杏MAP导航

Tomasz Zielenkiewicz

W przemówieniu prezydent Andrzej Duda podkre?la? heroizm mieszkańców, którzy – wiedz?c o gro??cej karze ?mierci – nie?li pomoc prze?ladowanym. Prezydent, nawi?zuj?c do zbrodni z grudnia 1942 roku, mówi?: "To by?a nie?atwa decyzja. Wzi?? do domu cz?owieka, który puka w nocy do drzwi i prosi: 'Otwórzcie, ratujcie, dajcie chleb, dajcie schronienie'. Wszyscy wiedzieli, co czeka ?ydów, gdy z?api? ich Niemcy. Wszyscy wiedzieli te?, co spotka tych, którzy im pomagaj?" - mówi?. Prezydent podkre?li?, ?e mieszkańcy Ciepielowa i okolic kierowali si? "mi?dzyludzk? solidarno?ci?, braterstwem, ale te? chrze?cijańskim obowi?zkiem". "Mieli pe?ne poczucie wspólnoty. Cho? dzieli?y ich ró?nice religijne, to byli wspó?obywatelami – Polakami ?ydowskiego pochodzenia". Andrzej Duda przypomnia? wielowiekow? obecno?? ?ydów na ziemiach polskich: "Obecno?? ?ydów by?a czym? normalnym, czym?, co ?mia?o mo?na powiedzie?, bior?c pod uwag? ponad tysi?c lat naszej historii, zawsze tu by?o. Wspó?kszta?towali tradycj?, któr? dzi? nazywamy polsk?".

Prezydent podkre?la? heroizm Polaków. "Niech ka?dy, kto przybywa do was z Zachodu, zobaczy ten pomnik i zrozumie, ?e tu, na naszej ziemi, za pomoc ?ydom grozi?a ?mier? ca?ej rodzinie. Tam, na Zachodzie, tak nie by?o". "Dzi?kuj? wam, spadkobiercom tej ziemi, za ten czyn ludzkiej godno?ci, uwieczniony w kamieniu. Za przypomnienie ?wiatu, ?e nawet w najciemniejszych czasach mo?na pozosta? cz?owiekiem" - wskaza?. 

6 grudnia 1942 roku niemieccy ?andarmi w Starym Ciepielowie otoczyli domostwa nale??ce do rodziny Kowalskich, Obuchiewiczów i Kosiorów. W domu tych ostatnich schwytali dwóch ukrywanych przez Polaków ?ydów, których zamordowali. Po po?udniu zaprowadzili Kosiorów do stodo?y i rozstrzelali ma??eństwo wraz z sze?ciorgiem dzieci w wieku od 6 do 18 lat, a nast?pnie podpalili budynek. Ze stodo?y uda?o si? wydosta? jednemu z synów Kosiorów, który pó?niej zosta? z?apany, rozstrzelany a jego cia?o wrzucono do p?on?cego budynku.

Po dokonaniu mordu niemieccy ?andarmi zaj?li si? rodzinami Kowalskich i Obuchiewiczów. Obie rodziny zgromadzili w domu tych ostatnich i dokonali podobnej masakry. Nie wszystkie ofiary zgin??y na miejscu. Jedna z córek Kowalskich wydosta?a si? z p?on?cego budynku, jednak po przebiegni?ciu kilkunastu metrów zosta?a zastrzelona. Oprócz czwórki doros?ych ?andarmi zabili dziewi?cioro dzieci w wieku od 2 do 15 lat. Z rodziny Kowalskich ocala? jedynie syn Jan, który w tym czasie uczy? si? krawiectwa u jednego ze swoich krewnych.

W tym samym czasie niedaleko Starego Ciepielowa, w Rekówce, rozgrywa?a si? kolejna tragedia. Niemcy wkroczyli do gospodarstwa Kosiorów i Skoczylasów, gdzie pojmali trójk? doros?ych i sze?cioro dzieci w wieku od 2 do 12 lat oraz znale?li ?lady po ukrywaniu ?ydów. Wszystkich schwytanych rozstrzelali. 

6 grudnia 1942 roku Niemcy zamordowali ??cznie 30 Polaków, w tym 19 dzieci oraz co najmniej 2 ukrywanych ?ydów. Po wojnie ?aden ze sprawców tych mordów nie zosta? poci?gni?ty do odpowiedzialno?ci karnej. 

Narodowy Dzień Pami?ci Polaków Ratuj?cych ?ydów pod okupacj? niemieck? ustanowiono w 2018 roku w celu upami?tnienia Polaków, którzy podczas II wojny ?wiatowej, nara?aj?c w?asne ?ycie, pomagali ?ydom prze?ladowanym przez niemieckich okupantów.

Obchodzone jest corocznie 24 marca – ta data nawi?zuje do wydarzeń z 1944 roku, kiedy dosz?o do zamordowania przez niemieckich ?andarmów rodziny Ulmów z Markowej.

(Autor jest pracownikiem Polskiego Radia S.A. w likwidacji)