Kardinal Parolin: “Heç bir müharibə qaçılmaz, heç bir sülh mümkünsüz deyil”
Linda Bordoni tərəfindən
Ukrayna ilə bağlı İstanbul sammitinin dalana dirənməsindən sonra danışan Vatikanın Dövlət Katibi durğunluq və davam edən zorakılıq səbəbindən narahatlığını ifadə etsə də, qətiyyətini də vurğuladı:
“İstanbul sammitinin uğursuzluğu müharibəni dayandırmaq səylərinin sonu ola bilməz və olmamalıdır,” – dedi. “Sülh missiyasına sadiq qalan Müqəddəs Taxt-Tac zorakılıq məntiqinə və müharibəni qaçılmaz görən saxta realizmə qarşı müqavimət göstərməyə çağırışını yeniləyir.”
Papa XIV Leonun sülhə olan bağlılığını xatırladaraq və onun sözlərini sitat gətirərək, Kardinal Parolin əlavə etdi: “Bu sülhü yaymaq üçün bütün gücümü sərf edəcəyəm.”
O, həmçinin əlavə etdi: “Müqəddəs Taxt-Tac düşmənlərin üz-üzə gəlməsi, xalqların ümidlərinin bərpa olunması və ləyaqətin – sülh ləyaqətinin – yenidən qaytarılması üçün çalışmağa hər zaman hazırdır.”
Ukraynada ədalətli və davamlı sülh
Papa XIV Leo daim Ukraynada “ədalətli və davamlı” sülhün vacibliyini vurğulayır. Kardinal Parolinə bu ifadənin konkret olaraq nə demək olduğunu soruşduqda, o belə izah etdi:
“Əgər sülh yalnız zorla qəbul etdirilmiş həllərdən və ya qarşılıqlı qorxudan qaynaqlanırsa, o zaman həqiqi sülhdən danışmaq olmaz. Həqiqi sülh dərin, hörmət üzərində qurulmuş və ciddi dialoqdan yaranır.”
O qeyd etdi ki, sülh bütün tərəflərin ləyaqətini qorumalıdır: “Alçaldılmadan və ya açıq yaralar saxlayan şərtlər olmadan.”
Sülhün davamlı olması üçün, o davam etdi, “sülh, silah gücü ilə qorunan kövrək balanslar üzərində deyil, beynəlxalq hüququn, ədalətin və azadlığın möhkəm prinsiplərinə əsaslanmalıdır.”
Avropada silahlanma yarışı və özünümüdafiənin məhdudiyyətləri
Avropada artan hərbi xərclərlə bağlı danışan kardinal Parolin, bunun sabitliyi poza biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirdi:
“Hər bir ölkənin suverenliyini və təhlükəsizliyini qoruması qanunidir və zəruridir, lakin biz soruşmalıyıq: görəsən, hərbi gücün artırılması xalqlar arasında etimadı möhkəmləndirirmi və davamlı sülh qurmağa kömək edirmi?”
O xəbərdarlıq etdi ki, həddindən artıq silah yığılması “silahlanma yarışını alovlandırmaq və qorxu yaymaq riski daşıyır” və bu, “hamı üçün fəlakətli nəticələrə gətirib çıxara bilər.”
“Özünümüdafiə hüququ mütləq deyil,” deyə o vurğuladı. “Bu hüquq qarşıdurmaların əsas səbəblərini minimuma endirmək, hətta tamamilə aradan qaldırmaq vəzifəsi ilə müşayiət olunmalıdır.”
Qəzzada humanitar böhran
Qəzzadakı vəziyyətlə bağlı kardinal Parolin aydın şəkildə dedi:
“2025-ci ildə Qəzzada baş verənləri görmək qəbuledilməzdir, burada mülki şəxslər böyük bir humanitar faciənin içindədir.”
O, İsrail hökumətini humanitar yardıma qoyulan blokadanı dərhal qaldırmağı çağırdı və bildirdi ki, müharibə problemləri həll etmək üçün vasitə ola bilməz. Vatikan isə, əlavə etdi, danışıqlar yolu ilə həlləri dəstəkləməyə davam edir.
Kardinal qeyd etdi ki, “İki atəşkəs nəticəsində 140-dan çox girov azad olunub ki, bu da göstərir ki, hətta çox mürəkkəb vəziyyətdə belə danışıqlar təsirli ola bilər.”
İsrail-Vatikan münasibətləri və yəhudi-xristian dialoqu
İsrail Prezidenti İshak Herzoqun Papa XIV Leonun “Pontifik Xidmətinin Başlanğıcı” ayinində iştirakının dövlətlər arasında “diplomatik yumşalma” əlaməti olub-olmadığı soruşulduqda, kardinal Parolin dedi: “Müqəddəs Taxt-Tac heç vaxt qapılarını heç kimə bağlamayıb.”
O əlavə etdi ki, “Herzoq bir dövlətin prezidentidir və o, dini deyil, siyasi sahədə fəaliyyət göstərir. Müqəddəs Taxt-Tac isə onunla dövlətlərarası məsələlərdə ədalətli və davamlı sülh prosesini, ümumi maraqları inkişaf etdirməyə ümid edir.”
O həmçinin Papa Fransiskin antisemitizmə qarşı qəti və davamlı mövqeyini vurğuladı və təsdiqlədi ki, Papa XIV Leo “yəhudi-xristian münasibətlərini inkişaf etdirməyə davam edəcək.”
Yeni soyuq müharibənin qarşısını almaq
ABŞ və Çin arasında artan gərginliklə bağlı sual verildikdə, kardinal Parolin iki tərəfli soyuq müharibə düşüncəsinə düşməmək barədə xəbərdarlıq etdi. “Müqəddəs Taxt-Tac inanır ki, bu fikir ayrılıqlarının qarşıdurmaya çevrilməsinin qarşısını almağın yeganə yolu dialoqdur,” dedi.
O, Vaşinqton və Pekinin ticarət və təhlükəsizlik kimi vacib məsələlərdə konstruktiv danışıqları davam etdirməsinin və ortaq məxrəcə gəlməsinin vacibliyini vurğuladı.
“Münaqişənin yeganə mümkün nəticə kimi görünməsi riskindən qaçmaq vacibdir” dedi və digər ölkələri, beynəlxalq qurumları çoxtərəfli əməkdaşlığı gücləndirməyə və dünyada gücün ədalətli və tarazlı şəkildə bölünməsinə çalışmağa çağırdı.
“Diplomatiya, qarşılıqlı hörmət, ədalət və şəffaflıq – bunlar hamı üçün sülh və davamlı inkişaf axtarışında əsas vasitələrdir,” – kardinal Parolin yekunlaşdırdı.
Sülh üçün etibarlı səs
Papa Fransiskin dəfn mərasimində və Papa XIV Leonun xidmətinin başlanğıc Messasında dünya liderlərinin iştirakı barədə düşüncələrini bölüşən kardinal Parolin bunu Vatikanın diplomatik rolunun bir daha təsdiqi kimi qiymətləndirdi:
“Bu, Müqəddəs Taxt-Tacın sülhə sadiqliyinin beynəlxalq aləmdə tanınmasının mühüm əlaməti idi.”
Papa XIV Leonun pontifikatının ilk günləri artıq “birlikdə körpülər qurmaq çağırışı” ilə yadda qalıb və Parolinin sözlərinə görə, bu, dünya liderləri arasında konstruktiv dialoqa marağı təşviq edib.
