杏MAP导航

Karol Wojty?a by? pierwszym od ponad 400 lat biskupem Rzymu pochodz?cym spoza W?och. To wydarzenie skierowa?o oczy ?wiata na Watykan i sta?o si? symbolem nadziei oraz zmian, jakie mia?y nadej??.

Wybór, który zaskoczy? ?wiat

Wybór kardyna?a z Polski na Stolic? Piotrow? wywo?a? w 1978 r. zaskoczenie zarówno w kr?gach ko?cielnych, jak i politycznych. W ówczesnych komentarzach nie brakowa?o emocji i refleksji na temat przysz?o?ci Ko?cio?a Katolickiego i Europy Wschodniej. Prezydent USA, Jimmy Carter, wyrazi? swoj? nadziej? na pozytywne zmiany, które mog?yby nadej?? wraz z nowym papie?em, mówi?c: ?Wybór papie?a z Polski jest znakiem, ?e Ko?ció? otwiera si? na ?wiat za ?elazn? kurtyn?. Mo?e to by? pocz?tek nowego rozdzia?u w historii Europy.”

W Polsce, mimo cenzury i kontroli mediów, wiadomo?? o wyborze kardyna?a z Krakowa na Stolic? Piotrow? dotar?a b?yskawicznie, a rado?? w?ród wiernych by?a ogromna. Ówczesny prymas Polski, kardyna? Stefan Wyszyński, podkre?li? wag? tego wyboru, mówi?c: ?Duch ?wi?ty przemówi? do ?wiata w j?zyku polskim. To znak, ?e Polska ma do odegrania szczególn? rol? w Bo?ym planie.” Dla milionów Polaków wybór Wojty?y by? symbolem nadziei na wolno?? i odnow? duchow?.

Z kolei reakcja w?adz ZSRR by?a znacznie bardziej pow?ci?gliwa i pe?na niepokoju. Leonid Bre?niew, ówczesny przywódca Zwi?zku Radzieckiego, mia? powiedzie? w kr?gu bliskich wspó?pracowników: ?Papie? ze Wschodu to ryzyko dla naszej w?adzy. Jego s?owa mog? rozbudzi? niepotrzebne emocje w?ród naszych obywateli.”

Po ludzku trudne do wyt?umaczenia

Pierwsze dni pontyfikatu Jana Paw?a II up?yn??y pod znakiem wielkiego entuzjazmu. Nowy papie? szybko zdoby? serca wiernych swoj? prostot?, otwarto?ci? i serdecznym u?miechem. Ju? w czasie pierwszych przemówień podkre?la? wag? dialogu, pokoju i otwarto?ci na wszystkich ludzi, niezale?nie od ich przekonań. Kilka dni po wyborze, napisa? do Polaków swój pierwszy papieski list.

Pisa? w nim tak: ?W dniu, w którym przypada jednemu z synów naszej drogiej Ojczyzny podj?? pos?ugiwanie biskupie na stolicy ?w. Piotra, pisz? do Was te s?owa. Nie mog? ich nie skierowa? do wszystkich moich Braci i Sióstr, synów umi?owanej Ojczyzny, w?a?nie w tym dniu, który wedle niezg??bionych wyroków Bo?ej Opatrzno?ci ka?e mnie, dotychczas arcybiskupowi-metropolicie krakowskiemu, opu?ci? prastar? stolic? ?w. Stanis?awa i przej?? rzymsk? stolic? ?w. Piotra, a wraz z ni? trosk? o ca?y Ko?ció? powszechny, która ze Stolic? Piotrow? jest zwi?zana z woli Chrystusa Pana. Trudno o tym fakcie my?le? i mówi? bez najg??bszego wzruszenia. Zda si?, ?e nie wystarcza serca ludzkiego - a w szczególno?ci polskiego - a?eby wzruszenie to ogarn??. Brakuje mi s?ów, a?eby wypowiedzie? wszystkie my?li, które w zwi?zku z tym cisn? si? do g?owy. Czy? my?li te i wydarzenia nie przechodz? przez ca?e nasze dzieje? Czy? nie ogarniaj? tego tysi?clecia, w ci?gu którego zachowali?my wierno?? dla Chrystusa i Jego Ko?cio?a, dla Stolicy Apostolskiej, dla dziedzictwa ?w. Piotra i Paw?a?”

I dalej: ?I oto rzecz znamienna, po ludzku trudna do wyt?umaczenia. W?a?nie w tych ostatnich dziesi?cioleciach Ko?ció? w Polsce nabra? szczególnego znaczenia w wymiarach Ko?cio?a powszechnego i w wymiarach chrze?cijaństwa. Sta? si? równie? przedmiotem wielkiego zainteresowania z uwagi na szczególny uk?ad stosunków, który dla poszukiwań, jakie wspó?czesna ludzko??, ró?ne narody i państwa podejmuj? w dziedzinie spo?ecznej, ma donios?e znaczenie. Ko?ció? w Polsce nabra? nowego wyrazu, sta? si? Ko?cio?em szczególnego ?wiadectwa, na które zwrócone s? oczy ca?ego ?wiata”. 

?wiat patrzy? i komentowa?

Wybór Karola Wojty?y na papie?a w 1978 r. faktycznie przyku? uwag? mediów na ca?ym ?wiecie. Gazety, stacje telewizyjne i radiowe z ró?nych krajów po?wi?ca?y temu wydarzeniu obszerne relacje, analizuj?c jego potencjalne konsekwencje dla Ko?cio?a, Europy Wschodniej i polityki mi?dzynarodowej. Oto kilka cytatów z ówczesnych doniesień medialnych. ?The New York Times” pisa?: ?Wybór Karola Wojty?y, pierwszego papie?a spoza W?och od ponad czterech stuleci, oznacza now? er? dla Ko?cio?a katolickiego. Jego g??boka wi?? z krajem za ?elazn? kurtyn?, gdzie Ko?ció? zmaga si? z restrykcjami, daje nadziej? na dialog i porozumienie z blokiem wschodnim". ?The Washington Post” komentowa?: ?Jego wybór to nie tylko duchowy symbol, ale tak?e polityczny sygna?. Europa Wschodnia otrzyma?a papie?a, który zna realia komunizmu z pierwszej r?ki. Jego pontyfikat mo?e by? kamieniem milowym w walce o wolno?? religijn?." 

Brytyjski ?The Times” pisa?: ?Habemus papam – mamy papie?a, ale tym razem innego ni? wszyscy dotychczasowi. Karol Wojty?a jest cz?owiekiem, który wnosi do Watykanu powiew ?wie?o?ci. Zastanawiamy si?, jak jego znajomo?? realiów ?ycia pod rz?dami komunistycznymi wp?ynie na przysz?e decyzje Ko?cio?a."

?The Guardian” donosi?: ?Jest to cz?owiek, który w swoich kazaniach nie unika? trudnych tematów. Czy jego g?os, teraz wzmocniony autorytetem papieskim, b?dzie bardziej s?yszalny na ca?ym ?wiecie? Czy odwa?y si? mówi? g?o?no w imieniu uci?nionych i prze?ladowanych?"

Media w ZSRR by?y znacznie bardziej pow?ci?gliwe i stara?y si? bagatelizowa? znaczenie wyboru Karola Wojty?y: ?Papie?em wybrano duchownego z Polski, kraju socjalistycznego. Watykan dokona? wyboru, który mo?e przynie?? nowe wyzwania dla Ko?cio?a w kontek?cie wspó?pracy z państwami bloku socjalistycznego" - napisa?a 17 pa?dziernika 1978 r. radziecka ?Prawda”.

?Watykan po raz kolejny stara si? ingerowa? w sprawy wewn?trzne państw ludowych, tym razem poprzez wybór papie?a z kraju socjalistycznego. Ko?ció? katolicki nie powinien jednak liczy? na mo?liwo?? wp?ywania na sytuacj? wewn?trzn? krajów bloku wschodniego" - informowa? dziennik ?Izwiestija”.

Pocz?tek nowej ery dla Watykanu

We W?oszech wydarzenie to wzbudzi?o szczególn? uwag?, jako ?e po raz pierwszy od wieków papie? nie by? W?ochem: ?Wybór Karola Wojty?y to zaskoczenie, ale jednocze?nie pocz?tek nowej ery dla Watykanu. Papie? z Polski, cz?owiek o g??bokiej duchowo?ci i bliskich relacjach z m?odzie??, przynosi powiew odnowy. B?dzie on musia? stawi? czo?a licznym wyzwaniom, zarówno wewn?trznym, jak i mi?dzynarodowym" – donosi? ?Corriere della Sera”, 17 pa?dziernika 1978 r.

?Jego charyzma, u?miech i prostota ju? od pierwszych chwil zdoby?y serca wiernych. Czy Jan Pawe? II b?dzie papie?em, który zreformuje Ko?ció?, zbli?aj?c go do ludzi i ich codziennych problemów?" – zastanawia?a si? ?La Repubblica”, a hiszpański ?El Pais” stwierdzi?, ?e: ?Watykan otwiera nowy rozdzia?, wybieraj?c papie?a, który nie boi si? mówi? o trudnych tematach. Jan Pawe? II, pochodz?cy z Polski, kraju zmagaj?cego si? z opresj? komunistyczn?, mo?e sta? si? g?osem tych, którzy wci?? walcz? o swoje prawa i wolno??”. 

Dzi?, 46 lat po wyborze Jana Paw?a II, jego dziedzictwo wci?? trwa. Jego przes?anie o warto?ci cz?owieka, prawie do wolno?ci i dialogu mi?dzy kulturami pozostaje aktualne. Wspominaj?c ten niezwyk?y pa?dziernikowy dzień z 1978 roku, warto pami?ta? o jego s?owach, które wci?? inspiruj? miliony ludzi na ca?ym ?wiecie.

Ma?gorzata Rokoszewska / KUL