W Ciepielowie ods艂oni臋to pomnik po艣wi臋cony Polakom ratuj膮cym 呕yd贸w w czasie II wojny 艣wiatowej
Tomasz Zielenkiewicz
W przemówieniu prezydent Andrzej Duda podkre艣la艂 heroizm mieszka艅ców, którzy 鈥� wiedz膮c o gro偶膮cej karze 艣mierci 鈥� nie艣li pomoc prze艣ladowanym. Prezydent, nawi膮zuj膮c do zbrodni z grudnia 1942 roku, mówi艂: "To by艂a nie艂atwa decyzja. Wzi膮膰 do domu cz艂owieka, który puka w nocy do drzwi i prosi: 'Otwórzcie, ratujcie, dajcie chleb, dajcie schronienie'. Wszyscy wiedzieli, co czeka 呕ydów, gdy z艂api膮 ich Niemcy. Wszyscy wiedzieli te偶, co spotka tych, którzy im pomagaj膮" - mówi艂. Prezydent podkre艣li艂, 偶e mieszka艅cy Ciepielowa i okolic kierowali si臋 "mi臋dzyludzk膮 solidarno艣ci膮, braterstwem, ale te偶 chrze艣cija艅skim obowi膮zkiem". "Mieli pe艂ne poczucie wspólnoty. Cho膰 dzieli艂y ich ró偶nice religijne, to byli wspó艂obywatelami 鈥� Polakami 偶ydowskiego pochodzenia". Andrzej Duda przypomnia艂 wielowiekow膮 obecno艣膰 呕ydów na ziemiach polskich: "Obecno艣膰 呕ydów by艂a czym艣 normalnym, czym艣, co 艣mia艂o mo偶na powiedzie膰, bior膮c pod uwag臋 ponad tysi膮c lat naszej historii, zawsze tu by艂o. Wspó艂kszta艂towali tradycj臋, któr膮 dzi艣 nazywamy polsk膮".
Prezydent podkre艣la艂 heroizm Polaków. "Niech ka偶dy, kto przybywa do was z Zachodu, zobaczy ten pomnik i zrozumie, 偶e tu, na naszej ziemi, za pomoc 呕ydom grozi艂a 艣mier膰 ca艂ej rodzinie. Tam, na Zachodzie, tak nie by艂o". "Dzi臋kuj臋 wam, spadkobiercom tej ziemi, za ten czyn ludzkiej godno艣ci, uwieczniony w kamieniu. Za przypomnienie 艣wiatu, 偶e nawet w najciemniejszych czasach mo偶na pozosta膰 cz艂owiekiem" - wskaza艂.
6 grudnia 1942 roku niemieccy 偶andarmi w Starym Ciepielowie otoczyli domostwa nale偶膮ce do rodziny Kowalskich, Obuchiewiczów i Kosiorów. W domu tych ostatnich schwytali dwóch ukrywanych przez Polaków 呕ydów, których zamordowali. Po po艂udniu zaprowadzili Kosiorów do stodo艂y i rozstrzelali ma艂偶e艅stwo wraz z sze艣ciorgiem dzieci w wieku od 6 do 18 lat, a nast臋pnie podpalili budynek. Ze stodo艂y uda艂o si臋 wydosta膰 jednemu z synów Kosiorów, który pó藕niej zosta艂 z艂apany, rozstrzelany a jego cia艂o wrzucono do p艂on膮cego budynku.
Po dokonaniu mordu niemieccy 偶andarmi zaj臋li si臋 rodzinami Kowalskich i Obuchiewiczów. Obie rodziny zgromadzili w domu tych ostatnich i dokonali podobnej masakry. Nie wszystkie ofiary zgin臋艂y na miejscu. Jedna z córek Kowalskich wydosta艂a si臋 z p艂on膮cego budynku, jednak po przebiegni臋ciu kilkunastu metrów zosta艂a zastrzelona. Oprócz czwórki doros艂ych 偶andarmi zabili dziewi臋cioro dzieci w wieku od 2 do 15 lat. Z rodziny Kowalskich ocala艂 jedynie syn Jan, który w tym czasie uczy艂 si臋 krawiectwa u jednego ze swoich krewnych.
W tym samym czasie niedaleko Starego Ciepielowa, w Rekówce, rozgrywa艂a si臋 kolejna tragedia. Niemcy wkroczyli do gospodarstwa Kosiorów i Skoczylasów, gdzie pojmali trójk臋 doros艂ych i sze艣cioro dzieci w wieku od 2 do 12 lat oraz znale藕li 艣lady po ukrywaniu 呕ydów. Wszystkich schwytanych rozstrzelali.
6 grudnia 1942 roku Niemcy zamordowali 艂膮cznie 30 Polaków, w tym 19 dzieci oraz co najmniej 2 ukrywanych 呕ydów. Po wojnie 偶aden ze sprawców tych mordów nie zosta艂 poci膮gni臋ty do odpowiedzialno艣ci karnej.
Narodowy Dzie艅 Pami臋ci Polaków Ratuj膮cych 呕ydów pod okupacj膮 niemieck膮 ustanowiono w 2018 roku w celu upami臋tnienia Polaków, którzy podczas II wojny 艣wiatowej, nara偶aj膮c w艂asne 偶ycie, pomagali 呕ydom prze艣ladowanym przez niemieckich okupantów.
Obchodzone jest corocznie 24 marca 鈥� ta data nawi膮zuje do wydarze艅 z 1944 roku, kiedy dosz艂o do zamordowania przez niemieckich 偶andarmów rodziny Ulmów z Markowej.
(Autor jest pracownikiem Polskiego Radia S.A. w likwidacji)
Dzi臋kujemy, 偶e przeczyta艂a艣/e艣 ten artyku艂. Je艣li chcesz by膰 na bie偶膮co zapraszamy do zapisania si臋 na newsletter klikaj膮c tutaj.
