ՄԽԻԹԱՐ ԱԲԲԱՀԱՅՐ` Մխիթարեան միաբանութեան հիմնադիրը (27)
27.- ՄԽԻԹԱՐ ՍԱՐԿԱՒԱԳ ԿԸ ՅԱՋՈՂԻ ԼՔԵԼ ԿԻՊՐՈՍԸ
Վարդավառի տօնին ուխտաւորներ եկած էին Ս. Մակարի վանքը իրենց եպիսկոպոսին առաջնորդութեամբ, որ շատ բարեհամբոյր մարդ էր եւ խղճալով Մխիթար սարկաւագի վրայ ոչ միայն անձամբ հացաբլիթ կը պատրաստէ որ ուտէ, այլ նաեւ կ՚օգնէ որ քաղաք տեղափոխուի հայկական եկեղեցւոյ խուցերէն մէկուն մէջ իջեւանելու համար։
Հոն Մխիթար ոմանց օգնութեամբ Սաղամինա հաստատուած լատին կրօնաւորներու քով կ՚երթայ եւ դեղ կը խնդրէ։ Բոլորովին հիւծած, դալկահար վիճակը տեսնելով եւ իմանալով որ չունի մէկը իրեն խնամատար, կը հրաժարին դեղ նշանակելէ՝ անոր մահուան պատասխանատու չդառնալու համար, բացայայտօրէն ըսելով որ շուտով կը մեռնի։ Թարգմանը այդ բոլորը հաւատարմօրէն ամենայն մանրամասնութեամբ կը յայտնէ Մխիթարի, որ անխռով կը վերադառնայ իր խուցը՝ միայն Աստուծոյ վրայ ապաւինած։
Հուսկ հայ մարդ մը դեղնախտի եւ ջերմի համար դեղ մը կու տայ, որ սաստիկ փորհարութիւն կը պատճառէ եւ Մխիթար բոլորովին ուժասպառ՝ կ՚որոշէ միս չուտելու իր խոստումը լուծել եւ այսպէս քիչ մը սնունդ առնելով կը սկսի ապաքինիլ։ Սակայն տակաւին անկողին ինկած էր, երբ Եփեսոսի Հայրապետներու տօնին օրը, խումբ մը եկեղեցականներ վրայ կը հասնին եւ գիտնալով իր արեւմտամէտ դիրքորոշումը՝ կը փորձեն պարտադրաբար երգել տալ Լեւոն քահանայապետի նզովքը։ Մխիթար համարձակ կը խոստովանի որ ինքը որպէս սուրբ կ՚ընդունէր Լեւոն քահանայապետը, առանց վախնալու սպառնալիքներէն։ Իսկ անոնք իր վճռակամութենէն զայրացած կ՚ուզեն ծեծել զինքը բայց չեն համարձակիր՝ իր անզօր ու տկար վիճակը տեսնելով, վախնալով որ կը մեռնի եւ իրենք յանցապարտ կը դառնան։
Այս միջադէպէն ետք Մխիթար կ՚որոշէ վերադառնալ հայրենի տուն, սակայն կղզիէն մեկնելու համար պէտք էր վճարել կեցութեան հարկը եւ մեկնելու հրամանագիր ստանալ։ Անինչ եւ անտէր կ՚ապաւինի աստուածային նախախնամութեան, որ չ՚ուշանար հասնիլ օգնութեան։ Օր մը հարկահաւաքի ծառաները քաղաքին հրապարակը զինք տեսնելով՝ կը ստուգեն եւ կ՚իմանան որ կեցութաեն հարկը չէ վճարած։ Կը բռնեն եւ կը տանին զինք հարկահաւաքին, որ իր վիճակը տեսնելով կը գթայ եւ կը հրամայէ սուրճ հրամցնել, որպէսզի քիչ կը կազդուրուի։ Հարցուփորձ ընելով կը հասկնայ որ անտէր մնացած էր կղզիին վրայ։ Հայերու ներկայացուցիչը կանչել կու տայ եւ կը պարտադրէ վճարել Մխիթար սարկաւագի հարկը։ Մխիթար ստացագիրը ձեռքը կը դիմէ եպարքոսին՝ Կիպրոսէն մեկնելու հրամանը ստանալու համար։ Հոն ալ յոյն մը գթալով իր վրայ, առանց զինք ճանչնալու, երաշխաւոր կը կենայ թէ փախստական կամ աքսորեալ մը չէ, եւ վերջապէս Մխիթար սարկաւագ կը յաջողի Դուզլայի մէջ նաւ մտնել եւ մեկնիլ Սելեւկիա։
Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ