杏MAP导航

OR臉DZIE OJCA 艢WI臉TEGO

艢WIATOWY DZIE艃 DZIADKÓW I OSÓB STARSZYCH

鈥濲A JESTEM Z TOB膭 PRZEZ WSZYSTKIE DNI鈥�

Drodzy dziadkowie, drogie babcie,

鈥濲a jestem z tob膮 przez wszystkie dni鈥� (por. Mt 28, 20) 鈥� to obietnica, jak膮 Pan z艂o偶y艂 uczniom zanim wst膮pi艂 do Nieba i któr膮 dzi艣 powtarza tak偶e Tobie, drogi dziadku i droga babciu. Tobie. 鈥濲a jestem z tob膮 przez wszystkie dni鈥�, to tak偶e s艂owa, które jako Biskup Rzymu i jako osoba starsza jak Ty, chcia艂bym skierowa膰 do Ciebie, z okazji tego pierwszego 艢wiatowego Dnia Dziadków i Osób Starszych: ca艂y Ko艣ció艂 jest blisko Ciebie 鈥� mówi膮c lepiej: jest blisko nas 鈥� troszczy si臋 o Ciebie, kocha Ci臋 i nie chce Ci臋 opu艣ci膰!

Dobrze wiem, 偶e to przes艂anie dociera do Ciebie w trudnym czasie: pandemia okaza艂a si臋 nieoczekiwan膮 i gwa艂town膮 burz膮, ci臋偶k膮 prób膮, która uderzy艂a w 偶ycie ka偶dego, a z nami, starszymi, obesz艂a si臋 w sposób szczególny, w sposób jeszcze ci臋偶szy. Wielu z nas chorowa艂o i wielu odesz艂o, albo by艂o 艣wiadkami tego, jak gas艂o 偶ycie ich ma艂偶onków i bliskich; jak偶e liczni byli zmuszeni do bardzo d艂ugiego trwania w samotno艣ci, odizolowaniu.

Pan zna ka偶de z cierpie艅, jakich do艣wiadczyli艣my w tym czasie. Jest blisko tych, którzy do艣wiadczaj膮 bolesnego odsuni臋cia na bok; nasza samotno艣膰 鈥� która sta艂a si臋 jeszcze ci臋偶sz膮 w czasie pandemii 鈥� nie jest Mu oboj臋tna. Tradycja przekazuje, 偶e tak偶e 艣w. Joachim, dziadek Jezusa, by艂 oddalony od swej wspólnoty, poniewa偶 nie mia艂 dzieci; jego 偶ycie 鈥� tak, jak 偶ycie jego ma艂偶onki Anny 鈥� by艂o uwa偶ane za bezwarto艣ciowe. Jednak Pan pos艂a艂 do niego 补苍颈辞艂a, by go pocieszy艂. Kiedy on, zasmucony, pozostawa艂 poza bramami miasta, ukaza艂 mu si臋 Bo偶y pos艂aniec, aby powiedzie膰 mu: 鈥濲oachimie, Joachimie! Wys艂ucha艂 Pan Bóg twoj膮 natarczyw膮 modlitw臋鈥漑1]. Giotto na swoim s艂ynnym fresku[2] zdaje si臋 艂膮czy膰 t臋 nocn膮 scen臋 z jedn膮 z tak wielu bezsennych nocy, do których wielu z nas jest przyzwyczajonych, a które s膮 przepe艂nione wspomnieniami, zmartwieniami i pragnieniami.

Ale tak偶e wówczas, gdy wszystko wydaje si臋 pogr膮偶one w mroku, jak podczas tych miesi臋cy pandemii, Pan nie przestaje posy艂a膰 补苍颈辞艂&辞补肠耻迟别;飞, aby ukoi膰 nasz膮 samotno艣膰 i powtarza膰 nam: 鈥濲a jestem z tob膮 przez wszystkie dni鈥�. Mówi to do Ciebie, mówi to do mnie, do wszystkich. I to jest istot膮 tego pierwszego Dnia, który pragn膮艂em aby by艂 obchodzony po raz pierwszy w艂a艣nie w tym roku, po d艂ugim czasie izolacji i wci膮偶 powolnym odradzaniu si臋 偶ycia spo艂ecznego: aby ka偶dego dziadka, ka偶d膮 babci臋, ka偶d膮 osob臋 starsz膮 鈥� zw艂aszcza tych spo艣ród nas, którzy s膮 najbardziej samotni 鈥� odwiedzi艂 补苍颈辞艂!

Czasem ci 补苍颈辞艂owie maj膮 twarze naszych wnuków, czasem cz艂onków rodziny, dawnych przyjació艂 lub tych, których poznali艣my w艂a艣nie w tych trudnych chwilach. W tym czasie nauczyli艣my si臋 rozumie膰, jak wa偶ne s膮 dla ka偶dego z nas obj臋cia i odwiedziny, i jak偶e zasmuca mnie fakt, 偶e w niektórych miejscach nie s膮 one jeszcze mo偶liwe!

Pan jednak偶e wysy艂a nam swoich pos艂a艅ców tak偶e za po艣rednictwem S艂owa Bo偶ego. Nie pozwala, aby go kiedykolwiek zabrak艂o w naszym 偶yciu. Czytajmy ka偶dego dnia kart臋 Ewangelii, módlmy si臋 Psalmami, czytajmy proroków! B臋dziemy wzruszeni wierno艣ci膮 Pana. Pismo pomo偶e nam tak偶e zrozumie膰 to, o co Pan prosi dzi艣 w naszym 偶yciu. On bowiem posy艂a robotników do swej winnicy o ka偶dej porze dnia (por. Mt 20, 1-16) i w ka偶dym okresie 偶ycia. Ja te偶 mog臋 za艣wiadczy膰, 偶e otrzyma艂em wezwanie, by zosta膰 Biskupem Rzymu, kiedy osi膮gn膮艂em, 偶e tak powiem, wiek emerytalny i wyobra偶a艂em sobie, 偶e nie b臋d臋 ju偶 móg艂 zrobi膰 zbyt wiele nowego. Pan jest zawsze blisko nas 鈥� zawsze 鈥� z nowymi zaproszeniami, z nowymi s艂owami, ze Swym pocieszeniem, zawsze blisko nas. Wiecie, 偶e Pan jest wieczny i nigdy nie udaje si臋 na emerytur臋. Nigdy.

W Ewangelii wg 艣w. Mateusza, Jezus mówi do Aposto艂ów: 鈥濱d藕cie wi臋c i nauczajcie wszystkie narody, udzielaj膮c im chrztu w imi臋 Ojca i Syna, i Ducha 艢wi臋tego. Uczcie je zachowywa膰 wszystko, co wam przykaza艂em鈥� (28, 19-20). Te s艂owa skierowane s膮 dzi艣 tak偶e do nas i pomagaj膮 nam lepiej zrozumie膰, 偶e naszym powo艂aniem jest strze偶enie korzeni, przekazywanie wiary m艂odym i zaopiekowanie si臋 najmniejszymi. Ws艂uchajcie si臋 w to dobrze: jakie jest nasze powo艂anie dzi艣,  w naszym wieku? Strze偶enie korzeni, przekazywanie wiary m艂odym i zaopiekowanie si臋 najmniejszymi. Nie zapominajcie o tym.

Nie wa偶ne, ile masz lat, czy jeszcze pracujesz, czy ju偶 nie, czy zosta艂e艣 sam, czy te偶 masz rodzin臋, czy jeste艣 babci膮 lub dziadkiem od m艂odszych lat czy te偶 troch臋 pó藕niej, czy jeste艣 nadal samodzielny, czy te偶 potrzebujesz pomocy 鈥� poniewa偶 nie istnieje wiek emerytalny, je艣li chodzi o zadanie g艂oszenia Ewangelii, zadanie przekazywania tradycji wnukom. Trzeba wyruszy膰 w drog臋 i, przede wszystkim, wznie艣膰 si臋 ponad swoje ograniczenia, aby podj膮膰 co艣 nowego.

W tym kluczowym momencie historii, tak偶e dla Ciebie istnieje wi臋c pewne odnowione powo艂anie. Zapytasz: ale jak to mo偶liwe? Moje si艂y si臋 wyczerpuj膮, nie s膮dz臋, bym móg艂 wiele uczyni膰. W jaki sposób mam zacz膮膰 zachowywa膰 si臋 w nowy sposób, kiedy przyzwyczajenia sta艂y si臋 regu艂ami mojego istnienia? W jaki sposób mam si臋 po艣wi臋ci膰 biedniejszemu ode mnie, kiedy tak bardzo przejmuj臋 si臋 ju偶 moj膮 rodzin膮? W jaki sposób mog臋 rozszerzy膰 moje spojrzenie, je艣li nie wolno mi nawet wyj艣膰 poza dom, w którym mieszkam? Czy moja samotno艣膰 nie jest zbyt ci臋偶kim g艂azem? Ilu z was stawia sobie to pytanie: czy moja samotno艣膰 nie jest zbyt ci臋偶kim g艂azem? Tak偶e Jezus us艂ysza艂 podobne pytanie, zadane mu przez Nikodema, który zapyta艂 Go: 鈥濲ak偶e偶 mo偶e si臋 cz艂owiek narodzi膰 b臋d膮c starcem鈥� (J 3, 4). Mo偶e si臋 to dokona膰, odpowiada Pan, przez otwarcie serca na dzia艂anie Ducha 艢wi臋tego, który wieje, gdzie chce. Ducha 艢wi臋tego z jego wolno艣ci膮 pod膮偶ania wsz臋dzie i czynienia tego, co pragnie.

Jak powtarza艂em wielokrotnie, z kryzysu, w którym znalaz艂 si臋 艣wiat, nie wyjdziemy tacy sami: wyjdziemy lepsi albo gorsi. I 鈥瀌aj Bo偶e, aby (鈥�) nie by艂o to kolejne powa偶ne wydarzenie dziejowe, z którego nie potrafimy wyci膮gn膮膰 lekcji鈥�. Jeste艣my uparci! 鈥濷by艣my nie zapomnieli o osobach starszych, które zmar艂y z powodu braku respiratorów (鈥�). Oby tak wielkie cierpienie nie by艂o daremne, oby艣my przeszli do nowego sposobu 偶ycia i odkryli raz na zawsze, 偶e potrzebujemy siebie nawzajem i jeste艣my d艂u偶nikami jedni drugich, aby ludzko艣膰 mog艂a odrodzi膰 si臋鈥� (Enc. Fratelli tutti, 35). Nikt nie zbawia si臋 sam. Jeste艣my d艂u偶nikami jedni drugich. Wszyscy bra膰mi.

W tej perspektywie, chcia艂bym powiedzie膰 Ci, 偶e jeste艣 potrzebny do tworzenia, w braterstwie i przyja藕ni spo艂ecznej, jutrzejszego 艣wiata: tego, w którym b臋dziemy 偶y膰 鈥� my, wspólnie z naszymi dzie膰mi i wnukami 鈥� kiedy ustanie burza. Wszyscy 鈥瀊膮d藕my aktywni w rehabilitacji i wspieraniu zranionych spo艂ecze艅stw鈥� (迟补尘偶别, 77). W艣ród rozmaitych filarów, które musz膮 d藕wiga膰 t臋 now膮 konstrukcj臋, znajduj膮 si臋 trzy, które Ty, lepiej ni偶 inni, mo偶esz pomóc wznie艣膰. Trzy filary: marzenia, 辫补尘颈臋膰 i modlitwa. Blisko艣膰 Pana da si艂臋, tak偶e najbardziej kruchym spo艣ród nas, aby wyruszy膰 w t臋 now膮 drog臋: drogami marze艅, pami臋ci i modlitwy.

Prorok Joel wypowiedzia艂 kiedy艣 t臋 obietnic臋: 鈥瀞tarcy wasi b臋d膮 艣nili, a m艂odzie艅cy wasi b臋d膮 mieli widzenia鈥� (Jl 3,1). Przysz艂o艣膰 艣wiata znajduje si臋 w tym przymierzu pomi臋dzy m艂odymi i starszymi. Kto, je艣li nie m艂odzi mo偶e przyj膮膰 marzenia starszych i nie艣膰 je dalej? Ale do tego potrzeba, aby艣my dalej marzyli: w naszych marzeniach o sprawiedliwo艣ci, pokoju, solidarno艣ci znajduje si臋 ta mo偶liwo艣膰, aby nasi m艂odzi mieli nowe widzenia i aby艣my wspólnie mogli budowa膰 przysz艂o艣膰. Konieczne jest tak偶e, aby艣 ty da艂 艣wiadectwo, 偶e mo偶na wyj艣膰 odnowionym z do艣wiadczenia próby. I jestem pewien, 偶e nie b臋dzie ono jedynym, bo w swoim 偶yciu do艣wiadczy艂e艣 ich wielu i uda艂o Ci si臋 z nich wyj艣膰. Wyci膮gnij wnioski tak偶e i z tego do艣wiadczenia, by wyj艣膰 z niego teraz.

Marzenia s膮 zatem splecione z 辫补尘颈臋肠颈膮. My艣l臋 o tym, jak cenna jest ta bolesna 辫补尘颈臋膰 wojny, i jak wiele nowe pokolenia mog膮 si臋 z niej nauczy膰 na temat warto艣ci pokoju. To Twoim zadaniem, jako tego, kto prze偶y艂 ból wojen, jest przekazanie tego. Upami臋tnianie jest prawdziw膮 i w艂a艣ciw膮 misj膮 ka偶dej osoby starszej: 辫补尘颈臋膰 i niesienie 辫补尘颈臋膰 innym. Edith Bruck, która prze偶y艂a dramat Holokaustu, powiedzia艂a: 鈥瀗awet o艣wiecenie jednego tylko sumienia warte jest trudu i bólu utrzymywania 偶ywej pami臋ci tego co si臋 wydarzy艂o 鈥� i doda艂a 鈥� Dla mnie 辫补尘颈臋膰 jest 偶yciem鈥漑3]. My艣l臋 te偶 o moich dziadkach i o tym, jak wielu z was musia艂o wyemigrowa膰 i wie, jak trudno jest opu艣ci膰 w艂asny dom, jak czyni to wielu tak偶e dzi艣, w poszukiwaniu przysz艂o艣ci. By膰 mo偶e niektórych z nich mamy obok i by膰 mo偶e to oni si臋 nami opiekuj膮. Ta 辫补尘颈臋膰 mo偶e pomóc nam w tworzeniu 艣wiata bardziej ludzkiego, bardziej otwartego na przyj臋cie. Ale bez pami臋ci nie mo偶na budowa膰, bez fundamentów nigdy nie zbudujesz domu. Nigdy. A fundamentem 偶ycia jest 辫补尘颈臋膰.

Wreszcie: modlitwa. Jak powiedzia艂 kiedy艣 mój poprzednik, 笔补辫颈别偶 Benedykt, 艣wi臋ty starzec, który wci膮偶 modli si臋 za Ko艣ció艂 i dla niego pracuje: 鈥瀖odlitwa osób starszych mo偶e chroni膰 艣wiat, pomagaj膮c mu w sposób by膰 mo偶e bardziej skuteczny, ni偶 wysi艂ki tak wielu鈥漑4]. Powiedzia艂 to prawie na koniec swego pontyfikatu w 2012 r. To pi臋kne. Twoja modlitwa jest bardzo cennym 藕ród艂em: jest p艂ucem, bez którego Ko艣ció艂 i 艣wiat nie mog膮 si臋 oby膰 (por. Adhort. apost. Evangelii gaudium, 262). Zw艂aszcza w tym tak trudnym dla ludzko艣ci czasie, kiedy przemierzamy, wszyscy w tej samej 艂odzi, wzburzone morze pandemii, Twoje wstawiennictwo za 艣wiatem i Ko艣cio艂em nie jest daremne, ale ukazuje wszystkim spokojn膮 ufno艣膰, 偶e dotrzemy do brzegu.

Droga babciu, drogi dziadku, ko艅cz膮c to moje przes艂anie, chcia艂bym wskaza膰 Ci tak偶e przyk艂ad b艂ogos艂awionego 鈥� a wkrótce 艣wi臋tego 鈥� Karola de Foucauld. 呕y艂 on jako pustelnik w Algierii i w tym kontek艣cie peryferii da艂 艣wiadectwo 鈥瀞wego pragnienia, aby postrzega膰 ka偶dego cz艂owieka jak brata鈥� (Enc. Fratelli tutti, 287). Jego losy pokazuj膮, jak bardzo, nawet w osamotnieniu na pustyni, mo偶liwe jest wstawianie si臋 za ubogimi ca艂ego 艣wiata i stawanie si臋 prawdziwie bratem i siostr膮 wszystkich.

Prosz臋 Pana, aby, tak偶e dzi臋ki jego przyk艂adowi, ka偶dy z nas poszerza艂 swoje serce i uwra偶liwia艂 je na cierpienie tych ostatnich, a tak偶e by艂 zdolny wstawia膰 si臋 za nimi. Aby ka偶dy z nas nauczy艂 si臋 powtarza膰 wszystkim, a zw艂aszcza najm艂odszym, te s艂owa pocieszenia, które dzi艣 us艂yszeli艣my skierowane do nas: 鈥濲a jestem z tob膮 przez wszystkie dni鈥�! Dalej, odwagi! Niech Pan wam b艂ogos艂awi.

Rzym, u 艣w. Jana na Lateranie, 31 maja, w 艣wi臋to Nawiedzenia Naj艣wi臋tszej Maryi Panny

FRANCISZEK

[1] Wydarzenie to jest opisane w Protoewangelii Jakuba.

[2] Chodzi o obraz wybrany jako logo obecnego 艢wiatowego Dnia Dziadków i Osób Starszych

[3] La memoria è vita, la scrittura è respiro. L鈥橭sservatore Romano, 26 stycznia 2021 r.

[4] Wizyta w domu 鈥濾iva gli anziani鈥�, 2 listopada 2012 r.