杏MAP导航

R.SH. - Vatikan

Shën Lorenci, diakon dhe martir, shembull i dashurisë që tejkalon historinë dhe legjendën, qe diakoni i parë i Kishës së Romës, dhe kishte për detyrë, ashtu sikur Shtjefni, të ndihmonte e t鈥檜 shpërndante të varfërve ndihmat që mblidhnin të krishterët e qytetit, sipas porosisë së Ungjillit.

Figura e Shën Lorencit, diakon dhe martir, jehon ende sot, gati dy mijë vjet më vonë, si simbol i fuqishëm i besimit, dashurisë dhe një guximi që tejkalon kufijtë njerëzorë. Edhe pse detajet e jetës së tij janë ndërthurur me legjenda të transmetuara ndër shekuj, nderimi i tij i thellë është i padiskutueshëm, duke e bërë atë një nga shenjtorët më të dashur dhe të festuar në historinë e Kishës

Rrënjët e një Besimi të Pathyeshëm: nga Spanja në Romë

Për jetën e Lorencit dihet shumë pak, ndërsa njihet fare mirë vdekja e tij.  Lorenci ka lindur me gjasë në Huesca, Spanjë, rreth vitit 225 pas Krishtit. Që në moshë të re, ai u dallua për një spiritualitet të thellë dhe një inteligjencë të mprehtë. Pasi u transferua në Romë, u zgjodh nga Papa Siksti II si arkidiakon, një pozicion me përgjegjësi të madhe që shkonte përtej detyrave liturgjike. Lorenzi jo vetëm që asistonte Papën gjatë kremtimeve liturgjike, por administronte pasuritë materiale të Kishës, shpërndante lëmoshat dhe, mbi të gjitha, mbronte 鈥渢hesaret e vërteta鈥� të krishterimit: të varfrit, të sëmurët, të vejat dhe jetimët. Stili i tij i jetës mishëronte dashurinë ungjillore të Jezusit, të bërë nga dëgjimi, ngushëllimi dhe ndihma konkrete ndaj më të brishtëve.

Në vitin 258, perandori romak Valeriani nisi persekutimin kundër të krishterëve. Në gusht të vitit 258 martirizohet me prerje të kokës vetë Papa Siksti II. Tregohet se Lorenci e pati takuar derisa po shkonte në martirizim. Me këtë rast Prefekti i perandorisë e ndali Lorencin, të cilit i kërkoi t鈥檌 dorëzonte 鈥渢hesaret e Kishës鈥�. E Lorenci, pasi u shpërndau të varfërve lëmoshat e Kishës, e paraqiti para prefektit turmën e të sëmurëve e të skamnorëve dhe brohoriti: 鈥淛a, këto janë thesaret e Kishës. Nuk pakësohen kurrë e gjithmonë japin fryte të reja dhe mund t鈥檌 gjesh kudo鈥�.

Sipas traditës, të një 鈥淧assio鈥� (Akti të martirizimit) të lashtë gjetur nga Shën Ambrozi, Lorenci është djegur për së gjalli përmbi një skarë e thëngjij të ndezur. Po sipas gjasës, në ditët e para të gushtit të vitit 258 për shkak të fesë së tij në Krishtin Zot, në kohën e perandorit Valerianit, iu pre koka, si Papës Sisktit II, në rrugën romake Tiburtina, ku më vonë Kostandini do t'i ndërtojë një Bazilikë madhështore, e cila është restauruar pas bombardimeve amerikane mbi Romën gjatë luftës së II botërore. Ishte 19 korriku i vitit 1943.

Shën Lorenci   (Digital image courtesy of the Getty's Open Content Program)

Pajtori qiellor i të varfërve

Shën Lorenci është pajtori qiellor i të varfërve, e pasi si diakon i ruante librat e shenjtë, është edhe pajtor i bibliotekarëve, i bibliofilëve e librashitësve. Martirizimi i Shën Lorencit 褢sht褢 nj褢 profeci, Shenjti diakon, mbarështues i pasurive të Kishës për t鈥檌u shpërndarë të varfërve, nuk përkulet para urdhërave të perandorit romak Valeriani, që i kërkon t鈥檌 dorëzojë thesaret e tij, në se do të jetojë. Thesaret, o jetën! 鈥淛a këto janë thesaret e Kishës鈥� përgjigjet, pa kurrfarë frike, Lorenci, duke treguar të varfërit, të sëmurët e të flakurit në rrugë të madhe nga perandori e perandoria. Me ta merrej ditë për ditë, atyre ua dorëzonte gjithçka kishte. Nuk donte të mbronte pasuritë e Kishës, por lirinë e Kishës për misionin e shëlbimit.

Martiri është njeri plotësisht i lirë; i lirë përballë pushtetit të botës. Është njeri i lirë, i cili në një akt përfundimtar, ia dhuron Zotit gjithë jetën e vet; e në një akt feje, shprese e dashurie, e lëshon krejtësisht vetveten në duart e Krijuesit e të Shëlbuesit të vet; flijon jetën, për t鈥檜 bërë një me Flijimin e Krishtit mbi Kryq. Me një fjalë: martirizimi është vepër e madhe dashurie, që i përgjigjet dashurisë së pamasë të Zotit.

Nata e yjeve të Shën Lorencit

Jemi më 10 gusht e është nata e Shën Lorencit. Natë yjesh, natë dëshirash romantike,  edhe pse nata e valë e gushtit të kujton një nga torturat më mizore ushtruar mbi martirët e krishterë: pjekjen mbi skarë. Pësoi mundimin më të zgjatur, më të keqin, sepse më të ngadalshmin. Me shpresë se më në fund do të fliste. Po ai, shakaxhi i madh, nga skara e skuqur u tha persekutuesve të tij: 鈥淢ë ktheni nga ana e majtë, se nga e djathta u poqa鈥�. 

Shën Lorenci është Pajtor qiellor i diakonëve, kuzhinerëve, zjarrfikësve (që aso kohe nuk mundën ta shuanin zjarrin mbi të cilin piqej). E që aso kohe, sipas legjendës, Lorenci qan sa herë shikon tokën e lotët tij bien nga lart në trajtën e yjeve të arta, që këputen nga kupa blu e qiellit të gushtit. Legjenda i quan meteorët e 10 gushtit 鈥淟otët e Shën Lorencit鈥�, duke kujtuar fundin e martirit. E tregon se Lorenci, kur i erdhi fundi, i fali fajtorët e mbeti me sy të hapur fort, që shprehnin atë dhimbje, të cilën zëri tashmë nuk mund ta shprehte. Sy pa lot, të tharë nga zjarri. Prandaj qan vit për vit  me lot yjesh, natën kur bota vijon ta kujtojë!