杏MAP导航

Przemys?aw Radzyński

W ?Rozwa?aniach o istocie cz?owieka”, które stanowi? zapis wyk?adów seminaryjnych, ks. Karol Wojty?a pokaza?, ?e od samego pocz?tku swojej drogi naukowej bardzo interesowa? si? cz?owiekiem. Ju? wówczas dostrzega? potrzeb? odwo?ania si? do do?wiadczenia wewn?trznego – wiedzia?, ?e do?wiadczenie bycia cz?owiekiem jest fundamentem do dalszych badań antropologicznych. Napotykaj?c w tej kwestii na ograniczenia tomizmu czy rozwijaj?cej si? wówczas tradycji fenomenologicznej ks. Wojty?a poszukiwa? w?asnej metody, która uwzgl?dnia?aby to, jak cz?owiek do?wiadcza rzeczywisto?ci, a przede wszystkim jak do?wiadcza samego siebie.

Dowarto?ciowa? do?wiadczenie wewn?trzne cz?owieka

Wysi?ek Wojty?y szed? w kierunku dowarto?ciowania do?wiadczenia wewn?trznego i jednocze?nie starań, aby je zobiektywizowa?. Prof. Mazur wskazuje na przyk?ad do?wiadczenia wyrzutów sumienia. ?Je?li to do?wiadczenie si? wielokrotnie powtarza, to jest punkt wyj?cia, ?eby uzna?, ?e to do?wiadczenie jest jako? ustabilizowane. Wojty?a we wst?pie do ?Osoby i czynu” nazywa to ?stabilizacj? do?wiadczenia wewn?trznego”. ?Zauwa?enie, ?e pewne do?wiadczenia wewn?trzne powtarzaj? si? wielokrotnie, ?e nie s? jakim? jednostkowym fenomenem to pierwszy krok, ?eby zacz?? proces obiektywizacji. Je?li w procesie ?yciowym, wielokrotnie powtarzaj? si? te same do?wiadczenia, to nie mog? by? czym? z?udnym, ale musz? wskazywa? na co? realnego, co dzieje si? w cz?owieku” – dodaje prof. Mazur.

Dla Wojty?y kluczowym elementem by? realny cz?owiek, który do?wiadcza swojej sytuacji. Poznaniu przedmiotowemu wypracowanemu przez ca?? tradycj? filozoficzn? chcia? nada? ludzk? twarz. ?By? przekonany, ?e trzeba przekroczy? t? barier? zewn?trznego patrzenia na cz?owieka i skupi? si? na tym realnym ludzkim podmiocie, odczyta? jego sytuacj?, ale w kontek?cie specyfiki jego dzia?ania” – mówi prof. Mazur.

W?asna koncepcja ?wiadomo?ci

Karol Wojty?a w swoim g?ównym dziele filozoficznym zmaga si? z pewnymi nadu?yciami filozofii nowo?ytnej – polemizuje z Kartezjuszem, Kantem, Schopenhauerem czy Husserlem. Najwyra?niej wida? to, gdy przedstawia w?asn? koncepcj? ?wiadomo?ci. 

Wojty?a uznaje ?wiadomo?? za cz??? ludzkiego do?wiadczenia ?wiata. Wg niego ?wiadomo?? nie wyprzedza niczego, ale jest cz??ci? podmiotowego do?wiadczenia ?wiata, jest wpisana w ukonstytuowanie bytowe cz?owieka. ?Wojty?a zwraca uwag? na refleksyjn? funkcj? ?wiadomo?ci – to nie jest tylko pole poznawcze, w które wchodz? przedmioty; to jest pewien fenomen i pewna odpowied? podmiotu w poznaniu rzeczywisto?ci” – mówi prof. Mazur zaznaczaj?c, ?e ?wiadomo?? wg Wojty?y pe?ni pewn? funkcj? poznawcz?, a nie jest ca?ym poznaniem, nie wype?nia ca?ej przestrzeni poznawczej. ?Dla Wojty?y bardzo wa?ne by?o uwzgl?dnienie w poznaniu samego podmiotu – nie chodzi tylko o fakt przyswajania sobie rzeczy, które wchodz? do ?wiadomo?ci, ale o zwrócenie uwagi na to, co dzieje si? z podmiotem, bo on do?wiadcza samego siebie, co daje mo?liwo?? poznania tego, kto t? ?wiadomo?ci? si? pos?uguje” – dodaje prof. Mazur.

***

Zobacz ca?? rozmow? ks. prof. Grzegorza Ho?uba z prof. Piotrem Stanis?awem Mazurem:

Na kanale @CollegiumVoytylianum publikowane b?d? krótkie prelekcje po?wi?cone filozofii i teologii Karola Wojty?y – Jana Paw?a II, dyskusje panelowe, wywiady i wyk?ady akademickie. Zapraszamy do subskrypcji i ogl?dania pierwszych filmów!