杏MAP导航

1 ?Jeste?cie w b??dzie, nie znaj?c Pisma ani mocy Bo?ej” (Mt 22,29) — tak powiedzia? Chrystus do saduceuszów, którzy, odrzucaj?c wiar? w przysz?e zmartwychwstanie cia?, przed?o?yli Mu nast?puj?cy kazus: ?by?o u nas siedmiu braci. Pierwszy o?eni? si? i umar?, a poniewa? nie mia? potomstwa, zostawi? swoj? ?on? bratu [wedle Moj?eszowego prawa lewiratu]. Tak samo drugi i trzeci — a? do siódmego. W końcu po wszystkich umar?a ta kobieta. Do którego wi?c z tych siedmiu nale?e? b?dzie przy zmartwychwstaniu?” (Mt 22,25-28).

Chrystus odpowiada saduceuszom, stwierdzaj?c na pocz?tku i na końcu swej odpowiedzi, i? s? ?w b??dzie, nie znaj?c Pisma ani mocy Bo?ej” (Mk 12,24; Mt 22,29). Poniewa? rozmowa z saduceuszami znajduje si? u wszystkich synoptyków, porównajmy krótko odno?ne teksty.

2 Wersja Mateusza (22,24-30), chocia? nie odwo?uje si? do ?krzaku”, w ca?o?ci prawie pokrywa si? z wersj? Marka (12,18-25). Obie zawieraj? dwa zasadnicze elementy: wypowied? o przysz?ym zmartwychwstaniu cia? oraz wypowied? o stanie cia? ludzi zmartwychwsta?ych. Oba te same elementy znajduj? si? równie? u ?ukasza (20,27-36). Element pierwszy, to znaczy wypowied? o przysz?ym zmartwychwstaniu cia?, ??czy si? — zw?aszcza u Mateusza i u Marka — ze stwierdzeniem pod adresem saduceuszów, ?e ?nie znaj? Pisma ani mocy Bo?ej”. Stwierdzenie to zas?uguje na szczególn? uwag?, gdy? w?a?nie w nim Chrystus dotyka samych podstaw wiary w zmartwychwstanie, do którego odwo?a? si? w odpowiedzi na ich pytanie zwi?zane z konkretnym przyk?adem w zakresie Moj?eszowego prawa lewiratu.

3 Saduceusze najwyra?niej traktuj? spraw? zmartwychwstania jako swego rodzaju teori? czy hipotez?, któr? mo?na obali?. Jezus wykazuje im naprzód b??d metodologiczny: nie znaj? Pisma — a z kolei b??d merytoryczny: nie przyjmuj? tego, co Pismo objawia — nie znaj? mocy Bo?ej — nie maj? wiary w Tego, który objawi? si? Moj?eszowi w krzaku ognistym. Jest to bardzo znamienna odpowied? i bardzo precyzyjna. Chrystus spotyka si? tutaj z lud?mi, którzy uwa?aj? si? za znawców i kompetentnych interpretatorów Pisma. Ludziom tym — to jest saduceuszom — Jezus odpowiada, ?e sama znajomo?? Pisma jako ?litery” nie wystarcza. Pismo bowiem jest nade wszystko ?rodkiem do poznania mocy Boga ?ywego, który objawia w nim siebie, tak jak objawi? siebie Moj?eszowi w krzaku ognistym. W tym objawieniu nazwa? siebie ?Bogiem Abrahama, Izaaka i Jakuba” — a wi?c tych, którzy byli protoplastami Moj?esza w wierze p?yn?cej z objawienia Boga ?ywego. Wszyscy oni dawno ju? pomarli, a jednak Chrystus odwo?anie si? do nich dope?nia stwierdzeniem: ?Bóg nie jest Bogiem umar?ych, lecz ?ywych”. Stwierdzenia tego, które jest kluczem Chrystusowej interpretacji s?ów wypowiedzianych do Moj?esza z g??bi p?on?cego krzaka, nie mo?na rozumie? inaczej, jak tylko przyjmuj?c rzeczywisto?? ?ycia, któremu ?mier? nie k?adzie kresu. Ojcowie Moj?esza w wierze: Abraham, Izaak, Jakub, dla Boga s? osobami ?yj?cymi (por. ?k 20,38: ?wszyscy bowiem dla Niego ?yj?”), chocia? wedle ludzkich kryteriów nale?y ich zaliczy? do umar?ych. Odczytywa? prawid?owo Pismo, a w szczególno?ci powy?sze s?owa Boga samego — to znaczy poznawa? i przyjmowa? z wiar? moc Dawcy ?ycia, który nie jest zwi?zany panuj?cym w ziemskich dziejach cz?owieka prawem ?mierci.

4 Zdaje si?, ?e w taki sposób nale?y zinterpretowa? odpowied? Chrystusa na temat mo?liwo?ci zmartwychwstania udzielon? saduceuszom wedle zapisu wszystkich trzech synoptyków. Kiedy? Chrystus odpowiedzi w tej sprawie udzieli swoim w?asnym zmartwychwstaniem — na razie jednak odwo?uje si? do ?wiadectwa Starego Testamentu i ukazuje jak w tym ?wiadectwie nale?y odnajdywa? prawd? o nie?miertelno?ci i zmartwychwstaniu. Nale?y to czyni? nie zatrzymuj?c si? przy samym brzmieniu s?ów, ale si?gaj?c do mocy Boga, któr? s?owa te objawiaj?. Powo?anie si? na Abrahama, Izaaka i Jakuba w owej Moj?eszowej teofanii, o jakiej czytamy w Ksi?dze Wyj?cia (3,2-6), jest ?wiadectwem, które ?ywy Bóg daje tym, którzy ?dla Niego” ?yj?: którzy z Jego mocy maj? ?ycie, chocia? w wymiarach historii od dawna trzeba ich zaliczy? do umar?ych.

5 Pe?n? wymow? tego  ?wiadectwa, do którego w rozmowie z saduceuszami odwo?uje si? Jezus, mo?na by (stale w ?wietle Starego tylko Testamentu) odczyta? w taki sposób: Ten, Który Jest — Ten, Który ?yje i który jest ?yciem — stanowi niewyczerpalne ?ród?o istnienia i ?ycia, tak jak objawi? siebie ?na pocz?tku” w Ksi?dze Rodzaju (por. Rdz 1 – 3). Chocia? przeto udzia?em cz?owieka wraz z grzechem sta?a si? ?mier? co do cia?a (por. Rdz 3,19), chocia? dost?p do drzewa ?ycia (wielkiego symbolu Ksi?gi Rodzaju) zosta? dla niego odci?ty (por. Rdz 3,22) — to jednak Bóg ?ywy, wchodz?c w nowe przymierze z lud?mi (Abraham — patriarchowie, Moj?esz — Izrael), w przymierzu tym odnawia stale sam? rzeczywisto?? ?ycia, ods?ania na nowo jego perspektyw?, poniek?d wci?? na nowo otwiera dost?p do drzewa ?ycia. Wraz z Przymierzem to ?ycie, którego ?ród?em jest On sam, staje si? udzia?em ludzi — tych samych, którzy na skutek z?amania pierwszego Przymierza stracili przyst?p do drzewa ?ycia, którzy w wymiarach swej ziemskiej historii zostali poddani ?mierci.

6 Chrystus jest ostatnim s?owem Boga na ten temat, w tym bowiem Przymierzu, które w Nim i przez Niego zostaje zawarte pomi?dzy Bogiem a ludzko?ci?, perspektywa ?ycia zostaje otwarta do końca, a przyst?p do drzewa ?ycia — wedle pierwotnego zamierzenia Boga Przymierza — zostaje objawiony w ostatecznej pe?ni ka?demu cz?owiekowi. Taka b?dzie wymowa ?mierci i zmartwychwstania Chrystusa, takie ?wiadectwo tajemnicy paschalnej. Jednak?e rozmowa z saduceuszami toczy si? na przedpaschalnym etapie mesjańskiego pos?annictwa Chrystusa. Przebieg rozmowy wed?ug Mateusza (22,24-30), Marka (12,18-27) i ?ukasza (20,27-36), wskazuje na to, ?e Chrystus, który kilkakrotnie, zw?aszcza w obcowaniu ze swoimi uczniami, mówi? o przysz?ym zmartwychwstaniu Syna Cz?owieczego (por. np. Mt 17,9.23; 20,11 i paral.), w tej rozmowie nie odwo?uje si? do tego argumentu. Racje s? zrozumia?e i przejrzyste. Rozmowa toczy si? z saduceuszami, ?którzy nie wierz? w zmartwychwstanie” (jak zauwa?a Ewangelista) — to znaczy: którzy kwestionuj? sam? jego mo?liwo?? — a równocze?nie uwa?aj? si? za znawców Pisma Starego Testamentu, uwa?aj? si? za jego kwalifikowanych interpretatorów. I dlatego te? Jezus odwo?uje si? do Starego Testamentu. I na Starym Testamencie wykazuje im, ?e ?nie znaj? mocy Bo?ej”.

7 W sprawie mo?liwo?ci zmartwychwstania Chrystus odwo?uje si? w?a?nie do tej mocy, która idzie w parze ze ?wiadectwem Boga ?ywego, który jest Bogiem Abrahama, Izaaka, Jakuba — i Bogiem Moj?esza. Bóg, którego saduceusze pozbawiaj? tej mocy, nie jest ju? prawdziwym Bogiem ojców, ale Bogiem ich hipotezy i interpretacji. Chrystus natomiast przyszed? da? ?wiadectwo Bogu ?ycia w ca?ej prawdzie Jego mocy nad ?yciem cz?owieka.

(18.11.1981)