Laudato si鈥� pozwala spojrze膰 w przysz艂o艣膰 po pandemii
Andrea Tornielli 鈥� dyrektor programowy mediów watyka艅skich
Upami臋tnienie po pi臋ciu latach Laudato si鈥� nie jest rytualnym 艣wi臋tem. Tydzie艅, a nast臋pnie rok po艣wi臋cony encyklice stanowi膮 swego rodzaju weryfikacj臋 w celu zebrania inicjatyw, pomys艂ów, do艣wiadcze艅 oraz dobrych praktyk. S膮 one sposobem na dzielenie si臋 tym, co dokument ten uruchomi艂 we wspólnotach, na terytoriach, w ca艂ym 艣wiecie. Warto zastanowi膰 si臋 nad jego znaczeniem w obecnej chwili, kiedy ca艂y 艣wiat walczy z pandemi膮 Covid-19.
Jedn膮 z zalet obszernego tekstu papieskiego, który wychodzi od podstaw relacji pomi臋dzy stworzeniami a Stwórc膮, jest to, 偶e u艣wiadomi艂 nam, i偶 wszystko jest ze sob膮 powi膮zane: nie istniej膮 kwestie 艣rodowiskowe oddzielone od spo艂ecznych oraz od zmian klimatycznych. Migracje, wojny, ubóstwo i niedorozwój s膮 przejawami jednego kryzysu, który zanim sta艂 si臋 ekologicznym, u swoich korzeni by艂 kryzysem etycznym, kulturowym oraz duchowym. To jest g艂臋boko realistyczne spojrzenie. Laudato si' nie rodzi si臋 z nostalgii, aby cofn膮膰 zegar historii i przywróci膰 nas do przedindustrialnych form 偶ycia, ale wskazuje i opisuje procesy autodestrukcji wywo艂ane poszukiwaniem natychmiastowego zysku i ubóstwieniem rynku. Korzenie problemu ekologicznego, pisze Papie偶 Franciszek, tkwi膮 w艂a艣nie w tym, 偶e "istnieje sposób rozumienia 偶ycia i ludzkiego dzia艂ania, który jest wypaczony i sprzeczny z rzeczywisto艣ci膮 do tego stopnia, 偶e j膮 rujnuje.
Zacz膮膰 na nowo od rzeczywisto艣ci oznacza pogodzi膰 si臋 z obiektywizmem ludzkiej kondycji, wychodz膮c od uznania ograniczonej natury 艣wiata i jego zasobów. Oznacza to nabranie dystansu do 艣lepego zaufania reprezentowanego przez "technokratyczny paradygmat", który jak stwierdza Papie偶 id膮c po my艣li Romano Guardiniego, "wyrazi艂 si臋 w tym, 偶e postawi艂 rozum techniczny ponad rzeczywisto艣膰, do tego stopnia, 偶e nie czuje ju偶 natury ani jako obowi膮zuj膮cej normy, ani jako 偶ywego schronienia". Interwencja cz艂owieka w przyrodzie, czytamy jeszcze w encyklice, "zawsze mia艂a miejsce, ale przez d艂u偶szy czas mia艂a charakter towarzysz膮cy, rozkoszowania si臋 mo偶liwo艣ciami, jakie daj膮 same rzeczy. Chodzi艂o o to, aby otrzyma膰 to, na co sama naturalna rzeczywisto艣膰 pozwala, jakby na wyci膮gni臋cie r臋ki. Natomiast, to, co interesuje teraz, to wydoby膰 z rzeczy wszystko co mo偶liwe poprzez przy艂o偶enie ludzkiej r臋ki, która ma tendencj臋 do ignorowania lub zapominania samej rzeczywisto艣ci tego, co jest przed ni膮". Z tego powodu "nadszed艂 czas, aby ponownie zwróci膰 uwag臋 na rzeczywisto艣膰 z narzuconymi przez ni膮 ograniczeniami, które z kolei stanowi膮 mo偶liwo艣膰 zdrowszego i bardziej owocnego rozwoju ludzkiego i spo艂ecznego".
Kryzys, którego do艣wiadczamy z powodu pandemii, jeszcze bardziej uwidoczni艂 to wszystko: "Posuwali艣my si臋 naprzód na pe艂nych obrotach - powiedzia艂 Papie偶 w dniu 27 marca ubieg艂ego roku podczas Statio Orbis - czuj膮c si臋 silni i zdolni we wszystkim. Chciwi zysku, dali艣my si臋 poch艂on膮膰 rzeczom i o艣lepieni po艣piechem... nie obudzili艣my si臋 w obliczu wojen i planetarnych niesprawiedliwo艣ci, nie s艂uchali艣my wo艂ania biednych i naszej ci臋偶ko chorej planety. Pozostawali艣my bezczynni, my艣l膮c, 偶e zawsze b臋dziemy zdrowi w chorym 艣wiecie". Zawsze w tym intensywnym czasie modlitwy, aby wyb艂aga膰 koniec pandemii, która obudzi艂a nas wszystkich kruchymi i bezradnymi, Franciszek przypomnia艂, 偶e jeste艣my wezwani, aby "wykorzysta膰 ten czas próby jako czas wyboru... czas, aby wybra膰 pomi臋dzy tym, co wa偶ne a tym, co przemija, aby oddzieli膰 to, co konieczne, od tego, co nim nie jest". Laudato si鈥� prowadzi nas do ponownego przemy艣lenia wizji spo艂ecze艅stwa, gdzie 偶ycie ludzkie, zw艂aszcza najs艂abszych jest chronione; gdzie ka偶dy ma dost臋p do opieki, gdzie ludzie nigdy nie s膮 wykluczani, a przyroda nie jest bezkarnie pl膮drowana, ale piel臋gnowana i zachowywana dla tych, którzy po nas przyjd膮.
Dzi臋kujemy, 偶e przeczyta艂a艣/e艣 ten artyku艂. Je艣li chcesz by膰 na bie偶膮co zapraszamy do zapisania si臋 na newsletter klikaj膮c tutaj.
