杏MAP导航

El偶bieta Sobolewska-Farbotko - Wielka Brytania (Radio Bobola)

To mi艂o艣膰 i akceptacja wywo艂aj膮 nawrócenie tych, którzy przyszli do Chrystusa 鈥� brzmi nadrz臋dny postulat wi臋kszej otwarto艣ci Ko艣cio艂a na potrzeby grup, które zdaniem uczestników wys艂uchania s膮 w Ko艣ciele marginalizowane. W tym kontek艣cie parafianie wymienili m艂odzie偶, kobiety, osoby pozostaj膮ce w zwi膮zkach niesakramentalnych i osoby LGBT+.

Ko艣ció艂 katolicki Anglii i Walii odnotowuje, 偶e parafialny etap synodu rozpocz膮艂 si臋 jesieni膮 2021 r., kiedy kult publiczny nadal podlega艂 restrykcjom, a naród zmaga艂 si臋 z nowym szczepem koronawirusa. Episkopat odnotowa艂, 偶e w tym czasie zaledwie 370 tysi臋cy mieszka艅ców Anglii i Walii bra艂o udzia艂 w Mszach 艢w.

Z rozmów prowadzonych w angielskich parafiach wy艂ania si臋 pragnienie lepszego 偶ycia napi臋ciem prawdy i mi艂osierdzia, tak jak to czyni艂 Jezus, w silnym odniesieniu do rzeczywisto艣ci 鈥瀟u i teraz鈥�. Opisano marzenie o Ko艣ciele, który odwa偶nie g艂osi swoj膮 nauk臋, jednocze艣nie daj膮c 艣wiadectwo radykalnego w艂膮czenia i akceptacji, poprzez duszpasterskie i rozeznaj膮ce towarzyszenie. Rzadziej mowa jest o 鈥瀢spólnej drodze鈥� Ko艣cio艂a. Uczestnicy procesu synodalnego w Anglii i Walii ch臋tniej rysuj膮 wizj臋 Ko艣cio艂a towarzysz膮cego.

Z raportów wy艂ania si臋 pot臋偶ny przekaz, 偶e Ko艣ció艂 potrzebuje uzdrowienia, bo jest powa偶nie zraniony w zdolno艣ci do dzia艂ania zgodnie ze swoj膮 misj膮. Dla wielu jest oddalony od ludzi, zarezerwowany dla duchowie艅stwa, biskupów i 鈥濺zymu鈥�. Uderza fakt, 偶e uczestnicy synodu, wyra偶aj膮c potrzeb臋 zmiany, zwykle nie odnosz膮 jej do siebie.

Regularnie wspomina si臋 o konieczno艣ci ponownego zbadania dyscyplin sakramentalnych, g艂ównie tych, które ograniczaj膮 dost臋p do ma艂偶e艅stwa, 艣wi臋ce艅 i Eucharystii. Zdecydowana mniejszo艣膰 uwa偶a, 偶e rozlu藕nienie dyscyplin sakramentalnych mo偶e oznacza膰 ich ca艂kowity zanik. Cz臋sto wymieniano osoby rozwiedzione, które wesz艂y w ponowny zwi膮zek, jako marginalizowana grupa w Ko艣ciele, która 鈥瀢yra偶a poczucie wielkiej krzywdy z powodu wykluczenia鈥� z Eucharystii. Uczestnicy wys艂uchania przewa偶nie postrzegali to jako niesprawiedliwo艣膰, krytykuj膮c, 偶e osoby te obowi膮zuj膮 zakazy 鈥瀗iepotrzebnie dogmatyczne鈥�.

We wnioskach z brytyjskiego wys艂uchania akcentowano do艣wiadczenie pandemii. Niezdolni do fizycznego uczestniczenia w liturgiach i sakramentach, ludzie docenili fizyczno艣膰 偶ycia sakramentalnego Ko艣cio艂a. Wielu zarazem prosi, aby nie utraci膰 dost臋pu do transmisji Mszy 艢w. w internecie. Wspó艂czucie okazane przez Ko艣ció艂 otwarty na ich potrzeby jest cz臋sto zauwa偶any jako wielki dar pandemii. Wybrzmiewa pragnienie 鈥濳o艣cio艂a budowniczych mostów, a nie obro艅ców zamków鈥�.

Dla wielu uczestników synod jest objawieniem. Podkre艣laj膮 nowo艣膰 swobodnego mówienia i bycia wys艂uchanym. Mówi膮 o tym, jak po dziesi臋cioleciach chodzenia do ko艣cio艂a po raz pierwszy poproszono ich, by przemówili. S艂uchaj膮c, ludzie do艣wiadczyli nowej blisko艣ci z innymi; wielu odkry艂o, 偶e tworz膮 wspólnot臋. Ujawni艂 si臋 g艂ód wys艂uchania. Nie by艂o to postrzegane jako sprawa wy艂膮cznie wewn臋trzna, ale bezpo艣rednio dotykaj膮ca ewangelizacyjnej wiarygodno艣ci Ko艣cio艂a. 鈥濳o艣ció艂, który s艂ucha, jest kluczem do Ko艣cio艂a, który naucza. To, co jest potrzebne na przysz艂o艣膰, to Ko艣ció艂 s艂uchaj膮cy, który s艂yszy i odpowiada na proroczy g艂os swojego ludu鈥� czytamy w jednym z raportów.

Wielu uczestników procesu synodalnego odnotowa艂o opór cz臋艣ci duchowie艅stwa wobec procesu synodalnego. Zauwa偶ono nieufno艣膰 np. ze strony by艂ych duchownych anglika艅skich, przytaczaj膮c ich negatywne do艣wiadczenia parlamentarnego stylu zarz膮dzania Ko艣cio艂em Anglii, z grupami nacisku i kampaniami, które 鈥瀞膮 nie艂atwe do zapomnienia鈥�. Wybrzmia艂a obawa, 偶e Ko艣ció艂 katolicki pod膮偶a w 鈥瀉nglika艅skim鈥� kierunku. Mówiono o 鈥瀙lanie鈥� zmiany i podwa偶enia ustalonego nauczania i dyscypliny Ko艣cio艂a.

W raportach stale podkre艣lana jest potrzeba zmiany sposobu, w jaki ksi臋偶a i 艣wieccy odnosz膮 si臋 do siebie. Jednym ze sta艂ych motywów wys艂uchania jest wspó艂dopowiedzialno艣膰 za misj臋 Ko艣cio艂a, ponoszona tak przez duchownych, jak i 艣wieckich. Marzenie o Ko艣ciele wspó艂dzielonej misji idzie w parze z 偶arliwym wezwaniem do 鈥瀞zkolenia 艣wieckich liderów, aby zach臋ci膰 do formacji uczniów-misjonarzy鈥�. Pragnienie formacji jest uderzaj膮c膮 i sta艂膮 cech膮 prawie ka偶dego raportu synodalnego. Brytyjscy autorzy syntezy, która powsta艂a z podsumowania 700 stron raportów, zauwa偶aj膮 偶e ci, którzy uczestnicz膮 w synodzie, chc膮 w praktyce wciela膰 misyjno艣膰 Ko艣cio艂a, prosz膮c o pozwolenie i 艣rodki do realizacji tego celu. Wybrzmiewa potrzeba silniejszego zrozumienia nauki Ko艣cio艂a, w celu g艂oszenia i wyra偶ania jej z ufno艣ci膮. To poczucie niedostatku znajomo艣ci g艂臋bi swojej wiary jest g艂ównym powodem nieodpowiadania na wezwanie do ewangelizacji, zw艂aszcza w obliczu wrogo艣ci kulturowej. Wspólna odpowiedzialno艣膰 za misj臋 Ko艣cio艂a wymaga kursów z duchowo艣ci, doktryny, Pisma 艢wi臋tego, katolickiej nauki spo艂ecznej, nauczania Soboru Watyka艅skiego II. Potrzebie lepszej formacji towarzyszy marzenie, aby roz艂膮ka mi臋dzy Ko艣cio艂em a 艣wiatem zosta艂a pokonana przez zwyk艂ych wiernych, 鈥瀔tórzy wiedz膮, na czym stoj膮鈥� (艣w. John Henry Newman) i potrafi膮 wyra偶a膰 swoje przekonania w sposób jasny, pewny i radosny. Istnieje wiele wezwa艅 do reformy kszta艂cenia ksi臋偶y, aby rozumieli, 偶e s艂u偶膮 parafii, a nie odwrotnie. Odnotowano, 偶e 偶ycie wspólnotowe i kultura parafii podlegaj膮 kaprysom przychodz膮cego ksi臋dza, który mo偶e w jednej chwili cofn膮膰 to, co budowano przez lata. 艢wieccy czuj膮 si臋 ubezw艂asnowolnieni. Podejmowanie decyzji i inicjatywa s膮 postrzegane jako przywileje kleru. Potencjalnie 鈥瀞ynodalne鈥� organy 鈥� rady parafialne i dekanalne 鈥� maj膮 niewielki wp艂yw na decyzje, lub nie maj膮 go wcale. Powszechnie wyra偶any jest pogl膮d, 偶e kluczowe decyzje kszta艂tuj膮ce 偶ycie Ko艣cio艂a na wszystkich poziomach musz膮 by膰 zakorzenione w procesach rozeznania, anga偶uj膮cych jak najwi臋cej osób. Raporty proponuj膮, aby parafialne rady duszpasterskie by艂y obligatoryjne. Pojawiaj膮 si臋 zdania, 偶e rady te b臋d膮 w coraz wi臋kszym stopniu kluczem do podtrzymania 偶ycia parafii pod nieobecno艣膰 duchownych, wi臋c musz膮 by膰 wzmocnione w trybie pilnym.

W 鈥濻yntezie鈥� powsta艂ej na podstawie wys艂uchania w angielskich parafiach czytamy, 偶e Ko艣ció艂 synodalny oznacza lepsze s艂uchanie, szersze dzielenie si臋 informacjami oraz bycie bardziej przejrzystym i dost臋pnym. Oznacza to lepsze wykorzystanie platform cyfrowych i mediów spo艂eczno艣ciowych do opracowania lepszego stylu komunikacji. 鈥濿 jaki sposób komunikuj膮 si臋 diecezje i parafie: czy wierni s膮 traktowani jako podmiot czy przedmiot? Czy nasz j臋zyk dyktuje czy zaprasza? Kto zosta艂 w艂膮czony, a kto wykluczony?鈥�

Dystans odczuwany przez wiernych wobec organów w艂adzy Ko艣cio艂a najmocniej wyrazi艂 si臋 w krytyce kryzysu, zwi膮zanego z wykorzystywaniem seksualnym, który raporty opisuj膮 jako 藕ród艂o wstydu i upokorzenia, które nadal budzi gniew i rozczarowanie. Kryzys ten postrzegany jest jako dramatyczne oskar偶enie kleru, postrzeganego jako 鈥瀞amos艂u偶膮ca sobie instytucja鈥�. Kryzys nadu偶y膰 podawany jest jako powód odchodzenia ludzi z Ko艣cio艂a i jako problem stale podnoszony przez niekatolików, którzy widz膮 w tym dowód pora偶ki Ko艣cio艂a. Wstyd i gniew powoduje, 偶e wielu brytyjskich katolików zachowuje swoj膮 wiar臋 w tajemnicy. 鈥濴udzie boj膮 si臋 teraz ucz臋szcza膰 na Msz臋 艢w. i by膰 uwa偶anymi za katolików z powodu niekorzystnej prasy zwi膮zanej z nadu偶yciami w Ko艣ciele katolickim鈥�. Zarazem raporty potwierdzaj膮 post臋py poczynione przez Ko艣ció艂 w rozwi膮zywaniu problemu nadu偶y膰 seksualnych. Pojawia si臋 równie偶 opinia, 偶e 鈥瀙roces asymilacji tej tragedii jest dopiero na samym pocz膮tku鈥�.

G艂os wi臋kszo艣ci koncentrowa艂 si臋 na potrzebie zmiany sposobu dzia艂ania Ko艣cio艂a na wszystkich poziomach, aby by艂 bardziej kochaj膮cy i go艣cinny, zw艂aszcza dla grup, postrzeganych jako wyobcowane lub patologiczne. Tutaj g艂ównie by艂a mowa o kobietach, osobach LGBTQ+ i m艂odzie偶y. Ko艣ció艂 jest postrzegany jako 鈥瀙ozostaj膮cy w tyle za spo艂ecznym uznaniem równo艣ci i warto艣ci poszczególnych grup鈥�. Autorzy brytyjskiej syntezy zauwa偶aj膮, 偶e tutaj szczególnie potrzebna jest ostro偶no艣膰 i rozeznanie, aby zrozumie膰 natur臋 postrzeganego wykluczenia i jego przyczyny.

Miejsce kobiet w Ko艣ciele by艂o przyczyn膮 鈥瀗ami臋tnej, powtarzanej i silnie wyra偶anej troski鈥� podczas s艂uchania. By艂 to sta艂y temat, zajmuj膮cy znaczn膮 cz臋艣膰 ka偶dego sprawozdania diecezjalnego i powinien by膰 uwa偶any za jedno z najwa偶niejszych ustale艅 synodu w Anglii i Walii. Mowa o wykluczeniu pojawia si臋 w dwóch kategoriach: brak dobrego wykorzystania wk艂adu kobiet w Ko艣ciele oraz kwestii konkretnie formalnych pos艂ug kobiet. Pomimo wielu wezwa艅 w raportach, aby kobiety by艂y wy艣wi臋cane (鈥瀔ap艂ani鈥�, 鈥瀌iakoni鈥�), 鈥瀗ajwi臋ksze rozeznanie w docenieniu warto艣ci kobiet nie koncentrowa艂o si臋 na 艣wi臋ceniach鈥�, ale na potrzebie 鈥瀦astanowienia si臋 nad moc膮 i darem kobiet w Ko艣ciele鈥�. By艂o wiele wezwa艅, aby kobiety, zarówno 艣wieckie, jak i zakonne, mog艂y g艂osi膰 kazania, a Ko艣ció艂 wprowadzi艂 w 偶ycie postulowane przez papie偶a pos艂ugi akolity i lektora dla wszystkich 艣wieckich. Brytyjskie raporty wzywaj膮 kobiety do pe艂nienia ról przywódczych w Ko艣ciele.

Grupy LGBTQ+, które organizowa艂y spotkania synodalne w diecezji Westminster, wyrazi艂y wdzi臋czno艣膰 za dwukrotn膮 Msz臋 艣w. odprawion膮 specjalnie dla nich. Poza tym podkre艣laj膮, 偶e w ich odczuciu s膮 w Ko艣ciele 鈥瀗iewidzialne鈥�. Sta艂y g艂os w raportach ubolewa nad wykluczeniem i odsuni臋ciem katolików LGBTQ+ na margines. Pojawi艂o si臋 mocne wezwanie do 鈥瀉ktywnego ws艂uchania si臋 w rzeczywisto艣膰 osób LGBTQ+鈥�.

Nieobecno艣膰 w Ko艣ciele m艂odych ludzi by艂a kolejnym wspólnym tematem raportów, ale cz臋sto wypowiadanym w imieniu, a nie przez nich samych. Niemal w ka偶dym zg艂oszeniu obecny by艂 ból starszego pokolenia z powodu nieobecno艣ci m艂odych w Ko艣ciele, a tak偶e zdumienie, 偶e zepsu艂 si臋 sposób przekazywania wiary przez rodzin臋 i parafi臋. Cz臋sto pada艂o pytanie: 鈥瀓ak mo偶emy zach臋ci膰 ich do powrotu?鈥� Przede wszystkim pojawi艂a si臋 konieczno艣膰 nadania priorytetu spotkaniu z Jezusem Chrystusem, a nie poleganie na przygotowaniu sakramentalnym. Ko艣ció艂 zdobywa zaufanie m艂odych tam, gdzie daje konkretne 艣wiadectwo w s艂u偶bie ubogim, walcz膮c o sprawiedliwo艣膰 spo艂eczn膮 i troszcz膮c si臋 o Stworzenie. Wtedy m艂odzi odpowiadaj膮, poniewa偶 s膮 to obszary 鈥瀏dzie chc膮 by膰 zaanga偶owani鈥�. Tam, gdzie m艂odzi wypowiadaj膮 si臋 samodzielnie, wy艂ania si臋 czasem obraz ludzi ceni膮cych Ko艣ció艂, jako miejsce przyj臋cia, bezpiecze艅stwa i przynale偶no艣ci, które oferuje jasny kompas moralny i mo偶liwo艣膰 rozwoju duchowego, a przez sakramenty i 艣wiadectwo po艣redniczy w mi艂o艣ci do Boga. 鈥濩hodzenie do ko艣cio艂a jest pomocne, gdy jest si臋 zestresowanym鈥�, mówi 10-latek, który dodaje: 鈥濳o艣ció艂 to miejsce spokoju i relaksu, które sprawia, 偶e czuj臋 si臋 bezpiecznie. Wspieranie ludzi takich, jak moja rodzina, które walcz膮 o przetrwanie, poniewa偶 mamy ma艂o pieni臋dzy鈥�. M艂odzie偶 prosi Ko艣ció艂, aby zapewnia艂 鈥瀖o偶liwo艣膰 dyskutowania o wierze, a nie tylko jej aprobowania鈥�. Wielu m艂odych ludzi prosi, aby Ko艣ció艂 mniej koncentrowa艂 si臋 na 鈥瀝egulacji post臋powania鈥�, a bardziej na 鈥瀟worzeniu przestrzeni, w której wszyscy mog膮 wspólnie wzrasta膰 w Bo偶ej mi艂o艣ci鈥�. Ale wybrzmia艂o te偶 mocne wezwanie do bycia autentycznym i wiernym. 鈥濩o jest trudne i niepopularne鈥� 鈥� zauwa偶a 25-latek 鈥� 鈥瀉le co nie czyni tego mniej prawdziwym. Tak, Chrystus zmartwychwsta艂 w chwale 鈥� ale najpierw zosta艂 ukrzy偶owany w agonii鈥� 鈥� podkre艣la.

Wiele diecezji i parafii stara艂o si臋 wyj艣膰 poza parafi臋, do poszczególnych grup: wi臋藕niów, ofiar przemocy, bezdomnych, a tak偶e katolików niepraktykuj膮cych. Te wysi艂ki by艂y jednak stosunkowo niewielkie, a owoce ledwie widoczne w raportach.

Jak odnotowuj膮 autorzy brytyjskiej 鈥濻yntezy鈥�: istniej膮 dowody na to, 偶e nawrócenie synodalne jest ju偶 w toku. Raporty og艂aszaj膮 plany lokalnych synodów i zgromadze艅, s膮 te偶 propozycje powo艂ania sta艂ych rad pastoralnych, aby marginalizowane dot膮d grupy by艂y wys艂uchane i mog艂y wp艂ywa膰 na decyzje w diecezjach.