Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych
Alessandro Di Bussolo – Watykan
To właśnie ta watykańska Dykasteria została powołana do badania życia kandydatów na ołtarze: do poszukiwania w ich rysach śladów Ewangelii, tak aby każdy chrześcijanin mógł ich postrzegać jako wiarygodnych i – co ważniejsze – godnych naśladowania świadków. Za ogłoszeniem kogoś świętym stoi skrupulatna, zbiorowa praca, która często trwa całe dziesięciolecia. Prefektem Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych jest kard. Marcello Semeraro, a jej sekretarzem abp Fabio Fabene.
Zarys historyczny
W 1969 r. św. Paweł VI na mocy konstytucji apostolskiej Sacra Rituum Congregatio utworzył Kongregację ds. Kultu Bożego i Sakramentów i Kongregację ds. Spraw Kanonizacyjnych, dzieląc między nie zadania Świętej Kongregacji ds. Obrzędów. Ta sama konstytucja podzieliła strukturę nowej Kongregacji na trzy sekcje: prawną, promotora generalnego wiary oraz historyczno-hagiograficzną. Na mocy konstytucji apostolskiej Divinus perfectionis Magister z 1983 r. św. Jan Paweł II przeprowadził głęboką reformę procedury spraw kanonizacyjnych (które są prowadzone przez biskupów diecezjalnych iure proprio) oraz zmianę struktury Kongregacji, która zyskała m.in. Kolegium Relatorów, mające za zadanie przygotowanie Positiones super Martyrio lub super Vita, Virtutibus et Fama Sanctitatis Sług Bożych. Następnie, na mocy konstytucji apostolskiej Pastor Bonus z 1988 r., zmieniono nazwę na Kongregację Spraw Kanonizacyjnych. W 2022 r., na mocy konstytucji apostolskiej Praedicate Evangelium, papież Franciszek zmienił nazwę na Dykasterię Spraw Kanonizacyjnych. Przy Dykasterii działa Szkoła Wyższej Formacji w Sprawach Kanonizacyjnych, prowadzona wspólnie z Papieskim Uniwersytetem Laterańskim.
W związku z Jubileuszem 2025 roku papież Franciszek powołał w ramach Dykasterii „Komisję Nowych Męczenników – Świadków Wiary”, której zadaniem jest opracowanie katalogu wszystkich tych –także należących do innych wyznań chrześcijańskich – którzy przelali krew za wyznawanie Chrystusa i dawanie świadectwa Jego Ewangelii
Kompetencje
Do kompetencji Dykasterii, jak przypomina konstytucja apostolska Praedicate Evangelium, należy prowadzenie procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych Sług Bożych oraz wsparcie biskupów diecezji, do których należą przyszli święci, w procesach dotyczących męczeństwa, heroiczności cnót, ofiary z życia, a także cudów. Osoba, której dotyczy proces, nazywana jest Sługą Bożym, a warunkiem koniecznym jest zawsze autentyczna, powszechna i trwała „opinia o świętości” – czyli powszechne przekonanie, że życie tej osoby było prawe, pełne cnót chrześcijańskich i owocne dla wspólnoty wierzących.
Nowe przepisy dotyczące spraw kanonizacyjnych, wprowadzone w 1983 r., znacznie skróciły czas trwania procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych. Długość spraw zależy jednak od wielu czynników: od liczby świadków i specjalistów, których należy wysłuchać na etapie diecezjalnym (a może ich być nawet kilkudziesięciu), przez czas potrzebny na opracowanie Positiones, aż po badanie przez konsultorów teologów i historyków. Do tego dochodzi czas potrzebny ekspertom medycznym na zbadanie ewentualnego cudu uzdrowienia. Jeśli wszystkie te etapy przebiegają pomyślnie, sprawa trafia na zwyczajną sesję członków Dykasterii, kardynałów i biskupów. Ostatnie słowo należy do papieża, któremu prefekt przedkłada poszczególne sprawy do zatwierdzenia. Bilans duchowy i duszpasterski 56 lat od ustanowienia Kongregacji ds. Spraw Kanonizacyjnych do 2020 r. obejmuje 3003 beatyfikacje i 1479 kanonizacji. Ponieważ zazwyczaj odbywają się dwie sesje zwyczajne w miesiącu, a podczas każdej z nich rozpatruje się cztery sprawy, liczba spraw zakończonych w ciągu roku wynosi od 80 do 90.
Wychodząc od „opinii świętości i znaków” wśród ludu Bożego, dochodzenie rozpoczyna się na etapie diecezjalnym. Po jego zakończeniu dokumentacja trafia do Rzymu, gdzie zostaje przydzielony relator, który kieruje pracą postulatora przy opracowywaniu tomu zawierającego streszczenie materiału dowodowego zebranego w diecezji w celu odtworzenia życia i wykazania heroiczności cnót lub męczeństwa, a także związanej z tym opinii świętości i znaków Sługi Bożego. Jest to Positio, które jest analizowane przez grupę teologów, a w przypadku tzw. „spraw dawnych” – czyli dotyczących kandydatów, którzy żyli dawno temu – również przez komisję historyków. Jeśli ich opinia jest pozytywna, dokumentacja jest poddawana dalszej ocenie kardynałów i biskupów – członków Dykasterii. W przypadku autoryzacji papież może zatwierdzić promulgację dekretu o heroiczności cnót chrześcijańskich, męczeństwie lub o ofierze z życia Sługi Bożego, który od tego momentu otrzymuje tytuł Czcigodnego.
Beatyfikacja jest etapem pośrednim w drodze do kanonizacji. Jeśli kandydat zostanie uznany za męczennika, może być ogłoszony błogosławionym natychmiast. W pozostałych przypadkach konieczne jest uznanie cudu, który dokonał się za jego wstawiennictwem – najczęściej chodzi o uzdrowienie, które musi być uznane za niewytłumaczalne z punktu widzenia medycyny przez komisję medyczną złożoną ze specjalistów, zarówno wierzących, jak i niewierzących. Również w sprawie cudu najpierw wypowiadają się konsultorzy teologowie, następnie kardynałowie i biskupi – członkowie Dykasterii, a papież zatwierdza odpowiedni dekret. Aby błogosławiony mógł zostać ogłoszony świętym, wymagany jest drugi cud przypisany jego wstawiennictwu, który musi się wydarzyć po beatyfikacji. Dykasteria określa procedurę kanoniczną, zgodnie z którą należy postępować w celu weryfikacji i ogłoszenia autentyczności relikwii świętych oraz zapewnienia ich odpowiedniego przechowywania. Orzeka również w sprawie przyznania tytułu Doktora Kościoła świętemu – po uprzednim uzyskaniu pozytywnej oceny Dykasterii Nauki Wiary w sprawie jego wybitnej doktryny.
Praca administracyjna i wydatki
Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny jest złożonym i skomplikowanym przedsięwzięciem, którego koszty związane są z pracą komisji, drukowaniem dokumentów i spotkaniami ekspertów. Dykasteria zawsze zwraca uwagę na ograniczanie kosztów, a przepisy administracyjne zatwierdzone przez papieża Franciszka w 2016 r. gwarantują przejrzystość i prawidłowość w kwestiach administracyjnych. Dodatkowo, w ramach Kongregacji, utworzono „Fundusz solidarnościowy”, który wspiera sprawy kanonizacyjne dysponujące mniejszymi zasobami finansowymi.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś ten artykuł. Jeśli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się na newsletter klikając tutaj.
