MAP

2021.12.13 Pontificio Consiglio Testi Legislativi Wewnątrz Watykanu

Dykasteria ds. Tekstów Prawnych

Głównym zadaniem jest aktualizacja tekstów dwóch kodeksów, łacińskiego i wschodniego, czyli rdzenia powszechnego ustawodawstwa Kościoła. Funkcję tę pełni poprzez interpretację budzących wątpliwości tekstów, a w razie potrzeby przedstawia Papieżowi propozycje zmian lub uzupełnień kanonów.

Amedeo Lomonaco – Watykan

Jak głosi zasada prawna, prawo podąża za życiem. Dykasteria ds. Tekstów Prawnych w szczególności promuje i upowszechnia w Kościele znajomość oraz przyjęcie prawa kanonicznego Kościoła łacińskiego oraz Kościołów wschodnich, a także oferuje pomoc w jego właściwym stosowaniu. Prefektem tej dykasterii jest abp Filippo Iannone, a sekretarzem – abp Juan Ignacio Arrieta Ochoa de Chinchetru.

Kompetencje

Dykasteria ds. Tekstów Prawnych pełni swoje funkcje przede wszystkim w służbie Papieżowi, najwyższemu prawodawcy. Do zadań tej Dykasterii, jak przypomina konstytucja apostolska Praedicate Evangelium, należy formułowanie autentycznej interpretacji przepisów prawa kościelnego, zatwierdzanej w formie specjalnej przez Papieża, po zasięgnięciu opinii innych dykasterii i urzędów Kurii Rzymskiej właściwych dla rozpatrywanych spraw.

Dykasteria, badając obowiązujące ustawodawstwo Kościoła łacińskiego i Kościołów wschodnich oraz na podstawie sugestii, płynących z praktyki kościelnej, analizuje ewentualne braki prawne (lacunae legis) i przedstawia Papieżowi odpowiednie propozycje ich uzupełnienia. Organ ten pozostaje w kontakcie z różnymi strukturami Kościoła, w szczególności z pozostaymi dykasteriami Kurii Rzymskiej oraz konferencjami episkopatów, aby rozpoznawać potrzebę ewentualnych zmian przepisów lub przyjmować sugestie. Szczególna uwaga poświęcana jest również poprawnej praktyce kanonicznej, aby prawo w Kościele było właściwie rozumiane i stosowane.

Zarys historyczny

Dykasteria ds. Tekstów Prawnych powstała w związku z kodyfikacją prawa kanonicznego z 1917 roku. W tymże roku, poprzez motu proprio Cum iuris canonici, Benedykt XV ustanowił Papieską Komisję ds. Autentycznej Interpretacji Kodeksu Prawa Kanonicznego: „Na wzór naszych poprzedników, którzy powierzyli interpretację dekretów Soboru Trydenckiego specjalnemu zgromadzeniu kardynałów ustanawiamy Radę lub Komisję, której przysługuje wyłączne prawo do autentycznej interpretacji kanonów Kodeksu” - czytamy w tym dokumencie.

Następnie Jan XXIII w 1963 roku ustanowił Papieską Komisję ds. Rewizji Kodeksu Prawa Kanonicznego, aby – w świetle dokumentów Soboru Watykańskiego II – przygotować reformę kodeksu, ogłoszonego przez Benedykta XV.

W 1967 roku Paweł VI ustanowił Papieską Komisję ds. Interpretacji Dekretów Soboru Watykańskiego II. Jan Paweł II, Motu proprio Recognito Iuris Canonici Codice z 2 stycznia 1984 r., ustanowił Papieską Komisję ds. Autentycznej Interpretacji Kodeksu Prawa Kanonicznego. Konstytucją apostolską Pastor Bonus z 28 czerwca 1988 r. Komisja została przekształcona w Papieską Radę ds. Tekstów Prawnych, z rozszerzonym i bardziej złożonym zakresem kompetencji. Konstytucją apostolską Praedicate Evangelium, ogłoszoną 5 czerwca 2022 r., która uchyliła Pastor Bonus, Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych została przekształcona w Dykasterię ds. Tekstów Prawnych.

Dykasteria ds. Tekstów Prawnych
Dykasteria ds. Tekstów Prawnych

Prawo, miłosierdzie i miłość

Kompetencje wymagane od osób pracujących w ramach tej Dykasterii dotyczą głównie sfery prawnej. Wymagany jest tytuł akademicki z dyscypliny prawa kanonicznego, a także znajomość nowożytnych języków obcych – oprócz łaciny – aby móc odpowiadać na prośby o konsultacje napływające z różnych krajów. Zazwyczaj urzędnicy zatrudniani w Dykasterii mają już doświadczenie w tej dziedzinie życia kościelnego, zdobyte podczas pełnienia posług, wymagających znajomości prawa w swoich diecezjach lub instytucjach, jeśli należą do zakonów.

Do kwalifikacji zawodowych należy jednak dodać także określone podejście. Promowanie znajomości prawa kanonicznego oznacza przede wszystkim zrozumienie, że prawo kanoniczne różni się od innych systemów prawnych: opiera się bowiem na prawie naturalnym i prawie Bożym, które w ostateczności stanowią kryteria sprawiedliwości, jakimi powinna kierować się władza kościelna.

Dlatego prawo kanoniczne przyznaje temu, kto sprawuje władzę, wszelkie niezbędne narzędzia, aby móc dostosować rygory i wymagania prawa do wymogów sprawiedliwości w konkretnym przypadku. Przede wszystkim jednak prawo kanoniczne ożywiane jest przez stałe wezwanie: aby przy stosowaniu prawa nie zapominać o wymaganiach miłości i miłosierdzia. Jak podkreśla św. Tomasz z Akwinu: „miłosierdzie bez sprawiedliwości jest matką rozwiązłości, sprawiedliwość bez miłosierdzia jest okrucieństwem”.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś ten artykuł. Jeśli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się na newsletter klikając tutaj.

28 czerwca 2025, 19:09