Ratuj臋 cz艂owieka 鈥� polscy Sprawiedliwi bohaterami filmu
Karol Darmoros
Proboszczem tej parafii by艂 wówczas ks. Marceli Godlewski. Duchowny, który przed wojn膮 nie kry艂 niech臋ci do 呕ydów, zaanga偶owa艂 si臋 w udzielanie im pomocy. Na plebanii u ks. Godlewskiego schronienie znalaz艂 m.in. s艂ynny immunolog, profesor Ludwik Hirszfeld.
Kolejni bohaterowie filmu Micha艂a Szymanowicza to matka Matylda Getter oraz b艂ogos艂awiona Rodzina Ulmów. 鈥濳ierowali si臋 oni najbardziej podstawowym wspó艂czuciem dla drugiego cz艂owieka" - podkre艣la re偶yser. Szymanowicz pokazuje odwag臋 i bezinteresowno艣膰 swych bohaterów, podkre艣laj膮c, 偶e w obliczu 艣miertelnego zagro偶enia potrafili wybra膰 cz艂owiecze艅stwo i wspó艂czucie.
Matka Matylda Getter 鈥� Pomoc dla wszystkich
Obok Ireny Sendlerowej, kluczow膮 postaci膮 dla ratowania 偶ydowskich dzieci w stolicy by艂a matka Matylda Getter. Jak opowiada Micha艂 Szymanowicz, prze艂o偶ona prowincji warszawskiej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, pomaga艂a potrzebuj膮cym przez ca艂e swoje 偶ycie. Zarówno Polakom po I wojnie 艣wiatowej, jak i wszystkim, którzy przychodzili po pomoc w okresie II Rzeczypospolitej. Jej dzia艂a艅 w 偶adnym stopniu nie determinowa艂o pochodzenie potrzebuj膮cych. Nawet po wojnie, kiedy niemieckie dzieci szuka艂y schronienia, siostra Getter nie odmawia艂a im wsparcia. 鈥濼o by艂o g艂臋boko chrze艣cija艅skie podej艣cie 鈥� nie robi艂a ró偶nicy, kim s膮 ludzie, którym pomaga艂a" 鈥� podkre艣la re偶yser.
Pomoc bez wzgl臋du na niebezpiecze艅stwo
Okupowana przez Niemców Polska by艂a jednym z niewielu krajów, gdzie za jak膮kolwiek pomoc 呕ydom grozi艂a nawet kara 艣mierci. Zdaniem Micha艂a Szymanowicza, formu艂owanie w tym kontek艣cie opinii, 偶e Polacy pomagali za ma艂o 艣wiadczy o niezrozumieniu realiów Holokaustu. 鈥濴udzie nie zdaj膮 sobie sprawy z brutalno艣ci niemieckiej okupacji" - wyja艣nia twórca. Przypomina równie偶, 偶e Niemcy 艣wiadomie wykorzystywali i podsycali przedwojenne animozje mi臋dzy Polakami a 呕ydami. Jednak mimo 艣miertelnego zagro偶enia i cz臋sto rezerwy wobec 呕ydów, dziesi膮tki tysi臋cy Polaków zdecydowa艂y si臋 na pomoc. Decyzje, przed którymi stawali, by艂y niezwykle trudne. 鈥濲e偶eli by艂y dziesi膮tki tysi臋cy Polaków którzy pomagali 呕ydom, to nie jest miejsce, by si臋 k艂óci膰 czy by艂o ich 50 czy 100 tysi臋cy. Ci ludzie, którzy pomagali, ryzykowali w艂asnym 偶yciem i ka偶dy przyk艂ad jest wa偶ny. Nie chcia艂bym bra膰 udzia艂u w takiej dyskusji - jak ja zachowa艂bym si臋 w danej sytuacji? Bardziej istotne jest to, by podkre艣la膰, 偶e ci, co ratowali, byli bezwzgl臋dnymi bohaterami" - zaznacza Micha艂 Szymanowicz.
Cz艂owiecze艅stwo mimo terroru
Re偶yser podkre艣la, 偶e nie mo偶na ocenia膰 przesz艂o艣ci wed艂ug dzisiejszych standardów. Dotyczy to nie tylko realiów niemieckiej okupacji i wszechobecnego terroru. Chodzi równie偶 o moraln膮 ocen臋 ró偶nych postaw Polaków wzgl臋dem 呕ydów. W tym kontek艣cie Micha艂 Szymanowicz przywo艂uje posta膰 ks. Godlewskiego. 鈥濲est on najlepszym dowodem na to, 偶e jak przyszed艂 czas próby, to stan膮艂 po w艂a艣ciwej stronie. To jest istota rzeczy, a prawdopodobnie byli ludzie, którzy byli zbyt tchórzliwi, by to zrobi膰" - zauwa偶a Micha艂 Szymanowicz. Jak dodaje, w czasie wojny 艂atwiej by艂o zachowa膰 si臋 podle ni偶 szlachetnie.
Re偶yser chce, aby dzi臋ki zagranicznej dystrybucji filmu obcokrajowcy mogli zrozumie膰, jak wygl膮da艂a okupacja w Polsce. Dokument opiera si臋 na autentycznych wypowiedziach 艣wiadków, zarówno ocala艂ych 呕ydów, jak i tych, którzy pomagali.
Film 鈥濺atuj臋 cz艂owieka. Ludzie Ko艣cio艂a wobec Zag艂ady" jest najnowsz膮 produkcj膮 Fundacji Opoka. B臋dzie równie偶 dost臋pny na kanale Youtube Opoka.
(autor jest pracownikiem Polskiego Radia)
Dzi臋kujemy, 偶e przeczyta艂a艣/e艣 ten artyku艂. Je艣li chcesz by膰 na bie偶膮co zapraszamy do zapisania si臋 na newsletter klikaj膮c tutaj.
