“Прэвентыўнае” прабачэнне, якога моцна патрабуе свет
Тэкст: Андрэа Тарніелі / Адаптацыя: Ян Глінскі
“Сапраўднае прабачэнне не чакае пакаяння, але заўсёды робіць першы крок, прапаноўваючы сябе як дар яшчэ перад тым, як будзе прынята”. Гэтымі словамі Леў XIV пракаментаваў урывак з Евангелля паводле святога Яна, у якім Езус падае хлеб таксама і зрадніку Юду. Гэта логіка Бога, так далёкая ад чалавечай логікі “do ut des”.
Езус – патлумачыў Пантыфік – не ігнаруе таго, што адбываецца, але менавіта таму што бачыць выразна, “ведае, што свабода іншага, нават калі ён згубіўся ў зле, усё яшчэ можа быць дасягнута святлом пяшчотнага жэсту”. Гэта скандал “прэвентыўнага” прабачэння, якое апярэджвае, раскрывае абдымкі, не патрабуючы ніякіх папярэдніх умоў. Як жа патрэбна такое прабачэнне нашаму жыццю і нашым адносінам. Як жа моцна патрабуе яго наш свет – прабачэння, якое “не з’яўляецца забыццём, не з’яўляецца слабасцю”.
У гэтым кантэксце згадваюцца прароцкія словы паслання на Сусветны дзень міру 2002 года, напісанага Янам Паўлам ІІ неўзабаве пасля тэрарыстычных нападаў 11 верасня ў ЗША. Калі ўсе думалі аб “прэвентыўнай” вайне, Папа Вайтыла хацеў данесці, што “няма міру без справядлівасці, і няма справядлівасці без прабачэння”.
“Шмат разоў, – казаў Ян Павел ІІ, – я спыняўся, каб паразважаць над пытаннем: які шлях вядзе да поўнага аднаўлення маральнага і грамадскага парадку, што быў так па-варварску парушаны? Перакананне, да якога я прыйшоў, разважаючы і сутыкаючыся з біблейскім адкрыццём, заключаецца ў тым, што не атрымаецца цалкам аднавіць парушаны парадак, акрамя як толькі шляхам спалучэння справядлівасці і прабачэння. Слупамі сапраўднага міру з’яўляюцца справядлівасць і тая асаблівая форма любові, якою з’яўляецца прабачэнне”. Не толькі асобныя людзі, але таксама “сем’і, групы, дзяржавы і нават уся міжнародная супольнасць павінны адкрыцца на прабачэнне, каб (…) перамагаць сітуацыі бясплодных узаемных абвінавачванняў і пераадолець спакусу выключаць іншых, не даючы ім права на апеляцыю. Здольнасць прабачаць ляжыць у аснове кожнага праекту будучыні больш справядлівага і салідарнага грамадства”.
Адсутнасць прабачэння, тлумачыў Яна Паўла ІІ, “падсілкоўвае канфлікты” і “нясе велізарныя выдаткі”: “Рэсурсы выкарыстоўваюцца для падтрымкі гонкі ўзбраенняў, ваенных выдаткаў і наступстваў эканамічных рэпрэсій. Увыніку не хапае фінансавых рэсурсаў, неабходных для развіцця, міру і справядлівасці”. Папа Вайтыла падкрэсліваў, што ўмовай развіцця з’яўляецца мір, “але сапраўдны мір магчымы толькі праз прабачэнне”.
На заканчэнне аўдыенцыі Папа Леў XIV нагадаў, што без прабачэння ніколі не будзе міру і заклікаў нас правесці 22 жніўнія 2025 года Дзень малітвы і посту, каб прасіць Марыю, Каралеву Супакою, аб заступніцтве, а Бога – аб міры і справядлівасці для свету, змучанага войнамі. Для нашага свету, які так моцна патрабуе “прэвентыўнага прабачэння”.
