杏MAP导航

Andrea Tornielli i Andrea Monda – Watykan

Po spotkaniu z ambasadorem Rosji przy Stolicy Apostolskiej kard. Matteo Zuppi zatrzyma? si? w siedzibie Radia Watykańskiego, aby udzieli? mediom watykańskim wywiadu, którego g?ównym tematem by? pokój. Rozmowa rozpocz??a si? od s?ów, jakie Papie? Leon XIV wypowiedzia? 17 czerwca podczas spotkania z Konferencj? Episkopatu W?och, w których chcia? przekaza? precyzyjne wskazówki, dramatycznie aktualne w dzisiejszych czasach, prosz?c wszystkie diecezje o rozwijanie duszpasterstwa na rzecz pokoju.

Papie? mówi? o znaczeniu inicjatywy szkó? pokoju, do?wiadczenia, które jest ju? znane w niektórych diecezjach, ale zaznaczy?, ?e jest to równie? pilna sprawa dla wszystkich. Jak zosta?y odebrane te s?owa Papie?a i jakie konkretne dzia?ania zostan? podj?te, aby je wprowadzi? w ?ycie?

Wa?ne jest – i za to wam dzi?kuj? – aby znale?? czas na dyskusj?, aby móc rozmawia? na te tematy, które s? dzi? decyduj?ce i dramatyczne. Nie mo?na bowiem ogranicza? si? do akademickiej dyskusji na temat pokoju, która ostatecznie by?aby dialogiem tych, którym si? dobrze powodzi i którzy dyskutuj? o tym, jak ?y? jeszcze lepiej. Nie, to jest tragiczna dyskusja, która dotyczy wielu wojen, straszliwej przemocy, logiki zbrojeń, czyli podsycania wojen, logiki my?lenia, ?e broń jest jedyn? drog? do unikni?cia wojny lub doprowadzenia do pokoju. Powiedzia?bym wi?c, ?e zach?ta Papie?a zderza si? z sytuacj?, któr? tylko nieodpowiedzialni ludzie mog? uzna? za zrównowa?on?. Czasami wydaje mi si?, ?e s? tacy nieodpowiedzialni, którzy na przyk?ad zawsze my?l?, ?e wszystko b?dzie dobrze, ?e nie mierz? si? z rzeczywisto?ci?. By?oby wi?c nieodpowiedzialne nie zadawa? sobie pytania o pokój, podczas gdy Papie?, jako osoba odpowiedzialna, poprosi? nas, aby?my uczynili ka?d? wspólnot? ?domem pokoju”. U?y? tego bardzo konkretnego i bardzo skutecznego wyra?enia: dom pokoju. Jakie jest zatem zobowi?zanie? Przede wszystkim modlitwa. Jako sta?a rada CEI w tej kwestii wskazali?my na uroczysto?? Zes?ania Ducha ?wi?tego, i od tego momentu na potrzeb? znalezienia innych okazji do zaanga?owania wszystkich naszych wspólnot. Zes?anie Ducha ?wi?tego jest bowiem momentem spotkania si? wszystkich narodów zjednoczonych duchem – co jest dok?adnym przeciwieństwem wie?y Babel – i chcieli?my, aby ten moment sta? si? wielk? modlitw? o pokój. A wi?c modlitwa, a nast?pnie go?cinno?? i solidarno??. W go?cinno?ci bowiem tkwi antidotum na przemoc, na wojn?, a z drugiej strony solidarno?? jest niezb?dna, aby pomóc tym, którzy zostali dotkni?ci burz? wojny. Podam przyk?ad, który zaanga?owa? wiele oddzia?ów Caritas, przynosz?c du?o rado?ci zarówno tym, którzy zostali przyj?ci, jak i tym, którzy przyj?li: dzieci, które przyby?y z Ukrainy, aby sp?dzi? czas w pokoju, chwil? spokoju od wojny. My?l? tu w szczególno?ci o tych, którzy zostali przyj?ci i ugoszczeni przez dzieci z watykańskich pó?kolonii ?Estate Ragazzi”. Jest to pi?kna inicjatywa dla dzieci pracowników Watykanu, która istnieje ju? od lat dzi?ki pracy ks. Franco Fontany. Nie przypadkiem prezydent Wo?odymyr Ze?enski podzi?kowa? Papie?owi za to przyj?cie.

Parafia jako dom pokoju, który mo?e by? równie? ?szko?? pokoju”: czy zatem podstawow? drog? do budowania pokoju, której nie mo?na pomin??, jest edukacja?

Z pewno?ci?, jest to pi?kne przes?anie dnia pokoju: edukacja jako ?imi? pokoju”. Tym bardziej, ?e dzi?, niestety, istnieje równie? wychowanie do wojny – takie, które uczy przemocy, nienawi?ci, ignorancji, uprzedzeń… My?l? o ?lwach klawiatury” – moim zdaniem jest to forma ?alfabetyzacji”, edukacji do wojny. Wojna bowiem nigdy nie jest czym?, co pojawia si? nagle, nie spada jak grom z jasnego nieba, a je?li ju?, to tylko dlatego, ?e wcze?niej atmosfera zosta?a ju? nagrzana, naelektryzowana – nie by?o edukacji do pokoju, która jest czym? innym: poznawaniem, budowaniem wi?zi, okazywaniem szacunku, uwag?, tworzeniem sieci spotkań. Uwa?am, ?e dla domu pokoju bardzo wa?ne jest codzienne wykonywanie drobnych ?wiczeń, aby przeciwdzia?a? procesowi, który prowadzi do powstawania ?lwów klawiatury”, i zamiast tego uruchamia? odwrotne procesy w szko?ach, w ?wietlicach i parafiach. My?l? o pi?knych przyk?adach wielu ?wietlic i wielu szkó? j?zyka w?oskiego. Wiele parafii, wiele wspólnot organizuje takie zaj?cia, poniewa? j?zyk jest równie? pierwszym sposobem, by poczu? si? jak w domu, by da? do r?ki klucz do domu. My?l? te? o tych dzieciach i m?odzie?y, którzy paradoksalnie s? nadal uwa?ani za obcych, cho? s? przecie? kolegami naszych dzieci – a zatem naszym naturalnym obowi?zkiem powinno by? wspieranie ich, chronienie, pomaganie im nadrabia? zaleg?o?ci tam, gdzie maj? trudno?ci, wynikaj?ce oczywi?cie z sytuacji ?yciowej ich rodzin. Te sygna?y, które dostrzegam w wielu miejscach, uwa?am za pocz?tek ?alfabetyzacji” niezb?dnej do stworzenia szkó? pokoju. S? to rzeczywisto?ci, które sprzyjaj? spotkaniom, poznaniu tego, co si? naprawd? dzieje, poniewa? w rzeczywisto?ci wci?? jest bardzo du?o ignorancji, a przez to – du?o polaryzacji. Musimy zatem naciska? na edukacj?, wiedz?, a tym samym dobre informowanie.

Wojna nie jest gromem z jasnego nieba, nie zaczyna si? od poci?gni?cia za spust, ale znacznie wcze?niej – zaczyna si? w sercu cz?owieka i ma zwi?zek w?a?nie z narastaj?c? nienawi?ci?, która jest podsycana. W tym sensie szko?y pokoju otwieraj? mo?liwo?ci dialogu, spotkania, braterstwa, wzajemnej go?cinno?ci, otwieraj? na postaw? woln? od l?ku przed drugim cz?owiekiem, krótko mówi?c, wszystkie mo?liwe drogi do pokoju. Papie? Leon XIV, mówi?c o pokoju, wkroczy? w obszar, który odwo?uje si? do spo?ecznej nauki Ko?cio?a. Czasami s?yszy si? krytyk? tych, którzy twierdz?, ?e zamiast zajmowa? si? tymi tematami, nale?y zajmowa? si? g?oszeniem Ewangelii, mówi? o Bogu – jakby zajmowanie si? tymi kwestiami i anga?owanie si? w nie oznacza?o odebranie czysto?ci wierze i g?oszeniu. My?l? o zaanga?owaniu papie?y, encyklikach papie?a Franciszka Laudato si’ i Fratelli tutti, na temat ?rodowiska – o którym Papie? Leon przypomnia? nam bardzo mocno w?a?nie w tych dniach – a które s? postrzegane jako ?opcjonalne” aspekty, którymi Ko?ció? mo?e si? zajmowa?, ale nie musi. Czy w ten sposób nie sprowadza si? wiary do czego? oderwanego od ?ycia? Czy nie pomija si? wtedy g??boko ewangelicznych korzeni ca?ego tego zaanga?owania?

Korzenie s? jasne i polegaj? na tym, ?e Ewangelia wkracza w histori? i nie wyprowadza nas z niej. Co Ko?ció? ma robi?? Co robi? G?osi Chrystusa. Co robi? papie? Franciszek? Nie robi? nic innego, jak tylko g?osi? Chrystusa – mówi? o tym od samego pocz?tku, w Evangelii Gaudium, gdzie ju? pierwsze s?owo wskazuje na kerygmat, czyli g?oszenie Chrystusa. A mówienie o Chrystusie oznacza wkraczanie w histori?, poniewa? istnieje bardzo ?cis?y zwi?zek mi?dzy ewangelizacj? a promocj? ludzk?, mi?dzy sto?em eucharystycznym a sto?em ubogich, mi?dzy przygotowaniem sto?u eucharystycznego a nakrywaniem sto?ów troski o innych. Tego po??czenia mi?o?ci i prawdy, ewangelizacji i troski o cz?owieka nie mo?e nigdy zabrakn??. Czasem to w?a?nie pomoc cz?owiekowi przychodzi jako pierwsza – i dopiero wtedy rozumiesz Ewangeli?. Innym razem najpierw s?yszysz Ewangeli? i otwieraj? ci si? oczy – mówisz sobie: musz? kocha? najmniejszego brata, zrozumie?, ?e Jezus jest w nim, to jego mam odwiedzi?, przyj??, okry? i stara? si? usun?? przyczyn?, przez któr? jest nagi. Mi?dzy tymi dwoma dzia?aniami istnieje g??boka jedno??. Czasem ten rytm nie jest idealnie zsynchronizowany i trzeba go dopasowa?, ale te dwa ?czasy” s? jak dwa uderzenia serca – skurcz i rozkurcz: id? razem. Mi?o?? i prawda, ewangelizacja i promocja cz?owieka to dwa uderzenia serca Ko?cio?a.

Min??y dwa miesi?ce od wyboru Papie?a Leona XIV – wyboru, który pod wieloma wzgl?dami by? zaskakuj?cy. Nawet z laickiego punktu widzenia trzeba uczciwie przyzna?, ?e w tym wydarzeniu jest co?, co wymyka si? ludzkiemu rozumowi i jest niewyt?umaczalne. Pojawia si? bowiem pytanie, jak to mo?liwe, ?e 133 osoby pochodz?ce z ró?nych krajów, mówi?ce ró?nymi j?zykami, z których wi?kszo?? nigdy wcze?niej si? nie spotka?a, w mniej ni? 24 godziny wybra?y Biskupa Rzymu znaczn? wi?kszo?ci? g?osów. Wychodz?c od tego historycznego faktu, porozmawiajmy równie? o tych pierwszych dwóch miesi?cach pontyfikatu.

Podzielam t? refleksj?, mówi?c ?artobliwie: nasz ?algorytm” jest zawsze najlepszy, nie ma sobie równych – to Duch jest tym algorytmem, który podsumowuje wszystkie inne. Powiedzia?bym, ?e bez w?tpienia wybór ten by? ?ród?em wielkiej rado?ci, poniewa? uda?o si? odpowiedzie? na oczekiwanie w bardzo krótkim czasie. Te dwa miesi?ce wydaj? mi si? naznaczone ogromn? ?agodno?ci?, determinacj? i pragnieniem, by podj?? na nowo drog? – tak jak to si? zawsze dzieje w czasie zmian. Tradycja w Ko?ciele jest czym? niezwyk?ym, poniewa? zawsze udaje jej si?, tak jak powinno by?, przekaza? to, co si? ma, w ci?g?o?ci, ale jednocze?nie, oczywi?cie, tak?e w ró?nicach charakterystycznych dla ka?dego papie?a, powiedzia?bym, dla ka?dej osoby – to, co dotyczy ka?dego z nas, dotyczy równie? ka?dego papie?a. Dlatego wydaje mi si?, ?e s? to naprawd? wa?ne miesi?ce, które wpisuj? si? mi?dzy innymi w wydarzenia Roku ?wi?tego, tego czasu pe?nego intensywnych chwil dzielenia si?, spotkań, podczas których mo?emy by? razem równie? fizycznie, wznawiaj?c wspóln? drog?. W tym kontek?cie towarzyszymy Papie?owi Leonowi nasz? przyja?ni?, przede wszystkim nasz? modlitw? i pos?uszeństwem. Poniewa? kiedy mówi?, ?e papie?owi nale?y by? pos?usznym, mówi? co? prawdziwego i istotnego. B?d? te? tacy, którzy maj?, jakby to powiedzie?, nieco szczególne pos?uszeństwo, którzy mówi?: tak, zgadzam si?, ale tylko z tym, co ja mówi? – ale tak nie mo?e by?. Papie?owi nale?y by? pos?usznym zawsze. By? pos?usznym i pozostawa? z nim, okazuj?c mu blisko??, szczególnie teraz, w czasie Jubileuszu, aby wykorzysta? okazj? do zrozumienia pi?kna naszej drogi, tego Jubileuszu, który przygotowuje nadziej?, który przynosi nam nadziej?. My?l?, ?e w dzisiejszym ?wiecie Rok ?wi?ty jest naprawd? wielk? szans? – Jubileusz Nadziei, który mo?emy prze?ywa? wraz z Papie?em Leonem