የጌታ ሕማማት ሥርዓተ ቅዳሴ፡ 'ክርስቶስ የተስፋችን መልህቅ ነው' በሚል መርህ ሐሳብ ተከበረ!
የዚህ ዝግጅት አቅራቢ መብራቱ ኃ/ጊዮርጊስ-ቫቲካን
የርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ ከሕመማቸው ማገገማቸውን በቀጠሉበት በአሁኑ ወቅት የቫቲካን የምስራቅ አብያተ ክርስቲያናት ጉዳይ የሚመለከተው የቅድስት መንበር ጽ/ቤት ሊቀ መንበር ብፁዕ ካርዲናል ክላውዲዮ ጉጄሮቲ በስቅለተ አርብ ከቀትር በኋላ በቅዱስ ጴጥሮስ ባዚሊካ የጌታችን የኢየሱስ ክርስቶስ ሕማማት እና ሞት ሥርዓተ አምልኮ መርተዋል። የስቅለተ አርብ ሥርዓተ አምልኮ መስዋዕተ ቅዳሴ የማይከናወንበት የአመቱ ብቸኛ ቀን ነው።
ቤተ ክርስቲያን ሦስት ክፍሎች ያሉት የጌታ ሕማማት ሥርዓተ አምልኮ ታከብራለች፡ የእግዚአብሔር ቃል የሚነበብበት ሥርዓተ አምልኮ፣ የመስቀሉ ስግደት እና የቅዱስ ቁርባን መቀበል ሥነ-ሥርዓቶችን አቅፎ ይዟል።
ተጻራሪ ድል
ከሕማማቱ አዋጅ በኋላ፣ የጳጳሳዊ ቤተሰብ ሰባኪ፣ አባ ሮቤርቶ ፓሶሊኒ፣ ስብከት አድርገዋል። አባ ፓሶሊኒ ስብከታቸውን የጀመሩት በፋሲካ በላቲን ቋንቋ " Triduum" (በአምርኛው 'ሦስት ቀናት' የሚለውን ትርጉም የሚሰጥ ሲሆን ጸሎተ ሐሙስ ማታ፣ ስቀለተ አርብ እና የትንሣኤን በዓልት የሚመለከት ነው) በፋሲካ ትሪዱም መአከል ላይ የስቅለተ አርብ ምስጢር እንዳለ በማሳሰብ ነው። በቅዱስ ሐሙስ (ጸሎተ ሐሙስ) ነጭ እና በፋሲካ እሑድ መካከል ፣ የዛሬው የአምልኮ ሥርዓት ማለትም ስቅለተ አርብ የቤተ ክርስቲያን አልባሳት ወደ “ቀይ” ይለወጣሉ ፣ “በክርስቶስ ሕማማት ውስጥ በተገለጠው የላቀ ፍቅር ላይ እንድናሰላስል በሚያስደንቅ ሁኔታ ይጋብዙናል።
ሆኖም ይህ ቀን የሽንፈት ቀን ሳይሆን በተቃራኒው የድል ቀን ነው ሲሉ ጠቁመዋል።
"የመስቀሉ እውቀት"
የጳጳሱ ቤት ሰባኪ “የመስቀሉ እውቀት” ላይ እንድናሰላስል ጋብዘውናል። ሰው ሰራሽ እና የትንበያ ብልሀት አስተሳሰባችንን በተቆጣጠረበት ዘመን፣ መስቀሉ ስር ነቀል በሆነ መልኩ የተለያየ የጥበብ አይነት ያቀርባል-ይህም የማይሰላ ወይም የማይወዳደር ግን በቀላሉ የሚወደድ እና የሚሰጥ ነው። ይህ የማሰብ ችሎታ ሰው ሰራሽ ሳይሆን ጥልቅ የግል እና ለእግዚአብሔር ክፍት የሆነ አስተሳሰብ ነው። በአልጎሪዝም (ስለተ ቀመር) በተቀረጸ ዓለም ውስጥ፣ መስቀል ሁሉንም ነገር በሚያስከፍልበት ጊዜም እንኳን የመውደድ ነፃነትን ይመልሳል ብለዋል።
አብ ፓሶሊኒ በእለቱ በሁለተኛነት በተነበበው ወደ ዕብራውያን መልእክት ሐሳባቸውን አዙረው “እርሱም ሥጋ ለብሶ በምድር በሚመላለስ ጊዜ፥ ከሞት ሊያድነው ወደሚችል፥ ከብርቱ ጩኸትና ከእንባ ጋር ጸሎትንና ምልጃን አቀረበ፤ ስለ ጻድቅ ፍርሃቱም ጸሎቱ ተሰማለት" (ዕብ. 5፡7) የሚለውን እናነባለን።
በመጀመሪያ በጨረፍታ ይህን ለመቀበል አስቸጋሪ ነው፣ ምክንያቱም አንድ ሰው ኢየሱስ አሁንም በመስቀል ላይ ቢሞት እንዴት "ሊሰማ" እንደሚችል ሊጠይቅ ይችላል።
የጳጳስ ቤት ሰባኪው አስተንትኖዋቸውን ሲቀጥሉ "ምስጢሩ አብ እንዴት እንደ መለሰ - በልጁ ላይ መከራን በመተው ሳይሆን በነፃነት እንዲቀበለው ስልጣን በመስጠት ነው። ይህ "ሙሉ በሙሉ መተው" የክርስቶስ እምነት የተሞላ የአብን ፈቃድ መቀበል ነው፣ ምንም እንኳን በጨለማ ውስጥ ቢመራም" ሲሉ ተናግረዋል።
ሶስት አፍታዎች
የጳጳሱ ሰባኪ ኢየሱስ ይህንን እምነት በሚቀርጽበት በሕማማት ውስጥ በሦስት ጊዜያት ላይ አስተንትነዋል። በመጀመሪያ፣ በጌቴሴማኒ የአትክልት ስፍራ፣ ሊይዙት ከሚመጡት ጋር በተገናኘ ጊዜ፣ ኢየሱስ ወደ ፊት ሄዶ፣ “እኔ ነኝ” (ዮሐንስ 18፡4–6) አለ።
ይህ ደግሞ ከስልጣን መልቀቅ ሳይሆን ድፍረት የተሞላበት ተነሳሽነት መሆኑን ገልጿል። “ነፍሴን ከእኔ የሚወስድ ማንም የለም፣ እኔ በፈቃዴ እስጣለሁ እንጂ” (ዮሐንስ 10፡18) ብሏል። በዚህ ቅጽበት ቤተ ጳጳስ ሰባኪ አባ ፓሶሊኒ ተገረመው፣ በመከራ ውስጥም ቢሆን፣ ህይወትን ሙሉ በሙሉ ለመሳተፍ እንደምንመርጥ ያሳየናል። "በህመማችን፣ ቀውሳችን እና ልባችን ከፊታችን ያለውን ነገር መጋፈጥ እንችላለን - ውጤቱን ለመለወጥ ሳይሆን ነፃ ሆነን በእምነት ጸንተን ለመኖር" ነው ብለዋል።
በመቀጠል፣ ኢየሱስ በመስቀል ላይ ሆኖ “ተጠማሁ” (ዮሐንስ 19፡28) ያለውን ጊዜ ገልጿል፣ ይህን ጥማት የክርስቶስን ተጋላጭነትን ያሳያል። "ራሱን ሊሰጥ የማይችለውን ይጠይቃል" በማለት ተናግሯል "ፍቅር መስጠት ብቻ ሳይሆን መቀበልም መሆኑን ያሳየናል" ብለዋል።
በመጨረሻም፣ የጳጳሱ ሰባኪ ኢየሱስ “ተፈጸመ” (ዮሐንስ 19:30) ወደሚለው የመጨረሻ ቃል ስቦናል፣ ይህ የተስፋ መቁረጥ ጩኸት ሳይሆን የፍጻሜውን መግለጫ ነው። ኢጣሊያናዊው ቄስ፣ “ኢየሱስ፣ ሁሉንም ነገር—ህይወቱን፣ መንፈሱን—ያለ መጠባበቂያ እንደሚያቀርብ አስታውቋል።
"በዚህ የመጨረሻ ድርጊት" ጌታ ቀጠለ "እውነተኛ ነፃነት እና ትርጉም የሚመጣው ከጥንካሬ ወይም ከቁጥጥር ሳይሆን ከመስጠት ነው" ሲሉ ተናግሯል።
እራሳችንን በአደራ መስጠት
ይህንን ከግምት ባስገባ መልኩ የቤተ ጳጳስ ቤት ስበኪ የሆኑት አባ ፓሶሊኒ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ ባስቀመጡት መርዓ ግብር መሰረት ለኢዩቤሊዩ በዓል በምንዘጋጅበት በአሁኑ ወቅት ኢየሱስ "የተስፋችን ማሕለቅ ነው" (ዕብ. 6፡19) መሆኑን አስታውሰውናል።
ሆኖም መከራ በሚደርስብን ጊዜ ተስፋ ማድረግ ከባድ እንደሆነ ተገንዝቧል። " የዛሬ ግብዣው የዕብራውያንን ምክር እንድንከተል ነው፡- “ምህረትን እንድንቀበል በሚያስፈልገንም ጊዜ የሚረዳንን ጸጋ እንድናገኝ ወደ ጸጋው ዙፋን በድፍረት እንቅረብ።
በዚህ ምክንያት የጳጳሱ ሰባኪ በጥንቱ እና በተቀደሰ የስግደት ተግባር እንድንሳተፍ አበረታቶናል። ዛሬ ወደ መስቀሉ እንጨት ስንቀርብ አንድ የአምልኮ ሥርዓት አንሠራም፣ ነገር ግን ውሳኔ እናድርግ። "እግዚአብሔር ዓለምን ለማዳን በመረጠው መንገድ ራሳችንን አደራ መስጠትን እንመርጣለን፤ መከራን በማስወገድ ሳይሆን ከእኛ ጋር በመመሳሰል ነው" ሲሉ ተናግረዋል።
የተስፋ እና የመጽናናት ቃላት
መስቀሉ ፍቅር እንደሚሰጥ እንጂ መጽናናትን እንደማይሰጥ አውቋል።
በመጨረሻም አባ ፓሶሊኒ በተስፋ ቃላት ስብከታቸውን አጠናቀዋል። “ዝግጁነት ላይሰማን ይችላል፣ እናም ኃይላችን ትንሽ ሊሆን ይችላል፣ ነገር ግን፣ መንፈስ ቅዱስ ልባችንን በመለኮት ፍቅር የዋህ ሃይል ይሞላል” እና ስለዚህ፣ “ጓደኞቻችንን፣ ቤተሰቦቻችንን፣ ሌላው ቀርቶ የጎዱንን እንኳን መውደድ እንችላለን— ምክንያቱም መጀመሪያ ስለተወደድን (1 ዮሐንስ 4፡19) ካሉ በኋላ ስብከታቸውን አጠናቀዋል።