Амерыканская перспектыва Льва XIV: погляд катал?цкага публ?цыста
Аляксандр Амяльчэня - Vatican News
Амерыканск? катал?цк? публ?цыст Мэцью Уолтэр, выдавец часоп?са "The Lamp", апубл?кава? у "New York Times" грунто?ны анал?з значэння амерыканскага паходжання новага Пантыф?ка. А?тар звяртае ?вагу на г?старычны кантэкст, у як?м разв?ва?ся амерыканск? катал?цызм, ? як гэты вопыт можа дапамагчы Льву XIV у к?раванн? ?с?м Катал?цк?м Касцёлам.
Уолтэр пара?но?вае сучасную с?туацыю Касцёла з сярэднявеччам ? яго "абавязковым грамадствам" (паняцце, уведзенае г?сторыкам Са?тэрнам у 1970 годзе). "Сёння нам цяжка ?яв?ць Катал?цк? Касцёл не як дабравольнае аб'яднанне асоб, а як цэласны сацыяльны арган?зм, з якога можна было выйсц? тольк? праз экскамун?ку, якая пагражала вечным асуджэннем," - адзначае публ?цыст.
Паводле Уолтэра, у пост?ндустрыяльным заходн?м свеце рэл?г?я стала пытаннем выбару, нават для тых, хто бы? ахрышчаны ? нема?ляцтве. Катал?цызм, як ? ?ншыя рэл?г??, "падпарадко?ваецца сёння рынкавай лог?цы, вымушаны канкурыраваць з ?ншым? шляхам? пошуку самарэал?зацы? ? супольнасц? аднадумца?".
Гэта найбольш в?давочна ? Злучаных Штатах, дзе "Катал?цк? Касцёл за?сёды дзейн?ча? без падтрымк? дзяржавы, у атачэнн? мног?х ?ншых рэл?г?йных варыянта?, часта змагаючыся за выжыванне".
Публ?цыст падкрэсл?вае, што значэнне "амерыканскасц?" Льва XIV выходз?ць за рамк? самога факта выбрання першага амерыканскага Папы. "Пад гэтым поглядам яго паходжанне можа стаць адным з яго найбуйнейшых актывам як л?дара Касцёла," - сцвярджае Уолтэр.
А?тар звяртае ?вагу на ?н?кальны сямейны досвед цяперашняга Папы. Нашчадак крэола? (у перап?се насельн?цтва 1900 года сям'ю яго мац? вызначыл? як чарнаскурую), будучы Папа рос у параф??, будынак храма якой сёння дэсакрал?заваны, а сцены пакрыты граф?ц?. У яго ёсць два браты з вельм? розным? жыццёвым? шляхам?: Джон, пенс?янер-дырэктар школы, як? ?сё жыццё пражы? у раёне Чыкага, ? Лу?с, як? жыве ? Фларыдзе ? з'я?ляецца гучным прых?льн?кам Трампа, ап?сваючы сябе як "нерэл?г?йнага чалавека".
"Сацыяльны ?здым брато? з цагляных дамко? да прафес?йнага класа, ?х пал?тычнае ? геаграф?чнае раз'яднанне – гэта кв?нтэсэнцыя амерыканскай г?сторы? катал?цызму пасля Другога Ватыканскага Сабора, гэта аповесць аб разрыве, маб?льнасц? ? свабодным выбары," - п?ша Уолтэр. Пры гэтым браты дагэтуль разма?ляюць пам?ж сабой штотыдзень па тэлефоне.
Уолтэр адзначае, што гэты талент да аб'яднання бы? в?давочны ? раней. У 2012 годзе падчас С?нода, прысвечанага евангел?зацы? ? сучасным свеце, будучы Папа каза?, што Катал?цк? Касцёл часта гаворыць мовай, незразумелай для навакольнай культуры. "У так?х умовах абвяшчэння пра?ды недастаткова, трэба разумець кантэкст. Абвяшчэнне пра?ды ? любов? датычыцца не тольк? таго, чаму Касцёл навучае, але таксама як, кал? ? каго," - падкрэсл?вае а?тар.
"Гэта нешта зус?м ?ншае, чым акадэм?чны падыход факультэта тэалог?? ц? бюракратычная перспектыва Куры?. Ле? XIV успрымае Касцёл не як тэорыю для праверк? ц? праграму для ?каранення, а як рэальнасць для перажывання, часта хаатычна, непаслядо?на, з большым энтуз?язмам, чым яснасцю," - п?ша публ?цыст.
Звяртаючыся да г?старычнай перспектывы, Уолтэр адзначае, што Ле? XIII бы? першым Папам, як? шырока п?са? пра Злучаныя Штаты. У энцыкл?цы "Longinqua Oceani" ад 6 студзеня 1895 года ён выказва? умераны аптым?зм у аднос?нах да Амерык?, разглядаючы яе як перспекты?ную, але ?сё яшчэ перыферыйную частку Касцёла, залежную ад духо?най ? ?нтэлектуальнай падтрымк? Е?ропы.
"Наш асабл?вы ? неаднародны досвед катал?цызму да? нам выключнае разуменне. Катал?цызм прыйшо? сюды позна – на сх?ле эпох? хрысц?янства. Ён выжы? не дзякуючы ?мперск?м прыв?леям, а праз адаптацыю. Ён выжы? як этн?чная ?дэнтычнасць ? крын?ца маральнай мовы, якая дала нам як New Deal, так ? скасаванне прысуду Roe супраць Wade," - падкрэсл?вае публ?цыст.
Завяршаючы свае разважанн?, Уолтэр выказвае меркаванне, што "кал? Ле? XIV здолее ахап?ць усё гэта, яго амерыканск?я каран?, безумо?на, адыграюць у гэтым сваю ролю. Яго выбар не з'я?ляецца прыкметай канчатковай кап?туляцы? Ватыкана перад сучаснасцю, а нагадваннем, што, нягледзячы на ?се цяжкасц?, Касцёл трывае, ? не як крэпасць ц? ?нтэлектуальная дактрына, а як народ".