Արեւելեան Եկեղեցիներու Վերատեսչութիւնը
Վատիկան Նիուզ – Հայկական Բաժին
Արեւելեան Եկեղեցիներու Վերատեսչութիւնը այն վերատեսչութիւնն է որ Սրբազան Պապին անունով հոգ կը տանի Արեւելեան Կաթողիկէ Եկեղեցիներուն, որոնց տարածքները կը տարածուին Եթովպիայէն մինչև Մերձաւոր Արևելք, Եւրոպայէն մինչև Հնդկաստան, և բոլոր սփիւռքի համայնքներուն, որոնք այս «sui iuris» (իրենց իւրայատուկ իրաւունքով) եկեղեցիներու զաւակներն են, որոնք գաղթի պատճառաւ այսօր տարածուած են աշխարհի տարբեր երկիրներուն մէջ։
Վերատեսուչթեան այժմու վերատեսուչն է Կարդինալ Քլաուտիօ Կուճերոթթին, մինչ քարտուղարն է` Գերպ, Միշել Ժալախը։
Պատմական տուեալներ
1573 թուականին Գրիգոր ԺԳ-ը հիմնեց Congregatio de rebus Graecorum-ը, որուն յանձնուած էր պարտականութիւնը հետևելու բիւզանդական կամ յունական ծէսի կաթողիկէներու կեանքին, ինչպէս նաև հաւատքը տարածելու արևելքի միւս քրիստոնեաներուն։
1862 թուականին Պիոս Թ Քահանայապետը Հաւատքի տարածման Սուրբ ժողովի շրջագիծէն ներս հիմնեց Արևելեան ծէսերու գործերու համար Հաւատքի տարածման ժողովը՝ նմանատիպ առաջադրանքներով: 1917-ին Պենետիկտոս ԺԵ Քահանայապետի Dei providentis ինքնագիր նամակով ստեղծեց Արևելեան Եկեղեցւոյ ի սպաս ժողովը, իսկ 1967 թուականին Սուրբ Պօղոս Զ-ը Regimini Ecclesiae Universae առաքելական սահմանադրութեամբ զայն վերանուանեց Արևելեան Եկեղեցիներու ժողով:
2022 թուականին Ֆրանչիսկոս Պապը, «Praedicate Evangelium» առաքելական սահմանադրութեամբ, կառոյցը վերանուանեց Արևելեան եկեղեցիներու Վերատեսչութիւն։
աստաթուղթեր
Տարբեր վարդապետական փաստաթղթերու շարքին յիշատակի արժանի են
«Orientalium Dignitas» առաքելական նամակը, որով Լևոն ԺԳ-ը 1895 թուականին ձգտեցաւ պաշտպանել համայն Եկեղեցւոյ համար արևելեան աւանդոյթներու նշանակութիւնը, ընդգծելով Սուրբ Աթոռին ցանկութիւնը՝ պաշտպանելու անոնց առանձնայատկութիւնը: 1964 թուականին Սուրբ Պօղոս Զ-ը հրապարակեց Վատիկանեան Երկրորդ ժողովի որոշումը Արևելեան կաթողիկէ եկեղեցիներու վերաբերեալ՝ «Orientalium Ecclesiarum» տիտղոսով: 1990 թուականին Սուրբ Յովհաննէս Պօղոս Բ-ը հրապարակեց Արևելեան եկեղեցիներու կանոններու օրէնսգիրքը, իսկ հինգ տարի ետք՝ «Orientalium Dignitas»-ի հարիւրամեակի առթիւ, հրատարակեց «Orientale Lumen» առաքելական նամակը:
Վերատեսչութեան իրաւասութիւնները
Ըստ Praedicate Evangelium առաքելական սահմանադրութեան Վերաեսչութիւնը կը զբաղի Արևելեան «ինքնիրաւ» Կաթողիկէ Եկեղեցիներու վերաբերող հարցերով:
Ան իրաւասու է Արևելեան Եկեղեցիները բնորոշ բոլոր հարցերու համար, որոնք կը գտնուին Սուրբ Աթոռի իրաւասութեան ներքոյ, ինչպիսիք են՝ Եկեղեցիներու կառուցուածքը և կարգը, ուսուցման, սրբացման և կառավարման գործառոյթներու իրականացումը, ինչպէս նաև անձինք, անոնց կարգավիճակը, իրաւունքներն ու պարտականութիւնները: Հետևաբար, ան կ՛ իրականացնէ թեմերու, եպիսկոպոսներու, հոգևորականութեան, կրօնական և արևելեան ծէսի հաւատացեալներու նկատմամբ այն լիազօրութիւնները, որոնք Աստուածային պաշտամունքի և Խորհուրդներու մատակարարումի, եպիսկոպոսներու, հոգևորականութեան, Նուիրեալ Կեանքի հաստատութիւններու և առաքելական կեանքի ընկերութիւններու, ինչպէս նաև կաթողիկէ կրթութեան Վերատեսչութիւններու համապատասխանաբար վերապահուած իրաւասութիւններ են, որոշակի բացառութիւններով:
Վերատեսչութիւնը ուշադրութեամբ կը հետևի Լատին Եկեղեցւոյ տարածքային սահմաններուն մէջ ապրող արևելեան հաւատացեալներու համայնքներուն, որոնք յայտնի են որպէս «սփիւռք»։ Ան հոգ կը տանի անոնց հոգևոր կարիքներուն` այցելուներու կամ սեփական Կարգապետութեան մը միջոցաւ, ուր հաւատացեալներու թիւը և հանգամանքները այդ մէկը կը պահանջեն։
Վերատեսչութիւնը տարածքային իրաւասութիւն ունի նաև Պուլկարիայի, Կիպրոսի, Եգիպտոսի, Յորդանանի, Յունաստանի, Իրաքի, Իրանի, Իսրայէլի, Լիբանանի, Պաղեստինի, Սուրիայի և Թուրքիայի լատին հաւատացեալներու վրայ։
Յանձնախումբեր
Վերատեսչութեան մէջ կը գործեն տարբեր յատուկ յանձնախումբեր` Ծիսականը, Քրիստոնեան Արեւելքի Ուսումնասիրութեան յատուկ յանձնախումբը, Կղերի եւ Հոգեւորականներու Կազմաւորման յանձնախումբը, ապա «ROACO»ն, որ Արեւելեան Եկեղեցիներու ի սպաս օգնութիւն մատուցող կազմակերպութիւններու ու կառոյցներու միութիւն մըն է, որուն նախագահն է Վերատեսչութեան Վերատեսուչը ու Փոխ Նախագահը` Քարտուղարը։
Վեարտսեչութիւնը ունի նաեւ Սուրբ Երկրի նկատմամբ սիրոյ և եկեղեցական համատեղ պատասխանատուութեան խթանման պարտականութիւնը, և այդ նպատակով է որ ամէն տարի շրջաբերական նամակ կ՛ ուղարկէ բոլոր եպիսկոպոսներուն՝ Սուրբ Երկրի համար դրամահաւաքի նախապատրաստման նպատակով, որպէսզի հաւատացեալներուն մէջ խթանուի իրազեկութիւնը Յիսուսի երկրին մէջ առկայ կաթողիկէ համայնքներուն և կազմակերպութիւններուն հոգևոր և նիւթական օգնութեան վերաբերեալ։
Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ