Sudan:Serikali mbili zinazoshindana ziko hatarini kurefusha vita vya wenyewe kwa wenyewe
Na Angella Rwezaula – Vatican.
Ujenzi mpya wa baada ya vita,ufufuaji wa uchumi, usalama ulioimarishwa, na usaidizi wa kuwarudisha kwa hiari raia waliohamishwa katika maeneo yao ya asili. Haya ndiyo masuala yaliyojadiliwa katika mkutano wa kwanza wa serikali ya mpito ya Sudan uliofanyika katika mji mkuu, Khartoum, miezi miwili baada ya kuchukuliwa tena na jeshi la Sudan (SAF) linaloongozwa na Jenerali Abdel Fattah al-Burhan. Mji mkuu wa Sudan kwa muda mrefu umekuwa uwanja wa vita kati ya askari wa SAF na wanamgambo wa Rapid Support Forces (RSF) chini ya amri ya Jenerali Mohamed Hamdan Dagalo, anayejulikana kama Hemedti.
Jiji bado halijapata ahueni kutokana na uharibifu na uhamishaji wa wakazi wake uliosababishwa na mapigano hayo. Mkutano wa kwanza wa baraza la mawaziri la serikali, ambalo kwa sasa lina makao yake mjini Bandari ya Sudan, unalenga kutuma ishara kabla ya kurejeshwa kamili kwa taasisi za serikali katika mji mkuu, uliopangwa kufanyika Oktoba. Ishara nyingine muhimu ni mabadiliko ya amri kuu ya SAF iliyofanywa Agosti 18 na Jenerali al-Burhan na kuondolewa kwa maafisa kadhaa wakuu wanaohusishwa na harakati za Kiislamu na hasa kwa chama cha dikteta wa zamani Omar al Bashir, National Congress Party (NCP).
Kwa mujibu wa waangalizi wa kimataifa, hatua hii inahusiana na juhudi za al-Burhan za kuimarisha uhusiano na Misri na Marekani, kama ilivyooneshwa na mkutano wa Geneva mnamo Agosti 15 kati ya Jenerali wa Sudan na mjumbe maalum wa Marekani Massad Boulos, mshauri mkuu wa Rais Trump kwa Afrika. Kwa upande mwingine, maandalizi yanaendelea kwa ajili ya kuapishwa kwa "serikali sambamba" inayokuzwa na Dagalo. Sherehe za kuapishwa kwa Rais na wajumbe wa Baraza la Rais zimepangwa kufanyika Agosti 30. Serikali sambamba ni shirika mwamvuli la Muungano wa Waanzilishi wa Sudan (TASIS), muungano wa mashirika ya kisiasa ya Sudan na makundi yenye silaha yanayoshirikiana na RSF, ambayo ilitangaza mnamo Julai 2025 kuundwa kwa serikali inayopingana na ile iliyohusishwa na SAF.
Kwa kuundwa kwa serikali mbili zinazopingana ambazo zinakana uhalali wa kila mmoja, mzozo wa Sudan unaonekana kuwa mbali sana. Kitovu cha mapigano hayo ni El Fasher, mji mkuu wa Darfur Kaskazini, ngome ya mwisho ya SAF katika eneo hilo, inayodhibitiwa karibu kabisa na RSF. Kulingana na UNICEF, El Fasher imekuwa "kitovu cha mateso ya watoto," na raia 260,000, ikiwa ni pamoja na watoto 130,000, waliokwama ndani ya mji huo, wamekatwa misaada ya kibinadamu kwa zaidi ya miezi 16. Ili kuzuia wakazi kutoroka, SAF inajenga ukuta wa mchanga, au "Berm," ambao unatenga jiji kabisa.
