笔补辫颈别偶 o potrzebie dyplomacji nadziei: bez prawdy i sprawiedliwo艣ci nie ma pokoju
Beata Zaj膮czkowska 鈥� Watykan
Z powodu przezi臋bienia Ojca 艢wi臋tego, bardzo obszerne papieskie przemówienie, które trwa艂o prawie godzin膮, odczyta艂 ks. Filippo Ciampanelli z Dykasterii ds. Ko艣cio艂ów Wschodnich.Franciszek przypomnia艂 w nim o trwaj膮cym w ca艂ym Ko艣ciele Jubileuszu, który ma pomóc na nowo odkry膰 nadziej臋. Zwracaj膮c si臋 do ambasadorów, wskaza艂, 偶e 鈥瀌o tego powo艂ani s膮 wszyscy, którzy s艂u偶膮 dobru wspólnemu i realizuj膮 t臋 wznios艂膮 form臋 mi艂o艣ci, jak膮 jest polityka鈥�. Zaznaczy艂, 偶e 鈥瀗iestety, rozpoczynamy ten rok, w momencie, gdy 艣wiat jest rozdarty przez liczne konflikty, du偶e i ma艂e, mniej lub bardziej znane, a tak偶e przez wznowienie haniebnych aktów terroru. Mamy do czynienia ze spo艂ecze艅stwami coraz bardziej spolaryzowanymi, w których panuje ogólne poczucie l臋ku i nieufno艣ci wobec bli藕niego oraz co do przysz艂o艣ci鈥�.
Zamiast konfrontacji logika spotkania
笔补辫颈别偶 zauwa偶y艂, 偶e klimat braku bezpiecze艅stwa pobudza do wznoszenia nowych barier i wytyczania nowych granic, podczas gdy te stare trwaj膮 niewzruszenie, dziel膮c m.in. Cypr i Pó艂wysep Korea艅ski. 鈥濿spó艂czesne granice usi艂uj膮 by膰 liniami demarkacyjnymi to偶samo艣ci, gdzie ró偶norodno艣膰 jest powodem nieufno艣ci, braku zaufania i strachu鈥� 鈥� podkre艣li艂 papie偶. Wyrazi艂 pragnienie, by 鈥濲ubileusz by艂 dla wszystkich, zarówno chrze艣cijan, jak i niechrze艣cijan, okazj膮 do przemy艣lenia na nowo relacji, które 艂膮cz膮 nas jako ludzi i wspólnoty polityczne; aby przezwyci臋偶y膰 logik臋 konfrontacji i przyj膮膰 logik臋 spotkania; aby czas, który nas czeka, nie zasta艂 nas jako zrozpaczonych tu艂aczy, ale pielgrzymów nadziei, to znaczy osoby i wspólnoty w drodze, zaanga偶owane w budowanie pokojowej przysz艂o艣ci鈥�. Ojciec 艢wi臋ty podkre艣li艂, 偶e w obliczu coraz bardziej realnej gro藕by wojny 艣wiatowej, powo艂aniem dyplomacji jest wspieranie dialogu ze wszystkimi, w tym z rozmówcami uwa偶anymi za szczególnie 鈥瀗iewygodnych鈥�, lub tymi, których nie uwa偶a si臋 jako uprawnionych do negocjacji: 鈥濲est to jedyny sposób na rozerwanie 艂a艅cuchów nienawi艣ci i zemsty, które wi臋zi膮, oraz na rozbrojenie «艂adunków wybuchowych» ludzkiego egoizmu, pychy i arogancji, b臋d膮cych korzeniem wszelkiej destrukcyjnej woli prowadzenia wojen鈥�.
Dyplomacja nadziei
W swoim wyst膮pieniu Franciszek nakre艣li艂 najwa偶niejsze cechy dyplomacji nadziei, przypominaj膮c, 偶e 鈥瀢szyscy jeste艣my wezwani, by sta膰 si臋 jej zwiastunami, aby g臋ste chmury wojny zosta艂y rozproszone przez 艣wie偶y powiew pokoju鈥�. Wskaza艂 obowi膮zki, o których powinien pami臋ta膰 ka偶dy przywódca polityczny, wype艂niaj膮c swoje zadania. Powinny by膰 one ukierunkowane na budowanie dobra wspólnego i integralny rozwój osoby ludzkiej. 笔补辫颈别偶 zauwa偶y艂, 偶e 鈥瀗igdy wcze艣niej ludzko艣膰 nie do艣wiadczy艂a takiego post臋pu, rozwoju i bogactwa, i by膰 mo偶e nigdy wcze艣niej, jak dzi艣, nie znalaz艂a si臋 tak samotna i zagubiona鈥�. Podkre艣li艂, 偶e w艣ród wielu nieszcz臋艣膰 naszych czasów 鈥瀒stnieje pilna potrzeba otrzymania radosnej nowiny. Nowiny, któr膮 w perspektywie chrze艣cija艅skiej, Bóg oferuje nam w noc Bo偶ego Narodzenia! Jednak ka偶dy 鈥� nawet niewierz膮cy 鈥� mo偶e sta膰 si臋 zwiastunem nowiny o nadziei i prawdzie鈥�.
笔补辫颈别偶 przypomnia艂 o znaczeniu obiektywnej prawdy w 偶yciu ludzi i spo艂ecze艅stw w czasach, gdy 鈥瀦aprzeczanie oczywistym prawdom wydaje si臋 mie膰 przewag臋鈥�. Wskaza艂 na nadu偶ycia, jakich mog膮 si臋 w tym wzgl臋dzie dopuszcza膰 nowoczesne 艣rodki komunikacji i sztuczna inteligencja, przyczyniaj膮c si臋 do polaryzacji i manipulowania 艣wiadomo艣ci膮 w celach gospodarczych, politycznych i ideologicznych. 鈥濼a destabilizacja grozi podwa偶eniem porz膮dku warto艣ci, nieod艂膮cznie zwi膮zanego z tworzeniem relacji, edukacj膮 i przekazywaniem obyczajów spo艂ecznych. Tymczasem to rodzice musz膮 pozosta膰 g艂ównymi przekazicielami kultury, na rzecz których rz膮dy powinny ograniczy膰 si臋 do roli wspieraj膮cej ich obowi膮zki edukacyjne鈥� 鈥� podkre艣li艂 papie偶. Doda艂, 偶e dyplomacja nadziei jest przede wszystkim dyplomacj膮 prawdy: 鈥濳omunikacja, dialog i zaanga偶owanie na rzecz wspólnego dobra wymagaj膮 zaufania i stosowania wspólnego j臋zyka. Jest to szczególnie wa偶ne w sferze dyplomatycznej, zw艂aszcza w kontek艣cie multilateralnym鈥�.
Prawda remedium na cancel culture
笔补辫颈别偶 wskaza艂 na niepokoj膮ce próby instrumentalizacji dokumentów multilateralnych 鈥� poprzez zmienianie znaczenia terminów lub jednostronn膮 reinterpretacj臋 tre艣ci traktatów dotycz膮cych praw cz艂owieka 鈥� w celu forsowania ideologii dziel膮cych, które depcz膮 warto艣ci i wiar臋 narodów. 鈥濵amy wówczas do czynienia z prawdziw膮 kolonizacj膮 ideologiczn膮, która, wed艂ug programów starannie zaplanowanych przy stoliku, próbuje wykorzeni膰 tradycje, histori臋 i wi臋zi religijne narodów. Chodzi tutaj o mentalno艣膰, która, zak艂adaj膮c, 偶e przezwyci臋偶y艂a to, co sama uwa偶a za «mroczne karty historii», przygotowuje miejsce dla cancel culture (kultury uniewa偶niania); nie toleruje ró偶nic i koncentruje si臋 na prawach jednostek, zaniedbuj膮c obowi膮zki wobec innych, zw艂aszcza najs艂abszych i najbardziej wra偶liwych鈥� 鈥� zauwa偶y艂 papie偶. Wskaza艂, 偶e w tym kontek艣cie niedopuszczalne jest mówienie o tak zwanym 鈥瀙rawie do aborcji鈥�, które jest sprzeczne z prawami cz艂owieka, w szczególno艣ci z prawem do 偶ycia. 鈥濩a艂e 偶ycie musi by膰 chronione, w ka偶dym jego momencie, od pocz臋cia do naturalnej 艣mierci, poniewa偶 偶adne dziecko nie jest pomy艂k膮 ani nie jest winne tego, 偶e istnieje, tak jak 偶adna osoba starsza lub chora nie mo偶e by膰 pozbawiona nadziei i odrzucona鈥� 鈥� podkre艣li艂 Ojciec 艢wi臋ty w przemówieniu do korpusu dyplomatycznego. Wskaza艂 te偶 na konieczno艣膰 reformy instytucji multilateralnych, z których wi臋kszo艣膰 powsta艂a pod koniec II wojny 艣wiatowej, a które dzi艣 wydaj膮 si臋 ju偶 nie by膰 w stanie zagwarantowa膰 pokoju i stabilno艣ci, walki z g艂odem oraz rozwoju, dla których zosta艂y stworzone, ani naprawd臋 skutecznie reagowa膰 na nowe wyzwania XXI wieku, takie jak zagadnienia 艣rodowiskowe, zdrowia publicznego, kwestie kulturowe i spo艂eczne, a tak偶e wyzwania zwi膮zane ze sztuczn膮 inteligencj膮.
Opatrywa膰 rany serc z艂amanych
Franciszek wskaza艂, 偶e dyplomacja nadziei jest równie偶 dyplomacj膮 przebaczenia, zdoln膮, w czasach pe艂nych otwartych lub ukrytych konfliktów, do ponownego naprawienia relacji rozdartych nienawi艣ci膮 i przemoc膮, a tym samym opatrywania ran z艂amanych serc zbyt wielu ofiar. 鈥濵oim 偶yczeniem na ten rok 2025 jest, aby ca艂a wspólnota mi臋dzynarodowa przede wszystkim pracowa艂a nad zako艅czeniem wojny, która od prawie trzech lat wykrwawia udr臋czon膮 Ukrain臋 i która poch艂on臋艂a ogromn膮 liczb臋 ofiar, w tym wielu cywilów. Na horyzoncie pojawi艂y si臋 pewne oznaki napawaj膮ce otuch膮, ale nadal potrzeba wiele pracy, aby zbudowa膰 warunki dla sprawiedliwego i trwa艂ego pokoju, oraz by uleczy膰 rany zadane przez agresj臋鈥� - podkre艣li艂 Ojciec 艢wi臋ty. Ponowi艂 apel o zawieszenie broni i uwolnienie izraelskich zak艂adników w Gazie, gdzie, jak wskaza艂, panuje bardzo powa偶na i niegodziwa sytuacja humanitarna. 鈥濸rosz臋, aby ludno艣膰 palesty艅ska otrzyma艂a wszelk膮 niezb臋dn膮 pomoc. Chcia艂bym, aby Izraelczycy i Palesty艅czycy mogli odbudowa膰 mosty dialogu i wzajemnego zaufania, zaczynaj膮c od najm艂odszych, tak aby przysz艂e pokolenia mog艂y 偶y膰 obok siebie w obu pa艅stwach, w pokoju i bezpiecze艅stwie, a Jerozolima mog艂a by膰 «miastem spotkania», w którym chrze艣cijanie, 偶ydzi i muzu艂manie mogliby 偶y膰 wspólnie w zgodzie i szacunku鈥� 鈥� podkre艣li艂 Franciszek. Zauwa偶y艂, 偶e 鈥瀗ie mo偶emy podda膰 si臋 idei, i偶 wrogo艣膰 i nienawi艣膰 mi臋dzy narodami mia艂yby wzi膮膰 gór臋鈥�.
笔补辫颈别偶 zauwa偶y艂, 偶e wojna jest podsycana przez nieustanne rozprzestrzenianie si臋 coraz bardziej wyrafinowanej i niszczycielskiej broni. Ponowi艂 apel, aby 鈥瀦 pieni臋dzy wykorzystywanych na bro艅 i inne wydatki wojskowe, stworzy膰 艢wiatowy Fundusz na rzecz ostatecznego wyeliminowania g艂odu i rozwój krajów najubo偶szych, aby ich mieszka艅cy nie uciekali si臋 do przemocy lub rozwi膮za艅 podst臋pnych i nie byli zmuszani do opuszczania swoich krajów w poszukiwaniu bardziej godnego 偶ycia鈥�. Przypominaj膮c, 偶e wojna zawsze jest pora偶k膮, Franciszek podkre艣li艂, i偶 鈥瀢ci膮ganie w ni膮 ludno艣ci cywilnej, zw艂aszcza dzieci, oraz niszczenie infrastruktury jest nie tylko kl臋sk膮, ale jest równoznaczne z przyzwoleniem, aby mi臋dzy dwoma walcz膮cymi stronami jedynym zwyci臋zc膮 by艂o z艂o鈥�. 鈥濶ie mo偶emy w 偶adnym przypadku godzi膰 si臋 na bombardowanie ludno艣ci cywilnej lub atakowanie infrastruktury niezb臋dnej do jej przetrwania. Nie mo偶emy godzi膰 si臋 na widok dzieci zamarzaj膮cych na 艣mier膰 z powodu zniszczenia szpitali lub uderzenia w sie膰 energetyczn膮 kraju鈥� 鈥� wskaza艂 papie偶, podkre艣laj膮c ze smutkiem, 偶e cho膰 ca艂a wspólnota mi臋dzynarodowa zdaje si臋 zgadza膰 co do poszanowania mi臋dzynarodowego prawa humanitarnego, to jednak brak jego pe艂nego i konkretnego wdro偶enia rodzi pytania. 鈥濲e艣li zapomnieli艣my o tym, co le偶y u samych podstaw naszej egzystencji, o 艣wi臋to艣ci 偶ycia, o zasadach, które kieruj膮 艣wiatem, jak mo偶emy my艣le膰, 偶e to prawo b臋dzie skuteczne? Potrzebne jest ponowne odkrycie tych warto艣ci oraz to, by ukonkretnia艂y si臋 w nakazach spo艂ecznego sumienia, tak aby zasada humanitaryzmu by艂a rzeczywi艣cie podstaw膮 dzia艂ania鈥� 鈥� zauwa偶y艂 Franciszek. Wyrazi艂 nadziej臋, 偶e ten Rok Jubileuszowy b臋dzie sprzyjaj膮cym czasem, w którym wspólnota mi臋dzynarodowa podejmie aktywne kroki, tak aby nienaruszalne prawa cz艂owieka nie by艂y 艂amane ze wzgl臋dów militarnych. W tym kontek艣cie wezwa艂 do dalszych dzia艂a艅, uniemo偶liwiaj膮cej naruszanie mi臋dzynarodowego prawa humanitarnego.
Bez wolno艣ci religijnej nie ma pokoju
笔补辫颈别偶 przypomnia艂 o wci膮偶 zbyt wielu otwartych teatrach wojny. Wymieni艂 m.in. konflikty trwaj膮ce na kontynencie afryka艅skim, zw艂aszcza w Sudanie, w krajach Sahelu, Rogu Afryki, Mozambiku i wschodnich regionach Demokratycznej Republiki Konga. Mówi艂 te偶 o dramacie Mjanmy, Haiti, Wenezueli, Kolumbii i Boliwii. Nawi膮zuj膮c do trudnej sytuacji w Nikaragui, gdzie podejmowane s膮 dzia艂ania przeciwko ludziom i instytucjom Ko艣cio艂a, wyrazi艂 nadziej臋, 偶e 鈥瀢szystkim zostan膮 odpowiednio zapewnione wolno艣膰 religijna i inne fundamentalne prawa鈥�. W swym wyst膮pieniu papie偶 podkre艣li艂, 偶e 鈥瀗ie ma prawdziwego pokoju, je艣li wolno艣膰 religijna nie jest równie偶 zagwarantowana, co oznacza poszanowanie dla sumienia jednostek i mo偶liwo艣膰 publicznego wyra偶ania swojej wiary i przynale偶no艣ci do wspólnoty鈥�. W tym kontek艣cie pot臋pi艂 rosn膮ce przejawy antysemityzmu, które dotykaj膮 coraz wi臋kszej liczby wspólnot 偶ydowskich na ca艂ym 艣wiecie. Franciszek odniós艂 si臋 te偶 do
licznych prze艣ladowa艅 ró偶nych wspólnot chrze艣cija艅skich, których cz臋sto dopuszczaj膮 si臋 grupy terrorystyczne, zw艂aszcza w Afryce i Azji; ani te偶 bardziej 鈥瀌elikatnych鈥� form ograniczania wolno艣ci religijnej, wyst臋puj膮cych w Europie, gdzie mno偶膮 si臋 normy prawne i praktyki administracyjne, które 鈥瀘graniczaj膮 lub faktycznie znosz膮 prawa, które formalnie Konstytucje przyznaj膮 poszczególnym wierz膮cym i grupom wyznaniowym鈥�.
鈥濩hcia艂bym powtórzy膰, 偶e wolno艣膰 religijna stanowi «zdobycz kultury politycznej i prawnej», poniewa偶 kiedy jest ona «uznawana, godno艣膰 osoby ludzkiej jest szanowana u podstaw, a etos oraz instytucje narodów umacniaj膮 si臋»鈥� 鈥� zauwa偶y艂 papie偶. Wskaza艂, 偶e chrze艣cijanie mog膮 i pragn膮 aktywnie wnosi膰 swój wk艂ad w budowanie spo艂ecze艅stw, w których 偶yj膮. Nawet tam, gdzie nie stanowi膮 wi臋kszo艣ci w spo艂ecze艅stwie, s膮 pe艂noprawnymi obywatelami. 笔补辫颈别偶 wyrazi艂 pragnienie, by 鈥瀢spólnota mi臋dzynarodowa pomog艂a Syrii sta膰 si臋 krajem pokojowego wspó艂istnienia, w którym wszyscy Syryjczycy, w tym chrze艣cija艅ska cz臋艣膰 spo艂ecze艅stwa, mogliby czu膰 si臋 pe艂noprawnymi obywatelami i uczestniczy膰 we wspólnym dobru tego drogiego pa艅stwa鈥�. W podobnym duchu wypowiedzia艂 si臋 na temat sytuacji w Libanie, zach臋caj膮c, by wszyscy Liba艅czycy pracowali nad tym, aby oblicze Kraju Cedrów nigdy nie zosta艂o oszpecone przez podzia艂y, ale aby zawsze promieniowa艂o 鈥瀢spólnym 偶yciem鈥�, i aby Liban pozosta艂 krajem-przes艂aniem wspó艂istnienia i pokoju.
G艂osi膰 je艅com wyzwolenie
W swym wyst膮pieniu Franciszek podkre艣li艂, 偶e dwa tysi膮ce lat chrze艣cija艅stwa przyczyni艂o si臋 do wyeliminowania niewolnictwa z wszelkich systemów prawnych. Niemniej jednak, jak doda艂, wci膮偶 istniej膮 ró偶ne formy zniewolenia. 鈥瀂byt wiele osób 偶yje jako niewolnicy swojej pracy, przekszta艂conej ze 艣rodka w cel swojego 偶ycia. Cz臋sto s膮 one zniewolone nieludzkimi warunkami pracy, pod wzgl臋dem bezpiecze艅stwa, godzin pracy i wynagrodzenia鈥� 鈥� wskaza艂 papie偶. Nawi膮za艂 te偶 do niewoli, jak膮 jest uzale偶nienie od narkotyków. Wspomnia艂 o najbardziej przera偶aj膮cym z niewolnictw, za którym stoj膮 handlarze lud藕mi. 鈥濷soby pozbawione skrupu艂ów, wykorzystuj膮ce potrzeby tysi臋cy osób uciekaj膮cych przed wojnami, g艂odem, prze艣ladowaniami lub skutkami zmian klimatycznych i poszukuj膮cych bezpiecznego miejsca do 偶ycia. Dyplomacja nadziei to dyplomacja wolno艣ci, która wymaga wspólnego zaanga偶owania wspólnoty mi臋dzynarodowej w celu wyeliminowania tego haniebnego procederu handlowego鈥� 鈥� podkre艣li艂 papie偶. Wskaza艂, 偶e nale偶y zatroszczy膰 si臋 o ofiary tego handlu, którymi s膮 sami migranci, 鈥瀦muszeni do przemierzania pieszo tysi臋cy kilometrów w Ameryce 艢rodkowej lub na Saharze, albo do przeprawy przez Morze 艢ródziemne lub Kana艂 La Manche w przepe艂nionych prowizorycznych 艂odziach, tylko po to, by ich zawrócono lub by znale藕膰 si臋 nielegalnie w obcym kraju鈥�. Franciszek zauwa偶y艂, 偶e zbyt 艂atwo zapominamy, i偶 mamy do czynienia z lud藕mi, których nale偶y przyjmowa膰, chroni膰, promowa膰 i integrowa膰. 鈥瀂 wielkim przera偶eniem zauwa偶am, 偶e migracja nadal jest spowita ciemn膮 chmur膮 nieufno艣ci, zamiast by膰 postrzegana jako 藕ród艂o wzrostu鈥� 鈥� zauwa偶y艂 i doda艂: 鈥濳westi膮 kluczow膮 jest tak偶e zaj臋cie si臋 pierwotnymi przyczynami przemieszczania si臋, tak aby opuszczenie domu w poszukiwaniu innego by艂o wyborem, a nie «konieczno艣ci膮 w celu przetrwania»鈥�.
Niech nasze czasy odnajd膮 pokój
笔补辫颈别偶 podkre艣li艂, dyplomacja nadziei jest dyplomacj膮 sprawiedliwo艣ci, bez której nie mo偶e by膰 pokoju. 鈥濺ok Jubileuszowy to czas sprzyjaj膮cy zaprowadzaniu sprawiedliwo艣ci, umarzaniu d艂ugów i z艂agodzeniu wi臋藕niom wyroków. Nie ma jednak d艂ugu, który pozwala艂by komukolwiek, w tym pa艅stwu, za偶膮da膰 偶ycia innej osoby. W zwi膮zku z tym ponawiam mój apel o zniesienie kary 艣mierci we wszystkich krajach, poniewa偶 nie znajduje ona obecnie 偶adnego uzasadnienia jako instrument zdolny do przywrócenia sprawiedliwo艣ci鈥� 鈥� zach臋ca艂 Franciszek. W kontek艣cie d艂ugu ekologicznego wskaza艂, 偶e 鈥瀢a偶ne jest znalezienie skutecznych sposobów przekszta艂cenia zad艂u偶enia zewn臋trznego krajów ubogich w skuteczne, kreatywne i odpowiedzialne dzia艂ania polityczne i programy integralnego rozwoju cz艂owieka鈥�. 笔补辫颈别偶 podkre艣li艂, 偶e Stolica Apostolska jest gotowa towarzyszy膰 temu procesowi, wiedz膮c, 偶e nie ma granic ani barier, politycznych lub spo艂ecznych, za którymi mo偶na si臋 ukry膰.
Swe przes艂anie do ambasadorów z ca艂ego 艣wiata Ojciec 艢wi臋ty zako艅czy艂 przypomnieniem, 偶e w perspektywie chrze艣cija艅skiej Jubileusz jest czasem 艂aski: 鈥濲ak偶e chcia艂bym, aby ten rok 2025 by艂 naprawd臋 rokiem 艂aski, bogatym w prawd臋, przebaczenie, wolno艣膰, sprawiedliwo艣膰 i pokój! «Nadzieja jest obecna w sercu ka偶dego cz艂owieka jako pragnienie i oczekiwanie dobra», a ka偶dy z nas jest powo艂any do tego, aby sprawi膰, by rozkwita艂a wokó艂 nas. To jest moje najserdeczniejsze 偶yczenie dla was wszystkich, drodzy ambasadorzy, dla waszych rodzin, dla rz膮dów i narodów, które reprezentujecie: niech nadzieja rozkwitnie w naszych sercach i niech nasze czasy odnajd膮 pokój, którego tak bardzo pragn膮鈥�.
Dzi臋kujemy, 偶e przeczyta艂a艣/e艣 ten artyku艂. Je艣li chcesz by膰 na bie偶膮co zapraszamy do zapisania si臋 na newsletter klikaj膮c tutaj.
