Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej
Alessandro Di Bussolo – Watykan
W ostatnich latach, zwłaszcza od czasu reformy zapoczątkowanej przez papieża Franciszka, działalność Administracji Dóbr Stolicy Apostolskiej cechuje się szczególnym naciskiem na najwyższą przejrzystość. APSA jest instytucją odpowiedzialną za zarządzanie majątkiem Stolicy Apostolskiej. Jej przewodniczącym jest salezjanin, abp Giordano Piccinotti, a sekretarzem – Fabio Gasperini.
Zarys historyczny
W 1878 roku papież Leon XIII mianował kardynała Lorenza Ninę, swojego sekretarza stanu, prefektem kompleksów Pałaców Apostolskich (Sacri Palazzi) oraz administratorem majątku, który pozostał Stolicy Apostolskiej po roku 1870. W 1880 roku, Motu proprio – zmienionym w 1883 roku – ustanowił Komisję kardynałów, która miała sprawować nadzór doradczy nad administracją świętopietrza (Obol św. Piotra) i majątku Stolicy Apostolskiej. Również Leon XIII, kolejnym Motu proprio z 30 kwietnia 1891 roku, powierzył tej Komisji bezpośrednie zarządzanie majątkiem Stolicy Apostolskiej, zobowiązując ją także do opieki nad wszystkimi innymi działami i sprawami gospodarczymi z nim związanymi.
Pius XI, Motu proprio z grudnia 1926 roku, zarządził połączenie urzędów administracyjnych Prefektury i Sekcji Dykasterii Kościelnych z Generalną Administracją Dóbr Stolicy Apostolskiej.
Dykasteria została w ten sposób podzielona na dwie Sekcje, koordynowane przez dwóch delegatów: Sekcję Zwyczajną, która wykonywała zadania wcześniej przypisane Administracji Dóbr Stolicy Apostolskiej, oraz Sekcję Nadzwyczajną, ustanowioną przez Piusa XI Motu proprio w czerwcu 1929 roku, w celu zarządzania funduszami przekazanymi Stolicy Apostolskiej przez rząd włoski na mocy konwencji finansowej załączonej do Traktatu Laterańskiego z 11 lutego 1929 roku. Sekcja ta miała przejąć obowiązki wcześniej należące do Specjalnej Administracji Stolicy Apostolskiej.
APSA została ustanowiona przez Pawła VI konstytucją apostolską Regimini Ecclesiae Universae z dnia 15 sierpnia 1967 roku, z zadaniem zarządzania dobrami należącymi do Stolicy Apostolskiej oraz tymi, które zostały jej powierzone przez inne instytucje Stolicy Apostolskiej, a które są przeznaczone na zapewnienie środków niezbędnych do realizacji funkcji Kurii Rzymskiej.
Na mocy Motu proprio z 8 lipca 2014 roku papież Franciszek postanowił, że nowo utworzony Sekretariat ds. Ekonomii przejmie wśród swoich zadań instytucjonalnych obowiązki przypisane tzw. „Sekcji Zwyczajnej” Administracji Dóbr Stolicy Apostolskiej, a zatem kompetencje, które konstytucja apostolska Pastor Bonus z czerwca 1988 roku powierzyła tej sekcji, zostaną przeniesione do tej Dykasterii.
Aktualnie przypisanie kompetencji i urzędów APSA jest uregulowane Motu proprio I beni temporali z dnia 4 lipca 2016 roku, w którym podkreślono podział obowiązków pomiędzy Administrację Dóbr Stolicy Apostolskiej a Sekretariat ds. Ekonomii: pierwsza odpowiada za zarządzanie majątkiem i finansami, natomiast drugi sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością zarządczą i gospodarczą.
Na mocy reskryptu z maja 2020 roku Papież zarządził, że odpowiedzialność za Centrum Przetwarzania Danych (CED) zostanie przeniesiona z APSA do Sekretariatu ds. Ekonomii, aby zapewnić bardziej racjonalną organizację informacji gospodarczo-finansowych Stolicy Apostolskiej oraz zinformatyzować modele i procedury, a tym samym uprościć działania i zwiększyć skuteczność kontroli.
Wreszcie, na mocy Motu proprio Circa alcune competenze in materia economico-finanziaria z grudnia 2020 roku, papież Franciszek powierzył APSA zarządzanie i administrowanie inwestycjami finansowymi oraz nieruchomościami należącymi do Sekretariatu Stanu.
Kompetencje
Zgodnie z konstytucją apostolską Praedicate Evangelium z 2022 roku, Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej (APSA) jest instytucją odpowiedzialną za zarządzanie majątkiem nieruchomym i ruchomym Stolicy Apostolskiej, przeznaczonym na zapewnienie środków niezbędnych do realizacji zadań właściwych Kurii Rzymskiej, dla dobra i w służbie Kościołów partykularnych.
Do obowiązków APSA należy także zarządzanie majątkiem nieruchomym i ruchomym instytucji, które powierzyły Stolicy Apostolskiej swoje dobra, z poszanowaniem celu, w jakim dany majątek został ustanowiony. Operacje finansowe realizowane są za pośrednictwem działalności pomocniczej Instytutu Dzieł Religijnych (IOR).
APSA zapewnia wszystko, co jest niezbędne do codziennego funkcjonowania Kurii Rzymskiej, zajmując się skarbcem, księgowością, zakupami i innymi usługami. Może również świadczyć te same usługi na rzecz instytucji związanych ze Stolicą Apostolską, jeśli o to poproszą lub jeśli tak zostanie postanowione.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś ten artykuł. Jeśli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się na newsletter klikając tutaj.