杏MAP导航

To Jan Pawe? II dostrzeg?, ?e ?kobieta mo?e bardziej jeszcze ni? m??czyzna widzi cz?owieka, poniewa? widzi go sercem. Widzi go niezale?nie od ró?nych uk?adów ideologicznych czy politycznych. Widzi go w jego wielko?ci i w jego ograniczeniach, i stara si? wyj?? mu naprzeciw, oraz przyj?? mu z pomoc?. W ten sposób urzeczywistnia si? w dziejach ludzko?ci podstawowy zamys? Stwórcy i na ró?ne sposoby nieustannie ukazuje pi?kno — nie tylko fizyczne, ale nade wszystko duchowe”.

?wiatowy Dzień Kobiet to okazja do tego, by przypomnie? s?owa Karola Wojty?y o kobietach i kierowane do kobiet. W czasie jego pos?ugi biskupiej i papieskiej by?o ich wyj?tkowo du?o, a wypowiadane by?y zawsze w miejscach szczególnych, które mia?y symboliczne znaczenie.

S?owa takie do kobiet skierowa? arcybiskup Karol Wojty?a m.in. w Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej. By?o to dla niego miejsce wyj?tkowe. Nawiedza? je bowiem jeszcze jako dziecko i to tu przyby? z ojcem po ?mierci i po pogrzebie swojej matki – Emilii Wojty?y w 1929 r.  Podczas kazania wyg?oszonego do kobiet 12 wrze?nia 1976 r. powiedzia?: 

Bij?ce serce rodziny

?Wy jeste?cie, drogie siostry, matkami, ?onami – jeste?cie tak?e córkami; jeste?cie ‘narzeczonymi’; jeste?cie siostrami. Waszym ?yciowym powo?aniem jest dawa? ludziom ?ycie: nowym ludziom dawa? ?ycie. Waszym powo?aniem jest kszta?towa? ludzk? wspólnot?; t? najbardziej podstawow?, bez której ka?da inna wspólnota jest pozbawiona korzeni cz?owieczeństwa. Wspólna rodzina stanowi o sile narodu i państwa, Ko?cio?a i ludzko?ci. A wspólnota rodzinna zawdzi?cza swoj? spójni? wam. Matka i wychowawczyni, matka i nauczycielka; matka – serce! Zawsze, przez ca?e pokolenia tak na was patrzono. Przez ca?e pokolenia tak na was patrzono na polskiej ziemi. Kobieta jest sercem rodziny. Wiemy, ?e cz?owiek umiera, kiedy przestaje bi? jego serce. Tak samo umiera rodzina, kiedy przestaje bi? serce matki!” 

Dowarto?ciowanie dzia?ań macierzyńskich

Warto przypomnie? tak?e przemówienie do w?ókniarek z ?ódzkich Zak?adów Przemys?u Bawe?nianego ?Uniontex”, które Jan Pawe? II wyg?osi? podczas trzeciej pielgrzymki do Polski w 1987 roku. 

?To naturalne pos?annictwo kobiety-matki bywa cz?sto poddawane w w?tpliwo?? z pozycji akcentuj?cych przede wszystkim uprawnienia spo?eczne kobiety. Niekiedy patrzy si? na jej prac? zawodow? jako na awans spo?eczny, a oddanie si? bez reszty sprawom rodziny i wychowania dzieci bywa uwa?ane za rezygnacj? z rozwoju w?asnej osobowo?ci, za jakie? zacofanie. To prawda, ?e równa godno?? i równa odpowiedzialno?? m??czyzny i kobiety usprawiedliwia w pe?ni dost?p kobiety do zaj?? publicznych. Jednak?e prawdziwy awans kobiety domaga si? od spo?eczeństwa szczególnego uznania dla zadań macierzyńskich i rodzinnych, poniewa? s? one warto?ci? nadrz?dn? wobec wszystkich innych zadań i zawodów publicznych. Zadania te i zawody winny zreszt? uzupe?nia? si? wzajemnie, je?eli chcemy, by rozwój spo?eczeństwa by? prawdziwie i w pe?ni ludzki” – mówi? papie? w jednym z najwi?kszych ?ódzkich zak?adów w?ókienniczych zatrudniaj?cych przede wszystkim kobiety. ?Czy to znaczy, ?e kobieta nie powinna pracowa? zawodowo? – pyta? retorycznie papie?. - Nauka spo?eczna Ko?cio?a przede wszystkim wysuwa ??danie, aby by?o w pe?ni docenione jako praca to wszystko, co kobieta czyni w domu, ca?a dzia?alno?? matki i wychowawczyni. To jest wielka praca. I ta wielka praca nie mo?e by? spo?ecznie deprecjonowana, musi by? stale dowarto?ciowywana, je?li spo?eczeństwo nie ma dzia?a? na w?asn? szkod?. Z kolei za? — praca zawodowa kobiet musi by? traktowana wsz?dzie i zawsze z wyra?nym odniesieniem do tego, co wynika z powo?ania kobiety jako ?ony i matki w rodzinie.

Godno?? i geniusz kobiety

Jednym z najcz??ciej cytowanych przemówień Jana Paw?a II adresowanych kobietom jest jego list napisany w zwi?zku z IV ?wiatow? Konferencj? po?wi?con? Kobiecie, któr? organizowa?a Organizacja Narodów Zjednoczonych w Pekinie w 1995 r. 

?Tak, nadesz?a pora, by z odwag?, jakiej wymaga pami?? i ze szczerym poczuciem odpowiedzialno?ci popatrzy? na d?ugie dzieje ludzko?ci, w które kobiety wnios?y wk?ad nie mniejszy ni? m??czy?ni, a w wi?kszo?ci przypadków w warunkach o wiele trudniejszych. My?l? w szczególno?ci o kobietach, które umi?owa?y kultur? i sztuk? oraz im si? po?wi?ci?y, mimo niesprzyjaj?cych warunków, cz?sto pozbawione jednakowego dost?pu do o?wiaty, niedoceniane, nara?one na niezrozumienie, a nawet na brak uznania ich wk?adu intelektualnego. Z rozlicznych dzie? dokonanych przez kobiety w ci?gu dziejów, bardzo niewiele, niestety, daje si? opisa? przy pomocy metod historiografii naukowej. Chocia? czas zatar? wiele materialnych ?wiadectw ich dzia?ania, nie sposób nie dostrzec ich b?ogos?awionego wp?ywu na ?ycie kolejnych pokoleń a? do naszych czasów. Ludzko?? zaci?gn??a ogromny d?ug wobec tej ‘tradycji’ kobiecej. Jak?e cz?sto oceniano kobiet? w przesz?o?ci i ocenia si? jeszcze dzisiaj bardziej wed?ug wygl?du zewn?trznego ni? jej zdolno?ci, profesjonalizmu, inteligencji, bogactwa wra?liwo?ci, czyli ostatecznie wed?ug jej godno?ci!” – napisa? papie?. I dalej: ?Post?p ocenia si? zwykle wed?ug kategorii naukowych i technicznych, i tak?e w tych dziedzinach nie brak wk?adu kobiet. Jednak?e nie jest to jedyny wymiar post?pu, a tym bardziej nie jest to wymiar zasadniczy. Wa?niejszy od niego jest wymiar spo?eczno-etyczny, który bierze pod uwag? odniesienia mi?dzyosobowe i zalety ducha. Spo?eczeństwo najwi?cej zawdzi?cza ?geniuszowi kobiety” w?a?nie w tym wymiarze, który bardzo cz?sto urzeczywistnia si? bez rozg?osu, w codziennych relacjach mi?dzyosobowych, a szczególnie w ?yciu rodziny”.

Czas pot?pienia nadu?y? seksualnych wobec kobiet

Papie? nie unika? tak?e tematów trudnych i bolesnych. W tym samym li?cie napisa?: ?Nadszed? czas, by z ca?? moc? pot?pi? — stwarzaj?c odpowiednie ?rodki obrony prawnej — ró?ne formy przemocy seksualnej, której ofiar? padaj? cz?sto kobiety. W imi? poszanowania osoby ludzkiej musimy równie? demaskowa? rozpowszechnianie kultury hedonistycznej i komercyjnej, która sk?ania do nadu?y? w dziedzinie seksualnej, wci?gaj?c nawet bardzo m?ode dziewcz?ta w kr?gi moralnego zepsucia i prostytucji”.

Karol Wojty?a nie tylko apelowa? o docenienie roli kobiet i otoczenie je nale?yt? opiek? ze strony najbli?szego ?rodowiska i systemów spo?ecznych i politycznych, ale tak?e podejmowa? osobiste decyzje, dzi?ki którym odwróci? si? los wielu matek pozostawionych bez pomocy bliskich.

Zakup budynku dla samotnych matek

Tu? przed wyjazdem na konklawe w 1978 r., arcybiskup Wojty?a wyda? decyzj? o zakupie budynku, w którym powsta? istniej?cy do dzi? Dom Samotnej Matki w Krakowie. Schronienie w nim wci?? znajduj? matki oczekuj?ce narodzin dziecka, a tak?e m?ode mamy, które znalaz?y si? w trudnej sytuacji ?yciowej. Dom zapewnia opiek? bytow? kobietom w ci??y i po urodzeniu dziecka, które ze wzgl?du na trudn? sytuacj? ?yciow?, kryzys lub do?wiadczenie przemocy w ?rodowisku rodzinnym nie mog? bezpiecznie urodzi? tam dziecka i przebywa? z nim w pierwszych miesi?cach po urodzeniu. W Domu Samotnej Matki przy ul. Przybyszewskiego w Krakowie funkcjonuje ponadto od 2006 r. okno ?ycia, które uratowa?o ?ycie wielu noworodkom.

- Urodzenie dziecka dla ka?dej kobiety jest do?wiadczeniem zwrotnym. Je?li dodatkowo towarzysz? temu sytuacje kryzysowe, kobieta w tym okresie potrzebuje szczególnego wsparcia. Istot? Domu Samotnej Matki jest zapewnienie kobiecie wsparcia w tym pi?knym, cho? cz?sto nie?atwym czasie. Pobyt w Domu Samotnej Matki ma charakter czasowy, pozwala na zapewnienie opieki nad kobiet? i jej dzieckiem w okresie przed porodem i do ukończenia 1 r.?. przez dziecko. Po tym czasie kobiety decyduj? si? na usamodzielnienie – informuje Fundacja Towarzyszenia Rodzinie im. Stanis?awa Grygiela. - W okresie jednego roku Siostry Nazaretanki pracuj?ce w krakowskim DSM odbieraj? ponad 100 telefonów zg?oszeń od kobiet w ci??y, które ze wzgl?du na sytuacj? ?yciow? potrzebuj? pomocy w postaci schronienia, zapewnienia bytu i opieki oko?oporodowej. ?wiadczy to o du?ej potrzebie funkcjonowania takich miejsc jak DSM. ?wiadczona pomoc i pobyt mieszkanek w domu wspó?finansowane s? z Funduszu SOS Archidiecezji Krakowskiej.

Ma?gorzata Rokoszewska/KUL