杏MAP导航

OR?DZIE OJCA ?WI?TEGO

?WIATOWY DZIE? DZIADKÓW I OSÓB STARSZYCH

?JA JESTEM Z TOB? PRZEZ WSZYSTKIE DNI”

Drodzy dziadkowie, drogie babcie,

?Ja jestem z tob? przez wszystkie dni” (por. Mt 28, 20) – to obietnica, jak? Pan z?o?y? uczniom zanim wst?pi? do Nieba i któr? dzi? powtarza tak?e Tobie, drogi dziadku i droga babciu. Tobie. ?Ja jestem z tob? przez wszystkie dni”, to tak?e s?owa, które jako Biskup Rzymu i jako osoba starsza jak Ty, chcia?bym skierowa? do Ciebie, z okazji tego pierwszego ?wiatowego Dnia Dziadków i Osób Starszych: ca?y Ko?ció? jest blisko Ciebie – mówi?c lepiej: jest blisko nas – troszczy si? o Ciebie, kocha Ci? i nie chce Ci? opu?ci?!

Dobrze wiem, ?e to przes?anie dociera do Ciebie w trudnym czasie: pandemia okaza?a si? nieoczekiwan? i gwa?town? burz?, ci??k? prób?, która uderzy?a w ?ycie ka?dego, a z nami, starszymi, obesz?a si? w sposób szczególny, w sposób jeszcze ci??szy. Wielu z nas chorowa?o i wielu odesz?o, albo by?o ?wiadkami tego, jak gas?o ?ycie ich ma??onków i bliskich; jak?e liczni byli zmuszeni do bardzo d?ugiego trwania w samotno?ci, odizolowaniu.

Pan zna ka?de z cierpień, jakich do?wiadczyli?my w tym czasie. Jest blisko tych, którzy do?wiadczaj? bolesnego odsuni?cia na bok; nasza samotno?? – która sta?a si? jeszcze ci??sz? w czasie pandemii – nie jest Mu oboj?tna. Tradycja przekazuje, ?e tak?e ?w. Joachim, dziadek Jezusa, by? oddalony od swej wspólnoty, poniewa? nie mia? dzieci; jego ?ycie – tak, jak ?ycie jego ma??onki Anny – by?o uwa?ane za bezwarto?ciowe. Jednak Pan pos?a? do niego anio?a, by go pocieszy?. Kiedy on, zasmucony, pozostawa? poza bramami miasta, ukaza? mu si? Bo?y pos?aniec, aby powiedzie? mu: ?Joachimie, Joachimie! Wys?ucha? Pan Bóg twoj? natarczyw? modlitw?”[1]. Giotto na swoim s?ynnym fresku[2] zdaje si? ??czy? t? nocn? scen? z jedn? z tak wielu bezsennych nocy, do których wielu z nas jest przyzwyczajonych, a które s? przepe?nione wspomnieniami, zmartwieniami i pragnieniami.

Ale tak?e wówczas, gdy wszystko wydaje si? pogr??one w mroku, jak podczas tych miesi?cy pandemii, Pan nie przestaje posy?a? anio?ów, aby ukoi? nasz? samotno?? i powtarza? nam: ?Ja jestem z tob? przez wszystkie dni”. Mówi to do Ciebie, mówi to do mnie, do wszystkich. I to jest istot? tego pierwszego Dnia, który pragn??em aby by? obchodzony po raz pierwszy w?a?nie w tym roku, po d?ugim czasie izolacji i wci?? powolnym odradzaniu si? ?ycia spo?ecznego: aby ka?dego dziadka, ka?d? babci?, ka?d? osob? starsz? – zw?aszcza tych spo?ród nas, którzy s? najbardziej samotni – odwiedzi? anio?!

Czasem ci anio?owie maj? twarze naszych wnuków, czasem cz?onków rodziny, dawnych przyjació? lub tych, których poznali?my w?a?nie w tych trudnych chwilach. W tym czasie nauczyli?my si? rozumie?, jak wa?ne s? dla ka?dego z nas obj?cia i odwiedziny, i jak?e zasmuca mnie fakt, ?e w niektórych miejscach nie s? one jeszcze mo?liwe!

Pan jednak?e wysy?a nam swoich pos?ańców tak?e za po?rednictwem S?owa Bo?ego. Nie pozwala, aby go kiedykolwiek zabrak?o w naszym ?yciu. Czytajmy ka?dego dnia kart? Ewangelii, módlmy si? Psalmami, czytajmy proroków! B?dziemy wzruszeni wierno?ci? Pana. Pismo pomo?e nam tak?e zrozumie? to, o co Pan prosi dzi? w naszym ?yciu. On bowiem posy?a robotników do swej winnicy o ka?dej porze dnia (por. Mt 20, 1-16) i w ka?dym okresie ?ycia. Ja te? mog? za?wiadczy?, ?e otrzyma?em wezwanie, by zosta? Biskupem Rzymu, kiedy osi?gn??em, ?e tak powiem, wiek emerytalny i wyobra?a?em sobie, ?e nie b?d? ju? móg? zrobi? zbyt wiele nowego. Pan jest zawsze blisko nas – zawsze – z nowymi zaproszeniami, z nowymi s?owami, ze Swym pocieszeniem, zawsze blisko nas. Wiecie, ?e Pan jest wieczny i nigdy nie udaje si? na emerytur?. Nigdy.

W Ewangelii wg ?w. Mateusza, Jezus mówi do Aposto?ów: ?Id?cie wi?c i nauczajcie wszystkie narody, udzielaj?c im chrztu w imi? Ojca i Syna, i Ducha ?wi?tego. Uczcie je zachowywa? wszystko, co wam przykaza?em” (28, 19-20). Te s?owa skierowane s? dzi? tak?e do nas i pomagaj? nam lepiej zrozumie?, ?e naszym powo?aniem jest strze?enie korzeni, przekazywanie wiary m?odym i zaopiekowanie si? najmniejszymi. Ws?uchajcie si? w to dobrze: jakie jest nasze powo?anie dzi?,  w naszym wieku? Strze?enie korzeni, przekazywanie wiary m?odym i zaopiekowanie si? najmniejszymi. Nie zapominajcie o tym.

Nie wa?ne, ile masz lat, czy jeszcze pracujesz, czy ju? nie, czy zosta?e? sam, czy te? masz rodzin?, czy jeste? babci? lub dziadkiem od m?odszych lat czy te? troch? pó?niej, czy jeste? nadal samodzielny, czy te? potrzebujesz pomocy – poniewa? nie istnieje wiek emerytalny, je?li chodzi o zadanie g?oszenia Ewangelii, zadanie przekazywania tradycji wnukom. Trzeba wyruszy? w drog? i, przede wszystkim, wznie?? si? ponad swoje ograniczenia, aby podj?? co? nowego.

W tym kluczowym momencie historii, tak?e dla Ciebie istnieje wi?c pewne odnowione powo?anie. Zapytasz: ale jak to mo?liwe? Moje si?y si? wyczerpuj?, nie s?dz?, bym móg? wiele uczyni?. W jaki sposób mam zacz?? zachowywa? si? w nowy sposób, kiedy przyzwyczajenia sta?y si? regu?ami mojego istnienia? W jaki sposób mam si? po?wi?ci? biedniejszemu ode mnie, kiedy tak bardzo przejmuj? si? ju? moj? rodzin?? W jaki sposób mog? rozszerzy? moje spojrzenie, je?li nie wolno mi nawet wyj?? poza dom, w którym mieszkam? Czy moja samotno?? nie jest zbyt ci??kim g?azem? Ilu z was stawia sobie to pytanie: czy moja samotno?? nie jest zbyt ci??kim g?azem? Tak?e Jezus us?ysza? podobne pytanie, zadane mu przez Nikodema, który zapyta? Go: ?Jak?e? mo?e si? cz?owiek narodzi? b?d?c starcem” (J 3, 4). Mo?e si? to dokona?, odpowiada Pan, przez otwarcie serca na dzia?anie Ducha ?wi?tego, który wieje, gdzie chce. Ducha ?wi?tego z jego wolno?ci? pod??ania wsz?dzie i czynienia tego, co pragnie.

Jak powtarza?em wielokrotnie, z kryzysu, w którym znalaz? si? ?wiat, nie wyjdziemy tacy sami: wyjdziemy lepsi albo gorsi. I ?daj Bo?e, aby (…) nie by?o to kolejne powa?ne wydarzenie dziejowe, z którego nie potrafimy wyci?gn?? lekcji”. Jeste?my uparci! ?Oby?my nie zapomnieli o osobach starszych, które zmar?y z powodu braku respiratorów (…). Oby tak wielkie cierpienie nie by?o daremne, oby?my przeszli do nowego sposobu ?ycia i odkryli raz na zawsze, ?e potrzebujemy siebie nawzajem i jeste?my d?u?nikami jedni drugich, aby ludzko?? mog?a odrodzi? si?” (Enc. Fratelli tutti, 35). Nikt nie zbawia si? sam. Jeste?my d?u?nikami jedni drugich. Wszyscy bra?mi.

W tej perspektywie, chcia?bym powiedzie? Ci, ?e jeste? potrzebny do tworzenia, w braterstwie i przyja?ni spo?ecznej, jutrzejszego ?wiata: tego, w którym b?dziemy ?y? – my, wspólnie z naszymi dzie?mi i wnukami – kiedy ustanie burza. Wszyscy ?b?d?my aktywni w rehabilitacji i wspieraniu zranionych spo?eczeństw” (tam?e, 77). W?ród rozmaitych filarów, które musz? d?wiga? t? now? konstrukcj?, znajduj? si? trzy, które Ty, lepiej ni? inni, mo?esz pomóc wznie??. Trzy filary: marzenia, pami?? i modlitwa. Blisko?? Pana da si??, tak?e najbardziej kruchym spo?ród nas, aby wyruszy? w t? now? drog?: drogami marzeń, pami?ci i modlitwy.

Prorok Joel wypowiedzia? kiedy? t? obietnic?: ?starcy wasi b?d? ?nili, a m?odzieńcy wasi b?d? mieli widzenia” (Jl 3,1). Przysz?o?? ?wiata znajduje si? w tym przymierzu pomi?dzy m?odymi i starszymi. Kto, je?li nie m?odzi mo?e przyj?? marzenia starszych i nie?? je dalej? Ale do tego potrzeba, aby?my dalej marzyli: w naszych marzeniach o sprawiedliwo?ci, pokoju, solidarno?ci znajduje si? ta mo?liwo??, aby nasi m?odzi mieli nowe widzenia i aby?my wspólnie mogli budowa? przysz?o??. Konieczne jest tak?e, aby? ty da? ?wiadectwo, ?e mo?na wyj?? odnowionym z do?wiadczenia próby. I jestem pewien, ?e nie b?dzie ono jedynym, bo w swoim ?yciu do?wiadczy?e? ich wielu i uda?o Ci si? z nich wyj??. Wyci?gnij wnioski tak?e i z tego do?wiadczenia, by wyj?? z niego teraz.

Marzenia s? zatem splecione z pami?ci?. My?l? o tym, jak cenna jest ta bolesna pami?? wojny, i jak wiele nowe pokolenia mog? si? z niej nauczy? na temat warto?ci pokoju. To Twoim zadaniem, jako tego, kto prze?y? ból wojen, jest przekazanie tego. Upami?tnianie jest prawdziw? i w?a?ciw? misj? ka?dej osoby starszej: pami?? i niesienie pami?? innym. Edith Bruck, która prze?y?a dramat Holokaustu, powiedzia?a: ?nawet o?wiecenie jednego tylko sumienia warte jest trudu i bólu utrzymywania ?ywej pami?ci tego co si? wydarzy?o – i doda?a – Dla mnie pami?? jest ?yciem”[3]. My?l? te? o moich dziadkach i o tym, jak wielu z was musia?o wyemigrowa? i wie, jak trudno jest opu?ci? w?asny dom, jak czyni to wielu tak?e dzi?, w poszukiwaniu przysz?o?ci. By? mo?e niektórych z nich mamy obok i by? mo?e to oni si? nami opiekuj?. Ta pami?? mo?e pomóc nam w tworzeniu ?wiata bardziej ludzkiego, bardziej otwartego na przyj?cie. Ale bez pami?ci nie mo?na budowa?, bez fundamentów nigdy nie zbudujesz domu. Nigdy. A fundamentem ?ycia jest pami??.

Wreszcie: modlitwa. Jak powiedzia? kiedy? mój poprzednik, Papie? Benedykt, ?wi?ty starzec, który wci?? modli si? za Ko?ció? i dla niego pracuje: ?modlitwa osób starszych mo?e chroni? ?wiat, pomagaj?c mu w sposób by? mo?e bardziej skuteczny, ni? wysi?ki tak wielu”[4]. Powiedzia? to prawie na koniec swego pontyfikatu w 2012 r. To pi?kne. Twoja modlitwa jest bardzo cennym ?ród?em: jest p?ucem, bez którego Ko?ció? i ?wiat nie mog? si? oby? (por. Adhort. apost. Evangelii gaudium, 262). Zw?aszcza w tym tak trudnym dla ludzko?ci czasie, kiedy przemierzamy, wszyscy w tej samej ?odzi, wzburzone morze pandemii, Twoje wstawiennictwo za ?wiatem i Ko?cio?em nie jest daremne, ale ukazuje wszystkim spokojn? ufno??, ?e dotrzemy do brzegu.

Droga babciu, drogi dziadku, kończ?c to moje przes?anie, chcia?bym wskaza? Ci tak?e przyk?ad b?ogos?awionego – a wkrótce ?wi?tego – Karola de Foucauld. ?y? on jako pustelnik w Algierii i w tym kontek?cie peryferii da? ?wiadectwo ?swego pragnienia, aby postrzega? ka?dego cz?owieka jak brata” (Enc. Fratelli tutti, 287). Jego losy pokazuj?, jak bardzo, nawet w osamotnieniu na pustyni, mo?liwe jest wstawianie si? za ubogimi ca?ego ?wiata i stawanie si? prawdziwie bratem i siostr? wszystkich.

Prosz? Pana, aby, tak?e dzi?ki jego przyk?adowi, ka?dy z nas poszerza? swoje serce i uwra?liwia? je na cierpienie tych ostatnich, a tak?e by? zdolny wstawia? si? za nimi. Aby ka?dy z nas nauczy? si? powtarza? wszystkim, a zw?aszcza najm?odszym, te s?owa pocieszenia, które dzi? us?yszeli?my skierowane do nas: ?Ja jestem z tob? przez wszystkie dni”! Dalej, odwagi! Niech Pan wam b?ogos?awi.

Rzym, u ?w. Jana na Lateranie, 31 maja, w ?wi?to Nawiedzenia Naj?wi?tszej Maryi Panny

FRANCISZEK

[1] Wydarzenie to jest opisane w Protoewangelii Jakuba.

[2] Chodzi o obraz wybrany jako logo obecnego ?wiatowego Dnia Dziadków i Osób Starszych

[3] La memoria è vita, la scrittura è respiro. L’Osservatore Romano, 26 stycznia 2021 r.

[4] Wizyta w domu ?Viva gli anziani”, 2 listopada 2012 r.