Kard. Zuppi: Papa na k?rkon ta b?jm? ?do bashk?si "sht?pi t? paqes"
R.SH. / Vatikan
Kohët e fundit, pas një takimi me Ambasadorin rus në Selinë e Shenjtë, Kardinali Matteo Zuppi ndaloi edhe në selinë e Radio Vatikanit për një intervistë me mediat kushtuar temës së paqes. Biseda filloi me fjalët që tha Papa Leoni XIV më 17 qershor, duke pritur Konferencën Episkopale Italiane, të cilës donte t’i jepte një rekomandim të saktë, dramatikisht tejet aktual për kohët në të cilat jetojmë, duke u bërë thirrje të gjitha dioqezave të zhvillojnë baritorinë për paqen. Papa, Konferencës Ipeshkvnore Italiane: Paqja nuk është utopi shpirtërore, por edukim larg dhunës e pranë mikpritjes
Papa foli, duke vlerësuar nismën e shkollave të paqes, përvojë që praktikohet tashmë në disa dioqeza, por sqaroi edhe se kjo është në një farë mënyre nevojë urgjente për të gjithë. Si i kuptuat këto fjalë të Papës dhe çfarë hapash konkretë planifikoni të ndërmerrni për t'i vënë në praktikë?
Është e rëndësishme, dhe ju falënderoj për këtë, për çaste diskutimi, për të qenë në gjendje të dialogojmë mbi këto çështje që, do të thoja, janë vendimtare dhe dramatike sot; sepse nuk mund të kufizohemi në një diskutim akademik mbi paqen, i cili në fund të fundit do të ishte dialog ndërmjet atyre që janë mirë dhe që diskutojnë se si të jenë më mirë. Jo, ky është diskutim tragjik që përballet me luftërat e panumërta, me dhunën e tmerrshme, logjikën e riarmatimit, domethënë të nxitjes së luftërave, logjikën e të menduarit se armët janë e vetmja mënyrë për të shmangur luftën ose për të sjellë paqen. Pra, do të thoja se ftesa e Papës përplaset me një situatë që vetëm të papërgjegjshmit mund ta mendojnë si të qëndrueshme, e ndonjëherë më duket se ka njerëz të papërgjegjshëm, se ka nga ata që, për shembull, gjithmonë mendojnë se gjithçka do të shkojë mirë, që nuk përballen me realitetin. E kështu do të ishte e papërgjegjshme të mos trajtohej çështja e paqes, ndërsa Papa, si person përgjegjës, na ka kërkuar ta bëjmë çdo bashkësi "shtëpi paqeje". Përdori këtë shprehje shumë konkrete dhe efektive: shtëpi paqeje. Cili është, atëherë, angazhimi?
Para së gjithash, është ai i lutjes. Si këshill i përhershëm i CEI-t, kemi theksuar rastin e Rrëshajve e, duke u nisur prej andej, nevojën për të gjetur mundësi të tjera që t’i përfshijmë të gjitha bashkësitë tona; Rrëshajët janë vërtet kohë për t'u bashkuar, për të gjitha kombet të bashkuara në shpirt, krejt e kundërta e Babelit! E ne donim që ky çast të bëhej thirrje e madhe për paqe. Prandaj, lutja njëherë, e pastaj mirëseardhja dhe solidariteti. Në të vërtetë, mirëseardhja është kundërhelmi i dhunës dhe i luftës, e, nga ana tjetër, solidariteti është themelor për t’i ndihmuar ata që janë të mbingarkuar nga stuhia e luftës. Do t'ju jap një shembull që ka përfshirë shumë organizata Caritas, me gëzim të madh për ata që mirëpritën dhe ata që mirëpresin: për fëmijët që erdhën nga Ukraina për një periudhë paqeje, një çast paqeje nga lufta. Mendoj në veçanti për ata që u mirëpritën nga fëmijët e Kampit Veror të Selisë së Shenjtë në Vatikan, nismë e mrekullueshme, e cila ka ekzistuar prej vitesh për fëmijët e punonjësve falë punës së Atit Franco Fontana. Nuk është rastësi që Zelensky e falënderoi Papën për këtë mikpritje!
Famullia si shtëpi paqeje, mund të jetë edhe një "shkollë paqeje": a është edukimi, pra, rruga themelore dhe e pashmangshme për ndërtimin e paqes?
Ky është sigurisht një mesazh i bukur për Ditën Botërore të Paqes: edukim si "emri i paqes". Gjithashtu sepse, duhet të jemi të kujdesshëm; sot, për fat të keq, ekziston edukimi për luftën, ai i dhunës, i urrejtjes, injorancës, paragjykimit... Mendoj për "luftëtarët e tastierës". Sipas mendimit tim, kjo është një formë alfabetizimi, edukimi për luftë. Lufta nuk është kurrë diçka që vjen papritur, nuk është rrufe. Po të jetë vetëtimë, është diçka që lind në një mjedis; e kjo ndodh sepse ai mjedis tashmë është ngrohur, elektrizuar dhe nuk ka pasur edukimin për paqen, pikërisht e kundërta: rritja e ndërgjegjësimit, krijimi i lidhjeve, i respektit, vëmendjes dhe rrjeteve të takimit. Besoj se është shumë e rëndësishme për një shtëpi paqeje të bëjë ushtrime të përditshme për të kundërshtuar procesin që çon në krijimin e "luftëtarëve të tastierës" e, në vend të kësaj, të fillojë procesin e kundërt në shkolla, programe pas shkolle dhe famulli.
Mendoj për shembujt e mrekullueshëm të kaq shumë programeve pas shkolle dhe shkollave të gjuhës italiane. Shumë famulli dhe realitete i organizojnë këto shkolla, sepse gjuha është gjithashtu mënyra e parë për t'i bërë njerëzit të ndihen si në shtëpi, për t'u dhënë atyre çelësin e shtëpisë. Ose mendoj për ata fëmijë dhe të rinj që, në mënyrë paradoksale, konsiderohen të huaj kur, në fakt, janë shoqëruesit e fëmijëve tanë, dhe për këtë arsye duhet të jetë detyra jonë e natyrshme t'i ndihmojmë, t'i mbrojmë dhe t'i nxisim të rikuperohen edhe kur përballen me disa avantazhe, padyshim për shkak të rrethanave të familjeve të tyre. Këto shenja, të cilat i shoh në kaq shumë vende, besoj se janë fillimet e "alfabetalizimit" të nevojshëm për të krijuar shkolla paqeje. Ato janë organizata që lulëzojnë dhe nxisin takimet, të kuptuarit e asaj që po ndodh, sepse në realitet ka kaq shumë injorancë dhe, për këtë arsye, kaq shumë polarizim. Prandaj, duhet ta shtyjmë pedalen drejt arsimit, njohurisë dhe, për këtë arsye, informacionit të mirë.
Lufta nuk ndodh papritur; ajo nuk fillon kurrë me ndezjen e një shkrepëse, por shumë më herët. Ajo fillon në zemrën njerëzore dhe është e rrënjosur pikërisht në urrejtjen në rritje dhe në nxitje. Në këtë kuptim, shkollat e paqes hapin rrugët e dialogut, takimit, vëllazërisë, pranimit të ndërsjellë dhe frikës - shkurt, të gjitha rrugët e mundshme drejt paqes. Papa Leoni XIV, duke folur për paqen, u thellua në një kontekst që të kujton doktrinën shoqërore të Kishës. Ndonjëherë dëgjojmë kritika nga ata, të cilët pohojnë se në vend që t'i adresojmë këto çështje, duhet të përqendrohemi në shpalljen e Ungjillit, duhet të flasim për Zotin, sikur adresimi dhe angazhimi në këto fronte do të ulte pastërtinë e besimit dhe të shpalljes. Mendoj për angazhimin e papëve, për enciklikat e Papës Françesku Laudato si' dhe Fratelli tutti, dhe për çështjen mjedisore që Papa Leoni na e ka kujtuar me aq forcë ditët e fundit. Megjithatë, këto shihen si aspekte "opsionale" që Kisha mund t'i adresojë ose jo. Por a nuk është ky reduktimi i besimit në diçka të pa trupëzuar? A nuk e shmang kjo rrënjën e mrekullueshme ungjillore të gjithë këtij angazhimi?
Rrënja është e qartë në faktin se Ungjilli hyn në histori dhe nuk na largon nga historia. Çfarë duhet të bëjë Kisha? Çfarë bën ajo? Flet për Krishtin; çfarë ka bërë Papa Françesku? Ai nuk ka bërë gjë tjetër, veçse ka folur për Krishtin, e tha që në fillim, në Evangelii Gaudium, ku fjala e parë i kushtohet pikërisht kerygmës, shpalljes së Krishtit. E të flasësh për Krishtin, do të thotë të hysh në histori, sepse ekziston një lidhje shumë e ngushtë ndërmjet ungjillëzimit dhe jetës njerëzore, ndërmjet tryezës eukaristike dhe tryezës së të varfërve, përgatitjes së tryezës eukaristike dhe përgatitjes së tryezave të kujdesit për të tjerët.
Ky bashkim ndërmjet dashurisë dhe së vërtetës, ndërmjet ungjillëzimit dhe promovimit njerëzor, nuk mund të mungojë kurrë. Ndonjëherë përparimi njerëzor vjen i pari, e pastaj e kupton Ungjillin. Ndonjëherë Ungjilli vjen i pari, dhe pastaj e kupton, hap sytë dhe i thua vetes: duhet ta dua vëllanë tim më të vogël, të kuptoj se Jezusi është në të, është ai që duhet ta vizitoj, ta mirëpres, ta vesh dhe të përpiqem t'ia heq arsyen pse rri kështu, i zhveshur. Ekziston një unitet i thellë ndërmjet këtyre dy veprimeve. Ndonjëherë sinkronia nuk është e përsosur dhe dy rrahjet duhet të bashkohen, por dy rrahjet janë si ato të zemrës, dy rrahjet e zemrës, sistola dhe ekstrasistola: ato shkojnë së bashku; dashuria dhe e vërteta, ungjillizimi dhe përparimi njerëzor, janë dy rrahjet e zemrës së Kishës.
Le të kthehemi te fjalët e Papës Leoni XIV për t’i bërë famullitë shtëpi paqeje. A mund të jetë kjo ftesë mundësi për të reflektuar mbi natyrën e famullisë, fatin e saj dhe nevojën për ndryshim që duhet të ndikojë edhe në famulli?
Po, sigurisht, dhe unë besoj se famullitë po ndryshojnë, veçanërisht në pjesët qendrore dhe veriore të vendit tonë. Në përgjithësi, famullia njëjës po bëhet e rrallë, por në përgjithësi, ato janë ende famulli shumësi, dhe kjo gjithashtu ndihmon në rritjen e bashkësisë. "Famullia ime" nuk ekziston më. Megjithatë, çështja është se famullia është vërtet shtëpi, e megjithatë ndonjëherë rrezikojmë - duhet ta pranojmë - që famullitë të bëhen vende anonime. Sfida e madhe është të krijojmë vëllazëri, të ndërtojmë komunitet, të nxisim mirëkuptimin dhe aftësinë për t'u lidhur. Sa herë e kemi theksuar temën e marrëdhënieve, e cila, megjithatë, nuk është e njëjtë me grupet e vetëndihmës; nuk ka të bëjë me kalimin e kohës së bashku, nuk është si apartament, por më tepër si shtëpi - përdora qëllimisht një shprehje të dashur për Papën Françesku: një shtëpi, ku të gjithë mund të ndihen si në shtëpi të vet. Unë besoj se kjo është sfida e madhe e të gjitha kohërave, dhe do të thoja edhe më shumë sot në një botë që na izolon dhe na vë kundër njëri-tjetrit. Në Itali, një në tri familje përbëhet nga një njeri, një shifër që në rritje, ndërsa niveli në rënie i lindjeve shpesh i redukton shtëpitë në apartamente studio. Prandaj, Kisha duhet të jetë një vend ku tryeza është gjithmonë e madhe dhe të gjithë, madje edhe ata që janë vetëm, mund të gjejnë një vend ku zbulojnë se në të vërtetë kanë shumë vëllezër dhe motra.
Kanë kaluar dy muaj që nga zgjedhja e Papës Leoni, zgjedhje që në disa mënyra ishte e habitshme. Edhe nga një perspektivë laike, duhet të jemi të ndershëm dhe të pranojmë se ka diçka që i shpëton njeriut dhe është e pashpjegueshme. Në të vërtetë, lind pyetja se si ishte e mundur që 133 njerëz me origjina dhe gjuhë të ndryshme, shumica e të cilëve nuk ishin takuar kurrë, të zgjidhnin Ipeshkvin e Romës me shumicë votash. Duke u nisur nga ky fakt historik, të flasim edhe për këto dy muaj papnie.
Edhe unë e kujtoj këtë reflektim, për ta thënë me shaka: algoritmi ynë është gjithmonë më i miri, është i pakrahasueshëm, Fryma është algoritmi që i përmbledh të gjitha. Duke lënë mënjanë shakatë, do të thoja se padyshim, këto zgjedhje ishin burim gëzimi të madh, në gjendje t'u përgjigjemi pritjeve në një kohë kaq shumë, shumë të shkurtër. Këta dy muaj më duken të përshkuar nga një butësi e tillë, një vendosmëri e tillë dhe një dëshirë e tillë për të rifilluar udhëtimin, siç ndodh gjithmonë në kohë ndryshimesh. Tradita në Kishë është diçka e jashtëzakonshme, sepse ia del mbanë, si gjithmonë, e siç duhet, të transmetojë atë që ka, në vazhdimësi, por në të njëjtën kohë, padyshim, edhe në ndryshimet specifike për secilin Papë, do të thoja për secilin njeri. Ajo që është e vërtetë për secilin prej nesh, është e vërtetë edhe për çdo Papë. Kjo është arsyeja pse mendoj se këto janë muaj vërtet të rëndësishëm, të cilët përshtaten edhe me ngjarjet e Vitit të Shenjtë, me këtë kohë çastesh intensive ndarjeje, takimesh në të cilat mund të jemi bashkë, edhe fizikisht, duke rinisur udhëtimin së bashku.
Në këtë kontekst, e shoqërojmë Papën Leon me miqësinë tonë, me lutjet tona e, mbi të gjitha, edhe me bindje. Mbasi kur them se të gjithë i binden Papës, them diçka të vërtetë dhe të rëndësishme; pastaj do të ketë nga ata, bindja e të cilëve është, si të thuash, pak e veçantë, që thotë, po, në rregull, por vetëm për atë që them unë... ndërsa nuk duhet të jetë kështu; Papës duhet t’i bindemi gjithmonë. Të bindemi, pra, dhe të jemi me të, duke e bërë ta ndjejë afërsinë tonë. E përsëris, në këtë kontekst Jubileu, për të shfrytëzuar mundësinë që të gjithë të kuptojnë bukurinë e shtegtimit tonë, të këtij Jubileu që përgatit shpresën, që na sjell shpresë. Në një botë si kjo e sotmja, besoj se Viti Shenjt është vërtet mundësi e madhe, Jubileu i Shpresës, për t’u jetuar me Papën Leoni!
