杏MAP导航

Vatican News 

Uaktualnione zostaj? normy dotycz?ce rozeznawania domniemanych zjawisk nadprzyrodzonych – stanowi o tym nowy dokument Dykasterii Nauki Wiary, opublikowany w pi?tek 17 maja, który wejdzie w ?ycie w niedziel? 19 maja, w uroczysto?? Zes?ania Ducha ?wi?tego. Tekst poprzedza szczegó?owa prezentacja, dokonana przez prefekta, kard. Victora Manuela Fernandeza, po której nast?puje wprowadzenie i wskazanie 6 ró?nych mo?liwych rozstrzygni??. Mo?liwe b?dzie szybsze wypowiadanie si?, z poszanowaniem pobo?no?ci ludowej, i z regu?y w?adza ko?cielna nie b?dzie ju? zobowi?zana do oficjalnego orzekania o nadprzyrodzonym charakterze danego zjawiska, którego dog??bne przebadanie mog?oby wymaga? du?o czasu. Inn? nowo?ci? jest wyra?niejsze zaanga?owanie Dykasterii Nauki Wiary, która b?dzie musia?a zatwierdzi? ostateczn? decyzj? biskupa i b?dzie mia?a prawo do interweniowania w ka?dej chwili poprzez motu proprio. W ostatnich dziesi?cioleciach w wielu przypadkach, co do których wypowiadali si? poszczególni biskupi, anga?owane by?o dawne ?wi?te Oficjum, jednak prawie zawsze interwencja pozostawa?a za kulisami, i domagano si?, ?eby nie podawa? tego do publicznej wiadomo?ci. Obecnie motywacj? do tego wyra?nego zaanga?owania Dykasterii jest m.in. trudno?? w ograniczeniu do poziomu lokalnego zjawisk, które w pewnych przypadkach osi?gaj? wymiary krajowe, a nawet globalne, ?tak ?e decyzja dotycz?ca jednej diecezji ma konsekwencje równie? gdzie indziej”. 

Powody wydania nowych norm

U ?ród?a tego dokumentu jest d?ugie do?wiadczenie z ostatniego stulecia z przypadkami, kiedy biskup miejsca (lub biskupi danego regionu) w bardzo krótkim czasie deklarowali nadprzyrodzony charakter zjawiska, a nast?pnie ?wi?te Oficjum wypowiada?o si? inaczej. Zdarza?y si? te? przypadki, kiedy jeden biskup wypowiedzia? si? w pewien sposób, a jego nast?pca w sposób przeciwny (na temat tego samego zjawiska). Poza tym ocena wszystkich elementów, aby doj?? do orzeczenia co do nadprzyrodzonej albo nienadprzyrodzonej natury zjawisk wymaga d?ugiego czasu. Czas ten niekiedy jest w sprzeczno?ci z potrzeb? pilnego udzielenia duszpasterskich odpowiedzi dla dobra wiernych. W zwi?zku z tym Dykasteria w 2019 r. rozpocz??a rewizj? norm, a rezultatem jest obecny tekst, zatwierdzony przez Papie?a 4 maja br. Jest to tekst ca?kowicie nowy, wprowadzaj?cy, jak zosta?o powiedziane, 6 ró?nych mo?liwych rozstrzygni??. 

Duchowe owoce i niebezpieczeństwa   

Kard. Fernández wyja?nia w prezentacji, ?e ?nieraz wydarzenia te przynosi?y wielkie bogactwo duchowych owoców, powodowa?y wzrost wiary, pobo?no?ci, braterstwa i s?u?by, a w niektórych przypadkach da?y pocz?tek ró?nym sanktuariom rozsianym po ca?ym ?wiecie, które dzi? nale?? do istoty pobo?no?ci ludowej wielu narodów”. Mo?liwe jest jednak równie?, ?e ?w niektórych przypadkach wydarzeń o domniemanym nadprzyrodzonym pochodzeniu” wyst?pi? ?bardzo powa?ne elementy krytyczne, przynosz?ce szkod? wiernym” – przypadki, w których domniemane zjawiska wykorzystuje si? do osi?gni?cia ?zysku, w?adzy, s?awy, rozg?osu spo?ecznego, osobistych korzy?ci” (II, art. 15, 4°), a nawet dochodzi do ?dominacji nad lud?mi lub pope?niania nadu?y? (II, art. 16). Jest te? mo?liwo?? ?b??dów doktrynalnych, niew?a?ciwego redukcjonizmu w przedstawianiu przes?ania Ewangelii, szerzenia si? ducha sekciarskiego”. Mo?e równie? si? zdarzy?, ?e ?wierni zostan? poci?gni?ci wydarzeniem, które przypisuje si? Bo?ej inicjatywie”, a które jest jedynie owocem czyjej? fantazji, mitomanii lub sk?onno?ci do fa?szerstw.

Ogólne wytyczne

Wed?ug nowych norm Ko?ció? b?dzie móg? rozeznawa?: ?czy w zjawiskach o domniemanym pochodzeniu nadprzyrodzonym mo?na dostrzec obecno?? znaków dzia?ania Bo?ego; czy w ewentualnych pismach lub przes?aniach osób zaanga?owanych w domniemane zjawiska, o których mowa, nie ma niczego, co by?oby sprzeczne z wiar? i dobrymi obyczajami; czy dozwolone jest docenianie ich duchowych owoców, czy te? konieczne jest oczyszczenie ich z elementów problematycznych lub ostrze?enie wiernych przed niebezpieczeństwami z nich wynikaj?cymi; czy wskazane jest, aby ich walor duszpasterski zosta? uznany przez kompetentn? w?adz? ko?cieln?” (I, 10). Ponadto ?w zwyczajnym przypadku nie nale?y oczekiwa? pozytywnego uznania przez w?adz? ko?cieln? boskiego pochodzenia domniemanych zjawisk nadprzyrodzonych” (I, 11). W zwi?zku z tym ?ani biskup diecezjalny, ani konferencje episkopatów, ani Dykasteria z regu?y nie wydaj? o?wiadczenia, ?e dane zjawiska s? pochodzenia nadprzyrodzonego (…) i jedynie Ojciec ?wi?ty mo?e zezwoli? na rozpocz?cie procedury w tym zakresie” (por. I, 23). 

Mo?liwe oceny domniemanego zjawiska

W dalszym ci?gu przedstawionych jest 6 mo?liwych ostatecznych ocen/wniosków po dokonaniu rozeznania.

Nihil obstat — nie wyra?a si? pewno?ci co do nadprzyrodzonej autentyczno?ci zjawiska, lecz rozpoznaje si? znaki dzia?ania Ducha ?wi?tego. Zach?ca si? biskupa do docenienia warto?ci duszpasterskiej, a tak?e do popierania rozpowszechniania danego zjawiska, w tym poprzez pielgrzymki.

Prae oculis habeatur — rozpoznaje si? pozytywne znaki, jednak wyst?puj? równie? elementy zamieszania lub ryzyko, które wymagaj? rozeznania i dialogu z odbiorcami [danego do?wiadczenia]. Je?li istniej? pisma lub przes?ania zwi?zane ze zjawiskiem, mo?e by? konieczne wyja?nienie doktrynalne.

Curatur — wyst?puj? elementy krytyczne, jednak zjawisko jest szeroko rozpowszechnione i obecne s? duchowe owoce, które mo?na zweryfikowa?. Odradza si? wydanie zakazu, bo móg?by on zaniepokoi? wiernych, lecz wymaga si? od biskupa, aby nie promowa? tego zjawiska.

Sub mandato — krytyczne kwestie nie s? zwi?zane z samym zjawiskiem, ale z niew?a?ciwym u?ytkiem, jaki robi? z niego osoby lub grupy osób. Stolica Apostolska powierza kierownictwo duszpasterskie w danym miejscu biskupowi albo innej osobie delegowanej.

Prohibetur et obstruatur — pomimo istnienia pewnych elementów pozytywnych wyst?puj? powa?ne elementy krytyczne i niebezpieczeństwa. Dykasteria wymaga od biskupa, aby publicznie og?osi?, ?e przyj?cie tego zjawiska nie jest dozwolone, i wyja?ni? powody tej decyzji.

Declaratio de non supernaturalitate — biskup, opieraj?c si? na konkretnych dowodach, jak wyznanie domniemanego widz?cego lub wiarygodne ?wiadectwa o zafa?szowaniu zjawiska, jest upowa?niony do og?oszenia, ?e dane zjawisko nie jest nadprzyrodzone.

Procedury

W zwi?zku z tym wskazane zostaj? procedury, jakie nale?y stosowa?: Obowi?zkiem biskupa jest zbadanie przypadków i przed?o?enie Dykasterii ich oceny do zatwierdzenia. Od biskupa wymaga si? powstrzymania si? od publicznych deklaracji dotycz?cych autentyczno?ci lub nadprzyrodzono?ci tych zjawisk oraz czuwania, aby nie dochodzi?o do zamieszania i do podsycania klimatu sensacyjno?ci. W przypadku gdy zgromadzone elementy ?wydaj? si? wystarczaj?ce”, biskup powo?uje komisj? badawcz?, w sk?ad której powinien wchodzi? przynajmniej jeden teolog, jeden kanonista i jeden ekspert, wybrany na podstawie charakteru zjawiska.

Kryteria pozytywne i negatywne

W?ród kryteriów pozytywnych s? ?wiarygodno?? i dobre imi? osób, które twierdz?, ?e s? odbiorcami nadprzyrodzonych wydarzeń lub s? bezpo?rednio zaanga?owane w takie fakty, a tak?e przes?uchanych ?wiadków (…), prawowierno?? doktrynalna danego zjawiska i ewentualnie zwi?zanego z nim przes?ania, nieprzewidywalny charakter zjawiska, z którego jasno wynika, ?e nie jest ono wynikiem inicjatywy zaanga?owanych osób, owoce ?ycia chrze?cijańskiego” (por. II, 14). Kryteria negatywne to m.in. ?obecno?? oczywistego b??du co do faktu, ewentualne b??dy doktrynalne (…), duch sekciarski, który rodzi podzia? w ?onie Ko?cio?a, ewidentne d??enie do zysku, w?adzy, s?awy, rozg?osu spo?ecznego, osobistych korzy?ci, ?ci?le zwi?zanych z faktem, powa?ne czyny niemoralne (…), zmiany psychiczne lub tendencje psychopatyczne u danej osoby, które mog?y mie? wp?yw na domniemany fakt nadprzyrodzony, lub psychoza, zbiorowa histeria czy inne elementy, które mo?na przypisa? zakresowi patologicznemu” (por. II, 15). Wreszcie ?za szczególnie obci??aj?ce moralnie nale?y uzna? wykorzystywanie domniemanych do?wiadczeń nadprzyrodzonych lub uznanych elementów mistycznych jako ?rodka lub pretekstu do dominacji nad lud?mi lub pope?niania nadu?y? (II, 16). Niezale?nie od ostatecznej zatwierdzonej decyzji biskup ?ma obowi?zek dalszego zachowywania czujno?ci co do zjawiska i zaanga?owanych osób” (II, 24).