杏MAP导航

El?bieta Sobolewska-Farbotko - Wielka Brytania (Radio Bobola)

To mi?o?? i akceptacja wywo?aj? nawrócenie tych, którzy przyszli do Chrystusa – brzmi nadrz?dny postulat wi?kszej otwarto?ci Ko?cio?a na potrzeby grup, które zdaniem uczestników wys?uchania s? w Ko?ciele marginalizowane. W tym kontek?cie parafianie wymienili m?odzie?, kobiety, osoby pozostaj?ce w zwi?zkach niesakramentalnych i osoby LGBT+.

Ko?ció? katolicki Anglii i Walii odnotowuje, ?e parafialny etap synodu rozpocz?? si? jesieni? 2021 r., kiedy kult publiczny nadal podlega? restrykcjom, a naród zmaga? si? z nowym szczepem koronawirusa. Episkopat odnotowa?, ?e w tym czasie zaledwie 370 tysi?cy mieszkańców Anglii i Walii bra?o udzia? w Mszach ?w.

Z rozmów prowadzonych w angielskich parafiach wy?ania si? pragnienie lepszego ?ycia napi?ciem prawdy i mi?osierdzia, tak jak to czyni? Jezus, w silnym odniesieniu do rzeczywisto?ci ?tu i teraz”. Opisano marzenie o Ko?ciele, który odwa?nie g?osi swoj? nauk?, jednocze?nie daj?c ?wiadectwo radykalnego w??czenia i akceptacji, poprzez duszpasterskie i rozeznaj?ce towarzyszenie. Rzadziej mowa jest o ?wspólnej drodze” Ko?cio?a. Uczestnicy procesu synodalnego w Anglii i Walii ch?tniej rysuj? wizj? Ko?cio?a towarzysz?cego.

Z raportów wy?ania si? pot??ny przekaz, ?e Ko?ció? potrzebuje uzdrowienia, bo jest powa?nie zraniony w zdolno?ci do dzia?ania zgodnie ze swoj? misj?. Dla wielu jest oddalony od ludzi, zarezerwowany dla duchowieństwa, biskupów i ?Rzymu”. Uderza fakt, ?e uczestnicy synodu, wyra?aj?c potrzeb? zmiany, zwykle nie odnosz? jej do siebie.

Regularnie wspomina si? o konieczno?ci ponownego zbadania dyscyplin sakramentalnych, g?ównie tych, które ograniczaj? dost?p do ma??eństwa, ?wi?ceń i Eucharystii. Zdecydowana mniejszo?? uwa?a, ?e rozlu?nienie dyscyplin sakramentalnych mo?e oznacza? ich ca?kowity zanik. Cz?sto wymieniano osoby rozwiedzione, które wesz?y w ponowny zwi?zek, jako marginalizowana grupa w Ko?ciele, która ?wyra?a poczucie wielkiej krzywdy z powodu wykluczenia” z Eucharystii. Uczestnicy wys?uchania przewa?nie postrzegali to jako niesprawiedliwo??, krytykuj?c, ?e osoby te obowi?zuj? zakazy ?niepotrzebnie dogmatyczne”.

We wnioskach z brytyjskiego wys?uchania akcentowano do?wiadczenie pandemii. Niezdolni do fizycznego uczestniczenia w liturgiach i sakramentach, ludzie docenili fizyczno?? ?ycia sakramentalnego Ko?cio?a. Wielu zarazem prosi, aby nie utraci? dost?pu do transmisji Mszy ?w. w internecie. Wspó?czucie okazane przez Ko?ció? otwarty na ich potrzeby jest cz?sto zauwa?any jako wielki dar pandemii. Wybrzmiewa pragnienie ?Ko?cio?a budowniczych mostów, a nie obrońców zamków”.

Dla wielu uczestników synod jest objawieniem. Podkre?laj? nowo?? swobodnego mówienia i bycia wys?uchanym. Mówi? o tym, jak po dziesi?cioleciach chodzenia do ko?cio?a po raz pierwszy poproszono ich, by przemówili. S?uchaj?c, ludzie do?wiadczyli nowej blisko?ci z innymi; wielu odkry?o, ?e tworz? wspólnot?. Ujawni? si? g?ód wys?uchania. Nie by?o to postrzegane jako sprawa wy??cznie wewn?trzna, ale bezpo?rednio dotykaj?ca ewangelizacyjnej wiarygodno?ci Ko?cio?a. ?Ko?ció?, który s?ucha, jest kluczem do Ko?cio?a, który naucza. To, co jest potrzebne na przysz?o??, to Ko?ció? s?uchaj?cy, który s?yszy i odpowiada na proroczy g?os swojego ludu” czytamy w jednym z raportów.

Wielu uczestników procesu synodalnego odnotowa?o opór cz??ci duchowieństwa wobec procesu synodalnego. Zauwa?ono nieufno?? np. ze strony by?ych duchownych anglikańskich, przytaczaj?c ich negatywne do?wiadczenia parlamentarnego stylu zarz?dzania Ko?cio?em Anglii, z grupami nacisku i kampaniami, które ?s? nie?atwe do zapomnienia”. Wybrzmia?a obawa, ?e Ko?ció? katolicki pod??a w ?anglikańskim” kierunku. Mówiono o ?planie” zmiany i podwa?enia ustalonego nauczania i dyscypliny Ko?cio?a.

W raportach stale podkre?lana jest potrzeba zmiany sposobu, w jaki ksi??a i ?wieccy odnosz? si? do siebie. Jednym ze sta?ych motywów wys?uchania jest wspó?dopowiedzialno?? za misj? Ko?cio?a, ponoszona tak przez duchownych, jak i ?wieckich. Marzenie o Ko?ciele wspó?dzielonej misji idzie w parze z ?arliwym wezwaniem do ?szkolenia ?wieckich liderów, aby zach?ci? do formacji uczniów-misjonarzy”. Pragnienie formacji jest uderzaj?c? i sta?? cech? prawie ka?dego raportu synodalnego. Brytyjscy autorzy syntezy, która powsta?a z podsumowania 700 stron raportów, zauwa?aj? ?e ci, którzy uczestnicz? w synodzie, chc? w praktyce wciela? misyjno?? Ko?cio?a, prosz?c o pozwolenie i ?rodki do realizacji tego celu. Wybrzmiewa potrzeba silniejszego zrozumienia nauki Ko?cio?a, w celu g?oszenia i wyra?ania jej z ufno?ci?. To poczucie niedostatku znajomo?ci g??bi swojej wiary jest g?ównym powodem nieodpowiadania na wezwanie do ewangelizacji, zw?aszcza w obliczu wrogo?ci kulturowej. Wspólna odpowiedzialno?? za misj? Ko?cio?a wymaga kursów z duchowo?ci, doktryny, Pisma ?wi?tego, katolickiej nauki spo?ecznej, nauczania Soboru Watykańskiego II. Potrzebie lepszej formacji towarzyszy marzenie, aby roz??ka mi?dzy Ko?cio?em a ?wiatem zosta?a pokonana przez zwyk?ych wiernych, ?którzy wiedz?, na czym stoj?” (?w. John Henry Newman) i potrafi? wyra?a? swoje przekonania w sposób jasny, pewny i radosny. Istnieje wiele wezwań do reformy kszta?cenia ksi??y, aby rozumieli, ?e s?u?? parafii, a nie odwrotnie. Odnotowano, ?e ?ycie wspólnotowe i kultura parafii podlegaj? kaprysom przychodz?cego ksi?dza, który mo?e w jednej chwili cofn?? to, co budowano przez lata. ?wieccy czuj? si? ubezw?asnowolnieni. Podejmowanie decyzji i inicjatywa s? postrzegane jako przywileje kleru. Potencjalnie ?synodalne” organy – rady parafialne i dekanalne – maj? niewielki wp?yw na decyzje, lub nie maj? go wcale. Powszechnie wyra?any jest pogl?d, ?e kluczowe decyzje kszta?tuj?ce ?ycie Ko?cio?a na wszystkich poziomach musz? by? zakorzenione w procesach rozeznania, anga?uj?cych jak najwi?cej osób. Raporty proponuj?, aby parafialne rady duszpasterskie by?y obligatoryjne. Pojawiaj? si? zdania, ?e rady te b?d? w coraz wi?kszym stopniu kluczem do podtrzymania ?ycia parafii pod nieobecno?? duchownych, wi?c musz? by? wzmocnione w trybie pilnym.

W ?Syntezie” powsta?ej na podstawie wys?uchania w angielskich parafiach czytamy, ?e Ko?ció? synodalny oznacza lepsze s?uchanie, szersze dzielenie si? informacjami oraz bycie bardziej przejrzystym i dost?pnym. Oznacza to lepsze wykorzystanie platform cyfrowych i mediów spo?eczno?ciowych do opracowania lepszego stylu komunikacji. ?W jaki sposób komunikuj? si? diecezje i parafie: czy wierni s? traktowani jako podmiot czy przedmiot? Czy nasz j?zyk dyktuje czy zaprasza? Kto zosta? w??czony, a kto wykluczony?”

Dystans odczuwany przez wiernych wobec organów w?adzy Ko?cio?a najmocniej wyrazi? si? w krytyce kryzysu, zwi?zanego z wykorzystywaniem seksualnym, który raporty opisuj? jako ?ród?o wstydu i upokorzenia, które nadal budzi gniew i rozczarowanie. Kryzys ten postrzegany jest jako dramatyczne oskar?enie kleru, postrzeganego jako ?samos?u??ca sobie instytucja”. Kryzys nadu?y? podawany jest jako powód odchodzenia ludzi z Ko?cio?a i jako problem stale podnoszony przez niekatolików, którzy widz? w tym dowód pora?ki Ko?cio?a. Wstyd i gniew powoduje, ?e wielu brytyjskich katolików zachowuje swoj? wiar? w tajemnicy. ?Ludzie boj? si? teraz ucz?szcza? na Msz? ?w. i by? uwa?anymi za katolików z powodu niekorzystnej prasy zwi?zanej z nadu?yciami w Ko?ciele katolickim”. Zarazem raporty potwierdzaj? post?py poczynione przez Ko?ció? w rozwi?zywaniu problemu nadu?y? seksualnych. Pojawia si? równie? opinia, ?e ?proces asymilacji tej tragedii jest dopiero na samym pocz?tku”.

G?os wi?kszo?ci koncentrowa? si? na potrzebie zmiany sposobu dzia?ania Ko?cio?a na wszystkich poziomach, aby by? bardziej kochaj?cy i go?cinny, zw?aszcza dla grup, postrzeganych jako wyobcowane lub patologiczne. Tutaj g?ównie by?a mowa o kobietach, osobach LGBTQ+ i m?odzie?y. Ko?ció? jest postrzegany jako ?pozostaj?cy w tyle za spo?ecznym uznaniem równo?ci i warto?ci poszczególnych grup”. Autorzy brytyjskiej syntezy zauwa?aj?, ?e tutaj szczególnie potrzebna jest ostro?no?? i rozeznanie, aby zrozumie? natur? postrzeganego wykluczenia i jego przyczyny.

Miejsce kobiet w Ko?ciele by?o przyczyn? ?nami?tnej, powtarzanej i silnie wyra?anej troski” podczas s?uchania. By? to sta?y temat, zajmuj?cy znaczn? cz??? ka?dego sprawozdania diecezjalnego i powinien by? uwa?any za jedno z najwa?niejszych ustaleń synodu w Anglii i Walii. Mowa o wykluczeniu pojawia si? w dwóch kategoriach: brak dobrego wykorzystania wk?adu kobiet w Ko?ciele oraz kwestii konkretnie formalnych pos?ug kobiet. Pomimo wielu wezwań w raportach, aby kobiety by?y wy?wi?cane (?kap?ani”, ?diakoni”), ?najwi?ksze rozeznanie w docenieniu warto?ci kobiet nie koncentrowa?o si? na ?wi?ceniach”, ale na potrzebie ?zastanowienia si? nad moc? i darem kobiet w Ko?ciele”. By?o wiele wezwań, aby kobiety, zarówno ?wieckie, jak i zakonne, mog?y g?osi? kazania, a Ko?ció? wprowadzi? w ?ycie postulowane przez papie?a pos?ugi akolity i lektora dla wszystkich ?wieckich. Brytyjskie raporty wzywaj? kobiety do pe?nienia ról przywódczych w Ko?ciele.

Grupy LGBTQ+, które organizowa?y spotkania synodalne w diecezji Westminster, wyrazi?y wdzi?czno?? za dwukrotn? Msz? ?w. odprawion? specjalnie dla nich. Poza tym podkre?laj?, ?e w ich odczuciu s? w Ko?ciele ?niewidzialne”. Sta?y g?os w raportach ubolewa nad wykluczeniem i odsuni?ciem katolików LGBTQ+ na margines. Pojawi?o si? mocne wezwanie do ?aktywnego ws?uchania si? w rzeczywisto?? osób LGBTQ+”.

Nieobecno?? w Ko?ciele m?odych ludzi by?a kolejnym wspólnym tematem raportów, ale cz?sto wypowiadanym w imieniu, a nie przez nich samych. Niemal w ka?dym zg?oszeniu obecny by? ból starszego pokolenia z powodu nieobecno?ci m?odych w Ko?ciele, a tak?e zdumienie, ?e zepsu? si? sposób przekazywania wiary przez rodzin? i parafi?. Cz?sto pada?o pytanie: ?jak mo?emy zach?ci? ich do powrotu?” Przede wszystkim pojawi?a si? konieczno?? nadania priorytetu spotkaniu z Jezusem Chrystusem, a nie poleganie na przygotowaniu sakramentalnym. Ko?ció? zdobywa zaufanie m?odych tam, gdzie daje konkretne ?wiadectwo w s?u?bie ubogim, walcz?c o sprawiedliwo?? spo?eczn? i troszcz?c si? o Stworzenie. Wtedy m?odzi odpowiadaj?, poniewa? s? to obszary ?gdzie chc? by? zaanga?owani”. Tam, gdzie m?odzi wypowiadaj? si? samodzielnie, wy?ania si? czasem obraz ludzi ceni?cych Ko?ció?, jako miejsce przyj?cia, bezpieczeństwa i przynale?no?ci, które oferuje jasny kompas moralny i mo?liwo?? rozwoju duchowego, a przez sakramenty i ?wiadectwo po?redniczy w mi?o?ci do Boga. ?Chodzenie do ko?cio?a jest pomocne, gdy jest si? zestresowanym”, mówi 10-latek, który dodaje: ?Ko?ció? to miejsce spokoju i relaksu, które sprawia, ?e czuj? si? bezpiecznie. Wspieranie ludzi takich, jak moja rodzina, które walcz? o przetrwanie, poniewa? mamy ma?o pieni?dzy”. M?odzie? prosi Ko?ció?, aby zapewnia? ?mo?liwo?? dyskutowania o wierze, a nie tylko jej aprobowania”. Wielu m?odych ludzi prosi, aby Ko?ció? mniej koncentrowa? si? na ?regulacji post?powania”, a bardziej na ?tworzeniu przestrzeni, w której wszyscy mog? wspólnie wzrasta? w Bo?ej mi?o?ci”. Ale wybrzmia?o te? mocne wezwanie do bycia autentycznym i wiernym. ?Co jest trudne i niepopularne” – zauwa?a 25-latek – ?ale co nie czyni tego mniej prawdziwym. Tak, Chrystus zmartwychwsta? w chwale – ale najpierw zosta? ukrzy?owany w agonii” – podkre?la.

Wiele diecezji i parafii stara?o si? wyj?? poza parafi?, do poszczególnych grup: wi??niów, ofiar przemocy, bezdomnych, a tak?e katolików niepraktykuj?cych. Te wysi?ki by?y jednak stosunkowo niewielkie, a owoce ledwie widoczne w raportach.

Jak odnotowuj? autorzy brytyjskiej ?Syntezy”: istniej? dowody na to, ?e nawrócenie synodalne jest ju? w toku. Raporty og?aszaj? plany lokalnych synodów i zgromadzeń, s? te? propozycje powo?ania sta?ych rad pastoralnych, aby marginalizowane dot?d grupy by?y wys?uchane i mog?y wp?ywa? na decyzje w diecezjach.