Papa Francisko na kurudi katika kisima cha Mtaguso
Andrea Tornielli
Katika kipindi chake cha miaka kumi na miwili ya Upapa, kama wengine walivyoona wakati mwingine, Papa Francisko alionekana kuzungumza machache kuhusu Mtaguso Mkuu wa Pili wa Vatican kuliko watangulizi wake wa karibu. Na hii haitokani na aina fulani ya usahaulifu, lakini kwa sababu tu Mtaguso wa mwisho ulikuwa, wakati huo huo, dira isiyoweza kutengenezwa upya kwa mwelekeo na wakati huo huo njia ya asili ambayo ndani yake ni mtiririko wa majisterio ya Mrithi wa Petro ambaye alikuja "karibu kutoka mwisho wa dunia." Ikiwa Mapapa waliotangulia, kuanzia Paulo wa Sita hadi Benedikto wa kumi na sita, walipata uzoefu wa moja kwa moja wa kazi ya Mkutano ule na walipaswa kutawala kipindi kigumu cha mpito katika miaka ya msukosuko wa miaka ya maandamano, na kulazimika kwanza kueleza na kisha kutetea Mtaguso, Papa Fransisko alikuwa wa kwanza kwa Maaskofu wa Roma kuishi maisha yake ya kipadre na kiaskofu kabisa katika enzi ya upatanisho.
Kugundua tena viwianishi vya msingi vya mafundisho yake, na uhusiano wao na vyanzo vya Mtaguso ndivyo Stefania Falasca aliyetia saini ya mamlaka ya Gazeti la Avvenire na mtoa maoni wa muda mrefu, ambaye amemjua Jorge Mario Bergoglio tangu wakati alipokuwa Askofu Mkuu wa Buenos Aires - amefanya kwa njia iliyo wazi na ya kina katika kitabu "Francesco. La via maestra” yaani Francisko. Njia kiongozi (Toleo la Mtakatifu Paulo). Kitabu cha thamani cha kufahamu mambo makuu ya mafundisho ya Fransisko katika njia ya upatanisho: kurudi kwenye vyanzo vya Injili, roho iliyofanywa upya ya kimisionari, Sinodi kama mtindo na muundo msingi wa Kanisa na ushirika wake, huduma katika umaskini na mazungumzo na hali ya sasa, kutafuta umoja na ndugu Wakristo, mazungumzo ya kidini, na kutafuta amani.
Kazi ya wakati unaofaa ya Falasca kwanza inatusaidia kuelewa, shukrani pia kwa mahojiano ambayo mwandishi alifanya na Askofu Mkuu wa wakati huo wa Kardinali wa Buenos Aires huko Aparecida mnamo 2007, wakati wa Mkutano wa Maaskofu wa Amerika ya Kusini, yalikuwa nini maono ya kikanisa ya Askofu wa baadaye wa Roma. Kardinali Bergoglio alichangia katika kuandaa waraka wa mwisho ambapo Waraka wa kichungaji unajitokeza unaojikita katika Kanisa la kimisionari, maskini kwa maskini, lililo wazi kwa huruma na tayari kujitolea kukutana na lingine. Mandhari yote yatakayounda mweleo wa pamoja wa upapa. Kutoka katika kurasa za kitabu kwa hivyo, inajitokeza wazi jinsi gani dira ya Papa Francisko ilikuwa. "Sio mimi," Papa alikuwa amesema katika mahojiano na Falasca katika gazeti la "Avvenire" mnamo Novemba 2016. "Hii ndiyo njia kutoka katika Mtaguso na ambao unaendelea zaidi. Ninafuata Kanisa. Sijawahi kuongeza kasi yoyote.
Kwa kadiri tunavyosonga mbele, njia inaonekana kwenda kwa kasi zaidi." Kufuata majisterio ya mapatano na matumizi yake kamili yalipatikana kwa Papa kama njia ya asili kwamba: "Ninafuata Kanisa". Haya ni maneno, katika usahili wao, yanayodhihirisha mtazamo wake wa asili ya Kanisa na huduma ya Petro. Kupitia "barabara kuu" nane za Mtaguso na sura nyingi za kina, Falasca anaingiza ishara, maneno na mafundisho ya Papa wa Argentina baada ya katiba za maridhiano Lumen Gentium na Gaudium et Spes, hadi kupitia njia yote ya nyuma ya Evangelii nuntiandi ya Paulo VI ambayo tayari ilitajwa katika Hati ya Aparecida kwa msingi wa Waraka wa kitume wa Papa Francisko wa Evangelii gaudium (2013) yaani Injili ya furaha. Kwa Papa Francisko, anaeleza mwandishi wa kitabu hicho, kufuatia Kanisa kufuatilia Mapokeo ambayo yamekuwa yakiendelea tangu Mtaguso "imemaanisha kuchukua tena yote na kuendeleza urithi wa Mtaguso wa II wa Vatican ambao 'ulikuwa usomaji upya wa Injili katika mwanga wa utamaduni wa kisasa.”
Imemaanisha ‘kugundua upya asili ya uundaji wa Kanisa, ‘dawa ya huruma’, na kutoa wito wa uwongofu wa kimisionari wa watu wote wa Mungu katika sinodi na huduma kwa maskini’. Ilimaanisha "kusafiri njia ambayo Kanisa limeitwa kutembea na mazungumzo. Kwa hiyo, kusafiri mtazamo wa kikanisa na kikanisa, kwa sababu tunaposema mazungumzo, katika Kanisa, tunamaanisha colloquium salutis, au uaminifu kwa Kristo katika Ecclesiam suam, kama ilivyoelezwa katika Waraka wa Paulo VI, ambao unaonesha "njia ambazo Kanisa lazima litimize". Ilimaanisha kubeba mbele wajibu wa uekumene: "Tangu Hati ya umoja wa Unitatis redintegratio ilipotangazwa, zaidi ya miaka hamsini iliyopita, na udugu wa Kikristo unaotegemea ubatizo mmoja na imani ile ile katika Kristo iligunduliwa upya, safari katika njia ya kutafuta umoja imeendelea kwa hatua ndogo na kubwa na imeendelea kufuata hatua hizi." Ilimaanisha kuchukua na kuendeleza mtazamo wa Nostra aetate, "tamko juu ya mahusiano ya Kanisa na dini zisizo za Kikristo", na kuendeleza udugu wa ulimwengu wote ulioelezewa na Mtaguso.
Ilimaanisha pia kupeleka mbele katika barua hiyo mazungumzo na dini zingine na kuzizingatia katika huduma ya udugu wa ulimwengu kwa amani ulimwenguni. Hatimaye, ilimaanisha kwa Papa wa kwanza kuchukua jina la Mtakatifu wa Assisi, Mtakatifu wa amani, "kuchukua hatua bila kukoma kwa ajili ya utafutaji wa amani juu ya mfano wa Kristo", anaandika Falasca, usque ad finem, mpaka mwisho, hadi dakika ya mwisho. "Hivyo - anasema mwandishi wa kitabu - aliendeleza njia zisizofutika ambazo Kanisa linatimiza agizo lake leo, njia za majisterio ambazo ni njia ya Mtaguso baada ya Mapokeo yameashiria wakati wetu".