th?y - Vatican

N?m 1939, Hitler ?ã khai mào chi?n tranh th? gi?i th? hai khi t?n công Balan. N?m 1941 quân ??c ?ã quy?t ??nh tiêu di?t ng??i Do thái, và h? b?t ??u k? ho?ch tàn sát 11 tri?u ng??i Do thái ? Ch?u Âu. Khi ?ó t?i Balan có 4 tri?u ng??i Do thái, chi?m 10% dân s? c? n??c. Vì th? quân ??c ?ã t? ch?c nh?ng tr?i t?p trung ngay trên ??t Balan ?? tiêu di?t ng??i Do thái, trong ?ó có tr?i t?p trung Auschwitz.

Ngay c? khi chính h? là ??i t??ng bách h?i c?a quân ??c, ng??i Balan ?ã phát ??ng m?t chi?n d?ch giúp ?? ng??i Do thái, do các t? ch?c và hi?p h?i bí m?t c?a Balan h??ng d?n, trong ?ó có H?i ??ng tr? giúp ng??i Do thái, ???c g?i là “Zegota”, ???c thành l?p n?m 1942.

Giáo h?i Balan c?u giúp ng??i Do thái

Giáo h?i Balan c?ng d?n thân, t? ch?c tr? giúp v?t ch?t, che d?u ng??i Do thái trong các tu vi?n và ?an viên, kêu g?i giúp ?? h? d??i m?i hình th?c, trên h?t là g??ng sáng c?a các Giám m?c, linh m?c và n? tu, nh?ng ng??i ?ã s?ng lý t??ng t yêu th??ng Ki-tô giáo dành cho tha nhân, trong th?i kh?c ?en t?i và vô nhân ??o.

Khi ?ó, quân ??c áp d?ng m?t ??o lu?t ? Balan: nh?ng ai giúp ?? ng??i Do thái, d??i b?t c? hình th?c nào, c?ng ph?i nh?n án t? hình. Nh?ng dù cho nguy hi?m ??n m?ng s?ng, ng??i Balan ?ã c?u s?ng r?t nhi?u ng??i Do thái; ng??i ta tính r?ng kho?ng 1 tri?u ng??i Balan b?ng nh?ng cách th? khác nhau ?ã c?u ???c kho?ng 300 ngàn ng??i Do thái.

Danh sách nh?ng ng??i Balan c?u giúp ng??i Do thái c?ng có tên c?a các Giám m?c và linh m?c. 11 trong s? 13 Giám m?c trong vùng v?n ? l?i Balan trong cu?c di?t ch?ng và ?ã tham gia c?u giúp ng??i Do thái. M?t giám m?c di c? ??n Anh qu?c c?ng ?ã lên ti?ng trên Radio Luân ?ôn ?? t? cáo t?i ác ch?ng l?i ng??i Do thái c?a quân phát xít ??c.

Gia ?ình Ulma

Gia ?ình Ulma, m?t gia ?ình nông dân bình th??ng, làm ngh? thu?c da ? làng Markowa, mi?n ?ông nam Balan, n?i b? quân ??c chi?m ?óng, thu?c vào s? nh?ng ng??i Balan anh hùng ?ã giúp ?? ng??i Do thái. ??i v?i h?, không có so ?o tính toán, hay s? hãi, ch? ??n gi?n là c?u giúp ng??i kh?n cùng, b? ??i x? b?t công, vô nhân ??o. Vào kho?ng cu?i n?m 1942, dù cho s?ng trong hoàn c?nh nghèo kh? và bi?t r?ng s? g?p nguy hi?m, gia ?ình Ulma ?ã cho 8 ng??i Do thái ?n trú trong gia ?ình h?. M?t c?nh sát ?ã t? cáo v?i quân ??c vi?c gia ?ình Ulma ?ang che d?u ng??i Do thái. Sáng ngày 24.03.1944, 5 tên lính ??c và m?t s? c?nh sát ?ã ??n tr??c nhà c?a gia ?ình Ulma. Nh?ng ng??i lính ??c b?t ??u b?n nh?ng ng??i Do thái, sau ?ó ??n ?ôi v? ch?ng tr? nhà Ulma: Józef 44 tu?i và Wiktoria 32 tu?i, khi ?ó bà Wiktoria ?ang mang thai ??a con th? 7.

M?t nhân ch?ng k? l?i: “Vào lúc quân ??c x? b?n t?i gia ?ình Ulma, ng??i ta nghe th?y nh?ng ti?ng la hét than khóc kh?ng khi?p. Nh?ng ??a tr? c?u c?u v?i cha m? các em khi h? ?ã b? gi?t ch?t . ?ó là m?t c?nh th?t ?au lòng.” Vài phút sau ?ó, viên s? quan ch? huy quy?t ??nh sát h?i c? 6 ??a tr? con cái c?a ông bà Ulma, ?? “cho c?ng ??ng không g?p r?c r?i”. 6 ??a tr? ? các ?? tu?i: 8 tu?i, 6 tu?i, 5 tu?i, 4 tu?i, 3 tu?i và 1,5 tu?i. Th? là trong vòng vài phút, h?n m?t ch?c m?ng ng??i ?ã b? sát h?i.

Trên ???ng hi?n thánh

N?m 1995, ông bà Józef và Wiktoria Ulma ???c ?y ban Do thái công nh?n là “Ng??i công chính gi?a các dân n??c”. Giáo h?i Công giáo nhìn nh?n lòng ??o ??c nhi?t thành c?a h? c?ng nh? hành ??ng anh hùng ???c thúc ??y b?i tình yêu Ki-tô giáo ??i v?i tha nhân. Vào n?m 2003, án phong chân ph??c cho gia ?ình Ulma b?t ??u ???c ti?n hành t?i giáo ph?n Przemy?l và ??u n?m 2017, Vatican ?ã cho phép tách h? s? phong chân ph??c c?a gia ?ình Ulma kh?i h? s? chung c?a các v? t? ??o Balan. Nh? th?, ti?n trình ?i?u tra và hoàn t?t h? s? phong chân ph??c cho gia ?ình này s? ???c ti?n hành nhanh chóng h?n.

?? ghi nh? s? hy sinh c?a gia ?ình Ulma, h?i tháng 11 v?a qua (2018), ??c t?ng Giám m?c giáo ph?n Przemy?l và Qu? Gia ?ình Ulma ?ã t? ch?c m?t cu?c tri?n lãm t?i ??i h?c Giáo hoàng Urbaniana ? Roma ?? vinh danh h?.