Ko?cio?y stacyjne, wielkopostna pielgrzymka do pocz?tków chrze?cijaństwa
Krzysztof Bronk - Watykan
Staro?ytna geografia wiary
Znaczenie wielkopostnych liturgii stacyjnych w zwi?z?y sposób wyja?ni? Benedykt XVI w ?rod? Popielcow? 2007 r.: ?Staro?ytna liturgia rzymska poprzez stacje wielkopostne wyznaczy?a szczególn? geografi? wiary; przy?wieca?a temu my?l, ?e w zwi?zku z przybyciem Piotra i Paw?a oraz zniszczeniem ?wi?tyni Jerozolima jakoby przenios?a si? do Rzymu; Rzym chrze?cijański postrzegano jako rekonstrukcj? Jerozolimy z czasów Jezusa, w obr?bie murów miasta. Ta nowa wewn?trzna duchowa geografia, wpisana w tradycj? ko?cio?ów stacyjnych Wielkiego Postu, nie jest zwyk?ym rozpami?tywaniem przesz?o?ci ani pozbawion? tre?ci antycypacj? przysz?o?ci. Przeciwnie, ma ona pomaga? wiernym przej?? wewn?trzn? drog? – drog? nawrócenia i pojednania, by dotrze? do chwa?y niebieskiego Jeruzalem, gdzie mieszka Bóg”.
Ubi episcopus, ibi Ecclesia
Pocz?tki liturgii stacjonarnych si?gaj? wczesnych wieków chrze?cijaństwa. W czasach, gdy wspólnoty chrze?cijan gromadzi?y si? w domach, a kszta?t przestrzeni liturgicznej dopiero si? kszta?towa?, miejsc i okazji do gromadzenia si? wokó? biskupa by?o niewiele. ?w. Ignacy z Antiochii pisa? pod koniec I wieku: Ubi episcopus, ibi Ecclesia (List do Smyrny VIII,2), czyli, gdzie jest biskup, tam jest Ko?ció?. Wa?ne by?o równie?, aby t? komuni? Ko?cio?a wyrazi? w sposób widzialny.
Najwa?niejsze ?wi?tynie antycznego Rzymu
W Rzymie dokonywa?o si? to w?a?nie w liturgiach, którym przewodniczy? miejscowy biskup, czyli papie?. W IV i V wieku liturgie papieskie odprawiano w nowo wybudowanych bazylikach: ?w. Jana na Lateranie, ?w. Piotra na Watykanie, w ?wi?tyni nad grobem ?w. Paw?a, w sanktuarium maryjnym na Eskwilinie, w bazylice ?wi?tego Krzy?a Jerozolimskiego na miejscu pa?acu cesarzowej Heleny, matki Konstantyna, w bazylice zbudowanej nad grobem rzymskiego m?czennika Wawrzyńca oraz w tak zwanej bazylice Apostolorum, jak nazywano wówczas ?wi?tyni? nad katakumbami ?w. Sebastiana. Do tych g?ównych rzymskich bazylik dodano z czasem inne ko?cio?y, cz?sto zwi?zane z wa?nymi ?wiadkami wiary.
Liturgi? poprzedza?y procesje
Ko?cio?y nazywa?y si? stacyjnymi, poniewa? stanowi?y ?statio”, czyli cel, miejsce, w którym zatrzymywa?y si? dwie procesje, które danego dnia zmierza?y do okre?lonej ?wi?tyni. Jedn? tworzyli rzymscy chrze?cijanie, którzy wyruszali z uzgodnionego wcze?niej miejsca, a drug? papie? i jego duchowieństwo, którzy wychodzili z pa?acu na Lateranie. Ko?ció? stacyjny by? wi?c prawdziwym miejscem spotkania obu procesji. Tradycja ta zosta?a zachowana po cz??ci do dzi? w papieskiej liturgii ?rody Popielcowej na Awentynie. Wierni gromadz? si? w ko?ciele ?w. Anzelma i udaj? si? w procesji do bazyliki ?w. Sabiny, gdzie spotykaj? si? z procesj? papiesk?.
Tradycja nadal ?ywa
Szczególne zas?ugi w odrodzeniu Mszy stacyjnych w Wielkim Po?cie ma wspólnota Papieskiego Kolegium Pó?nocnoamerykańskiego, która od 1975 r. organizuje poranne liturgie w ko?cio?ach stacyjnych. Msze s? odprawiane po angielsku o godz. 7 rano we wszystkie dni Wielkiego Postu z wyj?tkiem niedziel i Tirduum Paschalnego. Niejednokrotnie przy tej okazji s? te? udost?pniane miejsca i relikwie, które przenosz? wiernych do samych pocz?tków chrze?cijaństwa. Na internetowej stronie kolegium mo?na znale?? szczegó?owe informacje o przypadaj?cym na dany dzień ko?ciele stacyjnym.
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.
