杏MAP导航

1 ?Przy zmartwychwstaniu […] nie b?d? si? ani ?eni?, ani za m?? wychodzi?, lecz b?d? jak anio?owie Bo?y w niebie” (Mt 22,30; podobnie Mk 12,25). ?S? równi anio?om i s? dzie?mi Bo?ymi, b?d?c uczestnikami zmartwychwstania” (?k 20,36).

Staramy si? zrozumie? te s?owa Chrystusa na temat przysz?ego zmartwychwstania, wyci?gaj?c z nich wniosek o — innym ni? w ?yciu ziemskim — uduchowieniu cz?owieka. Mo?na by tutaj mówi? tak?e o doskona?ym uk?adzie si? we wzajemnych stosunkach tego, co duchowe, i tego, co cielesne w cz?owieku. Cz?owiek ?historyczny” w konsekwencji grzechu pierworodnego do?wiadcza wielorakiej niedoskona?o?ci tego uk?adu si?, co wedle znanego wyra?enia biblijnego przejawia si? w tym, ?e ?cia?o po??da przeciw duchowi, a duch przeciw cia?u” (por. Rz 7,22-23). Cz?owiek ?eschatologiczny” b?dzie wolny od owego ?przeciw”. W zmartwychwstaniu cia?o powróci do doskona?ej jedno?ci i harmonii z duchem: cz?owiek nie b?dzie do?wiadcza? przeciwieństwa pomi?dzy tym, co w nim duchowe, a tym, co cielesne. ?Uduchowienie” oznacza nie tylko doskona?e panowanie pierwszego nad drugim, ale jak gdyby pe?ne przenikni?cie cia?a duchem — przenikni?cie energii cia?a si?ami ducha.

2 W ?yciu doczesnym panowanie ducha nad cia?em — i równoczesne podporz?dkowanie cia?a duchowi — mo?e sta? si?, jako owoc wytrwa?ej pracy nad sob?, wyrazem dojrza?ej duchowo osobowo?ci, nigdy jednak?e owo przenikni?cie si? cia?a energiami ducha nie usuwa samej mo?liwo?ci wzajemnego ich przeciwstawienia. ?Uduchowienie”, o jakim mowa w analizowanych tutaj tekstach synoptyków (Mt 22,30; Mk 12,25; ?k 20,34-35), znajduje si? ju? poza tak? mo?liwo?ci?. Jest to wi?c uduchowienie doskona?e, w którym sama mo?liwo?? tego, aby ?cia?o po??da?o przeciw duchowi, a duch przeciw cia?u” (por. Rz 7,22-23), zostaje ca?kowicie wyeliminowana. Stan ów, który — jak wida? — ró?ni si? zasadniczo (a nie tylko co do stopnia) od tego, którego do?wiadczamy w ?yciu ziemskim, nie oznacza jednak?e jakiego? ?odciele?nienia” cia?a ani te? w konsekwencji jakiego? ?odcz?owieczenia” cz?owieka. Wr?cz przeciwnie: oznacza doskona?e jego ?urzeczywistnienie”. W istocie bowiem z?o?onej, duchowo-cielesnej, jak? jest cz?owiek, doskona?o?? nie mo?e polega? na wzajemnym sprzeciwianiu si? sobie ducha i cia?a, ale na dog??bnym zharmonizowaniu obojga z zachowaniem pierwszeństwa ducha. To pierwszeństwo w ??wiecie przysz?ym” ma si? urzeczywistnia? i objawia? z doskona?? spontaniczno?ci?, bez ?adnego oporu ze strony cia?a. Nie nale?y tego wszak?e rozumie? jako ostatecznego ?pokonania” cia?a przez ducha. Zmartwychwstanie b?dzie oznacza? doskona?e uczestnictwo wszystkiego, co w cz?owieku cielesne, w tym, co w tym?e cz?owieku duchowe. B?dzie ono równocze?nie oznacza? doskona?e urzeczywistnienie tego, co osobowe.

3 S?owa synoptyków ?wiadcz? o tym, i? stan cz?owieka w ??wiecie przysz?ym” b?dzie nie tylko stanem doskona?ego uduchowienia, ale tak?e stanem gruntownego ?przebóstwienia” jego cz?owieczeństwa.

?Uczestnicy zmartwychwstania” — jak czytamy u ?ukasza (20,36) — nie tylko ?s? równi anio?om”, ale tak?e s? ?dzie?mi Bo?ymi”. Mo?na wnioskowa?, i? w?a?ciwy dla ?cz?owieka eschatologicznego” stopień uduchowienia b?dzie mia? swoje ?ród?o w nieporównanie wy?szym, ni? to ma miejsce w ?yciu ziemskim, stopniu ?przebóstwienia”. I tutaj równie? trzeba doda?, ?e chodzi nie tylko o inny stopień, ale poniek?d o inny rodzaj tego ?przebóstwienia”. Uczestnictwo w naturze Bo?ej, udzia? w ?yciu wewn?trznym Boga samego, przenikni?cie i nasycenie tego, co istotowo cz?owiecze, tym, co istotowo Boskie, osi?gnie wówczas swój nowy zenit, wraz z którym ?ycie ducha ludzkiego rozwinie si? w takiej pe?ni, jaka przedtem by?a zasadniczo dla niego niedost?pna. Tak wi?c owo nowe uduchowienie b?dzie owocem ?aski, czyli udzielania si? Boga w samym Jego Bóstwie nie tylko duszy, ale ca?ej duchowo-cielesnej podmiotowo?ci cz?owieka. Mówimy tutaj o ?podmiotowo?ci” (a nie tylko o ?naturze”), gdy? owo przebóstwienie nale?y rozumie? nie tylko jako ?stan wewn?trzny” cz?owieka (a wi?c: podmiotu) uzdolnionego do widzenia Boga ?twarz? w twarz”, ale jako nowe ukszta?towanie ca?ej podmiotowo?ci osobowej na miar? zjednoczenia z Bogiem w Jego trynitarnej tajemnicy i obcowania z Nim w doskona?ej komunii osób. Obcowanie to — przy ca?ej swojej podmiotowej intensywno?ci — nie poch?onie osobowej podmiotowo?ci cz?owieka, wr?cz przeciwnie: nieporównanie bardziej i pe?niej j? uwydatni.

4 Przebóstwienie ??wiata przysz?ego”, na które wskazuj? s?owa Chrystusa, przyniesie duchowi ludzkiemu tak? ?skal? do?wiadczenia” prawdy i mi?o?ci, która w ?yciu doczesnym by?a dla niego ca?kowicie niedost?pna. Kiedy Chrystus mówi o zmartwychwstaniu, to wskazuje równocze?nie na to, i? w tym eschatologicznym do?wiadczeniu prawdy i mi?o?ci zwi?zanym z widzeniem Boga ?twarz? w twarz” b?dzie na swój sposób uczestniczy? tak?e i ludzkie cia?o. Kiedy Chrystus mówi o uczestnikach przysz?ego zmartwychwstania, i? ?nie b?d? si? ani ?eni?, ani za m?? wychodzi?” (Mt 12,25), s?owa te — jak zauwa?yli?my ju? poprzednio — ?wiadcz? nie tylko o zamkni?ciu ziemskiej historii zwi?zanej z ma??eństwem i prokreacj?, ale zdaj? si? tak?e wskazywa? na ods?oni?cie nowego sensu cia?a. Czy mo?na by mówi? w tym wypadku o odkryciu na miar? biblijnej eschatologii oblubieńczego sensu cia?a jako nade wszystko ?dziewiczego” sensu bycia co do cia?a m??czyzn? i kobiet?? Aby na to pytanie, które wy?ania si? ze s?ów zapisanych przez synoptyków, udzieli? sobie odpowiedzi, wypada g??biej wnikn?? w to, czym ma by? uszcz??liwiaj?cy ogl?d Istoty Bo?ej, widzenia Boga ?twarz? w twarz” w ?yciu przysz?ym. Wypada te? kierowa? si? t? skal? do?wiadczenia prawdy i mi?o?ci, jaka znajduje si? poza granicami poznawczych i duchowych mo?liwo?ci cz?owieka w doczesno?ci, a która stanie si? jego udzia?em w ??wiecie przysz?ym”.

5 Owo ?eschatologiczne do?wiadczenie” Boga ?ywego nie tylko skupi na sobie pe?ni? energii duchowych cz?owieka, ale równocze?nie ods?oni przed nim w sposób ?ywy i do?wiadczalny owo ?udzielanie si?” Boga ca?emu stworzeniu, a w szczególno?ci Jego udzielanie si? cz?owiekowi, które jest najpe?niej osobowym ?oddaniem si?” Boga w samym Jego Bóstwie cz?owiekowi — tej istocie, która od pocz?tku nosi w sobie obraz i podobieństwo Boga. Tak wi?c nie tylko przedmiotem ?widzenia” stanie si? w ?wiecie przysz?ym owa tajemnica, która odwiecznie ukryta w Ojcu, zosta?a w czasie objawiona w Chrystusie, aby stale dope?nia? si? w dzia?aniu Ducha ?wi?tego — ale stanie si? ona, je?li tak mo?na si? wyrazi?, tre?ci? eschatologicznego do?wiadczenia i ?kszta?tem” ca?ej ludzkiej egzystencji w wymiarach ??wiata przysz?ego”. ?ycie wieczne wypada pojmowa? jako eschatologiczne — a wi?c pe?ne i doskona?e do?wiadczenie owej ?aski (charis) Boga, która w ?yciu doczesnym staje si? udzia?em cz?owieka pod os?on? wiary, natomiast dla uczestników ??wiata przysz?ego” nie tylko ma si? ods?oni? w ca?ej swojej przejmuj?cej g??bi, ale b?dzie do?wiadczana w samej swojej uszcz??liwiaj?cej rzeczywisto?ci.

Przerywamy w tym miejscu nasze rozwa?anie, skoncentrowane na s?owach Chrystusa mówi?cych o przysz?ym zmartwychwstaniu cia?. W tym ?uduchowieniu” i ?przebóstwieniu”, jakie w zmartwychwstaniu ma sta? si? udzia?em cz?owieka, odkrywamy w eschatologicznym wymiarze te rysy, które stanowi?y o oblubieńczym znaczeniu cia?a: odkrywamy je w tym spotkaniu z tajemnic? Boga ?ywego, jaka ods?ania si? przez widzenie Go ?twarz? w twarz”.

(9.12.1981)