杏MAP导航

Salvatore Cernuzio - Watykan

Oko?o czterdziestu stron dokumentu jest wynikiem prac zgromadzenia, które – jak czytamy w dokumencie – odbywa?o si? w czasie, gdy na ?wiecie szalej? stare i nowe wojny, z absurdalnym dramatem niezliczonych ofiar. ?Krzyk ubogich, zmuszonych do migracji, cierpi?cych z powodu przemocy lub niszcz?cych konsekwencji zmian klimatycznych rozbrzmiewa? w?ród nas, nie tylko za po?rednictwem mediów, ale tak?e z g?osów wielu, osobi?cie uczestnicz?cych wraz z ich rodzinami i narodami w tych tragicznych wydarzeniach” – czytamy we wst?pie dokumentu.

Na to wyzwanie i wiele innych uczestnicy synodu próbowali odpowiedzie? w ma?ych kr?gach i w przemówieniach na auli synodalnej. Wszystko zosta?o zebrane w dokumencie końcowym, podzielonym na trzy cz??ci, który wytycza ?cie?k? pracy do wykonania w drugiej sesji w 2024 roku.

S?uchanie wszystkich, pocz?wszy od ofiar nadu?y?

Podobnie jak w ?Li?cie do Ludu Bo?ego”, zgromadzenie synodalne potwierdza otwarto?? na s?uchanie i towarzyszenie wszystkim, tak?e tym, którzy doznali nadu?y? i krzywd w Ko?ciele (zob. paragraf 1, punkt e). Na drodze do pojednania i sprawiedliwo?ci konieczne jest zaj?cie si? kwestiami strukturalnymi, które pozwoli?y na takie nadu?ycia i wykonanie konkretnych gestów pokuty. 

Oblicze Ko?cio?a synodalnego

Synodalno?? jest pierwszym krokiem. Jest to termin, który – jak przyznaj? sami uczestnicy Synodu – jest nieznany wielu cz?onkom Ludu Bo?ego i budzi u niektórych zak?opotanie i niepokój (1 f), w?ród tych, którzy obawiaj? si? odej?cia od tradycji, os?abienia hierarchicznej natury Ko?cio?a (1 g), utraty w?adzy lub przeciwnie, bezruchu i braku odwagi do zmian. ?Synodalny” i ?synodalno??” to terminy, które ?wskazuj? na sposób bycia Ko?cio?em, który wyra?a komuni?, misj? i uczestnictwo”. Tak wi?c sposób prze?ywania Ko?cio?a, doceniania ró?nic i rozwijania aktywnego zaanga?owania wszystkich, wychodz?c od prezbiterów i biskupów: Ko?ció? synodalny nie mo?e obej?? si? bez ich g?osu (1 n) – czytamy w dokumencie. ?Musimy zrozumie? powody oporu wobec synodalno?ci ze strony niektórych z nich”. 

Misja

Synodalno?? idzie zatem w parze z misj?, dlatego ?wspólnoty chrze?cijańskie powinny dzieli? braterstwo z m??czyznami i kobietami innych religii, przekonań i kultur, unikaj?c z jednej strony ryzyka autoreferencyjno?ci i samozachowawczo?ci, a z drugiej utraty to?samo?ci” (2 e). W tym nowym stylu duszpasterskim dla wielu wydaje si? wa?ne, aby j?zyk liturgiczny by? bardziej dost?pny dla wiernych i bardziej uciele?niony w ró?norodno?ci kultur (3 l).

Ubodzy w centrum

Wiele miejsca w dokumencie końcowym po?wi?cono ubogim, którzy prosz? Ko?ció? o mi?o?? rozumian? jako szacunek, akceptacj? i uznanie (4 a). Dla Ko?cio?a opcja na rzecz ubogich i odrzuconych jest kategori? teologiczn?, a nie kulturow?, socjologiczn?, polityczn? czy filozoficzn? (4 b) – jest powtórzone w dokumencie końcowym – identyfikuj?c jako ubogich tak?e migrantów, ludno?? tubylcz?, ofiary przemocy, nadu?y? (zw?aszcza kobiety), rasizmu i handlu lud?mi, osoby uzale?nione, mniejszo?ci, opuszczone osoby starsze, wyzyskiwanych pracowników (4 c). ?Najbardziej bezbronnymi z bezbronnych, dla których potrzebne jest ci?g?e wsparcie, s? dzieci w ?onie matki i ich matki”, czytamy w tek?cie Zgromadzenia, które mówi, ?e jest ?wiadome krzyku nowych ubogich wywo?anego wojnami i terroryzmem, spowodowanego równie? przez skorumpowane systemy polityczne i gospodarcze.

Zaanga?owanie wierz?cych w polityk? i na rzecz dobra wspólnego

W tym sensie Ko?ció? jest wezwany do zaanga?owania si? zarówno w publiczne pot?pianie niesprawiedliwo?ci pope?nianych przez jednostki, rz?dy, firmy, jak i do aktywnego zaanga?owania w polityk?, stowarzyszenia, zwi?zki zawodowe, ruchy ludowe (4 g). Nie zaniedbuj?c skonsolidowanych dzia?ań Ko?cio?a w dziedzinie edukacji, zdrowia i pomocy spo?ecznej, bez jakiejkolwiek dyskryminacji lub wykluczenia kogokolwiek (4 k).

Migranci

W centrum uwagi znajduj? si? migranci i uchod?cy, z których wielu nosi rany wykorzenienia, wojny i przemocy – podkre?lono w dokumencie, gdzie zwrócono uwag?, ?e staj? si? oni ?ród?em odnowy i wzbogacenia dla wspólnot, które ich przyjmuj?, a tak?e okazj? do nawi?zania bezpo?redniej wi?zi z odleg?ymi geograficznie Ko?cio?ami (5 d). W obliczu coraz bardziej wrogich postaw wobec nich, Synod zach?ca do praktykowania otwartego przyj?cia, towarzyszenia im w budowaniu nowego projektu ?ycia i prawdziwej mi?dzykulturowej komunii mi?dzy narodami. Fundamentalne w tym sensie jest poszanowanie tradycji liturgicznych i praktyk religijnych, a tak?e j?zyka. Na przyk?ad s?owo takie jak ?misja”, w kontekstach, w których g?oszenie Ewangelii wi??e si? z kolonizacj?, a nawet ludobójstwem, jest obci??one bolesn? spu?cizn? historyczn? i utrudnia komuni? (5 e). Ewangelizacja w tych kontekstach wymaga uznania pope?nionych b??dów, nauczenia si? nowej wra?liwo?ci na te kwestie – podkre?lono w dokumencie.

Zwalczanie rasizmu i ksenofobii

Równe zaanga?owanie i troska s? wymagane od Ko?cio?a w wychowaniu do kultury dialogu i spotkania, zwalczaniu rasizmu i ksenofobii, zw?aszcza w programach formacji duszpasterskiej (5 p). Nale?y równie? pilnie zidentyfikowa? systemy, które tworz? lub utrzymuj? niesprawiedliwo?? rasow? w Ko?ciele i zwalcza? je (5 q). 

Ko?cio?y wschodnie

Pozostaj?c w temacie migracji, zwrócono uwag? na Europ? Wschodni? i niedawne konflikty, które spowodowa?y nap?yw wielu wiernych z katolickiego Wschodu na terytoria zamieszkane przez wi?kszo?? ?acińsk?. Konieczne jest – apeluj? uczestnicy Synodu – aby Ko?cio?y lokalne obrz?dku ?acińskiego, w imi? synodalno?ci, pomog?y wiernym wschodnim, którzy wyemigrowali, zachowa? swoj? to?samo??, bez poddawania si? procesom asymilacji (6 c). 

Na drodze do jedno?ci chrze?cijan 

W odniesieniu do ekumenizmu mówi si? o odnowie duchowej, która wymaga procesów pokuty i uzdrowienia pami?ci (7 c). Nast?pnie jest cytowane wyra?enie papie?a o ekumenizmie krwi, czyli chrze?cijanach ró?nych przynale?no?ci, którzy razem oddaj? ?ycie za wiar? w Chrystusa (7 d) i wznowiono propozycj? ekumenicznego martyrologium (7 o). Dokument końcowy powtarza równie?, ?e wspó?praca mi?dzy wszystkimi chrze?cijanami jest ?ród?em uzdrowienia kultury nienawi?ci, podzia?ów i wojny, która nastawia przeciwko sobie grupy, ludy i narody. Nie zapomniano o kwestii tzw. ma??eństw mieszanych, które s? rzeczywisto?ci?, w której mo?na si? ewangelizowa? nawzajem (7 f).

?wieccy i rodziny (cz??? II)

Osoby ?wieckie, konsekrowani m??czy?ni i kobiety oraz wy?wi?ceni szafarze maj? równ? godno?? (8b): to za?o?enie jest z moc? powtórzone w dokumencie końcowym, który przypomina, ?e wierni ?wieccy s? coraz bardziej obecni i aktywni równie? w s?u?bie we wspólnotach chrze?cijańskich (8 e). Wychowawcy w wierze, teologowie, formatorzy, animatorzy duchowi i katecheci, aktywni w ochronie ma?oletnich i administracji: ich wk?ad jest niezb?dny dla misji Ko?cio?a (8 e). Ró?ne charyzmaty musz? by? zatem wydobyte, uznane i w pe?ni dowarto?ciowane (8 f), a nie umniejszane tylko po to, by uzupe?nia? brak kap?anów lub, co gorsza, ignorowa? ich, niedostatecznie korzysta? z ich pomocy i klerykalizowa? (8 f).

Kobiety

Ko?ció? jest szczególnie zobowi?zany do towarzyszenia i zrozumienia kobiet we wszystkich aspektach ich ?ycia, w tym duszpasterskich i sakramentalnych. Kobiety – jak podkre?laj? w dokumencie uczestnicy Synodu – domagaj? si? sprawiedliwo?ci w spo?eczeństwie naznaczonym przemoc? seksualn? i nierówno?ciami ekonomicznymi oraz tendencj? do traktowania ich jak przedmioty (9 c). Towarzyszenie i promocja kobiet id? w parze – podkre?lono. 

Klerykalizm i maskulinizm

Wiele kobiet obecnych na Synodzie wyrazi?o g??bok? wdzi?czno?? za prac? ksi??y i biskupów, ale tak?e mówi?o o Ko?ciele, który rani (9 f). Podkre?lono, ?e klerykalizm, maskulinizm i niew?a?ciwe sprawowanie w?adzy nadal szpec? oblicze Ko?cio?a i szkodz? komunii. Konieczne jest zatem g??bokie duchowe nawrócenie i zmiany strukturalne, a tak?e dialog mi?dzy m??czyznami i kobietami bez podporz?dkowania, wykluczenia lub konkurencji (9 h). 

Diakonat kobiet

Opinie na temat dost?pu kobiet do diakonatu s? ró?ne (9 j): dla niektórych jest to krok nie do przyj?cia, niezgodny z Tradycj?; dla innych przywróci?oby to praktyk? pierwotnego Ko?cio?a; jeszcze inni postrzegaj? to jako w?a?ciw? i konieczn? odpowied? na znaki czasu dla odnowionej ?ywotno?ci i energii w Ko?ciele. S? te? tacy, którzy wyra?aj? obaw?, ?e ta pro?ba jest wyrazem niebezpiecznego zamieszania antropologicznego, co akceptuj?c, Ko?ció? dostosowa?by si? do ducha czasu. Ojcowie i matki Synodu prosz? o kontynuowanie badań teologicznych i duszpasterskich na temat dost?pu kobiet do diakonatu, wykorzystuj?c rezultaty badań komisji specjalnie powo?anych przez Papie?a oraz badania teologiczne, historyczne i egzegetyczne ju? przeprowadzone. Zaznaczono, ?e je?li to mo?liwe, wyniki powinny zosta? przedstawione na nast?pnej sesji Zgromadzenia (9 n).

Dyskryminacja i nadu?ycia

Potwierdza si? jednocze?nie piln? potrzeb? zapewnienia, aby kobiety uczestniczy?y w procesach decyzyjnych i przyjmowa?y odpowiedzialne role w duszpasterstwie i pos?udze, odpowiednio dostosowuj?c prawo kanoniczne (9 m). Nale?y równie? zaj?? si? przypadkami dyskryminacji w zatrudnieniu i niesprawiedliwego wynagrodzenia, tak?e w Ko?ciele, gdzie kobiety konsekrowane s? cz?sto uwa?ane za tani? si?? robocz? (9 o). Zamiast tego nale?y rozszerzy? dost?p kobiet do edukacji teologicznej i programów edukacyjnych (9 p), w tym promowa? u?ywanie j?zyka inkluzywnego w tekstach liturgicznych i dokumentach ko?cielnych (9 q).

?ycie konsekrowane 

Dostrzegaj?c bogactwo i ró?norodno?? form ?ycia konsekrowanego, ostrzega si? w dokumencie przed utrzymywaniem stylu autorytarnego, który nie pozostawia miejsca na braterski dialog. St?d bior? si? przypadki ró?nego rodzaju nadu?y? wobec osób konsekrowanych i cz?onków zgromadzeń ?wieckich, zw?aszcza kobiet. Problem ten wymaga zdecydowanych i odpowiednich interwencji (10 d). 

Diakoni i formacja

Wyra?a si? wdzi?czno?? diakonom powo?anym do prze?ywania swojej s?u?by Ludowi Bo?emu w postawie blisko?ci z lud?mi, przyjmowania i s?uchania wszystkich (11 b). Niebezpieczeństwem jest zawsze klerykalizm, deformacja kap?aństwa, której nale?y si? przeciwstawia? od najwcze?niejszych etapów formacji, dzi?ki ?ywemu kontaktowi z lud?mi i potrzebuj?cymi (11 c). W zwi?zku z tym wyra?a si? równie? pro?b?, aby seminaria lub inne kursy formacji kandydatów do pos?ugi by?y powi?zane z codziennym ?yciem wspólnot (11 e), aby unikn?? ryzyka formalizmu i ideologii, które prowadz? do postaw autorytarnych i uniemo?liwiaj? prawdziwy wzrost powo?aniowy.

Celibat

Wspomniano o celibacie na temat którego pojawia?y si? ró?ne g?osy podczas zgromadzenia. Wszyscy – czytamy w dokumencie końcowym – doceniaj? jego prorocz? warto?? i ?wiadectwo upodobnienia si? do Chrystusa. Niektórzy pytaj?, czy jego teologiczna adekwatno?? do pos?ugi kap?ańskiej powinna koniecznie przek?ada? si? w Ko?ciele ?acińskim na obowi?zek dyscyplinarny, zw?aszcza tam, gdzie konteksty ko?cielne i kulturowe utrudniaj? to. Nie jest to nowy temat i powinien by? kontynuowany. 

Biskupi

W dokumencie jest wiele refleksji na temat postaci i roli biskupa, który jest wezwany do bycia przyk?adem synodalno?ci (12 c) poprzez praktykowanie wspó?odpowiedzialno?ci, rozumianej jako zaanga?owanie innych podmiotów w diecezji i duchowieństwa, aby zmniejszy? przeci??enie zobowi?zaniami administracyjnymi i prawnymi, które cz?sto utrudniaj? jego misj? (12 e). Jednocze?nie podkre?lono, ?e biskup nie zawsze znajduje ludzkie i duchowe wsparcie, a bolesne do?wiadczenie pewnej samotno?ci nie jest rzadko?ci? (12 e). 

Nadu?ycia 

W kwestii nadu?y?, które stawiaj? wielu biskupów przed trudno?ci? pogodzenia roli ojca i s?dziego (12 i), sugeruje si? rozwa?enie powierzenia zadania s?downiczego innemu organowi, jako kwesti? do doprecyzowania kanonicznego (12 i). 

Formacja (cz??? III)

Wzywa si? do synodalnego podej?cia do formacji, zalecaj?c przede wszystkim pog??bienie tematu wychowania afektywnego i seksualnego, towarzyszenie m?odym ludziom na ich drodze wzrostu i wspieranie dojrzewania afektywnego tych, którzy s? powo?ani do celibatu i czysto?ci w ?yciu konsekrowanym (14 g). W dokumencie poproszono o pog??bienie dialogu z naukami humanistycznymi (14 h), aby rozwija? kwestie, które s? kontrowersyjne nawet w Ko?ciele (15 b). 

Chodzi o kwestie zwi?zane z to?samo?ci? p?ciow? i orientacj? seksualn?, końcem ?ycia, trudnymi sytuacjami ma??eńskimi i problemami etycznymi zwi?zanymi ze sztuczn? inteligencj?. Dla Ko?cio?a stawiaj? one nowe pytania (15 g). Wa?ne jest, aby po?wi?ci? niezb?dny czas na t? refleksj? i zainwestowa? w ni? najlepsze energie, nie ulegaj?c uproszczonym os?dom, które rani? ludzi i Cia?o Ko?cio?a. W dokumencie przypomniano, ?e wiele wskazań zosta?o ju? zaproponowanych przez Magisterium i czeka na prze?o?enie na odpowiednie inicjatywy duszpasterskie.

S?uchanie 

Z t? sam? trosk? ponawia si? zaproszenie do autentycznego s?uchania osób, które czuj? si? marginalizowane lub wykluczone z Ko?cio?a z powodu swojej sytuacji ma??eńskiej, to?samo?ci i seksualno?ci i które prosz? by by? wys?uchane, by im towarzyszono i by ich godno?? by?a broniona. Ich pragnieniem jest powrót do domu, w Ko?ciele i bycie wys?uchanym i szanowanym, bez obawy, ?e poczuj? si? os?dzeni, stwierdza Zgromadzenie, przypominaj?c, ?e ?chrze?cijanom nie mo?e zabrakn?? szacunku dla godno?ci ?adnej osoby” (16 h).

Poligamia 

W ?wietle do?wiadczeń zg?oszonych na zgromadzeniu przez niektórych cz?onków Synodu z Afryki, zach?ca si? SECAM (Sympozjum Konferencji Episkopatów Afryki i Madagaskaru) do promowania teologicznego i duszpasterskiego rozeznania na temat poligamii i towarzyszenia osobom w zwi?zkach poligamicznych, które zbli?aj? si? do wiary (16 q).

Kultura digitalna

Dokument końcowy mówi o ?rodowisku digitalnym. Zach?ca si? do ?dotarcia do aktualnej kultury we wszystkich przestrzeniach, w których ludzie szukaj? sensu i mi?o?ci, w??czaj?c w to telefony komórkowe i tablety” (17 c). Pami?ta? nale?y, ?e Internet "mo?e równie? powodowa? szkody i zranienia, na przyk?ad poprzez n?kanie, dezinformacj?, wykorzystywanie seksualne i uzale?nienie”. Dlatego pilna jest potrzeba zastanowienia si? nad tym, w jaki sposób spo?eczno?? chrze?cijańska mo?e wspiera? rodziny w zapewnieniu, ?e przestrzeń online jest nie tylko bezpieczna, ale tak?e duchowo ?yciodajna” (17 f).