XIV Leo-nun Həvari Peterin Taxtına Çıxması Ayini
Titsiana Kampisi tərəfindən
18 may tarixində saat 10:00-da (Mərkəzi Avropa vaxtı ilə) Müqəddəs Peter Bazilikası və Meydanında keçiriləcək Yevxaristiya ayini ilə Roma Yepiskopu XIV Leo, Həvari Peterin varisi olaraq öz Peter Xidmətinə rəsmi şəkildə başlayacaq və beləliklə, Katolik Kilsəsinin Başçısı olacaq. Ali Pontifikal Liturgiya Mərasimləri İdarəsinin izah etdiyi kimi, bu ayin, Peterlə əlaqəli qədim yepiskop nişanları olan Pallium və Balıqçının Üzüyü daxil olmaqla dərin simvolik məqamları özündə birləşdirir.
Pallium
Pallium qoyun yunundan hazırlanmış liturgik bir geyimdir. Bu, itmiş qoyunu çiyinlərinə alaraq daşıyan Yaxşı Çoban obrazını canlandırır və Peterin Dirilmiş Rəbbin “quzularımı otar” çağırışına verdiyi üç cavabı xatırladır. Salonikli Şimonun “De sacris ordinationibus” əsərində yazdığı kimi, Pallium “Bizimlə itmiş qoyunla kimi qarşılaşan, bizi Öz çiyinlərinə alan Xilaskarımızı təmsil edir; O, bəşər təbiətimizi Təcəssüm Sirrində Öz üzərinə götürməklə onu ilahiləşdirdi, Çarmıxda ölümü ilə bizi Ataya təqdim etdi və Dirilmə ilə bizi ucaltdı.” Bu geyim dar bir lent formasındadır, liturgik geyim – kazulanın - üstündən çiyinlərə salınır. Öndə və arxada iki qara asqı olur. Ümumilikdə üstündə altı qara ipək xaçı var – bu xaçlardan biri hər bir asqıda, dördü isə çiyinləri örtən dairəvi lentin üzərində yerləşir. Pallium həm ön, həm də arxa tərəfində üç iynə ilə (aciculae) bəzədilir ki, bu da İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsindəki üç mismarı təmsil edir.
Balıqçı Üzüyü
Balıqçı Üzüyü möhür üzüyü kimi xüsusi əhəmiyyətə malikdir və Peterə qardaşlarını möhkəmləndirmək üçün həvalə edilmiş iman möhürünü təmsil edir. Bu üzüyə “Balıqçı Üzüyü” deyirlər, çünki Peter İsanın sözünə inanıb torları qayıqdan atıb möcüzəvi şəkildə çoxlu balıq tutmuşdur.
Müqəddəs Peterin Məzarı başında
Ayin Müqəddəs Peter Bazilikasının içərisində başlayır. Şərq Kilsələrinin Patriarxları ilə birgə yeni Roma Papası Müqəddəs Peterin məzarına enir, orada dua edir və qəbri buxurla ətirləndirir. Bu an, Roma Yepiskopunun, bir çox digər xristianla birlikdə imanına qanı ilə şəhadət vermiş Həvari Peterlə dərin əlaqəsini vurğulayır.
Sonra iki diakon Palliumu, Balıqçı Üzüyünü və İncil Kitabını götürərək Müqəddəs Peter Bazilikasının önündəki meydanda qurulmuş qurbangaha doğru yürüş edir.
Müqəddəs Peter Bazilikasının kandarında
Daha sonra Roma Kilsəsinin müqəddəs papalarının, şəhidlərinin və müqəddəslərinin şəfaətini diləyən “Laudes Regiae” – litaniya duası – oxunarkən Papa XIV Leo yürüşə qoşulur. Bazilikanın mərkəzi qapısından asılmış bir divar xalçası var – bu, Peter və İsa arasındakı dialoqu göstərən, möcüzəvi balıq ovunu təsvir edən bir kompozisiyadır. Bu, Sikstin Kapellası üçün hazırlanmış Flamand divar xalçasının surətidir. Xalça Rafaelin çəkdiyi rəsm əsasında hazırlanıb və hazırda Vatikan Muzeyində saxlanılır.
Qurbangahın yaxınlığında Cenadzanodakı “Xoş Məsləhətin Anası” ziyarətgahından gətirilmiş Müqəddəs Məryəmin təsviri yerləşir.
Mərasim Pasxa dövrünün Rəbb gününə təsadüf etdiyi üçün suyun təqdis edilməsi və səpilməsi ayini keçirilir. Bundan sonra “Göylərdəki Uca Allaha Həmd Olsun” himni və Ata Allahın Kilsəsini Peter üzərində qurmaq niyyətini xatırladan “Collecta” duası oxunur.
Söz Liturgiyası
Daha sonra Söz Liturgiyası başlayır. Birinci oxunuş ispan dilində, Həvarilərin İşləri kitabından (4, 8–12) oxunur. Burada Peter, İsanı “Bənnaların rədd etdiyi daş Guşədaşı olub” deyərək təqdir edir. Cavab Məzmuru isə (Məzmur 117 [118]) italyan dilində oxunur və “daş” obrazını davam etdirir: “Bənnaların rədd etdiyi daş Guşədaşı oldu.”
Peterin Birinci Məktubundan olan İkinci oxunuş da ispan dilindədir (1 Pet 5, 1-5.10–11). Bu hissə Peter, Roma Kilsəsi və onun varisinin xidməti arasındakı əlaqəni vurğulayır.
İncil oxunuşu isə Yəhya İncilindən (Yəhya 21, 15–19) seçilib, latın və yunan dillərində oxunur. Bu hissədə İsa Peterə üç dəfə “quzularımı yedizdir” və “qoyunlarımı otar” deyir. Bu, Peterin On İki Həvari arasında xüsusi rolunu əsaslandıran fundamental mətnlərdən biridir.
“Peterə Aid” Yepiskop Nişanların təqdim olunması
İncil oxunuşundan sonra, üç dini məqamı (diakon, keşiş və yepiskop) və müxtəlif qitələri təmsil edən üç kardinal Papa XIV Leo-nun qarşısına gəlirlər. Birincisi Palliumu Papaya geyindirir; ikincisi Rəbbin hüzurunu və yardımını diləyən xüsusi dua edir.
Üçüncü kardinal dua edir və “Canımızın Çobanı və Yepiskopu olan Məsihə” müraciət edir. O Məsihi ki, Kilsəni qaya olan Peterin üzərində qurdu və Peter Ona ‘Dirilmiş Allahın Oğlu’ kimi iman etdi. Daha sonra kardinal dua edir ki, Rəbb yeni Papaya Balıqçı Üzüyünü bağışlasın və həmin üzüyü Papaya təqdim edir.
Bu məqam, Müqəddəs Ruhdan yeni Papaya Məsihin şagirdlərini ünsiyyətin vəhdətində saxlamaq üçün güc və mülayimlik bəxş etməsini diləyən dua ilə sona çatır. Daha sonra Papa İncil ilə toplaşmış imanlılara xeyir-dua verir və yunan dilində “Ad multos annos!” – “Uzun illər!” çağırışı səslənir.
İtaət Ayini
Bu simvolik itaət ayini zamanı dünyanın müxtəlif yerlərindən olan və Allahın Xalqının müxtəlif kateqoriyalarını təmsil edən on iki nümayəndə Papaya itaət andı içirlər. Ayin Papanın vəzi ilə davam edir.
Bundan sonra “İman etirafı” oxunur, ardınca isə Bütün Xalqın Duası (Ümumi Dua) edilir. Bu dualar portuqal, fransız, ərəb, polyak və çin dillərində edilir. Dualarda ümumdünya Kilsəsi, Papalığın başlanğıcında olan Roma Papası, vəzifədə olan səlahiyyət sahibləri, əziyyət çəkən və sıxıntıda olanlar və toplanmış icma üçün dua edilir.
Yevxaristiya Liturgiyası
“Tu es pastor ovium” (“Sən qoyunların Çobanısan”) ayin ilahisi oxunarkən, çörək və şərab təqdim olunur. Bu təqdim dua ilə müşayiət olunur ki, Kilsənin missioner xidməti vasitəsilə qurtuluşun bəhrələri dünyanın hər yerinə çatsın. Daha sonra Papa XIV Leo Birinci Yevxaristiya duasını (Roma Kanonu) oxuyur, ardınca isə Birlik Ayini gəlir. Ayinin sonunda Papa dua edir ki, Allah Kilsəni birlik və məhəbbətdə möhkəmləndirsin, onu və ona əmanət edilmiş xalqı qorusun.
Yekun Dualar
Ayin başa çatmadan əvvəl Papa qısa bir müraciət edir. Daha sonra “Regina Caeli” (Səmavi Mələkə) ilahisi oxunur və Papa təntənəli şəkildə xeyir-dua verir. Bu xeyir-duada Kilsə İncildə keçən “üzüm bağı” bənzətməsi ilə təsvir olunur. Papa dua edir ki, Rəbb əkdiyi bu bağa “nəzər salsın” və onu “qorusun”, Öz xilas nurunu bütün bəşəriyyətə “saçsın”.
