杏MAP导航

1 Przewidzieli?my na dzisiaj temat: odpowiedzialne rodzicielstwo w ?wietle konstytucji Gaudium et spes oraz encykliki Humanae vitae.

Konstytucja soborowa, podejmuj?c powy?szy problem, ograniczy?a si? jednak tylko do przypomnienia zasadniczych przes?anek — dokument papieski poszed? o wiele dalej w wype?nieniu tych?e przes?anek konkretnymi tre?ciami.

Odno?ny tekst soborowy brzmi nast?puj?co: ?Kiedy wi?c chodzi o pogodzenie mi?o?ci ma??eńskiej z odpowiedzialnym przekazywaniem ?ycia, wówczas moralny charakter sposobu post?powania nie zale?y wy??cznie od samej szczerej intencji i oceny motywów, lecz musi by? okre?lony w ?wietle obiektywnych kryteriów, uwzgl?dniaj?cych natur? osoby ludzkiej i jej czynów, które to kryteria w kontek?cie prawdziwej mi?o?ci strzeg? pe?nego sensu wzajemnego oddawania si? sobie i cz?owieczego przekazywania ?ycia; a to jest niemo?liwe bez kultywowania szczerym sercem cnoty czysto?ci ma??eńskiej”.

I sobór dodaje: ?Synom Ko?cio?a, wspartym na tych zasadach, nie wolno przy regulowaniu urodzeń schodzi? na drogi, które Urz?d Nauczycielski Ko?cio?a przy t?umaczeniu prawa Bo?ego odrzuca”.

2 W tek?cie wcze?niejszym sobór uczy, i? ma??onkowie ?maj? wype?nia? swe zadanie w poczuciu ludzkiej i chrze?cijańskiej odpowiedzialno?ci oraz z szacunkiem pe?nym uleg?o?ci wobec Boga”. To znaczy ?e: ?zgodn? rad? i wspólnym wysi?kiem wyrobi? sobie s?uszny pogl?d w tej sprawie, uwzgl?dniaj?c zarówno swoje w?asne dobro, jak i dobro dzieci czy to ju? urodzonych, czy przewidywanych, i rozeznaj?c te? warunki czasu oraz sytuacji ?yciowej tak materialnej, jak i duchowej; a w końcu licz?c si? z dobrem wspólnoty rodzinnej, spo?eczeństwa i samego Ko?cio?a”.

Tu nast?puj? s?owa szczególnie wa?ne dla bli?szego okre?lenia moralnego charakteru odpowiedzialnego rodzicielstwa. Czytamy: ?Pogl?d ten winni ma??onkowie ustala? ostatecznie wobec Boga”. Z kolei za?: ?Niech chrze?cijańscy ma??onkowie b?d? ?wiadomi, ?e w swoim sposobie dzia?ania nie mog? post?powa? wedle w?asnego kaprysu, lecz ?e zawsze kierowa? si? maj? sumieniem, dostosowanym do prawa Bo?ego, pos?uszni Urz?dowi Nauczycielskiemu Ko?cio?a, który wyk?ada to prawo autentycznie, w ?wietle Ewangelii. Boskie prawo ukazuje pe?ne znaczenie mi?o?ci ma??eńskiej, chroni j? i pobudza do prawdziwie ludzkiego jej udoskonalenia”.

3 Konstytucja soborowa, ograniczaj?c si? do przypomnienia przes?anek wa?nych dla odpowiedzialnego rodzicielstwa, przes?anki te uwydatni?a w sposób zupe?nie jednoznaczny precyzuj?c wszystkie ich elementy sk?adowe: dojrza?o?? sumienia — jego stosunek do prawa Bo?ego — autentyczna interpretacja tej sprawy przez Magisterium Ko?cio?a.

4 Opieraj?c si? na tych samych przes?ankach, encyklika Humanae vitae idzie dalej, dostarczaj?c konkretnych wskazówek. Wida? to naprzód w sposobie okre?lenia ?odpowiedzialnego rodzicielstwa”. Pawe? VI stara si? to poj?cie u?ci?li?, si?gaj?c do ró?nych aspektów — natomiast wykluczaj?c z góry zredukowanie odpowiedzialnego rodzicielstwa do którego? z aspektów ?cz?stkowych”, jak to czyni? ci, co mówi? wy??cznie o kontroli urodzeń. Od pocz?tku bowiem Pawe? VI kieruje si? w swoim wywodzie ?integraln? wizj? cz?owieka” i tak?? wizj? mi?o?ci ma??eńskiej.

5 Odpowiedzialno?? w pe?nieniu funkcji rodzicielskich mo?na rozpatrywa? w ró?nych aspektach. Pawe? VI pisze: ?bior?c pod uwag? procesy biologiczne, odpowiedzialne rodzicielstwo oznacza znajomo?? i poszanowanie w?a?ciwych im funkcji: rozum ludzki bowiem odkrywa w zdolno?ci dawania ?ycia prawa biologiczne, które s? cz??ci? osoby ludzkiej”. Gdy z kolei chodzi o wymiar psychologiczny: ?o wrodzone pop?dy i uczucia, to odpowiedzialne rodzicielstwo oznacza konieczno?? opanowania ich przez rozum i wol?”.

Wychodz?c od tych aspektów wewn?trzosobowych, i do??czaj?c do nich ?warunki ekonomiczne i spo?eczne” — ?nale?y uzna?, ?e ci ma??onkowie realizuj? odpowiedzialne rodzicielstwo, którzy kieruj?c si? roztropnym namys?em i wielkoduszno?ci?, decyduj? si? na przyj?cie liczniejszego potomstwa, albo te?, dla wa?nych przyczyn i przy poszanowaniu nakazów moralnych, postanawiaj? okresowo lub nawet na czas nieograniczony, unika? zrodzenia nast?pnego dziecka”.

Tak wi?c w poj?ciu odpowiedzialnego rodzicielstwa mie?ci si? nie tylko gotowo?? ograniczania liczebno?ci potomstwa, ale te? jego powi?kszania, wedle wymogów roztropno?ci. W tym ?wietle centralnym aspektem, w którym spraw? odpowiedzialnego rodzicielstwa nale?y rozpatrywa? i rozstrzyga?, pozostaje zawsze ?obiektywny porz?dek moralny, ustanowiony przez Boga, którego to porz?dku prawdziwym t?umaczem jest prawe sumienie”.

6 Ma??onkowie wype?niaj? w tej dziedzinie swe ?obowi?zki wobec Boga, wobec siebie samych, rodziny i spo?eczeństwa, przy nale?ytym zachowaniu porz?dku rzeczy i hierarchii warto?ci”. Nie mo?e wi?c by? tutaj mowy o dowolno?ci post?powania. Winni natomiast ?dostosowa? swoje post?powanie do planu Boga – Stwórcy”.

Na tej te? zasadzie buduje autor encykliki swój wywód o ?wewn?trznym ?adzie stosunku ma??eńskiego” oraz o ?nierozerwalno?ci podwójnej funkcji znaku” w tym?e stosunku — co ju? uprzednio zosta?o zreferowane. Odno?na zasada moralno?ci ma??eńskiej jest wyk?adni? wierno?ci wobec planu Bo?ego.

(1.8.1984)