杏MAP导航

Dykasteria Nauki Wiary

Komunikat prasowy na temat recepcji Fiducia supplicans z 4 stycznia 2024

Publikujemy ten komunikat, aby pomóc w wyja?nieniu recepcji , jednocze?nie zalecaj?c pe?n? i spokojn? lektur? Deklaracji, aby lepiej zrozumie? znaczenie jej propozycji.

1.  Nauka

Zrozumia?e wypowiedzi niektórych konferencji biskupów na temat dokumentu Fiducia supplicans maj? t? warto??, ?e wskazuj? na potrzeb? d?u?szego okresu refleksji duszpasterskiej. To, co te konferencje biskupów wyrazi?y, nie mo?e by? interpretowane jako sprzeciw doktrynalny, poniewa? dokument jest jasny i odnosi si? w klasyczny sposób do kwestii ma??eństwa i seksualno?ci. W Deklaracji znajduje si? kilka przekonuj?cych sformu?owań, które nie pozostawiaj? ?adnych w?tpliwo?ci:

?Deklaracja ta pozostaje niezachwiana w tradycyjnej doktrynie Ko?cio?a dotycz?cej ma??eństwa, nie dopuszczaj?c ?adnego rodzaju obrz?du liturgicznego lub b?ogos?awieństw podobnych do obrz?du liturgicznego, które mog?yby powodowa? zamieszanie.” Chodzi o to, by podejmuj?c dzia?ania wobec par w sytuacjach nieregularnych, nie doprowadza? do ?zatwierdzania ich statusu lub zmieniania w jakikolwiek sposób odwiecznego nauczania Ko?cio?a na temat ma??eństwa” (Prezentacja).

?Niedopuszczalne s? zatem obrz?dy i modlitwy, które mog?yby powodowa? zamieszanie mi?dzy tym, co jest konstytutywne dla ma??eństwa jako «wy??cznego, trwa?ego i nierozerwalnego zwi?zku mi?dzy m??czyzn? i kobiet?, naturalnie otwartego na rodzenie dzieci», a tym, co temu zaprzecza. Przekonanie to opiera si? na odwiecznej katolickiej nauce o ma??eństwie. Tylko w tym kontek?cie stosunki seksualne odnajduj? swoje naturalne, w?a?ciwe i w pe?ni ludzkie znaczenie. Nauka Ko?cio?a w tej sprawie pozostaje sta?a.” (4).

?Takie jest równie? znaczenie Responsum ówczesnej Kongregacji Nauki Wiary, w którym stwierdza si?, ?e Ko?ció? nie ma uprawnień do udzielania b?ogos?awieństw zwi?zkom osób tej samej p?ci” (5).

?Z tego powodu, poniewa? Ko?ció? zawsze uwa?a? za moralnie dozwolone tylko te stosunki seksualne, które s? prze?ywane w ma??eństwie, nie ma on uprawnień do udzielania b?ogos?awieństwa liturgicznego, gdy w jaki? sposób mo?e to stanowi? form? moralnej legitymizacji zwi?zku, który ma pozór bycia ma??eństwem lub pozama??eńskiej praktyki seksualnej.” (11)

Jasnym jest zatem, ?e nie ma miejsca na doktrynalny dystans wobec tej Deklaracji lub uznanie jej za heretyck?, sprzeczn? z Tradycj? Ko?cio?a tudzie? blu?niercz?.

2. Praktyczna recepcja

Jednak niektórzy biskupi wyra?aj? si? przede wszystkim w odniesieniu do aspektu praktycznego: mo?liwych b?ogos?awieństw dla par nieregularnych. Deklaracja zawiera propozycj? krótkich i prostych b?ogos?awieństw duszpasterskich (nie liturgicznych ani rytualnych) dla par (nie zwi?zków) nieregularnych, przy za?o?eniu, ?e s? to b?ogos?awieństwa bez formy liturgicznej, które nie aprobuj? ani nie usprawiedliwiaj? sytuacji, w jakiej znajduj? si? te osoby.

Dokumenty Dykasterii Nauki Wiary, takie jak Fiducia supplicans, w swoich praktycznych aspektach mog? wymaga? wi?cej lub mniej czasu na ich zastosowanie w zale?no?ci od lokalnych kontekstów i rozeznania ka?dego biskupa diecezjalnego z jego diecezj?. W niektórych miejscach nie zachodz? trudno?ci co do natychmiastowego zastosowania, w innych istnieje potrzeba niewprowadzania ?adnych innowacji, po?wi?caj?c tyle czasu, ile potrzeba, na lektur? i interpretacj?.

Przyk?adowo niektórzy biskupi ustalili, ?e ka?dy kap?an mo?e rozeznawa?, ale mo?e udziela? tych b?ogos?awieństw tylko prywatnie. Nic z tego nie jest problematyczne, je?li jest wyra?one w ramach szacunku dla tekstu podpisanego i zatwierdzonego przez samego Papie?a i w ramach starania si?, by w jaki? sposób przyj?? zawart? w nim refleksj?.

Ka?dy biskup lokalny, na mocy swojej w?a?ciwej funkcji, od zawsze posiada w?adz? rozeznawania in loco, w danym konkretnym miejscu, które zna lepiej ni? inni, poniewa? jest to jego trzoda. Roztropno?? i dba?o?? o kontekst ko?cielny i lokaln? kultur? mog? dopuszcza? ró?ne sposoby zastosowania, ale nie ca?kowite lub ostateczne zaprzeczenie tego kroku, który jest proponowany kap?anom.

3. Delikatna sytuacja w niektórych krajach

Przypadek niektórych Konferencji biskupów musi by? rozumiany we w?asnym kontek?cie. W ró?nych krajach istniej? silne czynniki kulturowe, a nawet prawne, które wymagaj? czasu i strategii duszpasterskich wykraczaj?cych poza krótkoterminow? perspektyw?.

Je?li istniej? przepisy, które karz? wi?zieniem, a w niektórych przypadkach torturami, a nawet ?mierci? sam fakt zadeklarowania si? jako homoseksualista, to zrozumia?e jest, ?e w tej sytuacji b?ogos?awieństwo by?oby nierozwa?ne. To oczywiste, ?e biskupi nie chc? nara?a? osób homoseksualnych na przemoc. Wa?nym jest, ?e Konferencje biskupów nie wyznaj? innej doktryny ni? ta zawarta w Deklaracji zatwierdzonej przez Papie?a, poniewa? jest to ta sama doktryna, co zawsze, ale raczej ukazuj? potrzeb? badania i rozeznania, aby dzia?a? z duszpastersk? roztropno?ci? w tym kontek?cie.

Rzeczywi?cie, istnieje wiele krajów, które w ró?nym stopniu pot?piaj?, zakazuj? i penalizuj? homoseksualizm. W tych przypadkach, poza kwesti? b?ogos?awieństw, istnieje szerokie, d?ugoterminowe zadanie duszpasterskie, które obejmuje formacj?, obron? godno?ci ludzkiej, nauczanie nauki spo?ecznej Ko?cio?a i ró?ne strategie, które nie dopuszczaj? po?piechu.

4. Prawdziwa nowo?? dokumentu

Prawdziw? nowo?ci? tej Deklaracji, która wymaga wielkodusznego wysi?ku przyj?cia, z którego nikt nie powinien deklarowa? si? jako wykluczony, nie jest mo?liwo?? b?ogos?awienia par nieregularnych. Jest ni? zach?ta do rozró?nienia mi?dzy dwoma ró?nymi formami b?ogos?awieństw: ?liturgicznymi lub rytualnymi” oraz ?spontanicznymi lub duszpasterskimi”. W Prezentacji jest jasno wyja?nione, ?e ?warto?? tego dokumentu, polega na tym, ?e wnosi on szczególny i nowatorski wk?ad w duszpasterskie znaczenie b?ogos?awieństw, co pozwala poszerzy? i wzbogaci? ich klasyczne rozumienie, ?ci?le zwi?zane z perspektyw? liturgiczn?” (Prezentacja). Ta ?teologiczna refleksja, oparta na duszpasterskiej wizji Papie?a Franciszka, zak?ada rzeczywisty rozwój w odniesieniu do tego, co zosta?o powiedziane o b?ogos?awieństwach w Magisterium i oficjalnych tekstach Ko?cio?a”.

W tle znajduje si? pozytywna ocena ?duszpasterstwa ludowego”, która pojawia si? w wielu tekstach Ojca ?wi?tego. W tym kontek?cie zach?ca on nas do docenienia prostej wiary Ludu Bo?ego, który nawet po?ród swoich grzechów wychodzi z immanencji i otwiera swoje serca, aby prosi? o Bo?? pomoc.

Z tego powodu, zamiast b?ogos?awieństwa par nieregularnych, tekst Dykasterii przyj?? wysok? rang? ?Deklaracji”, która jest czym? wi?cej ni? ?responsum” czy list. Centralnym tematem, który szczególnie zaprasza nas do pog??bienia, które wzbogaci nasz? praktyk? duszpastersk?, jest szersze rozumienie b?ogos?awieństw i propozycja zwi?kszenia b?ogos?awieństw duszpasterskich, które nie wymagaj? tych samych warunków, co b?ogos?awieństwa w kontek?cie liturgicznym lub rytualnym. W zwi?zku z tym, wykluczaj?c polemik?, tekst wzywa do wysi?ku spokojnej refleksji, z duszpasterskim sercem, wolnym od jakiejkolwiek ideologii.

Nawet je?li niektórzy biskupi uwa?aj? za rozs?dne, aby na razie nie udziela? tych b?ogos?awieństw, wszyscy musimy wzrasta? w przekonaniu, ?e nierytualne b?ogos?awieństwa nie s? u?wi?ceniem osoby lub pary, która je otrzymuje, nie s? usprawiedliwieniem wszystkich ich czynów, nie s? ratyfikacj? ?ycia, które prowadz?. Kiedy Papie? poprosi? nas, aby?my wzrastali w szerszym rozumieniu b?ogos?awieństw duszpasterskich, zaproponowa?, aby?my pomy?leli o sposobie b?ogos?awieństwa, który nie wymaga tak wielu warunków, by zrealizowa? ten prosty gest blisko?ci duszpasterskiej, który jest ?rodkiem promuj?cym otwarto?? na Boga po?ród najró?niejszych sytuacji.

5. Jakie s? konkretnie te ?b?ogos?awieństwa duszpasterskie”?

?B?ogos?awieństwa duszpasterskie”, aby mo?na je by?o wyra?nie odró?ni? od b?ogos?awieństw liturgicznych lub rytualnych, musz? by? przede wszystkim bardzo krótkie (por. punkt 38). S? to b?ogos?awieństwa trwaj?ce kilka sekund, bez rytua?u czy Ksi?gi B?ogos?awieństw. Je?li dwie osoby podchodz? razem, aby o nie b?aga?, po prostu prosi si? Pana o pokój, zdrowie i inne dobre rzeczy dla tych dwóch osób, które si? o nie zwracaj?. Prosi si? równie?, aby ?y?y w pe?nej wierno?ci wobec Ewangelii Chrystusa, aby Duch ?wi?ty uwolni? te dwie osoby od wszystkiego, co nie odpowiada Jego Boskiej woli i od wszystkiego, co wymaga oczyszczenia.

Ta niezrytualizowana forma b?ogos?awieństwa, z prostot? i zwi?z?o?ci? swojej formy, nie pretenduje do usprawiedliwienia czegokolwiek, co nie jest moralnie akceptowalne. Oczywi?cie nie jest to ma??eństwo, ale nie jest to te? ?zatwierdzenie” lub ratyfikacja czegokolwiek. Jest to jedynie odpowied? pasterza na pro?b? dwóch osób o Bo?? pomoc. Dlatego w tym przypadku pasterz nie stawia warunków i nie chce zna? intymnego ?ycia tych ludzi.

Poniewa? niektórzy stwierdzili, ?e trudno im zrozumie?, w jaki sposób te b?ogos?awieństwa mog?yby si? odbywa?, spójrzmy na konkretny przyk?ad: wyobra?my sobie, ?e w ramach du?ej pielgrzymki para rozwiedzionych znajduj?cych si? w nowym zwi?zku mówi do ksi?dza: ?Prosimy o udzielenie nam b?ogos?awieństwa – nie mo?emy znale?? pracy, on jest bardzo chory, nie mamy domu, ?ycie staje si? bardzo ci??kie, niech Bóg nam pomo?e.”

W takim przypadku kap?an mo?e odmówi? prost? modlitw?: ?Panie, spójrz na te swoje dzieci, daj im zdrowie, prac?, pokój, wzajemn? pomoc. Uwolnij je od wszystkiego, co jest sprzeczne z Twoj? Ewangeli? i spraw, aby ?y?y zgodnie z Twoj? wol?. Amen.” I kończy znakiem krzy?a nad ka?dym z nich.

To 10 czy 15 sekund. Czy ma sens odmawianie tego rodzaju b?ogos?awieństwa tym dwojgu osobom, które o nie b?agaj?? Czy nie warto wesprze? ich mniejszej lub wi?kszej wiary, wspomóc ich s?abo?? boskim b?ogos?awieństwem, udost?pni? miejsce na t? otwarto?? na transcendencj?, która mog?aby doprowadzi? ich do wi?kszej wierno?ci Ewangelii?

W celu unikni?cia w?tpliwo?ci, Deklaracja dodaje, ?e gdy o b?ogos?awieństwo prosi para w sytuacji nieregularnej, ?mimo ?e udzielone poza obrz?dami przewidzianymi przez ksi?gi liturgiczne, b?ogos?awieństwo to nigdy nie b?dzie realizowane w kontek?cie cywilnych obrz?dów zawarcia zwi?zku ani w powi?zaniu z nimi. I nie w strojach, gestach i s?owach w?a?ciwych dla ma??eństwa. To samo dotyczy sytuacji, gdy o b?ogos?awieństwo prosi para tej samej p?ci.” (39). Rozumie si? zatem, ?e nie nale?y go wykonywa? w widocznym miejscu w ko?ciele lub przed o?tarzem, poniewa? to równie? spowodowa?oby zamieszanie.

Dlatego ka?dy biskup w swojej diecezji jest upowa?niony przez Deklaracj? Fiducia supplicans do udzielania takich prostych b?ogos?awieństw, z zachowaniem wszelkich zaleceń dotycz?cych roztropno?ci i ostro?no?ci, ale w ?aden sposób nie jest upowa?niony do proponowania lub wprowadzania b?ogos?awieństw, które mog?yby przypomina? obrz?d liturgiczny.

6. Katecheza

By? mo?e w niektórych miejscach, katecheza b?dzie niezb?dna, aby pomóc wszystkim zrozumie?, ?e tego rodzaju b?ogos?awieństwa nie s? ratyfikacj? ?ycia prowadzonego przez tych, którzy o nie prosz?. Nie s? one równie? rozgrzeszeniem, poniewa? gesty te s? dalekie od bycia sakramentem lub obrz?dem. S? to proste wyrazy duszpasterskiej blisko?ci, które nie stawiaj? takich samych wymagań jak sakrament czy formalny obrz?d. B?dziemy musieli przyzwyczai? si? do zaakceptowania faktu, ?e je?li ksi?dz udziela tego rodzaju prostego b?ogos?awieństwa, nie jest heretykiem, niczego nie ratyfikuje i nie zaprzecza doktrynie katolickiej.

Mo?emy pomóc Ludowi Bo?emu odkry?, ?e tego rodzaju b?ogos?awieństwa s? tylko prostymi kana?ami duszpasterskimi, które pomagaj? wyrazi? wiar? ludzi, nawet je?li s? wielkimi grzesznikami. Dlatego udzielaj?c tego b?ogos?awieństwa dwóm osobom, które spontanicznie zbli?aj? si?, aby o nie b?aga?, nie u?wi?camy ich, nie gratulujemy im ani nie pochwalamy takiego zwi?zku. W rzeczywisto?ci to samo dotyczy b?ogos?awienia pojedynczych osób, poniewa? osoba, która prosi o b?ogos?awieństwo – a nie o rozgrzeszenie – mo?e by? wielkim grzesznikiem, a my nie odmawiamy jej z tego powodu owego ojcowskiego gestu w trakcie jej walki o przetrwanie.

Je?li zostanie to wyja?nione poprzez dobr? katechez?, mo?emy uwolni? si? od l?ku, ?e nasze b?ogos?awieństwa mog?yby wyra?a? co? niew?a?ciwego. Mogliby?my by? s?ugami bardziej wolnymi i by? mo?e bli?szymi i bardziej owocnymi, w pos?udze pe?nej gestów ojcostwa i blisko?ci, bez obawy, ?e zostaniemy ?le zrozumiani.

Prosimy nowonarodzonego Pana, aby wyla? na wszystkich hojne i darmowe b?ogos?awieństwo, aby mogli prze?y? 2024 rok jako ?wi?ty i szcz??liwy.

Víctor Manuel Kard. Fernández
Prefekt

Ks. pra?at Armando Matteo
Sekretarz Sekcji Doktrynalnej