በቫቲካን የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ማንነት እና የሥራ ድርሻ!
የዚህ ዝግጅት አቅራቢ መብራቱ ኃ/ጊዮርጊስ-ቫቲካን
በቫቲካን የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት የቫቲካን ክፍል የሲመተ ቅድስና ዕጩዎችን ሕይወት የመመርመር፣ ባህሪያቸውን በማጥናት ለወንጌል ያላቸውን እሴቶች በትኩረት በመመልከት እያንዳንዱ ክርስቲያን እንደ ታማኝ የወንጌል ምስክር እና ከሁሉም በላይ እነርሱ የኖሩትን ሕይወት ለመምሰል ብቁ ሆኖ እንዲያዩአቸው እና እንዲገነዘቧቸው ለማድረግ የሚጥር ጽ/ቤት ነው።
ሲመተ ብጽዕና እና ሲመተ ቅድስና ማዕረግ ከመሰጠቱ በፊት ለአስርት አመታት ሊቆይ የሚችል የጋራ ጥረት እና ጥናት ይከናወናል።
የወቅቱ በቫቲካን የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት አስተዳዳሪ ብፁዕ ካርዲናል ማርቼሎ ሰመራሮ ሲሆኑ፣ ጸሐፊያቸው ደግሞ ሊቀ ጳጳስ ፋቢዮ ፋቤኔ ናቸው።
ታሪካዊ ዳራዎች
እ.ኤ.አ. በ1969 ዓ.ም ቅዱስ ጳውሎስ ስድስተኛ፣ በላቲን ቋንቋ "ሳክረድ ሪቱም ኮግርጋሲዮ" (የቅዱሳን ሥርዓተ አምልኮ ማሕበራት) በተሰኘው የሐዋርያዊ መተዳደሪያ ደንብ ቅዱሳን የሆኑ ሥርዓተ አምልኮዎችን እና የሲመተ ቅድስናን ሂደቶች የሚከታተሉ ማኅበራት እንዲመሰረቱ ማድርጋቸው ይታወሳል።
ይህ ሐዋርያዊ መተዳደሪያ ደንብ አዲሱን በቫቲካን የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤትን አደረጃጀት እና አወቃቀር በሦስት መ/ቤቶች ማለትም የፍትህ ቢሮ፣ የእምነት አራማጅ ጽ/ቤት እና ለሲመተ ብጽዕና እና ለሲመተ ቅድስና እጩ የሆኑ ሰዎችን የሕይወት ታሪክ የሚያጠና ጽሕፈት ቤቶች ይገልጻል።
በላቲን ቋንቋ " Divinus perfectionis Magister" በአማርኛ በግርድፉ ሲተረጎም (የፍጽምና መለኮታዊ አስተምህሮ) በተሰኘው እ.አ.አ በ1983 ዓ.ም በወጣው የሐዋርያዊ መተዳደሪያ ደንብ ቅዱስ ዮሐንስ ጳውሎስ ዳግማዊ የቀኖና ሥርዓት መንስኤዎችን (በሀገረ ስብከቱ ጳጳሳት እንዲመረመሩ) እና የማኅበሩን ተሃድሶ በማዋቀር ከሌሎች ጉዳዮች መካከል የእግዚአብሔር አገልጋዮች የቅድስና ሕይወት የሚመረምር ለየት ያለ ጽ/ቤት እንዲመሰረት በማድረግ ጥልቅ ተሃድሶ እንዲደረግ አስችለዋል። በመቀጠልም፣ በላቲን ቋንቋ "pastor Bonus" (መልካም እረኛ) በሚል አርእስት እ.አ.አ 1988 ዓ.ም ያፋ በተደርገው የሐዋርያዊ መተዳደሪያ ደንብ ስሙን "የቅዱሳንን ጉዳይ የምያጠና ማኅበር" ወደሚለው ተለውጧል።
እ.ኤ.አ. በ2022 ዓ.ም በላቲን ቋንቋ "Praedicate Evangeliun" በአምርኛው (ወንጌልን ስበኩ) በሚል አርእስት የቀድሞ ንፍስኄር ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ ይፋ ባደረጉት ሐዋርያዊ ማሳሰቢያ ስያሜውን የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከት የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ተብሎ እንዲጠራ ሰይመዋል።
እ.ኤ.አ. በ 2025 ዓ.ም እየተከበረ ባለው ኢዮቤልዩ ምክንያት የቀድሞ ነፍስኄር ርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ በዚህ ጽ/ቤት ውስጥ ክርስቶስን ለመመስከር እና ስለ ወንጌሉ ለመመስከር ደማቸውን ያፈሰሱትን የሌሎች የክርስቲያን ቤተ እምነቶችን ጨምሮ ሁሉንም ቅዱሳን ሰዎች አመታዊ የሥርዓተ አምልኮ መጽሐፍ ለማዘጋጀት “የአዲስ ሰማዕታት -የእምነት ምስክሮች” ኮሚሽን አቋቁመዋል።
የሥራ ድርሻ እና ብቃት
በላቲን ቋንቋ "Praedicate Evangeliun" በአምርኛው (ወንጌልን ስበኩ) በተሰኘው ሐዋርያዊ ማሳሰቢያ ውስጥ በተጠቀሰው "በሐዋርያዊ የመተዳደሪያ ደንብ ላይ እንደተገለጸው፣ ይህ የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ለእግዚአብሔር አገልጋዮች የሲመተ ብጽዕና እና የሲመተ ቅድስና ሥርዓትን በመከተል፣ ሰማዕትነትን ወይም ድንቅ የሆኑ መንፈሳዊ ተግባራትን በጀግንነት የምያከናውኑ ወይም የአንድ የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ምዕመን ሕይወት እና ተአምራትን በማጥናት ጳጳሳትን መርዳት ነው።
የቅድስና ሂደት ጥናት ከተጀመረ በኋላ ግለሰቡ የእግዚአብሔር አገልጋይ ተብሎ ይጠራል፣ ለእሱ ሁል ጊዜ ትክክለኛ፣ የተስፋፋ እና ዘላቂ "የቅድስና ስም" መኖር አለበት፣ ማለትም ህይወቱ ቅን፣ በክርስቲያናዊ በጎነት የበለፀገ እና ለክርስቲያን ማህበረሰብ ፍሬያማ ነበር የሚለው የተለመደ አስተያየት ነው።
እ.ኤ.አ. በ1983 ዓ.ም የተዋወቀው የቅዱሳን ጉዳዮችን የተመለከቱ አዳዲስ ደንቦች ለሲመተ ሰማዕትነት እና ለሲመተ ቅድስና ሂደቶች የሚያስፈልገውን ጊዜ በእጅጉ አሳጥረዋል ። ይሁን እንጂ የምክንያቶቹ ርዝማኔ በብዙ ነገሮች ላይ የተመሰረተ ነው፣ በሀገረ ስብከት ደረጃ ከሚሰሙት የምስክሮች እና የልዩ ባለሙያዎች ብዛት፣ እስከ ብዙ ደርዘን ሊደርስ ይችላል፣ አቀማመጦችን ለማዘጋጀት እስከሚያስፈልገው ጊዜ ድረስ፣ በቲዮሎጂካል (ነገረ መለኮታዊ) እና ታሪካዊ አማካሪዎች ምርመራ ድረስ የምያስፈልግ ሲሆን ከዚያም በሕክምና ባለሙያዎች የፈውስ ተአምርን ለመመርመር የወሰዱት ጊዜን ጨምሮ ብዙ ጊዜ እንደ ሚፈጅ ይታወቃል።
እነዚህ እርምጃዎች አዎንታዊ ከሆኑ መንስኤው ወደ መደበኛው የካርዲናሎች እና የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት አባላት ለሆኑት ጳጳሳት ይተላለፋሉ። የመጨረሻው ቃል የሚያርፈው በሊቀ ጳጳሱ ላይ ነው፣ አስተዳዳሪው ሂደቱን እንዲያጸድቁ የተለያዩ ምክንያቶችን ያቀርብላቸዋል።
የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ከተቋቋመበት ጊዜ አንስቶ እ.አ.አ እስከ 2020 ዓ.ም ድረስ በእነዚህ 56 ዓመታት ውስጥ የተገኙት መንፈሳዊ እና ሐዋርያዊ ውጤቶች 3,003 ሲመተ ብጽዕና እና 1,479 የሲመተ ቅድስና ማዕረጎችን ሰጥቷል። በመደበኛነት በወር ሁለት መደበኛ ክፍለ ጊዜዎች እንዳሉ እና በእያንዳንዱ ውስጥ ከሶስት እስከ አራት ጉዳዮች ላይ ምርመራ ስለሚደረግ በየዓመቱ በግምት ከ70-80 ጉዳዮች ይጠናቀቃሉ።
በእግዚአብሔር ሕዝብ ዘንድ ካለው “የቅድስና እና የቅድስና ምልክቶች” ስያሜ ጀምሮ፣ ምርመራው የሚጀመረው በሀገረ ስብከቱ ነው። ጉዳዩ አንዴ ወደ ሮም ከመጣ በኋላ፣ ሕይወትን እንደገና ለመገንባት እና በጎነትን ወይም ሰማዕትነትን ለማሳየት፣ የእግዚአብሔር አገልጋይ በቅድስና እና በምልክቶች ላይ ያለውን አንጻራዊ ዝና ለማሳየት በሀገረ ስብከቱ ውስጥ የተሰበሰቡትን ማስረጃዎች ጠቅለል አድርጎ የሚገልጽ ጥራዝ በማዘጋጀት ይህንን ጉዳይ የሚከታተል አንድ ሰው ይመደብለታል። ይህ አቋም ነው፣ እሱም በነገረ መለኮት ምሁራን (ቲዎሎጂ) ቡድን እና በ "ጥንታዊ ምክንያት" ከረጅም ጊዜ በፊት የኖረን እጩን በተመለከተ፣ እንዲሁም በታሪክ ተመራማሪዎች ኮሚሽን የሚታይ ነው። ሀሳባቸው የሚስማማ ከሆነ ዶሴው ለተጨማሪ ፍርድ የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ካርዲናሎች እና ጳጳሳት ይቀርባል። ከተፈቀደ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሱ በክርስቲያናዊ በጎነቶች ወይም በሰማዕትነት የጀግንነት ልምምዶች ወይም የእግዚአብሔር አገልጋይ ሕይወት ሰማዕትነት ላይ የወጣውን አዋጅ ለማወጅ ሥልጣን ሊሰጥ ይችላል፣ በዚህም “ብጹዕ በመባል” መጠራት ይጀምራል።
ብጽዕና ከሲመተ ቅድስና በፊት ያለው መካከለኛ ደረጃ ነው። እጩው ሰማዕት እንደሆነ ከተገለጸ፣ እሱ ወይም እሷ ወዲያውኑ ሲመተ ብጽዕና የሰጣቸዋል፣ ያለበለዚያ በሰምዕቱ (በእርሱ ወይም በእርሷ) አማላጅነት የተደረገ ተአምር መታወቅ አለበት፡- ፈውሱ በሳይንሳዊ ምርመራ መረጋገጥ ያለበት ሲሆን ይህም አማኝ ወይም ኢ-አማኝ በሆኑ ልዩ ለዕቆች (ስፔሻሊስቶች) ባቀፈው የሕክምና ኮሚሽን መረጋገጥ አለበት። ተአምራቱ በመጀመሪያ በነገረ-መለኮት አማካሪዎች ከዚያም የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ለካርዲናሎች እና ለጳጳሳት ይገለጻል፣ እና ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ ተገቢውን ውሳኔ ይሰጣሉ።
ብፁዓን ቅዱሳን ተብለው እንዲጠሩ፣ ሲመተ ብጽዕና ከተሰጣቸው በኋላ የተደረገ ሁለተኛ ተአምር፣ በውጤታማ አማላጅነቱ መታወቅ አለበት።
የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት የቅዱሳንን ንዋየ ቅድሳትን ትክክለኛነት ለማረጋገጥ፣ ለማወጅ እና ተጠብቀው እንዲቆዩ ለማድረግ መከተል ያለበትን ቀኖናዊ አሰራር ያዘጋጃል።
አስተዳደራዊ ሥራ እና ወጪዎች
የሲመተ ብጽዕና እና ሲመተ ቅድስና ቀኖናዊነት ከኮሚሽኖች ሥራ ከሰነዶች ህትመት እና ከሊሂቃን (ኤክስፐርቶች) ስብሰባዎች ጋር የተያያዙ ወጪዎች ጨምሮ ውስብስብ ስራ ነው። የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ወጪዎችን ለመገደብ ሁል ጊዜ ትኩረት ይሰጣል፣ እናም እ.አ.አ በ2016 ዓ.ም በቀድሞ ነፍስኄር በርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ የጸደቁት አስተዳደራዊ ደንቦች፣ የአስተዳደር ግልጽነት እና የአስተዳደር መደበኛነትን ያረጋግጣል። በተለያዩ መንገዶች የገንዘብ ድጋፍ የተደረገው ጉባኤው ጥቂት ሀብቶች ላሏቸው ጉዳዮች “የአንድነት ፈንድ” አቋቁሟል።
የቅድስና ስም
የሲመተ ብጽዕና እና የሲመተ ቅድስና የሹመት ጉዳዮች በህይወት ዘመኑ፣ በሞት እና ከሞት በኋላ፣ በቅድስና ወይም በሰማዕትነት ስም ወይም ህይወቱን በመስዋዕትነት የሰጠውን የካቶሊክ ቤተክርስቲያን መዕመን ወይም አማኝ አባልን ይመለከታል።
የሲመተ ብጽዕና ሂደት እንዲጀምር ስለዚህ ሰውዬው የተወሰነ "የቅድስና ስም" እንዲኖረው ሁል ጊዜ አስፈላጊ ነው፣ ማለትም የሰዎች የጋራ አስተያየት ህይወቱ ትክክለኛ እና በክርስቲያናዊ በጎነቶች የበለፀገ መሆኑን ማሳየት ይኖርበታል። ይህ ስም ጸንቶ የሚቆይ እና ሊያድግ ወይም ሊለወጥ ይችላል። ግለሰቡን የሚያውቁት ስለ ህይወቱ አርአያነት ያለው ባህሪ፣ ስለ እሱ ወይም እሷ አዎንታዊ ተጽእኖ፣ ስለ ሐዋርያዊ ፍሬያማነቱ እና ስለ ሚያንጽው ሞት ይናገራሉ።
በሀገረ ስብከት ደረጃ
ሲመተ ቅድስና በጥሩ ሁኔታ በተገለጸው ሂደት ውስጥ ከብዙ ደረጃዎች የመጨረሻው ብቻ ነው፡ በይፋ ቅዱስ ለመባል፣ እጩው በመጀመሪያ የእግዚአብሔር አገልጋይ፣ ከዚያም የተከበረ፣ ከዚያም ብጹዕ መባል አለበት።
የእግዚአብሔር አገልጋይ ሲመተ ብጽዕና እና ሲመተ ቅድስና ሂደተቶች የተጀመረለት የካቶሊክ ቤተክርስቲያን አማኝ ነው። ስለዚህ የመጀመሪያው ደረጃ የሂደቱ ኦፊሴላዊ መክፈቻ መሆን አለበት። ሰውዬው የእግዚአብሔር አገልጋይ ተብሎ ይገለጻል እና የሐዋርያዊ አገልግሎት አገልጋይ በተለየ መልኩ በኤጲስ ቆጶስ የተሾመ፣ ቅድስና ለመገንባት የሚረዱ ሰነዶችን እና ምስክርነቶችን ይሰበስባል። ዓላማው ብዙውን ጊዜ በጎነትን የመንፈሳዊ ጀግንነት ተግባራቸውን ማለትም ልማዳዊ ባህሪያቸውን በጽናት እና ቀጣይነት ባለው መልኩ እና ያለማመንታት ማረጋገጥ ነው። በሌላ አገላለጽ፣ እጩው በጣም ከፍተኛ በሆነ ያልተለመደ ተግባር እንደተለማመዳቸው ማሳየት አለበት። በሌሎች ሁኔታዎች፣ የማረጋገጫው ነገር የክርስቲያን ሰማዕትነት መስፈርቶችን ይመለከታል።
ይህ የመልሶ ግንባታው የሚከናወነው በሁለት መንገዶች ነው፡- የእግዚአብሔርን አገልጋይ የሚያውቁ እና እውነታዎችን፣ ሁነቶችን እና ቃላትን በትክክል መናገር የሚችሉ ሰዎችን የቃል ምስክርነት በማዳመጥ እና የእግዚአብሔርን አገልጋይ በተመለከተ ሰነዶችን እና ጽሑፎችን በመሰብሰብ በሁለት ደረጃዎች ይከናወናል።
ቅድመ ሁኔታዎች የተሟሉ የሚመስሉ ከሆነ፣ ኤጲስ ቆጶሱ የሲመተ ቅድስና ምክንያቶችን እና መነሻዎችን ማስተዋወቅ ይችላሉ። ልዩ የጳጳስ ሥርዓት ከሌለ በስተቀር፣ እጩው ከሞተ ቢያንስ አምስት ዓመታት ካላለፈ በስተቀር የሲመተ ብጽዕና ሂደት ሊጀመር አይችልም።
የሀገረ ስብከቱ ኤጲስ ቆጶስ ከልዑካኑ፣ ከፍትሕ አራማጅ (በገድማዊያን/ዊያት ማኅበራት ደረጃ ከዚያም የስብከተ ወንጌል አራማጅ ዋና ኃላፊ ይሆናል) እና የሰነድ አዋቃሪን ያቀፈ ፍርድ ቤት ይሾማል። ልዩ ታሪካዊ ተልእኮ የእግዚአብሔርን አገልጋይ እና ጽሑፎቹን በተመለከተ ሁሉንም ሰነዶች ይሰበስባል። በመጨረሻም፣ ሁለት የሥነ-መለኮት ጉዳዮች መርማሪዎች ወይም (ሳንሱር) አድርጋዎች ከሥነ ምግባር ጋር የሚጻረር ነገር እንዳለ ለማየት ተመሳሳይ ጽሑፎችን መገምገም አለባቸው። በኤጲስ ቆጶስ በሚመራው የማሸጊያ ክፍለ ጊዜ ሁሉም መረጃ ተሰብስቦ ከዚያም ይታሸጋል።
በሮም የሚከናወኑት ተግባራት
ይህ ሥራ ከተጠናቀቀ በኋላ ሂደቱ ሀገረ ስብከት ደረጃ ተዘግቷል እና ሁሉም አስፈላጊ ሰነዶች በሮም ወደ ሚገኘው የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ሮም ይደርሳሉ፣ ይህም ይህንን ሂደት እንዲከታተል በተሰየመው ሰው አማካይነት ሰነዶች በጥንቃቄ የሚቀርቡ ሲሆን ይህ ማለት በሀገረ ስብከቱ ውስጥ የተሰበሰቡትን ማስረጃዎች የሚያጠቃልለው፣ ስለዚህ የሂደቱ የሮማውያን ምዕራፍ ተብሎ መጠራት ይጀምራል።
የሥራ ቦታው የእግዚአብሔርን አገልጋይ ሕይወት፣ በጎነት ወይም ሰማዕትነት እና አንጻራዊ ዝናን በእርግጠኝነት ማሳየት አለበት። በነገረ መለኮት ምሁራን (ቲዎሎጂስቶች) ቡድን እና በ "ታሪካዊ ምክንያት" (ከረጅም ጊዜ በፊት የኖረ እና የዓይን እማኞች የሌሉበት እጩን በተመለከተ) እንዲሁም በታሪክ ተመራማሪዎች ኮሚሽን ይጠናል።
እነዚህ ድምጾች ጥሩ ከሆኑ (ቢያንስ በድምጽ ብልጫ)፣ ዶሴው ለተጨማሪ ፍርድ የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ጳጳሳት እና ካርዲናሎች ይቀርባል። ፍርዳቸው ጥሩ ከሆነ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ የእግዚአብሔር አገልጋይ የጀግንነት በጎነት ወይም ሰማዕትነት አዋጅ እንዲታወጅ ሥልጣን ሊሰጥ ይችላል፣ በዚህም ብጹዕ ይሆናል፡ ማለትም፣ እሱ ወይም እሷ ሦስቱን ሥነ-መለኮታዊ በጎነቶች (እምነት፣ ተስፋ እና ፍቅር) እና አራቱን ዋና ዋና በጎ ሥነ-ምግባራት (አስተዋይነት፣ ፍትህ፣ ፅናት፣ እና መጠንን ማወቅ) ሰማዕት በመሆን በእውነተኛ ጥንካሬ እና ትዕግሥት እንደ ኖረ ይታወቃል።
ለሲመተ ቅድስና እጩዎች ሊሆኑ የሚችሉት፣ ሰማዕታት፣ በክርስትና መንገድ በመኖራቸው የተነሳ እምነትን በሚጠሉ ሰዎች አማካይነት ሞትን የተቀበሉ፣ ወይም "እምነታቸውን በመግለጻቸው የተነሳ" እንዲሞቱ የተደርጉ ሰዎች፣ ማለትም የእምነት ምስክሮች የሆኑ ሰዎች፣ ነገር ግን ከፍተኛ የህይወት መስዋዕትነት ባይከፍሉም እንኳን ስለእምነታቸው ሲሉ እጅግ የተጎሳቆሉ ሰዎች። እ.አ.አ ከ 2017 ዓ.ም ጀምሮ ሲመተ ቅድስናን በሶስተኛ መንገድ መስጠት ተችሏል- የአንድ ሰው ለእምነት ሲል ሕይወቱን አሳልፎ በመሰጠት፣ “በእምነት ጥላቻ” የተነሳ ባይገደልም እንኳን በእመንቱ የተነሳ ስቃይ የደረሰበት ሰው እና በመንፈሳዊ ጀግንነት በጎ ነገሮችን ለረጅም ጊዜ ያከናወነ ሰው፣ እነዚህ በፈቃደኝነት እና በነፃነት ህይወታቸውን ለሌሎች ያበረከቱ ሰዎች ናቸው፣ "እስከ ሞት ድረስ በዚህ ዓላማ በከፍተኛ የበጎ አድራጎት ተግባር" በመጽናት የኖሩ ሰዎች ናቸው በዚህ የተነሳ ሲመተ ብጽዕና ሊሰጣቸው ይችላል።
ብጽዕና
ብጽዕና ከላይ እንደተገለፀው ወደ ሲመተ ቅድስና የምያመራ መካከለኛ ደረጃ ነው። እጩው ሰማዕት እንደሆነ ከተገለጸ ወዲያውኑ ሲመተ ብፁዕናን ይቀበላል፣ ያለበለዚያ በአማላጅነታቸው የተነገረ ተአምር መታወቅ አለበት። ይህ ተአምራዊ ክስተት በሳይንስ ሊገለጽ የማይችል ፈውስ ነው፣ ይህም የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት በጠራው የሕክምና ኮሚሽን እና አማኞች እና አማኝ ያልሆኑ ስፔሻሊስቶች የተውጣጣ ነው። ተአምራቱ እንዲታወቅ፣ ፈውሱ የተሟላ እና ዘላቂ እንዲሆን እና በብዙ ሁኔታዎች ፈጣን መሆን አስፈላጊ ነው።
ከዚህ ፈቃድ በኋላ፣ የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ጳጳሳትና ካርዲናሎችም ተአምሩን ይመረምራሉ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱም ተገቢውን ውሳኔ ይሰጣሉ። ስለዚህ በዚህ መሰረት ሲመተ ብጽዕና ሊሰጥ ይችላል። ይህንን አዋጅ ተከትሎም ሲመተ ብፁዕና የተሰጣቸው ሰዎች በዕለተ ሞቱ ወይም በተለይ ትልቅ ቦታ በሚሰጠው ቀን በሀገረ ስብከታቸው ወይም በሃይማኖት ቤተሰባቸው የሥርዓተ አምልኮ ካላንደር ውስጥ ይካተታሉ።
ሲመተ ቅድስና
ሲመተ ቅድስና ይፈጸም ዘንድ፣ ማለትም፣ ብፁዓን ቅዱሳን ተብለው እንዲጠሩ፣ በስማቸው ሁለተኛ ተአምር ሊከናወን ይገባል፣ ይህም ሲመተ ብጽዕና ከተሰጣቸው በኋላ መሆን አለበት።
ለሲመተ ቅድስና ማን ብቁ እንደ ሆነ ለማወቅ ቤተክርስቲያን ሁል ጊዜ ቀኖናዊ ግምገማን ትጠቀማለች-በቀደሙት ጊዜያት በሕዝባዊ አድናቆት ብቻ ቅድስት መሆን ይቻል ነበር ፣ ቢያንስ ከ16ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ ቤተክርስቲያን ግራ መጋባትን እና አላግባብ መጠቀምን ለማስወገድ የተወሰኑ ህጎችን መቀበል ጀምራለች። እንደ ሁሉም የህግ ሙከራዎች፣ በዚህ ጉዳይ ላይም አንድ ዓይነት በሆነ መንገድ ከሳሽ እና ተከላካይ ጥበቃ ይኖራሉ።ተከላካይ ጠበቃ ይህንን ቃል ለመጠቀም ከፈለግን የእጩውን ቅድስና የማረጋገጥ ኃላፊነት ያለው ሰው ነው።ምስክርነቶችን እና ሰነዶችን የመመርመር ኃላፊነት ያለው ሰው የእምነት አራማጅ የሆነ አንድ ሰው ከሳሽ (አንዳንድ ጊዜ “የዲያብሎስ ጠበቃ” በመባል ይታወቃል)። የመጀመሪያው የቅድስና ምክንያቶችን ባቀረበው ሰው ይሾማል፣ ሁለተኛው ደግሞ የቅድስና ጉዳዮች የሚመለከተው የቅድስት መንበር ዋና ጽ/ቤት ተቀጥሮ የሚሰራ ነው።
ልዩ ጉዳዮች
ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ ልዩ ውሳኔዎችን ማድረግ ይችላሉ። የቀድሞ ነፍስኄር ርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ ይህንን ያደረጉት በቅዱስ ዮሐንስ 23ኛ ታሪክ ላይ ተመስርተው ነው፣ ቅዱስ በሆነው ስማቸው የተነሳ፣ በዓለም ዙሪያ ለአሥርተ ዓመታት የተስፋፋው ዝናቸው፣ ለሁለተኛ ጊዜ ተአምር በስማቸው ሳይታይ ሲመተ ቅድስና እንዲሰጣቸው ተደርጎ ነበር።
በነዲክቶስ 16ኛ ዮሐንስ ጳውሎስ ዳግማዊ ጉዳይ ላይም ያልተለመደ አሰራር ተከትለው ነበር ፣ እርሳቸው ከሞቱ ከጥቂት ሳምንታት በኋላ የሲመተ ብጽዕና ጉዳያቸው መጠናት ጀመረ፣ በሕገ ደንቡ መሰረት የሚፈለጉትን አምስት ዓመታት ሳይጠብቁ ነበር ጥናቱ የተጀመረው።
በተጨማሪም በ "ተመጣጣኝ" (ተመጣጣኝ ወይም ክቡሩ እኩል የሚሆን ሲመተ ቅድስና) የሚቀጥሉ ጉዳዮች አሉ፣ ይህም በሁለቱም በሲመተ ብጽዕና እና ሲመተ ቅድስና ላይ ሊተገበር ይችላል፣ ይህ ቤተክርስቲያኗ የምትጠቀምበት ሂደት ነው፣ በዚህም ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ አስፈላጊውን ምርመራ ካደረጉ በኋላ ተአምር እስኪመጣ ድረስ ለረጅም ጊዜ የቆየ መንፈሳዊ ክብር እንዲሰጣቸው ያጸድቃል። ከመደበኛ የሲመተ ብጽዕና እና ሲመተ ቅድስና ይለያል፣ ለዚህም ቤተክርስቲያን መደበኛ ሂደትን እና አስፈላጊ የሆኑ ተአምራትን ትጠይቃለች።
