Katakumby Rzymu, miejsca nadziei, których pielgrzymi nie mog? pomin??
Paolo Ondarza - Watykan
?Katakumby s? miejscami o niezwyk?ej aktualno?ci: proponuj? podró? fizyczn?, ale tak?e wewn?trzn?. S? to miejsca par excellence chrze?cijańskiej nadziei: pielgrzymi nadziei nie mog? ich nie odwiedzi?” - tymi s?owami ks. Pasquale Iacobone, przewodnicz?cy Papieskiej Komisji Archeologii Sakralnej, wyja?ni? w rozmowie z Vatican News znaczenie reedycji tomu zatytu?owanego ?Le catacombe cristiane di Roma. Storia. Immagini. Epigrafia” (?Chrze?cijańskie katakumby Rzymu. Historia, obrazy, epigrafika”), którego autorami s? Vincenzo Fiocchi Nicolai, Fabrizio Bisconti i Danilo Mazzoleni.
Tweety pierwszych chrze?cijan
Jak wyja?nia ks. Iacobone, w nowym wydaniu albumu, który po raz pierwszy ukaza? si? ?wier? wieku temu, zawarto ca?kowicie zaktualizowan? bibliografi?, dodano nowe ilustracje, w tym zdj?cia niedawno odrestaurowanych fresków.
Papieski archeolog opowiada tak?e o odkryciach w tunelach katakumb. Jak mówi, niektóre z napisów znalezionych w podziemnych tunelach mo?na porówna? do tweetów naszych czasów: ?W kilku przypadkach fakt odwiedzenia miejsc pochówku m?czenników by? opisywany w znaku nadziei. Jak mówi Papie?, w rzeczywisto?ci katakumby nie s? smutnymi miejscami: przes?ania, które zawieraj?, nigdy nie s? ponure”.
Ksi??ka, wydana po raz pierwszy w 2000 roku i wznowiona z okazji Jubileuszu, zosta?a zaprezentowana w Rzymie w siedzibie Niemieckiego Instytutu Archeologicznego. Zaproponowana w czterech j?zykach z okazji trwaj?cego Roku ?wi?tego, zosta?a opublikowana przez wydawnictwo Schnell & Steiner i przedstawia wyniki badań naukowych nad chrze?cijańskimi katakumbami Rzymu, jednymi z najwa?niejszych ?wiadectw wczesnego chrze?cijaństwa, ilustruj?c g?ówne zagadnienia dotycz?ce topografii, ikonografii i epigrafiki zabytków katakumbowych.
Raj jako ogród
?S? to cmentarze”, zauwa?a kardyna? Gianfranco Ravasi, emerytowany przewodnicz?cy Papieskiej Komisji Archeologii Sakralnej, "miejsca, w których chrze?cijanie pierwszych wieków chcieli dawa? ?wiadectwo, ale nie tyle ?mierci. Freski w katakumbach s? prawdziwymi ogrodami, przedstawiaj? raj jako ogród".
W badaniach nad katakumbami wykorzystuje si? ró?ne dyscypliny od naukowych po antropologi? kulturow?. Obejmuj? wymiar mi?dzykulturowo?ci w relacji mi?dzy przesz?o?ci?, tera?niejszo?ci? i przysz?o?ci?. ?Musimy pami?ta?, ?e katakumby znajduj? si? w brzuchu, w ukrytym sercu Rzymu, poprzez trasy, które czasami s? imponuj?ce” - kontynuuje kardyna? - ?mo?na dotrze? do 12 kilometrów tuneli na pi?ciu poziomach”.
Kardyna? wspomina o przedstawieniu codziennego ?ycia, jakie oferuj? te stanowiska archeologiczne: ?Znajduje si? tam kabina rzymskich piekarzy, którzy mieli swój w?asny obszar i równie? przedstawili go za pomoc? swoich fresków. Katakumby to nie tylko miejsca z przesz?o?ci, ale tak?e miejsca zwi?zane z tera?niejszo?ci?, maj?ce wielkie znaczenie dla Ko?cio?a. Chcia?bym przypomnie?, ?e w katakumbach Domitilli zosta?o podpisane Przymierze Katakumb podczas Soboru Watykańskiego II: wielu biskupów zebra?o si? tam, aby w sercu Rzymu odnowi? zaanga?owanie powszechnej wspólnoty ko?cielnej we wprowadzanie w ?ycie Soboru Watykańskiego II” – wyja?nia.
Podczas prezentacji kilkakrotnie wspominano zmar?ego w 2022 r. profesora Fabrizio Biscontiego, jednego z trzech autorów tomu i wieloletniego wspó?pracownika Papieskiej Komisji Archeologii Sakralnej. Zredagowana przez niego sekcja, po?wi?cona ikonografii chrze?cijańskiej w porównaniu ze wspó?czesn? ikonografi? pogańsk?, zosta?a zaktualizowana w ksi??ce przez jego ?on? Lorenz? de Maria.
Aktualne badania ekspertów
Wk?ad profesora Danilo Mazzoleni po?wi?cony jest tre?ci inskrypcji pogrzebowych, pokazuj?cych spo?eczeństwo pierwszych chrze?cijan: od ?ycia Ko?cio?a po rol? kobiet, od zwyczajów spo?ecznych po uczucia i sentymenty, od graffiti po dobre ?yczenia i modlitwy.
Pochodzenie i rozwój katakumb, ich historyczna parabola, opisane s? w sekcji, której kuratorem jest profesor Vincenzo Fiocchi Nicolai: od ich powstania w epoce Sewerów do ich porzucenia i dekadencji we wczesnym ?redniowieczu.
Katakumby pozostaj? zatem p?odnym polem badań prognozowanych na przysz?o??, równie? dzi?ki nowym technologiom, w tym sztucznej inteligencji. Zast?pca dyrektora Niemieckiego Instytutu Archeologicznego, Norbert Zimmermann, prezentuj?c dokumentacj? 3D ca?ej sieci katakumb Domitilli - najwi?kszych w Rzymie - wyrazi? wielkie zadowolenie ze wspó?pracy z Papiesk? Komisj? Archeologii Sakralnej.
Skarb, który Rzymianie musz? odkry? na nowo
Jak mówi ks. Iacobone, w zwi?zku z jubileuszem przygotowano szereg propozycji u?atwiaj?cych pielgrzymom zwiedzanie: ulotk? i odnowion? stron? internetow? po?wi?con? 18 w?oskim katakumbom, a tak?e Paszport Pielgrzyma u?atwiaj?cy zwiedzanie sze?ciu rzymskich katakumb, które s? otwarte dla publiczno?ci.
?Chcemy, aby katakumby sta?y si? ponownie znane mieszkańcom Rzymu, którzy cz?sto ich nie znaj?, mimo ?e mieszkaj? w budynkach powy?ej. S? one skarbem sztuki, archeologii, ale przede wszystkim wiary” – dodaje papieski archeolog.
Dzi?kujemy, ?e przeczyta?a?/e? ten artyku?. Je?li chcesz by? na bie??co zapraszamy do zapisania si? na newsletter klikaj?c tutaj.
