Shtegtimi në Hungari, Papa: ekumenizmi, urë drejt unitetit
Fjalët e para të Papës në takimin me përfaqësuesit e Këshillit Ekumenik të Kishave dhe me disa nga bashkësitë hebraike të Hungarisë, i dyti i këtij shtegtimi, iu kushtuan rrugës së bashkimit. Ati i Shenjtë shkoi me mendje në abacinë e Pannonhalmës, qendër shpirtërore pulsante e këtij vendi, ku tre muaj më parë të pranishmit në takim, qenë mbledhur për të reflektuar e për t’u lutur së bashku. Për t’u lutur njëri për tjetrin e për të punar njëri me tjetrin për këtë botë, që Zoti e do shumë. Kjo është rruga konkrete - theksoi me focë Papa në vijim.
T’i shembim muret, që na ndajnë
Françeku vlerësoi lart angazhimin për shembjen e mureve të ngritura në të kaluarën dhe dëshirën e sotme të hebrenjve dhe të krishterëve për të shikuar tek tjetri jo të huajin, por mikun; jo kundërshtarin, por vëllain:
“Kjo është … kthesa që hap fillesa të reja pastrimi, që përtërin jetën… Hyji i etërve hap gjithnjë udhë të reja; ashtu si e shndërroi shkretëtirën në rrugë drejt Tokës së Premtuar, kështu dëshiron të na çojë nga shkretëtirat e thata të mllefit e të indiferencës, në atdheun e shumëdëshiruar të bashkimit”.
Kush ndjek Zotin, duhet të dalë
Në vijim të takimit me përfaqësuesit e Këshillit Ekumenik të Kishave dhe me disa nga bashkësitë hebraike të Hungarisë, Papa kujtoi se kush është i thirrur ta ndjekë në mënyrë të posaçme Zotin, duhet të dalë, gjithnjë, të ecë, të shkelë në troje të pashkelura e hapësira të panjohura. Si Abrahami, që la shtëpinë, farefisin, atmen! Kush ndjek Zotin, duhet të lërë - theksoi Papa, për të kujtuar, më pas, çka u kërkohet sot të thirrurve:
“E ne na kërkohet t’i lëmë mosmarrëveshjet e së kaluarës, pretekstet se kemi të drejtë ne, jo të tjerët, për t’u vënë për udhë drejt premtimit të Paqes, sepse Zoti ka gjithnjë plane paqeje, kurrë gjëmash”.
Simboli i Urës së Zinxhirëve
Më pas Papa shfrytëzoi një simbol, i cili flet vetë për bashkimin: Urën e Zinxhirëve, që lidh dy pjesët e Budapestit e që zyrtarisht njihet si "Ura e Széchenyi", për nder të atij që e krijoi: nuk i shkrin në një udhë të vetme Budën e Pestin - kujtoi - por i bashkon. Kështu duhet të jenë lidhjet tona - pohoi në vijim Papa:
“Sa herë që lindi tundimi për ta zhdukur tjetrin, nuk u ndërtua, por u shkatërrua: kështu edhe kur u synua për të getizuar, jo për të integruar. Tepër shpesh ndodhi kjo në histori! Ndaj duhet të vigjilojmë e të lutemi të mos ndodhë kurrë më!”.
Ura i bashkon dy palët! E Zoti i Besëlidhjes kërkon të mos u dorëzohemi logjikave të izolimit e të interesave të pjesshme. E ju, që përfaqësoni fetë kryesore, duhet të punoni që liria fetare të respektohet e të mbrohet për të gjithë. Askush nuk duhet të thotë se nga goja e njerëzve të Zotit dalin fjalë përçarëse, por vetëm mesazhe bashkimi e paqeje:
“Në një botë të lënduar nga një mori konfliktesh, kjo është dëshmia më e mirë që mund t’u jepni atyre, që kanë hirin ta njohin Zotin e Besëlidhjes e të paqes”.
Duke vijuar të përdorë simbolin e Urës së Zinxhirëve, në vijim të takimit me përfaqësuesit e Këshillit Ekumenik të Kishave dhe me disa nga bashkësitë hebraike të Hungarisë, Papa kujtoi se është jo vetëm më e njohura, por edhe më e lashta e qytetit, që të kujton të kaluarën, me vuajtet, errësirën, mosmarrëveshjet, persekutimet, por edhe me trashëgiminë e përbashkët shpirtërore. E pikërisht kjo trashëgimi të krijon mundësinë të ndërtosh së bashku një ardhmëri të ndryshme.
E këtu Papa kujtoi me emocion figurat e miqve të Zotit, që rrezatuan dritën e tyre në terrin e netëve të botës, duke u ndaluar posaçërisht tek poeti i shquar hungarez, Miklós Radnóti, karriera e shkëlqyer e të cilit u rrënua nga urrejtja e verbër e atyre që, vetëm pse ishte me origjinë hebraike, një herë e ndaluan të jepte mësim e, më pas, e ndanë nga familja, duke e mbyllur në një kamp përqendrimi. Po ai vijoi të shkruajë deri në fund të fundit. Vepra e tij “Blloku i Bor”, e vetmja përmbledhje poetike, që shpëtoi nga Shoah, dëshmon forcën e njeriut, që beson në ngrohtësinë e dashurisë në mes të ngricave të kampit të përqëndrimit, ku e vetmja dritë, që davarit errësirën, është drita e fesë. Nga akullnajat e kampit nazist, Poeti na drejton të gjithëve pyetjen: “E ti, si jeton? A jehon zëri yt në këtë kohë?”.
“Zërat tanë, të dashur vëllezër, … duhet ta bëjnë të jehojë këtë fjalë, që na dhuroi qielli, t’i bëjmë jehonë shpresës e paqes”.
Këtë na kërkon Zoti i etërve tanë - theksoi me forcë Papa - duke kujtuar, në vijim, një Poet tjetër:
“Zoti pret nga ana tjetër! Pret pikërisht në fund të fundit të të gjitha sendeve. Atje! Ku janë rrënjët” (R.M. Rilke, Wladimiri, piktori i reve), Këtë theksoi Papa, për ta përfunduar fjalimin e tij të dytë në Hungari me thirrjen:
“Vetëm nëse do të jemi rrënjët e paqes e filizat e unitetit, do të bëhemi të besueshëm para botës, që na i ngul sytë, me mallin që bulon nga shpresa”.
Në përfundim, përshëndetja: “Faleminderit e udhë të mbarë!”.